Шеър азиз олам аро...

[Биллур]

Ишқнинг имтихони афсундир, афсун,
Телбалик ғуборин таратар Мажнун.
Кулда ўт яллиғи сезилмас, аммо,
Сув урсанг ундан ҳам чиқади тутун.

Борлиқнинг бунёди бемадор нафас,
Ҳаёт кўринсада эътибор нафас.
Саҳар шабодасин шамолга ёзсанг,
Бу китобга ҳам ип, ҳамда тор нафас.

Токай қизитайин бозори ҳасрат?!
Токай афсона-ю озори ҳасрат?!
Кошкийди бу ғамдан сув бўлолсам, сув,
Пойингга тўкилса не бору ҳасрат.

[Gulinoz]

Yolg'onchi baxt...

Yoshin to'kar tinmayin falak,
Suv yuvadi dunyo yuzini.
Yomg'irdayin yig'laydi yurak,
Ocha olmas yoshdan ko'zini.

Boshin qo'yar sajdaga qayta,
Yolvoradi tangridan so'rab.
Oh chekadi nomingni ayta,
"Qaytarib ber baxtimni Yo Rab!"

Nelarni ham ko'rmadi bu bosh,
Nelarga ham chidamadi dil..?
Hasratlarga berolmay bardosh,
Tinmay yig'lar, ko'z yoshlari sel.

Volidasin kuydirdi g'amdan,
Padarining boshin qildi xam.
"Men baxtimni topaman" debon,
Talpingani bo'ldi dard-alam.

Ishongani ketdi yuz burib,
Garchi, tanda joni baxsh edi.
Shu azobni ko'rgandan ko'ra,
Jahannamda kuysa yahshiydi...

[Gulinoz]

Rangimni somonday sarg'aytgan tuyg'u,
Ko'z yoshlar yomg'irga aylanar yana.
Tark etar yuzimni beg'ubor kulgu,
Shum qismat ustimdan qilar tantana.

Yillar o'taverar, yillar beshavqat,
Yillar mening dardlarimni quvolmaydi.
Yuzimga sen solib ketgan qarolarni,
Hech bir qilgan savob ishim yuvolmaydi.

Ko'ngil qurg'ur qay yo'llarga boshlamadi,
Gunohlarga qadam qo'yib boraverdim.
To'g'ri yo'lni ko'rsatganni hushlamadim,
Barin qismatimga yo'yib boraverdim.

Baxtdan kuyib, chekkan g'amim kamlik qildi,
Sen-la birga bo'lmoq menga ozor ekan.
Yarim ko'ngling to'ldiray deb bag'rim tildim,
Asli ko'ngilginang sening Bozor ekan.

Bir bozorkim, kim hohlasa kirar, chiqar,
Ayamaysan hech kimsadan qalbing so'zin.
Va'dalaring olov bo'lib bag'rim yoqar,
O'zim yoqqan gulhanlarda kuydim o'zim.

Mayli so'rma bundan buyon ahvolimni,
Yaratgandan o'zgasiga bo'lmayin zor.
Qanday bo'lsam, meni, shunday bu holimni,
O'zi uchun aziz bilgan insonlar bor...

[Mahmud Jurat]

***
Нега ой нурининг ранги мулойим,
Тошларга урилиб йиғламайди ҳеч.
Унинг камтарлиги хабарку тайин,
Сен ҳам ўз ғуруру даъвойингдан кеч.

Кўкат унадию донга айланиб,
Маъюс юрагини қилади инъом.
Нега сен уларнинг меҳрига қониб,
Миннатдор бўлмайсан эй мағрур одам.

“Ҳазрати инсонман”, дея даъвода
Қурту қумурсқага берасан озор.
Аслида уларла яшаб маъвода,
Умринг гулшанини айлагин гулзор.

Мен ҳам мағрур эдим ёшлик йиллари,
Ой, кўкат тилларин кўп англамадим.
Мана йиллар ўтиб кексайган сари,
Қалб тилим майсага ҳамроздир бугун.

Биз нечун яшадик билмас эканмиз,
Демакки озорга ҳеч ҳаққимиз йўқ.
То танда оқаркан қонимиз қирмиз,
Ҳаёт гўзал дея кўтарайлик туғ.
(С)

[pipicron]

Оппоқ шеър...

Эшитганман. Кимдир айтган, кимдир ўргатган:
Оқ шеър деган шеър бўлармиш. Эркин ва озод.
Унда на қофия, на вазн хоким.
На бирор қоида тўхтатолмасмиш.

Менинг хам оқ шеърга хавасим келди:
Мен хам оқ, оппоқ шеър ёзгимлар келди.
На қонун қоида, на мазмун қолди.
Унда на дардим бор ва на бир қувонч.
Хақиқий оқ шеър бу, оппоққина шеър...

Унда дард, ғубор йўқ, унда озор йўқ,
Унда на қувонч бор, на яхши тилак.
Унда менинг кўнглимдаги содда сўзлар бор,
Унда менинг бир орзуим, оппоқ шеърим бор...

Айбламанг. Бу оқ шеър. Оппоқина шеър...
Бир мазмун ахтарманг. Кулманг устимдан.
Бу шеърда сиз учун аталган сўз йўқ,
Мен учун бир олам. Менинг ўзим бор.
Бу менинг оқ шеърим. Оппоққина шеър....

(с) 23.08.2012. 16:29

[Биллур]

Бекат, ажиб саргузаштлар макони,
Бу ерда тўкилиб кетар юрагим.
Янги шеър ёзишнинг вақти, имкони,
Шу ерда сўкилиб кетар юрагим.

Бунда кутилади, синалар сабр,
Дилим гўзалликни куйлаётибди.
Гарчи яқинлашиб қолди сентябр,
Юрагимда баҳор гуллаб ётибди.

Кўзида ишончдан бошқа нарса йўқ,
Қаранг, қаро тундай қорадир қоши.
Кўксида қувончдан бошқа нарса йўқ,
Бекатда гул сотар… менинг тенгдошим.

[Aliya]

Bugun...

Bugun...
Yana hayollaring bilan yolg`izman,
Senga eltar yo`llar olis... Ojizman...
Sensiz hech nimaman.
Hech kimman Sensiz,
Sensiz - suvi qurib qolgan dengizman...

Bugun...
Hijron bo`zlatmoqda.
Sog`inch - ko`zda ashk,
Dunyoga sig`magan dil ozurda, g`ash.
Hukm o`qilgaydir so`nggi kunimga -
Kelmasang... Hech ma`no anglatmas Yashash...

Bugun...
Yetib bo`lmaydigan diydor - ozormi?
Hijronli yo`llarning oxiri bormi?
Mangu muhabbatga bosilgan muhr
Ikki hayotga teng bitta diydormi?

Bugun...
Ohlarim o`tida ko`kka yetaman,
Ko`nglimni armonga taslim etaman.
Kelmasang, diydoring sog`inib, bejon
O`lim vodiysiga uchib ketaman...
Bugun kelmasang...

[Aliya]

Siz bor...
Muhabbatning kengliklarida
Tonglarni kutmasman ilhaq, umidvor.
Axir, yashab turib Baxtning bag`rida
Baxtni izlamoqqa nima hojat bor?!
Siz bor...

Siz bor...
"Taqdir" degan tushimning o`ngi,
Sinov chaqmog`idan yongan kamalak.
Iztirob yo`g`rilgan kunimning so`ngi,
Hayotga aylangan sehrli ertak –
Siz bor...

Siz bor...
Baxtiyorman, ishqdan sarxushman,
Armon xotiridan manguga o`chdim.
Endi hijron menga yuz ko`rmas dushman,
Yetim dunyolarning bahridan kechdim...
Siz bor...

Siz bor...
Yashayapman Baxtning bag`rida,
Quyoshni bag`rimga bosib, shod, masrur.
Taqdirning rostligi, bari-bariga,
Sizga uchrashtirgan Ollohga shukur!
Siz bor...

[Aliya]

Yonib bitmoqdaman.
Kulim qolmoqda,
Cho`g`larda qizarib yonmoqda jonim.
Bilmam, shu lahzada qaysi dargohda -
Mening diydorimga mushtoq insonim...

Keling... Bir lahzaga.
Ko`ring holimni,
Hijron gulxanida kuydim, kul qoldi...
Sizga tutmoq bo`lgan otash jonimni
Ayriliq azobi egallab oldi...

Keling... (Kerakmanmi sizga, sevgilim...?)
Sog`inch dildoringiz bir yodga oling...
Ko`zlarga to`tiyo qilguncha kulim -
Hijron otashidan qutqarib qoling...

Yonib bitmoqdaman...
Kulim qolmoqda...

[Rustam Jabborov]

Кундузимга зийнат ҳаёлсанми айт,
Тунларим безаги - тушсанми, гулим?
Сени тополмасман кўзим очган пайт,
Айтгин, тонглар бизга душманми, гулим?

Бу нася умримга нақд бўлиб келдинг,
Ўтирган ўрнимга тахт бўлиб келдинг,
Бахтсиз бир ғарибга бахт бўлиб келдинг,
Бошимдаги Ҳумо қушсанми, гулим?

Нечун кулсам қаҳ-қаҳ отиб куласан,
Оғрисам, дардимга малҳам бўласан,
Ғамдан қовжирасам, сен ҳам сўласан,
Мен учун нажоткор кучсанми гулим?

Қанийди шу онда ёнингда бўлсам,
Қалбинг косасига май бўлиб тўлсам,
Ўпсам ўлдирсалар, ўпмасам ўлсам,
Ўлим тик боқиб... қучсамми, гулим?

[Aliya]

Yuragi yo`q odamlar...

Yetolmadi qadamlar,
G`olib keldi alamlar,
Yuragi yo`q odamlar
Bizni tushunolmaydi...

Baxt - bir ganjdir, biz - gado,
So`ng qadamda intiho...
Asli bu yolg`on dunyo
Bizni tushunolmaydi...

Go`yo dardi bir tomir,
Go`yo tanda joni bir,
Jondaylarning ko`ngli kir -
Bizni tushunolmaydi...

Yig`lar Osmon, bilar Yer,
Kuyar Osmon bilan Yer,
Kimlar nima desa, der -
Bizni tushunolmaydi...

Tole`da armon sasi -
Shu hayot falsafasi...
Yaratgandan o`zgasi
Bizni tushunolmaydi!

Tutab bo`ldi hijronlar,
Yerga endi osmonlar,
Yuragi yo`q insonlar
Bizni tushunolmadi...

[albatros]

Kimdir yuksaladi
Kimdir tushar past.
Kimgadir baxt kelsa, kimgadir sinov.
Kimdir olmoq uchun yursa goho qasd,
Mehrga zor bo'lib sog'inar birov .

Azizim...
Shu ekan "besh kunlik" umr,
Shu ekan sinovli dunyoning holi.
Yashagan umringni eslasang bir-bir,
Aqlli ko'rinar ba'zan chumoli...

(c)

[Биллур]

Eh, sho'rlik shoirlar to'kdilar terni,
Qasidada kuylab hukmdorlarni.
O'zni kiritdilar vaqtlar qatiga,
Dunyo hayratdadir ular xatiga.
Tuproqdadir ko'pdan shoirlar tani,
Ammo hali tirik ular bitgani.
She'rlariki tirik, o'zi ham omon,
Nomi nazdimizda mash'aldir hamon...

[albatros]

Yaproq tushdi chayqalib asta,
Xazon bo'lib yotar endi u.
Angladimki umr bir pastda,
O'tar ekan, HAYOT ekan - shu...

[albatros]

Uzoq ketsang, turolmasang tinch,
Kelganingda rohat olsa tan.
Yosh keltirsa ko'zingga sog'inch,
Bilgilki sen -
Bu dargoh VATAN!

Ajdodlar orzusi - istiqlolimizning 21 yoshi muborak bo'lsin aziz yurtdoshlar!!!

[Дил Мурод]

Айриликнинг тошлари огир,
бошимизга ёмгирдай ёғди -
Кузак шамоллари ҳижроннинг
Булутидан согинчни согди...

[Биллур]

Bir qiynaldim yomon qiynaldim....
Sodda dilning xatolarida...
Sotib oldim Zaynab taqdirin,
Muxabbatning savdolarida...
Оlov rangga kirgandi jonim,
Yuragimga tushgach yo`lingiz,
Bu tashrifdan o`zimcha yonib,
O`ylovdimki... menda ko`nglingiz...
Ko`zimdagi billur yoshlarni,
Poyingizga ko`chirmayman, yo`q...
Qargi`sh tami kelgan oshlarni,
Yoringizga ichirmayman yo`q...
Hayolidan chiqmayin bir zum,
Unutasiz majnuna qizni,
Yashirincha sog`inish mumkin
Sizni faqat va yana sizni....

[Mahmud Jurat]

Кеча "советлар" томонидан Бухоро босиб олинган қонли кун эди...
***
Ўтган асрлардан келади садо,
Боболар мағлублик қонини ичмиш.
Эй Тангри овоз бер,
Сўйлагин Худо,
Туркнинг ухлагани ҳамон бир миш-миш.
Ёвқур боболарим ўтган эдику,
Бошларида кулоҳ, қўллари қадоқ.
Огоҳлик унутиб хуш кўрди уйқу,
Эрк кулоҳин ташлаб ўрашди салла.
Наҳот турк ўзини унутган бўлса,
Наҳот Энасойдан олмади хабар.
Алпомиш Барчиндан олмади бўса,
Наҳот тахтга келди Охун дарбадар.
Баъзан қон қайнатар мағлублик сана,
Онажон ҳақ сўйлаб сен бергин хабар.
Ўриснинг аскари тепган саллани
Нега асраб қўймадинг она.
Баъзан синиқ қилич таянч бўлади,
Мағрур қад кўтариб турмоққа яна.
Нега йиллар ўтиб менга аллани,
Ўта силлиқ қилиб куйладинг она.
Мана бу тупроқнинг энди мен гарди,
Мен сенинг қалбингдан ўсган бир мужда,
Муқаддас ватаннинг энди ҳар дарди
Бугун менинг дардим, инонгин она.
Осмон тиниқ келди туркнинг тўйига,
Уларнинг анчаси озоддир бугун.
Душман ўйлаб етмас ўзин ўйига,
Бугун бирикмоқда ҳур туркий будун.
Олчоқ фикрлардан қутуламиз тез,
Ватанни ягона туркий атаймиз.
Қирғизнинг қалпоғи ўзбек белбоғи,
Ёқут, гагаузга бўлади мадад.
Мен улар бирлигин куйламоқ бўлдим,
Онажон биламан, сен менга ҳамдард.
Майли, истонлардан кечмайлик, майли,
Ягона Туронга кўтарайлик туғ.
Келажак биздадир бирлик туфайли,
Олға, онажоним, келажак қутлуғ.
02.09.12
(С)

[albatros]

Bir qiynaldim yomon qiynaldim....
Sodda dilning xatolarida...
Sotib oldim Zaynab taqdirin,
Muxabbatning savdolarida...


Nahotki bu ishni o'zingizga ep bilsangiz. Axir bu she'r Iroda Umarova qalamiga mansubku... Nahotki, o'zingizni, forumdosh do'stlaringizni aldasangiz. Bu sizga nima beradi. Bu ishingizdan so'ng boshqa she'rlaringizga ham shubha uyg'ondi...Nahot vijdoningiz buni qabul qilsa..."She'riyat" deb atalmish so'zlar gulzorini, adabiyot bo'stonini payhon etish nahot kerak bo'lsa...

Keyingi paytlarda negadir bunday holatlar ko'p uchramoqda... Bilmadim qanday qilib bu holatni oldini olish mumkin?

Agar sizga isbot kerak bo'lsa aytib o'tishim mumkin. Yuqoridagi she'r Iroda Umarovaning "Uchinchi dunyo" kitobidan olingan.

[Биллур]

Nahotki bu ishni o'zingizga ep bilsangiz. Axir bu she'r Iroda Umarova qalamiga mansubku...
Раҳмат эътиборингиз учун, албатта муаллифга узр, кимлигини мен ҳам билмасдим. Бир синглимиз бир, икки шеър бериб илтимос қилгандилар жойланг деб, менга хам ёққанди.
Энди суриштириб кейин бирор ҳаракат қиламан.
Яна бир бор узр...

[pipicron]

Йиғламадим, бошим тошга урса ғанимлар,
Бўзламадим, четга туртса оға инимлар,
Йиғлолмадим, тақдир менга дардин сиқимлар,
Дардинг айтиб йиғлат Она, мен хам йиғлайин.
Сабринг айтиб йиғлат Она, йиғлагим келди.

Эрлик қилдим, йиғламадим қабринг бошида,
Кизчаларинг йиғлаб турар ўғлинг қошида,
Отам йиғлар сени қўмсаб улуғ ёшида,
Мардлик қилиб йиғлат она, мен хам йиғлайин.
Дардли қилиб йиғлат Она, йиғлагим келди.

Йиғламасман, кўз ёш тўкар сағираларинг,
Сендек содда бўлолмаслар кабираларинг,
Тунда йиғлаб ухлатмайди набираларинг,
Алла айтиб йиғлат она, мен хам йиғлайин.
Мехринг бериб йиғлат она, йиғлагим келди.

Нақорот:

Йиғлат она, юрак эриб оқсин кўз ёшим,
Йиғлай она, сендан ўзга йўқдир сирдошим,
Дўст билмаган, ғанимдан сир, тугар бардошим,
Йиғлат она, тўйиб тўйиб йиғлагим келди....

(C) 31.08.2012 йил.

[Aliya]

Intiho

Mana, ayrilyapmiz.
Yengdi ishqsizlar,
Shodlanib to`y boshlar kamiga endi.
Qanoti qayrildi qontalash hislar,
Qalbning baxtga ilinj ko`zgusi sindi...

Mana, ayrilyapmiz.
So`nggi so`z - soqov,
Nigohlar "Ketma!" deb aytolmaydi. Gung.
Bo`g`zimda qoladi "Qol..." degan olov,
Kulgiching tubiga cho`kar sog`inch - mung...

Mana, ayrilyapmiz.
Ketyapmiz. Qara -
O`ngimda, so`lingda Sensiz, mensiz yo`l...
Yer - qattiq, ko`k - olis.
Rangsiz manzara.
Tillarda bir faryod kuyar: "BAXTLI BO`L!"

Mana, ayrilyapmiz...

[albatros]

Sog'inchning azobini tortganlar biladi. Go'yo ularga har bir borliq SOG'INGANI bo'lib ko'rinadi, "sog'indim" deya kuylayotgandek tuyiladi g'oyo...

SOG‘INDIM

Bahorim ochilmay nahot bo‘lsa kuz,
Nahot go‘zallikni ko‘rmas endi ko‘z
Qalbim tub-tubini kuydirar bir so‘z:
«Sog‘indim»…

Go‘yo quvonchlarga berilgan barham,
Iforin taratmas endi gullar ham
Dudoqlar shivirlar, ko‘zlar bo‘lib nam:
«Sog‘indim»…

Ko‘kdagi oftob ham endi bermas nur,
Sayrga chorlamas qushlar ham deb yur
Kuylaydi yaproqlar faqat bir shivir:
«Sog‘indim»…

Xasta dil yiglaydi, oqshomlar beun,
Yil bo‘lib cho‘zilgay bedor qaro tun
Soatlar chiqqillar bir so‘z deb uzun:
«Sog‘indim»…

Quvonchlar chekindi, baxt ketdi yiroq,
Diydordan boshqa yo‘q, taskin yaxshiroq
So‘nmagan umidlar tinmay der biroq:
«Sog‘indim»…

Dunyoda shodligim, baxtim o‘zing bil,
Intizor kutmoqda bir oshufta dil,
Istasang gul bo‘lay, poyingga tez kel
«Sog‘indim»…

(C)

[Masud Mahsudov]

Соғиндим,
Меҳрибон cўзингни,
Дилимга ёқувчи кўзингни,
Ўзингни,
Табассум порлаган юзингни –
Ҳаммасин соғиндим.
Тунлари бедорман – интиқман;
Қайгадир кетади хаёлим,
Яқинлар ҳол сўрар – инжиқман,
Уларга келади малолим...
Не қилай,
Тушунмас бўлсалар бошқалар,
Ичида устимдан кулсалар бошқалар?
Индамай, парво ҳам қилмасдан,
Ғийбатни қулоққа илмасдан,
Мен сенга мунтазир,
соғиндим.

Маҳталман,
эшитмоқ истайман шу дамда
(Орзиқиш шу қадар бўларми одамда?)
Саратон ёмғирни кутгандек,
Қаҳратон кунга кўз тиккандек,
Кўклам илк гулини туккандек
Интизор, умидвор бўлганча,
соғиндим.

Илҳақман,
илинжим йўқолмас бир зумга,
Шамоллар қулоғин тутади арзимга.
Тўлқиндек гупирар юрагим,
Сабрни супирар юрагим,
Бардошга қадрдон тутиниб,
Васлингни тилайман ўтиниб
Худодан,
Дарагинг сўроқлаб ҳар касдан;
Шоҳдану, гадодан,
Исингни келтирган сабодан...
Соғиндим.

Шунчалар бўларми телбалик? – Хайронман,
Лабимда кулги-ю, қалбимда вайронман,
Гоҳи шер, гоҳда-чи, жайронман,
Мажнунман, Фарҳодман, Баҳромман,
Улардек хажрингда сарсонман
Соғиндим.
Муҳтожман,
ҳолимни тушунар кимсага,
Дўстга ё ўзидан ошинар кимсага.
Бошқаси аҳволим билмайди,
Билса-да, парволар қилмайди,
Муштоқлик шунчалар қийнарми кўнгилни?
Ёки ишқ атайлаб синарми кўнгилни? –
Ноаён...
Аёни шу эрур – айни дам
Доимдан ортиқроқ соғиндим.
Билмадим,
биларсан, билмассан,
Балки сен у қадар
дилингни тилмассан,
Ўзингга айтгани оғриндим,
Мен сени жудаям соғиндим...

(с)

[Aliya]

“Ярал!” – деган сўздай...

Қаранг, устимиздан кулмоқда борлиқ:
Мажнунтол шоҳига ўралган хасад;
Изимиз пойлаган толеи хорлик;
Бизни айирмоққа йўлланган мақсад...

Самони кўтарган дард устунлари
Бир-бир бошимизга қулай бошлади.
Бир-бирин пинжида – ҳижрон кунлари
Саодатга илҳақ кўзни ёшлади.

Шу қадар бепоён бу коинотнинг
Битта телба ишққа кучи етдими?!
Парвозга шайланган титроқ қанотни
Қайирмоқ кимгадир ҳавас эдими?!

Майли, ҳижронларга кўндик. Наилож...
Иккимиз терс йўлдан кетяпмиз, алҳол,
Лек, бир кун қуёшдан яралганча тож
Бизнинг тақдирда ҳам порлагай иқбол...

Фақат...
Битта ваъда – биргина илинж,
Диллардан тилларга шошар умидвор.
Менинг,
Сенинг қалбга кўмилган соғинч –
“Ярал!” – деган сўздай муқаддас изҳор:

“Сўнгги лаҳзагача Сени севаман...”

[Aliya]

Uchrashib qolamiz bir kuni...

Uchrashib qolamiz bir kuni...
G`animlar kezmagan makonda.
G`arazlar topmagan ochun-u,
G`iybatga begona jahonda.

Sinovga yot dunyo bag`rida
Tutashib qoladi yo`limiz.
Armonli intiho haqida
Xotirga eltadi ko`nglimiz...

Bitta so`z aytishga hojat yo`q,
Garchi, dil rozlari beadog`.
Alamnok ko`zlarda yig`lar cho`g`,
Har lahza iznida sog`inch - tog`...

Yoningga boraman oshiqib...
Yugurib kelasan men tomon...
Zulmatlar bag`ridan kun chiqib,
Nurafshon tortadi bu jahon...

G`arazlar yetmagan makonda
Ro`yobga kuzatib orzuni
Saodat manzili - osmonda
Uchrashib qolamiz bir kuni...

O`shanda...
Hech kimga bermayman -
Men Seni!!!

[Aliya]

O`z tashvishlari qolib, birovning hayotiga aralashishdan charchamaydiganlar uchun ojizona bir isyon...

Qarshingdan chiqaman.
"Yo`q, bu sen emas!"
Sen bilgan qora ko`z yot allaqachon...
U bir suvrat xolos.
Yo`q, bu men emas,
Sening osmoningga begona bir tong...

Qarshingdan chiqaman.
Sukunat. Afsus.
Telba xotiralar uv solar gangib.
Kiprigim ortiga ashk yashirar ko`z,
Olomon bag`riga ketarman singib...

Qarshingdan chiqaman.
Tush. Ro`yo. Sarob.
Yodimga bog`laydi sog`inch - bir rishta.
Nuragan dil uying g`arib-u xarob,
Men - Sening qalbingdan ketgan farishta...

Qarshingdan chiqaman.
Yo`q, U - men emas!!!

[albatros]

Ko'zgu
("Ruhiyat" turkimidan)

Ko'zguga boqaman...
Qidirib nuqson,
Xo'rsinib qo'yaman, aksimni ko'rib.
Gohida dilim g'ash, goh bo'lib shodon,
Xayolga tolaman, goh yolg'iz yurib.

O'ylayman...
Ajinlar, sochimdagi oq,
Olis o'tmishimdan xotirot izku.
Dardu g'amlarimni ko'rmayman biroq,
Axir unda qalb yo'q,
Axir u ko'zgu...

(c)

[albatros]

Senga nima, uzsam atirgul,
Sayr qilsam senga nima ayt?
Sovib bo'ldi sendan bu ko'ngil,
Endi umid qilmoqlikdan qayt.

Tinch qo'y endi holim etma tang,
Qadamim sen yurmagin poylab.
Ko'ndirdim-ku qalbimni arang,
Men qon yutib, necha kun-oylab.

Borgil endi istagan joyga,
Tog'larga chiq, dengizga borgil.
Dardlaring ayt yulduzga, oyga,
Kechirmagay seni bu ko'ngil.

Yolvormagin "kechir"-deb takror,
Suyan faqat bardoshlaringga.
Endi aytma, yig'lab istig'for,
Rahmim kelmas ko'z yoshlaringga.

Istasang sev o'zgani yonib,
Mayli meni ata "beshafqat",
Bir iltimos - sevgingdan tonib,
Tinch qo'y meni
Tinch qo'ygin faqat...

(c)

[Mahmud Jurat]

***
Исминг ёдингдами, болажоним, турк,
Тарих пучмоғидан ўта олдингма?
Бир вақтлар саночинг қолганди қуруқ,
Бу ҳақда узоқдан узоқ ҳангома.

Маъюс ҳол арз қилиб қолдим Худога,
Эй Тангри, айтгинчи, бу аҳволим не?
На бир қанот бердинг ва на бир нажот,
Ўйлаб топганларим ўзимга ваъда.
Тақдир деб ўзимни алдайман ҳамон,
Ҳар на тилаганим арзимас чўпчак,
Аммо шу чўпчак ҳам - ижоби гумон.
Шунда мен ўйланиб қолдим бафуржа,
Ёнимга дўппимни қўйдим ва ҳайрон ...
Қачон ҳаёт бўлдик қуёш буржида,
Ва қачон битилди у қутлуғ Қуръон.
Мана шу хаёллар олиб қочаркан,
Узоқ тарихларга ташладим назар.
Ва унда яҳудий набилар кўрсам
Ўзимдан минг бора қилардим ҳазар.
Беш ярим минг йил аввал туркийлар
Сопол тахталарга миххатлар билан
Умр боқийлигин битдилар алар.
Икки минг йил ўтиб Зардўшт боболар,
Якка худоликни хатлаб қўйдилар.

Ҳар бир жон, жонзотни жуфтлаб яратган
Ул олий фитратга айтиб тасанно,
Тангри жаннатида қайтама қайта,
Хаёлга ботарди Одам пурмаъно.
Одамато Аршда мамнун кезарди,
Бокира Лилитла айш ила мағрур,
Ненингдир етмасин дилдан сезарди,
Ахир у ҳам инсон, инсон - такаббур.
Шунда у Лилитга ҳирс билан қараб,
Ўзни устун қўйди бузулди тенглик.
Эркаклар устун деб битди ул араб,
Лилитга тор бўлди бу дунё, кенглик.
Абадий бу тенглик бузилгани он,
Аёл ва эркаклар жиққа мушт бўлди.
Халқлар ҳам бир бирин қилдилар қирон,
Не бир пайғамбару тангрилар ўлди.
Ҳар бири ҳақман деб келтирди иймон.
Биз ҳам халқ, биз ҳам эл яшардик ўроз,
Ушбу афсонани миххатла битиб,
Жаҳону бандага қилдик сарафроз.
Тарих саҳнасида олдинга ўтиб,
Биз ношукур бандалар ўшанда ҳам тинч
Юрмадик, ҳасадла боқиб Худога.
Боқий яшамакни айладик орзу,
Бу ношукур фикрла бизлар ўшанда,
Қайта туғулишга қилдик тавалло.
Қайта туғулар деб ҳар битта Будда,
Буддалар авлодин атадик Олло.
Ер юзи, жаннатдек ушбу маконда,
Ака ва укалар етишди озод.
Ва роҳат излаган ҳар битта танда,
Акадан укага бошланди ғазот.
Бу жанглар натижа берди маконда,
Яҳудий набийлар кўпдан кўпайди.
Қайбир пайғамбарни истаса банда,
Боласин исмини мусо атайди.
Яна ҳасад босиб кетди дунёни,
Яна набийликга талаблар катта.
Талабку бор жойда туғилар таклиф,
Пайғамбарман дегувчи чиқар албатта.

Яҳведан Мусога берилмиш шитоб,
Тора деб аталган ушбу қонунлар,
Сопол миххатидан олинган битик.
Ҳаёт талаб қилди ўзгарди улар,
Талмуд деб аталди кўчирма китоб.
Жаҳон кезиб юрган ушбу китоблар,
Асли худосизлар ғашин келтирди.
Араблар юртида бузилди хоблар,
Ака ва укалар ғижмушт этилди.
Қашшоқ яҳудийлар юртини кўрган,
Савдогар араблар ўйланиб қолди.
“Бизнинг ўз набимиз бўлади”, деган
Бутун кенгликларга янги жар солди.
Араблар савдодан тинмай кучайди,
Карвонлар юритди дарёлар оша.
Кучсизроқ аҳволда кимки учради,
Алдаб сулдаб секин қиларди ошна.
Фақат ошначилик эп бўлмади кўп,
Қандайдир янги бир куч керак эди.
Шунда бир савдогар доно Муҳаммад,
Ўзин “Элчи” қилиб Пайғамбар деди.
Сўз ва қилич унда бирикди собит,
Уҳуд жангларини эслайлик ахир.
Сиғинчу балбаллар аталди сарқит,
Дунё динлари шарт қилинди таҳрир.
Қон билан туркийлар кўкракга муштлаб,
Ислом дунёсига сўзин қўшдилар,
Яккахудо бўлган Тангрини ташлаб
Араб Оллосига мукка тушдилар.

О, Лилит, жаннатни нега тарк этдинг,
Нега у Одамни ташладинг якка.
Жуфтлик қоидасин мустасно этдинг,
Момоҳаво яқин чиқди юракга.

Мен ҳамон орзумни опичлайман бот,
На қанот топаман учгали мағрур.
Бизга маълум эмас қайдан бу ҳаёт,
Аммо ҳеч тинмайди “Менман” урҳо-ур.

Ва ҳамон жангларнинг охири йўқдир,
Ва ҳамон пайҳамбар бўлғувчи кўпдир.
(С)

[pipicron]

Mahmud Jurat,
Агар сатрларга изох берсангиз хурсанд бўлардим.
Зеро онгим англамади кўпгина сатрларни ва уларнинг мазмунини.
Агар шеърингизга туртки бўлган манбалар бўлса уарни манзилини хам берсангиз.
Лекин шеърингизни узингиз шархлаб берсангиз хурсанд бўлардим.

[Mahmud Jurat]

Лекин шеърингизни узингиз шархлаб берсангиз хурсанд бўлардим.Шу шеърнинг муҳокамасини ташкил қилсак яхши бўларди. Охирида мен ҳам ўз фикримни айтардим. Ҳар ҳолда бу анча унумли бўлган бўларди.

[albatros]

Ҳали мени соғинасиз…
(Ожиза қалб ноласи)

Сўзларингиз ёлғон экан,
Бевафодан қолғон экан
Алдаб дилим олғон экан
Ҳали мени соғинасиз…

Вафо бордир булбулга ҳам,
Жабр этмас бир гулга ҳам.
Сизчи, менга қилиб ситам,
Ҳали мени соғинасиз…

Яхши – ёмон кунлар ўтгай,
Билинг, сизни жазо кутгай
Кўз ёшларим уволи тутгай
Ҳали мени соғинасиз…

Бугун мени қалбим тилиб,
Юргайсиз шод бўлиб кулиб.
Лек йиғлобон афсус қилиб
Ҳали мени соғинасиз…

«Нега бердим» - дея озор
Айтиб тавба-ю истиғфор
Мени эслаб такрор-такрор
Ҳали жуда соғинасиз…

(c)

[Aliya]

Kel, va`da beramiz...

Kel, va`da beramiz ko`ngilga -
Ayriliq og`usin ichmaymiz.
Azobi yetgulik ming yilga
"Rashk" degan xanjarni sanchmaymiz.

Afsusga ko`chirmay dil rozin -
Lahzalar bag`riga muhrlab,
Yashaymiz kutib baxt parvozin,
Orzuni armondan o`g`irlab...

Begona yo`llarga qayrilib,
G`ururni hamnafas etmaymiz.
Sen mendan,
Men Sendan ayrilib...
Hech qachon...
Hech qachon ketmaymiz!!!

Kel, va`da beramiz...

[Rustam Jabborov]

Сени асрасин...

Ҳаётим боғида яшнаган гулим,
Хазон гулбаргингга қўнмасин ногоҳ.
Ҳар тонгда дуога очарман қўлим:
"Сени паноҳида асрасин Оллоҳ..."

Сен қаро тунимда чаққан чақинсан,
Ўзимдан олисда, дилга яқинсан,
Ғамгин пичирлайман, ҳар гал соғинсам:
"Сени паноҳида асрасин Оллоҳ..."

Айрилиқ қисматга битилган ғам-ку,
На илож ҳижрон кўп, умримиз кам-ку,
Васлинг менга насиб этмаса ҳамки,
Сени паноҳида асрасин Оллоҳ...

[Aliya]

Xiyobondagi qiz

Ko`nglimga xazonday to`kiladi kuz,
Qalbim - izing qolgan sendan xotir yo`l.
Tanish xiyobonda bir o`zim yolg`iz -
Bahor orzusiga silkiyapman qo`l...

Ko`nglimga to`fonday yopriladi tun,
Soatdek chiqillar jimjitlik asri.
Oq-qora yomg`irlar dil xushi uchun
Yuvib ketmoqdalar kamalak faslin...

Ko`nglimga ilonday o`rmalaydi rashk,
Masofa zahridan holsizman, holsiz.
Bilaman - qay bir kun diydorga tutash,
Men... O`sha kungacha yolg`izman...
Yolg`iz...!
Sensiz...

http://i057.radikal.ru/1009/19/8c80feac6a86.jpg

[Gulinoz]

Ko`nglimga ilonday o`rmalaydi rashk,
Masofa zahridan holsizman, holsiz.
Bilaman - qay bir kun diydorga tutash,
Men... O`sha kungacha yolg`izman...
Yolg`iz...!
Sensiz...
Ijodingizga aslo ko'z tegmasin! Har doim ana shunday go'zal va dilga yaqin she'rlaringiz bilan hammamizni xursand qilib yurasiz degan umiddaman...

[pipicron]

Ko`nglimga ilonday o`rmalaydi rashk,

Рашк хам бир ширин туйғуки, у икки дилни бир бирига боғлаб турган мухаббат ришталарини мустахкамлигини янада оширади. Худди темир бетон конструкциянинг арматуралари каби. Факат темир конструкция асоссиз тузилган булса, бир бирига яхшилаб боғланмаган бўлса, керагидан ортиқ бўлса у холда бетон ва цементнинг қоришмаси қанчалар етарли бўлмасин, конструкция мустахкамлиги мўрт бўлиб қолади ва таъсирга дош беролмай дарз кетади.


Кўчаларда қизлар ўтса термулиб,
Қарасангиз рашким келар орланиб.
Жахлим чиқиб қарамасам сиз томон,
«Сен ягонам» дейсиз менга зорланиб.

Нақорот:

Рашк қилмагин дейсиз рашким келтириб,
Мени ҳам рашк қилмайсизми акажон?
Майли рашкдан куйиб кетай индамай,
Рашк қилмасам чидайсизми акажон?

Қизғонаман шамоллардан, хилолдан,
Мени ташлаб узоқ кетманг кўзимдан.
Нима қилай? Факат сизни ўйласам,
Гохи хатто рашк қиламан ўзимдан.

Кўз ташламанг бегонага, ўзгага,
Рашким ёмон, жўнатмайман йироққа.
Тушунмайсиз, ягонамсиз ўзингиз,
Рашк қилмасам чидолмайсиз фироққа.

(с)

[Aliya]

Рашк хам бир ширин туйғуки, у икки дилни бир бирига боғлаб турган мухаббат ришталарини мустахкамлигини янада оширади. Худди темир бетон конструкциянинг арматуралари каби. Факат темир конструкция асоссиз тузилган булса, бир бирига яхшилаб боғланмаган бўлса, керагидан ортиқ бўлса у холда бетон ва цементнинг қоришмаси қанчалар етарли бўлмасин, конструкция мустахкамлиги мўрт бўлиб қолади ва таъсирга дош беролмай дарз кетади.

Рашк ҳақида шунақа чиройли таърифни аввал ҳеч бир адабиётда ўқимагандим :)

[Aliya]

Лолажон...

Ифор-у, банд билан танилмаган гул,
Баргига тиканлар тақилмаган гул,
Армондан ўзгани ранг билмаган гул,
Тошли тоғ бағрини чаман билдингми?

Дилозор бўстонлар бағридан кетиб,
Тиконзор бўстонлар баҳридан кечиб –
Тошларга алвон дил қулфини ечиб –
Абр ўпган чўққини ватан билдингми?

Тўкилиб кетарсан – эркалай десам,
Қудрат йўқ азобинг тилкалай, десам...
Боғларга Сен бўлиб ўпкалай, десам –
Ожиз исёнимни каманд билдингми?

Ёруғ кундан умид – кўзимга сурай,
Жаннат исларини сенга келтирай,
Изингдан камалак соғинчин сўрай –
Баҳор саломини олиб келдингми?
Баҳор соғинганин билиб,
Келдингми?!

Лолажон...

Бу шеърни айни баҳор фаслида ёзган бўлсам-да, форумга қўйишга имкон топмагандим. Куз бағрида БАҲОРни, ЛОЛАЖОНимни кўргим келди ;)

[pipicron]

Оффтоп:
Рашк ҳақида шунақа чиройли таърифни аввал ҳеч бир адабиётда ўқимагандим
Бадиий адабиётдан ташқари илмий адабиётларни хам ўқиб туриш фойдадан холи эмас. Яна бир мисол: Икки харакатланувчи механизм ораси одатда мойланади Мойнинг вазифаси икки механизм ўртасидаги ишқаланиш кучини камайтиришдан иборат. Мой тугаса ёки хусусиятини йўқотса механизм айланишдан тўхтаб қолиши мумкин. Лекин янги механизмларда ишқаланиш кучи анчагача таъсир этиб туради ва бу механизм қисмларини қисман емирилишига олиб келади. Лекин айнан мана шу қисман емирилиш механизмни янада сайқаллаштириб, уни келгусида равон ишлашига замин яратади. Кейинчалик бу ишқаланиш кучи емирилиб сайқалланиш, мой хисобига деярли йўқолади. Лекин огохлантириб хам туради: ишқаланиш кучайдими, демак мойни алмаштириш керак.
Агар икки механизм икки ошиқ бўлса, уларнинг орасидаги мой мухаббатдир. Ишқаланиш кучи эса худди Рашкка ўхшайди, салбий таъсири бору, лекин барибир керак. Оффтоп учун форумдошлардан узр сўрайман.

[albatros]

Тунги ҳолат
("Руҳият" туркумидан)

Атроф сокин.
Ой нури хира
Деразамдан оқиб киради.
Уйқум келмас негадир сира,
Юрак эса беҳол уради.

Бир бурчакда мунғайган стол,
Чорлар мени бесас, беовоз.
Қалам сўзлар: “Тезроқ мени ол,
Ҳасратларинг тингласин қозғоз.”

Ихтиёр йўқ танамда гўё,
Ғариб қаламимни оламан.
Дардларимни олгандек дунё
Сўнг суяниб ухлаб қоламан…

(c)

[Sodirjon]

Ҳали мени соғинасиз…
(Ожиза қалб ноласи)

Сўзларингиз ёлғон экан,
Бевафодан қолғон экан
Алдаб дилим олғон экан
Ҳали мени соғинасиз…

Вафо бордир булбулга ҳам,
Жабр этмас бир гулга ҳам.
Сизчи, менга қилиб ситам,
Ҳали мени соғинасиз…

Яхши – ёмон кунлар ўтгай,
Билинг, сизни жазо кутгай
Кўз ёшларим уволи тутгай
Ҳали мени соғинасиз…

Бугун мени қалбим тилиб,
Юргайсиз шод бўлиб кулиб.
Лек йиғлобон афсус қилиб
Ҳали мени соғинасиз…

«Нега бердим» - дея озор
Айтиб тавба-ю истиғфор
Мени эслаб такрор-такрор
Ҳали жуда соғинасиз…

(c)
Яхши – ёмон кунлар ўтгай,
Билинг, сизни жазо кутгай

Tushunmadim... Menimcha shoir - oliyjanob, she'r esa ezgulikka yo'grilgan bo'lishi kerak.

[Sodirjon]

Бадиий адабиётдан ташқари илмий адабиётларни хам ўқиб туриш фойдадан холи эмас. Яна бир мисол: Икки харакатланувчи механизм ораси одатда мойланади Мойнинг вазифаси икки механизм ўртасидаги ишқаланиш кучини камайтиришдан иборат. Мой тугаса ёки хусусиятини йўқотса механизм айланишдан тўхтаб қолиши мумкин. Лекин янги механизмларда ишқаланиш кучи анчагача таъсир этиб туради ва бу механизм қисмларини қисман емирилишига олиб келади. Лекин айнан мана шу қисман емирилиш механизмни янада сайқаллаштириб, уни келгусида равон ишлашига замин яратади. Кейинчалик бу ишқаланиш кучи емирилиб сайқалланиш, мой хисобига деярли йўқолади. Лекин огохлантириб хам туради: ишқаланиш кучайдими, демак мойни алмаштириш керак.
Агар икки механизм икки ошиқ бўлса, уларнинг орасидаги мой мухаббатдир. Ишқаланиш кучи эса худди Рашкка ўхшайди, салбий таъсири бору, лекин барибир керак. Оффтоп учун форумдошлардан узр сўрайман.

Demak , muhabbatsizlik rashkni kuchaytirar ekanda?! Men unday demagan bo'lar edim, chunki rashk ham muhabbatdan. Muhabbatsizlik - befarqlik, bee'tiborlik... menimcha.

[Sodirjon]

TABRIK

ishkomda uzumlar kulganda,
quyoshdan rang olib erkalab,
yuzini chayganda shudringga,
anvoriy ko’hliklar yaratib;

anhorning bag’rida musaffo
tiniqlik tol bargin yuvganda,
bulutlar beg’ubor osmonda
oq-moviy ko’ylagin kiyganda;

tog’larni qulatgan Farhodlar,
Shirinni qattiqroq suyganda…

Siz tug’ilgansiz!


(C)

[Sodirjon]

Muhabbat - kechmishdan qoldirgan izim.
Qalbimga bitilgan eng aziz so’zim.

Yolg’izlik - sengacha abadiy yo’ldir,
Agar sendan qaytsam, jonim ol , o’ldir.

Umrimni yoritgan chiroq – ishq - mayoq,
Sensiz kunlar misli ranggi yo’q bo’yoq.

Hayotim mazmuni sen bergan meva,
Ishqsiz, muhabbatsiz kunni - kun , dema.

Yonib tugasam-da misoli bir sham,
Vaslingga yetolmay bo’lsam-da mulzam,

Shukrlar qilaman seni boringga ,
Sabrlar tilayman haridoringga.


(C)

[Mahmud Jurat]

anvoriy
мана бу сўзнинг маъносини тополмадим, мумкин бўлса изоҳлаб юборсангиз.

[Sodirjon]

мана бу сўзнинг маъносини тополмадим, мумкин бўлса изоҳлаб юборсангиз.

anvor - nur so'zining koplikdagi shakli.

Tong mahali uzum mevasiga tushgan shudringdagi quyosh shulasini ko'rganmisiz?

[pipicron]

Demak , muhabbatsizlik rashkni kuchaytirar ekanda?! Men unday demagan bo'lar edim, chunki rashk ham muhabbatdan. Muhabbatsizlik - befarqlik, bee'tiborlik... menimcha.

Рашкнинг таърифи жуда кўп. Мухаббатнинг камайиши рашкнинг кучайишига сабаб бўлиши табиий хол. Лекин мухаббатнинг бутунлай йўқлиги рашкнинг бошқа кўринишларини вужудга келтиради. Бунинг учун рашкнинг хар бир кўринишини тасвирлаб, таърифлаб чиқиш керак. Балки бу таърифларнинг кўпгинаси Рашк тушунчасига тўғри келмас, лекин баъзан нафратда хам рашк элементларини топиш мумкин. Эътиборингиздан мамнун бўлдим. Мана шундай сухбатлашиб турсак анчагина юксалишга интилиб қоламиз. Рахмат.

[Sodirjon]

баъзан нафратда хам рашк элементларини топиш мумкин

Nafratga muhabbat sabab bo'lishi mumkin. Muhabbatsizlik matematikadagi bo'sh to'plamni eslatadi. Unda hech qanday hissiyot yo'q.

[Masud Mahsudov]

Кузак – соғинчлардан яралган фаслим,
Армон – дарахтларда сарғайган япроқ.
Дардлар – сатрларга тўкилган аслим,
Хазон – куз рангига беланган тупроқ.

Илинж – йилни йилга элтувчи кўприк,
Умид – тирикликнинг том нишонаси.
Иймон – қалб кўзини сақловчи киприк,
Виждон – кўнгил уйин энг тор хонаси.

Ҳислар – жилови ҳеч тортилмаган той,
Ақлим – хиралашган умр кўзгуси.
Орзу – инсон ҳечам етолмаган жой,
Кунлар – ҳаётимнинг хазонрезгиси.

Ташвиш – тинчлигимни ўғирлаган важ,
Нола – юрагимда ҳазин тиловат.
Афсус – тўлиқ тўзим топмайдиган ранж,
Ижод – мендан йироқ кетган ҳаловат.

Кузак – соғинчлардан иборат фаслим...

(с) 2012

[Sodirjon]

Умрингдан не топдинг олтинми, кумуш?!
Уй-жойми, машина ёнга қара-да.
Менга-чи, жамики меҳнатим учун,
Любовь – достойная награда.

Кўзинг олиб қочма, кўзларимга боқ,
Кўнглим сўраш учун бир бор яра-да,
Ишқингда жон фидо этганим учун,
Любовь – достойная награда.

Кетишларинг оғир, айролиқ оғир,
Қандоқ чидашимни Ундан сўра-да.
Соғинчларда жигар тўлса-да қонга,
Любовь – достойная награда.

Илинжга илинган юрак пирпирар,
Меҳрга ташна бу жон сиртмоғида...
Аслида дунёнинг борлиги учун,
Любовь – достойная награда.


(C)

[albatros]

Кузак – соғинчлардан яралган фаслим,
Армон – дарахтларда сарғайган япроқ.
Дардлар – сатрларга тўкилган аслим,
Хазон – куз рангига беланган тупроқ.
(с) 2012

Yaxshi she'r. Ta'riflar esa chiroyli ifoda etilgan. Shu o'rinda ayrim satrlar uchun o'z fikrimni keltirsam:

Виждон – кўнгил уйин энг тор хонаси.
Ko'ngil uyining bezab turguvchi, unga nur baxshida aylab, yaxshilik sari yetaklovchi eng go'zal tuyg'ular - iymon, vijdon, hayo, mehr va boshqa ezgulikka yo'g'rilgan bu kabi tuyg'uylar, biz insonlar uchun Allohdan berilgan eng buyuk ne'matlardir. Ko'ngilni anglamoq, unga quloq tutmoq va uni yuqoridagi eng bokira tuyg'ular bilan bezamoq har insonning orzusi bo'lsa ajab emas. Ko'ngil haqida Mavlono Jaloliddin Rumiy o'zining nodir asarlarida, xususan ""Ma'naviyi masnaviy"sida eng go'zal tavsif va ta'riflarni keltiradi. Mana shulardan biri:
Malını-mülkünü ver de bir gönül al; al da o gönül, mezarda o kapkara gecede ışık versin sana.*
Ya'ni:
Mol-mulkingni ber-da, bir ko‘ngil ol (birovni xushnud qil); olginda u ko‘ngil, mozorda, qopqora kechada chiroq bo‘lsin senga.
Shunday ekan, ko'ngil deb atalmish jism-u ruhimizni "oziqlantirib" turuvchi bu koshonani vijdonning tor xonasi bilan emas, keng koshonasi bilan bezamoq afzal emasmikin?

Орзу – инсон ҳечам етолмаган жой,
Biz insonlarni ertangi kun umidlari ila yashashga yetaklovchi ko'prik - orzu, "armon" deb atalmish -yetolmas joyga aylanmasa yaxshi bo'larmi-di, Ma'sud aka. ;)
Nima bo'lganda ham she'ringiz yaxshi chiqibdi.

* - turk tilidan Kavsar tarjimasi

[Masud Mahsudov]

Muhtaram, albatros :)

Vaqt topib chiroyli izoh qoldirganingiz uchun tashakkur. Yuqoridagi she'rda men o'z ichki dunyoimni ta'riflamoqchi bo'lgandim, shu sabab, o'zimni o'zim tanqid qilib, "vijdonim kamayib ketmoqda", degan ma'noni bermoqchi edim. :)

Orzu haqidagi fikringizga qo'shilaman. Boshqa tomondan esa, insoniyatning orzulari cheksiz, ularning biriga yetishi bilan yana boshqasini orzulaydi kishi... Shu sabab ham, uni "hecham yetolmaydigan joy", deya ta'riflagandim...

She'rlarimga shu kabi chiroyli izohlar berib tursangiz, ular yanada sayqallashishiga umid qilaman, tashakkur.

[Masud Mahsudov]

Умрингдан не топдинг олтинми, кумуш?!
Уй-жойми, машина ёнга қара-да.
Менга-чи, жамики меҳнатим учун,
Любовь – достойная награда.

(C)

Bu nima qiliq? Iltimos, she'riyatga jiddiy qarang, o'zbekcha she'rga o'rischa satr aralashgani nimasi?

[Sodirjon]

Bu nima qiliq? Iltimos, she'riyatga jiddiy qarang, o'zbekcha she'rga o'rischa satr aralashgani nimasi?

Men , shunchaki bekorchilikdan she'r yozmayman... Shiru-shakkar vazni haqida eshitganmisiz? Keyin ma'noga e'tibor berdizmi?
Nimasi sizga tushunarsiz? Men ruscha satrdagi ma'noni o'zbekchaga o'girgim kelmadi, xayolimga kelganini yozdim. Bu ham bir shaklda. To'g'ri, sizga yoqmasligi mumkin....

[Masud Mahsudov]

Bu nima qiliq? Iltimos, she'riyatga jiddiy qarang, o'zbekcha she'rga o'rischa satr aralashgani nimasi?

Men , shunchaki bekorchilikdan she'r yozmayman... Shiru-shakkar vazni haqida eshitganmisiz? Keyin ma'noga e'tibor berdizmi?
Nimasi sizga tushunarsiz? Men ruscha satrdagi ma'noni o'zbekchaga o'girgim kelmadi, xayolimga kelganini yozdim. Bu ham bir shaklda. To'g'ri, sizga yoqmasligi mumkin....

Gap menga yoqmasligida emas, gap she'riyatning, tilning ustidan kulganingizda... Shunaqa bema'ni ikki tilda yozilgan she'rni ko'rganmisiz avval? Siz aytgan vaznda ikki tilda she'r yozish tajribasi yo'q, bilmasangiz, yaxshilab o'qib oling. Tasavvur qiling, o'ris tilini bilmagan kitobxon shu she'ringizni o'qisa, qanday ahvolga tushadi? Xayoliga kelganni aytish, yozish chin ijodkorga yaraashmaydi, uni mulohaza qilish kerak bo'ladi... Shu haqda Alisher Navoiyning ham aytgan hikmatli so'zlari bor edi, Sizga nisbatan haqorat bo'lmasin, deb keltirgim kelmadi...

[Gulom Ikrom]

OLDIMDA TURIBTI BIR UYUM VAROQ.
QO'LIMDA QALAMU KUCHLI TITROQDA.
TINMAYIN YOZAMAN DEYMANU BIROQ.
OTASHIN MISRALAR MENDAN YIROQDA..

[Mahmud Jurat]

Siz aytgan vaznda ikki tilda she'r yozish tajribasi yo'q,

Гап вазнда эмас, икки тилда шеър ёзилади. Жаҳон ва ўзимизнинг адабий тажрибада жуда гўзал намуналари бор.

[Gulom Ikrom]

O'sha hatolarni ayting. tanqitni to'g'ri tushinaman aka.

[Aliya]

Sensiz kun...

O`rnimni g`ijimlab, uyg`otadi tong,
Namxush shudringlarga tushadi ko`zim.
Yuzimni yuvadi ilinj qadar mung,
Ko`zgu ham jonimga tilaydi to`zim.

Qadrdon daftardek bag`rin ochar g`am,
O`qib dard tilidan bunyod dostonni.
Kiprigim ziyorat qilguncha shabnam -
Hijron chayonlari chaqadi jonni.

O`tli faryodlarim kelar bo`g`zimga,
Qonli nolalarim qalbga tomadi.
Armon sanchiladi bejon ko`ksimga,
Hayoling hayotdek tutib qoladi...

Allalab, o`rnimga kuzatadi tun -
Ertangi tonglarga bog`layman umid...
Sensiz kun...

[Sodirjon]

gap she'riyatning, tilning ustidan kulganingizda.


Xo'sh, she'rning qayerida she'riyat va tilning ustidan kulibman?

Bema'ni - ma'nosiz degani , qani aytingchi she'rning qayeridan ma'no topa olmadingiz?
Men taqlidchi emasman, kimdir mengacha shu vaznda she'r yozishi shart emas. Keyin ruschani bilmaydiganlar qiziqsa bir jumlani tarjimasini so'rab bilishlari qiyinchilik tug'dirmaydi, lekin bilishimcha rus tilini bilmaydiganlar forumda yo'q. Navoiydan keltirish o'rni bo'lsa keltiravering, gapingizga yarasha javob olasiz.

[Mahmud Jurat]

Xo'sh, she'rning qayerida she'riyat va tilning ustidan kulibman?

Тортишувга ўрин йўқ. Икки тилда ёзилган шеърлар адабиётимизда жуда кўп. А. Ориповда, Э. Воҳидовда ҳам бундай шеърлар бор. Бошқа шоирларимиздан ҳам мисоллар келтириш мумкин. Мана сизларга бир мисол: Бехосдан тўкдилар ишонч жомимни,
Эронлар айтгандай “Девол муш дорад”.
Очилиб айтолмам ўзим номимни,
Қулоғинг узулгир “Муш гўш дорад”.

[Masud Mahsudov]

Xo'sh, she'rning qayerida she'riyat va tilning ustidan kulibman?

Тортишувга ўрин йўқ. Икки тилда ёзилган шеърлар адабиётимизда жуда кўп. А. Ориповда, Э. Воҳидовда ҳам бундай шеърлар бор. Бошқа шоирларимиздан ҳам мисоллар келтириш мумкин. Мана сизларга бир мисол: Бехосдан тўкдилар ишонч жомимни,
Эронлар айтгандай “Девол муш дорад”.
Очилиб айтолмам ўзим номимни,
Қулоғинг узулгир “Муш гўш дорад”.

Маҳмуд Журъат домла!

Икки тилда ёзилган шеърлар, одатда, бир-бирига яқин тилларда ижод қилинади. Туркий тилларга форслардан, араблардан кўп сўзлар кириб келган, мумтоз адабиётимизда ҳам кўп адибларимиз икки тилда ҳам ижод қилганлар. Юқорида мен танқид остига олган укамиз эса бизнинг тилимизга умуман узоқ бўлган рус тилини аралаштириб ёзганлар, бу ҳеч қайси қоидага тўғри келмайди. Жуда истеъдодли бўлсалар, рус тилидаги ижод намуналарини ҳам баҳам кўрсинлар. Шарқ - бу Шарқ, унга ғарбий тилларнинг кириб келиши билан шарқона адабиётимизнинг гўзаллигига путур етади.

Мен у укамиз билан тортишмоқчи эмасман, шеърият билан чуқурроқ танишсинлар, кўпроқ китоб ўқисинлар, мумтоз адабиётимизни мутоала қилсинлар, сўнгра ўз хатоларини англаб олсалар ажаб эмас. Менинг ягона мақсадим - ўзбек адабиётимизнинг гўзаллигини, сўз санъатининг нафосатини биздан кейинги авлодларга чиройли тарзда етказиш.

Бадиий адабиёт намуналарининг яхши ёки ёмон эканини вақт кўрсатади. Яхшилари тилдан тилга кўчиб, ёмонлари ўз-ўзидан йўқолиб кетаверади. Биз эса имкон қадар яхши асарлар қолдиришга интилишимиз керак.

[Mahmud Jurat]

бир-бирига яқин тилларда

Умид ва ҳаракатингиз, адабиётга қайғуришингизга гап йўқ. Аммо туркий тилларга араб тили қанчалик узоқ бўлса рус тили шунчалик яқин бўлиши мумкин. Бу жойда гап рус ёки араб тилида кетмаслиги керак. Шеърнинг ёзилиш маҳоратини муҳокама қилиб, унинг қайсидир тилдан олинган сўзларини иккинчи ўринда қарашга ҳаракат қилсангиз бу йўналишдаги муҳокамага ўрин қолмайди. Умуман олганда бу шеърни бир тажриба сифатида қаралса яхши бўлар эди.

[Sodirjon]

Шарқ - бу Шарқ, унга ғарбий тилларнинг кириб келиши билан шарқона адабиётимизнинг гўзаллигига путур етади.

Bu gap 200 yil avvalgi adiblar uchun to'g'ri edi. Hozirgi kunda bugun Dunyoning qaysibir chetida chop etilgan asarni bugunoq o'qish, undan tasirlanishimiz mukin va albatta u narsa ijodimizda qandaydir aks etishi tabiiy.

Bundan 2-3 yil avval Paulo Koeloning "Alximik" asari qo'limga tushub qoldi. O'qib hayron qoldim va Alisher Navoiyning " Lison- ut- tayr" idan ko'chirmabdimikin, degan hayolga keldim... Keyinchalik bu adabning boshqa asarlarida ham sharq adabiyotidan tasirlanish kuchli ekanligiga amin bo'ldim. Aslida Navoiy ham Farididdin Attordan ilhomlanib yozgan-ku.Va bunday ilhomlanib asar yaratishni tanqid qilmagan bo'lar edim.

Bu bir misol xalos , aslida adabiyotda sharq, g'arb deyish bugungi kun uchun emas . Adabiyot ham , tarih ham umuminsoniy bo'lib bo'lgan.

[Masud Mahsudov]

Шарқ - бу Шарқ, унга ғарбий тилларнинг кириб келиши билан шарқона адабиётимизнинг гўзаллигига путур етади.

Bu gap 200 yil avvalgi adiblar uchun to'g'ri edi. Hozirgi kunda bugun Dunyoning qaysibir chetida chop etilgan asarni bugunoq o'qish, undan tasirlanishimiz mukin va albatta u narsa ijodimizda qandaydir aks etishi tabiiy.

Bundan 2-3 yil avval Paulo Koeloning "Alximik" asari qo'limga tushub qoldi. O'qib hayron qoldim va Alisher Navoiyning " Lison- ut- tayr" idan ko'chirmabdimikin, degan hayolga keldim... Keyinchalik bu adabning boshqa asarlarida ham sharq adabiyotidan tasirlanish kuchli ekanligiga amin bo'ldim. Aslida Navoiy ham Farididdin Attordan ilhomlanib yozgan-ku.Va bunday ilhomlanib asar yaratishni tanqid qilmagan bo'lar edim.

Bu bir misol xalos , aslida adabiyotda sharq, g'arb deyish bugungi kun uchun emas . Adabiyot ham , tarih ham umuminsoniy bo'lib bo'lgan.

(Паоло Коэленинг Шарқ адабиётидан илҳомланиб ёзгани аниқ, буни ҳамма билади, ҳатто ўзи ҳам тан олган.)
Насрни қўйинг, назм ҳақида гаплашайлик... Сиз замонавий ғарб адабиёти, хусусан шеърияти билан қанчалик танишсиз? Қайси Европа тилларини биласиз? Инглизларнинг замонавий шеъриятини кузатиб борасизми? Испанларничи? Ҳозирги италянча шеърларнинг, ҳеч бўлмаса русча ёки ўзбекчага таржимаси билан қанчалик яқинсиз?

Мен улар билан унча-мунча таниш эканим сабаб, Сизга ўзимнинг танқидий гапларимни ёздим. Уларда шарқона фикрлаш йўқ. Улар меъёрий қабул қиладиган нарсаларни бизнинг шеъриятда одоб, ибо, ҳаё деган ҳилқатларга ўраб маъно берамиз, нозик сўз ўйинлари билан ифода этамиз - Шарқ адабиётининг нафосати ҳам ана шунда. Замонавий ғарб адабиётининг динимизга, анъаналаримизга, қадриятларимизга, аҳлоқимизга мос келмайдиган тарафлари борлиги учун ҳам уни қабул қила олмаймиз. Таниқли қозоқ шоири Мухтор Шохонов шундай фикрлайди: “Ғарб хафа бўлмасин, ҳозир фақат шарқ қалбни тарбиялаш тизимларини амал-тақал қилиб асраб келмоқда. Аммо у ҳам оқма лой каби бугун хавф остидадир”.

Хулоса қилиб шуни айтиш керакки, Шарқ адабиёти ҳамиша ўзининг нафосати билан инсонларга намуна бўлиб келган. Ғарбнинг лойқа сувлари адабиётимизнинг зилол сувига қўшилишидан эса, биз фақат зарар кўрамиз холос, иним.

[Masud Mahsudov]

Бeдорликка ошино кўнгил,
Тун қўйнидан излайди шуъла.
Тополмайин қийналади дил,
Кўксим эзар мунгли ашула.
Ўтирибман,
Сассиз, садосиз,
Кутиб ногоҳ кeлар зиёни.
Ичимдаги дардим – адосиз –
Тор дeб билар шу кeнг дунёни.
Хўрсинаман,
Ёғдуни истаб,
Хонам кeзар зулмат шарпаси.
Нур қидирган хаёлим қистаб,
Нола қилар юрак зарбаси.
Соғинчларга тўлган танамни,
Қўяримга жой бeргин, Худо.
Қуёшларга кўмиб оламни,
Ҳисларимдан этмагин жудо.
Ёруғликка интилиб ўсдим,
Дуолардан топиб паноҳим.
Ўзим ҳақ, дeб,
Ўзгани тўсдим,
Энди авфин кутар гуноҳим.
Англаяпман қанча хатоим,
Тонгга қадам қўйганим сари.
Жаҳолатдан асра, Худойим,
Бир бeғубор гўдак сингари.
Ўзинг энди рост йўлга бошла,
Йўлиқтирмай ғамга, балога.
Ичларимни тўлдириб ташла
Ёруғликка, нурга, зиёга...

(с)

[Nigora Umarova]

Умуман олганда бу шеърни бир тажриба сифатида қаралса яхши бўлар эди.
Tajriba o'tkazishga uforumdan o'zga maydon yo'qmi? Sal sayqallanib, adabiy tanqidchini nigohidan o'tkazgan she'rlarni joylashtirish tartib-qoidasini kiritmasak, "almoyi-jalmoyi" mazmunga ega she'rlar ko'payib ketdi keyingi paytda. So'z mas'uliyatini ozgina bo'lsa-da his qilsangiz bo'lmaydimi?
"Adabiyotshunoslik qoidalari" kitobidan "shiru-shakkar" she'riy san'at haqidagi izoh bilan yaxshilab tanishib olinglar.
Mazmunsiz she'rlar mavzudan o'chiriladi!!!

[Mahmud Jurat]

"Adabiyotshunoslik qoidalari" kitobidan "shiru-shakkar" she'riy san'at haqidagi izoh bilan yaxshilab tanishib olinglar.
Бунисига ширу шакар қилиб русча жавоб ёзса бўлади, яъни, "Барин пришел и рассудил" .

[Masud Mahsudov]

Ўзида икки тил унсурларини бирлаштирган лирик шеър ширу шакар, деб аталган. Бундай асар намуналари халқлар ўртасидаги иқтисодий-маданий алоқалар заминида вужудга келган. Ширу шакар мумтоз адабиётимизда кўпроқ ўзбек ва тожик тилларида битилган. Тожикча «шир» сўзи «сут», деган маънони англатади. Демак, «ширу шакар» дейилганда, сут билан шакарнинг қўшилиши кўзда тутилади. XV асрдан икки ё ундан ортиқ тил унсурлари қўшиб ёзилган асарларни «ширу шакар», деб атай бошлаганлар. Ўша давр шоири Юсуф Амирий «Чоғир ва Банг мунозараси»ни тасвирлар экан, улар ўртасидаги яқинлик, ҳамжиҳатликни таърифлаш учун сут билан шакарнинг қўшилишидаги ёқимлилик фазилатидан фойдаланади:

Ширу шакартек бири бирлан қарин,
Ҳамсабақу, ҳамнафаси, ҳамнишин.

Ширу шакарда, одатда, бир мисра тожик тилида берилса, иккинчиси ўзбек тилида ёзилган. Мисол сифатида Абдураҳмон Жомийдан бошқа шундай тахаллусли шоирники деб тахмин қилинаётган қуйидаги шеърни келтириш мумкин:

Эй лабат пурхандау чашми саёҳат маст хоб,
Икки зулфинг орасида ой юзингдур офтоб.
Масти май меқунанд рўйи туро ғарқи арақ,
Бода ичсанг, тўкилур икки қизил юздин гулоб.
Бул ҳавас дар базми васлат маҳраму, ман номумид.
Толеим шулдир менинг бахтим забун, ҳолим хароб...

(Форс-тожик тилидаги мисралар мазмуни: эй лаби кулгудан доим очиқ, қора кўзларинг уйқу билан маст, майнинг мастлиги сенинг юзингни терга ғарқ қилди, беқарорлар васлинг базмига яқину мен эса ноумидман).
Бир мисранинг ўзида ҳам тожикча, ҳам ўзбекча сўзлар ишлатиб ёзилган ширу шакар ҳам бўлган:

Фурқатинг чўлинда ҳар бир йўл уза ўтруб кўзўм,
Айтти тожиклар тилинча кимни кўрса: «Хожа об»
(Лутфий)

Арабча-ўзбекча сўзлар қўшилиб ёзилган ширу шакарлар ҳам кўп бўлган. Мисол сифатида Навоий ғазалларидан бирининг биринчи ва охирги байтларини эслаш мумкин:
Ашрақат минг акси шамсил-қаъси анворул-худо,
Ёр аксин майда кўр, деб жомдин чиқди садо.
Ташна лаб ўлма, Навоий, чун азал соқийсидин,
«Ишрабу ё айюҳал-атшон» келур ҳар дам нидо.
(Матлаъдаги арабча мисранинг мазмуни: коса қуёшнинг аксидан ҳидоят нурлари чиқиб таралди. Мақтанинг иккинчи мисрасидаги арабча сўзлар маъноси: «Эй ташналар, ичинглар»).
Ширу шакарда фақат мисралар эмас, балки турли тилда ёзилган бутун-бутун бандлар ҳам ўрин алмашиниб туриши ҳоллари учрайди. Гоҳида ширу шакарлар уч хил унсурлар, хусусан, арабча, тожикча, ўзбекча сўзлар орқали ёзилган. Улар «шаҳду ширу шакар», деб аталган. Бунга мисол сифатида халқ ўртасида машҳур бўлиб кетган бир ашуланинг мисраларини келтириш керак:

Аробий гуфтаам арар, ба форсий гуфтаам қаддат,
Ба туркий сўзласам, бўюнг чаманда сабзазор ўлсун.
Аробий гуфтаам важҳат, ба форсий гуфтаам рўят,
Ба туркий сўзласам, юзинг халойиқ интизор ўлсун.
Аробий гуфтаам ҳожиб ва форсий гуфтаам абрў,
Ба туркий сўзласам қошинг, камони халқадор ўлсун...
Ширу шакардаги мисраларнинг бири иккинчисининг таржимаси сифатида келмайди.

XVIII ва XIX асрларда жиддий ширу шакарлар қаторига анчагина ҳажвий типдагилар ҳам қўшилади. Хусусан, Махмур ва Муқимий сингари шоирлар ижодида ҳажвий ширу шакарлар катта ўрин тутади. Махмур ўз даврининг иллатларини фош этувчи ҳажвий ширу шакарларидан бирида Хўжа Мир Асад деган бир шахс ҳақида фикр юритади. Мир Асад шундай ғалати хўжаки, гапирганда, одамларнинг болалари ва хотинларини ҳақорат қилмасдан сўзини тугатолмайди. «Манбаи жаҳлу, макони ғазабу, хилвати жавр», «вужуди ситаму, жисми жафо»дан иборат бўлган бу бадном шахс-нинг уйига шоир яқинлашаётиб «вовайло» овозини эшитади. «Наърау, гулгулау, оҳ Асад, вой дариғ»ларнинг боиси нимада эканини сўраганда, оҳ урувчилардан бири дейди:

Гуфт: эй шоири Махмур туро нест хабар,
Хўжам Амир Асад шуд зи фано сўйи бақо.
Деди: эй ҳайрати гўё сенга етмади хабар,
Хўжамиз қилди фано мулкидин оҳанги бақо...

Махмур бу ҳажвияда ишлатган ширу шакар санъати учун хос белги ҳар мисрада янги фикрни ифодалаш баробарида тожикча мисраларни ўзбек тилида такрорлашдир. Лекин у сўзма-сўз такрор бўлмай, бошқача услубда, бошқа хил таъбирлар ёрдамида эришилган мазмуний такрордир.

Ширу шакар ёзиш анъанаси ўзбек шеъриятида маълум даражада давом эттирилди. Янги ширу шакарларнинг муаллифлари қардош халқлардан бирининг тилидаги сўз ва ибораларни жалб этиш йўли билан ўша халққа бўлган дўстлик, биродарлик ҳисларини, фикрий яқинликни, самимиятни ифодалайдилар. Шоир Амин Умарий 1935 йили Садриддин Айний юбилейи муносабати билан «Санъаткор» деб аталган ширу шакар ёзиб, қардошлик туйғуларини ифодалашда тожикча ва ўзбекча сўзларни қуйидагича ишлатган эди:

Субҳу шом доим шунидам «Дохунда», «Қуллар» оҳини,
Сад азоб, саллак ситам тўсган уларнинг руҳини.
Ҳурмати бисёр ила мақтай улар ҳамроҳини,
Зиндабод устод, сенга бўлсин юрак шеърияти.

[Sodirjon]

(Паоло Коэленинг Шарқ адабиётидан илҳомланиб ёзгани аниқ, буни ҳамма билади, ҳатто ўзи ҳам тан олган.)
Насрни қўйинг, назм ҳақида гаплашайлик... Сиз замонавий ғарб адабиёти, хусусан шеърияти билан қанчалик танишсиз? Қайси Европа тилларини биласиз? Инглизларнинг замонавий шеъриятини кузатиб борасизми? Испанларничи? Ҳозирги италянча шеърларнинг, ҳеч бўлмаса русча ёки ўзбекчага таржимаси билан қанчалик яқинсиз?

Мен улар билан унча-мунча таниш эканим сабаб, Сизга ўзимнинг танқидий гапларимни ёздим. Уларда шарқона фикрлаш йўқ.

Avvalo, adibning ismi sharfini to'g'rilab yozsangiz yaxshi bo'lar edi. Keyin gap mening bilimim emas , konkret bir bitik haqida ketyapdi. Qolaversa sharqona , yevropacha, amerkacha , anjancha, surxoncha... va h.k fikrlashlar mantiqdan uzoqlashtiradi , haqiqatni anglashdan chetlatadi.

[Masud Mahsudov]

(Паоло Коэленинг Шарқ адабиётидан илҳомланиб ёзгани аниқ, буни ҳамма билади, ҳатто ўзи ҳам тан олган.)
Насрни қўйинг, назм ҳақида гаплашайлик... Сиз замонавий ғарб адабиёти, хусусан шеърияти билан қанчалик танишсиз? Қайси Европа тилларини биласиз? Инглизларнинг замонавий шеъриятини кузатиб борасизми? Испанларничи? Ҳозирги италянча шеърларнинг, ҳеч бўлмаса русча ёки ўзбекчага таржимаси билан қанчалик яқинсиз?

Мен улар билан унча-мунча таниш эканим сабаб, Сизга ўзимнинг танқидий гапларимни ёздим. Уларда шарқона фикрлаш йўқ.

Avvalo, adibning ismi sharfini to'g'rilab yozsangiz yaxshi bo'lar edi. Keyin gap mening bilimim emas , konkret bir bitik haqida ketyapdi. Qolaversa sharqona , yevropacha, amerkacha , anjancha, surxoncha... va h.k fikrlashlar mantiqdan uzoqlashtiradi , haqiqatni anglashdan chetlatadi.

Aniq bir bitikning qoidaga xilof ekanini e'tirof etdim, yuqoridagi fikrim bilan. Adabiy bilimingizni oshirsangiz, kelajakda yaxshiroq ijod qilishingizga umid bildiraman. Zero, hamisha izlanuvchanlik yetuk insonlarga xos fazilatdir.

Adibning ismini o'zbekchada qanday talaffuz qilinsa, shunday yozdim (Paulo Coelho, deb ham yozishim mumkin edi, bunday qilmadim :) ). Yumshatish belgisi qo'ymadim, chunki u belgi bizning tilimizga oid emas.

[Aliya]

Aniq bir bitikning qoidaga xilof ekanini e'tirof etdim, yuqoridagi fikrim bilan.

Fikringizga qo`shilaman.
Sodirjon, siz "shiru shakar" deb atayotgan she`r, (ming bor uzr!) xuddi rep qo`shiqlar matniga o`xshab qolgandek, nazarimda. Shunday g`aliz ta`rif berayotganim uchun ma`zur tutasiz. Rus tilini turkiy tillarga qardosh yoki o`xshash til, deb o`ylamayman :)

[Sodirjon]

Sodirjon, siz "shiru shakar" deb atayotgan she`r, (ming bor uzr!) xuddi rep qo`shiqlar matniga o`xshab qolgandek, nazarimda. Shunday g`aliz ta`rif berayotganim uchun ma`zur tutasiz. Rus tilini turkiy tillarga qardosh yoki o`xshash til, deb o`ylamayman

Men maqsad, mantiq va unga yetaklovchi yo'l haqida fikr bildirdim. Ahir, "Ka'baga qaysi tamondan borishning farqi yo'q" (Rumiy) - ku. Men mumtoz adabiyotimizni yaxshi ko'raman. Rabg'uziydan torib Hamzagacha bo'lgan ajoyib shoirlar ijodi bilan tanishman, ularni hurmat qilaman, lekin men ularni takrorlashim shart emas-ku.

Meni hayron qoldirgani hech kim shakldan nari o'tmayapdi.

[Masud Mahsudov]

Sodirjon, siz "shiru shakar" deb atayotgan she`r, (ming bor uzr!) xuddi rep qo`shiqlar matniga o`xshab qolgandek, nazarimda. Shunday g`aliz ta`rif berayotganim uchun ma`zur tutasiz. Rus tilini turkiy tillarga qardosh yoki o`xshash til, deb o`ylamayman

Men maqsad, mantiq va unga yetaklovchi yo'l haqida fikr bildirdim. Ahir, "Ka'baga qaysi tamondan borishning farqi yo'q" (Rumiy) - ku. Men mumtoz adabiyotimizni yaxshi ko'raman. Rabg'uziydan torib Hamzagacha bo'lgan ajoyib shoirlar ijodi bilan tanishman, ularni hurmat qilaman, lekin men ularni takrorlashim shart emas-ku.

Meni hayron qoldirgani hech kim shakldan nari o'tmayapdi.

Тўғри, уларни такрорлашингиз шарт эмас, бироқ янги шакл-шамойил яратишингиз учун Сиз шу пайтгача бўлган шаклларни мукаммал ўзлаштиришингиз керак бўлади, акс ҳолда, кулгуга қоласиз. :)
Уларнинг ижоди билан таниш бўлишингиз бошқа, уларни яхшилаб ўрганишингиз бошқадир. Ўзингизга хос ижод қилар экансиз, адабий билимларингиз етарлича бўлиши лозим. Ҳозиргача бу мавзуга қўйган шеърларингиз ёмон эмас (охиргисини ҳисобга олмасак), устингизда ишласангиз яхши шеърлар ёза оласиз. Фақат, бировга аччиқ қилгандан кўра, шеърий билимларингизни оширганигиз мақсадга мувофиқ...

[Sodirjon]

Тўғри, уларни такрорлашингиз шарт эмас, бироқ янги шакл-шамойил яратишингиз учун Сиз шу пайтгача бўлган шаклларни мукаммал ўзлаштиришингиз керак бўлади, акс ҳолда, кулгуга қоласиз.


Men kuguga qolishdan qo'rqmayman, chunki har kim har xil kuladi:)

Yaxshisi yana bitta bitik qoldiray ( she'r degani hijolatman).


AZIZAM...


Dunyo xuvilladi bo’sh bo’lib qoldi,
Bahorim kuzakka esh bo’lib qoldi,
Senga Yosumanlar hesh bo’lib qoldi,
Boqishing yondirmas, boqishing – o’gay.

Shubha-gumonchalar ish boshladi , ish,
Ishonchsizlik boshga tashladi tashvish,
Yuraklar muzladi, yuraklarda qish,
Boqishing yondirmas, boqishing – o’gay.

O’t bo’lib yondim-a , olov bo’ldim-a,
Alamli yurakka talov bo’ldim-a,
Voh-ey, sevgimizga birov bo’ldim-a?!
Boqishing yondirmas, boqishing – o’gay.

Dunyo xuvillashdan charchadi oxir,
Ko’z ham chiday olmay boshladi yomg’ir…
Men sensiz kim bo’ldim?! Men sensiz – sag’ir,
Boqishi yondirmas , boqishi – o’gay.

Sovuq nigohlardan muzlab ketdim-ku,
Ochilmay , gullamay kuzlab ketdim-ku,
Yonib boqishlaring izlab ketdim-ku,
Azizam…

Kel-ey, baxt uyimda qilib tantana,
Kel-ey, osmonimda charh urib yana,
Kel-ey, quchog’imga yona va yona,
Azizam…

(C)

[Sparc]

O`rnimni g`ijimlab, uyg`otadi tong,

Бу ўхшатиш менимча ноўрин қўлланилган, "тонг ўринни ғижимлаб одамни уйғотади" деган маъно чиқиб қолган. "Ўрним ғижимланган, уйғотади тонг" дейилса тўғрироқ бўларди, лекин бу ҳолатда ҳам қиз бола ёки аёл учун "ўрним ғижимланган" деб эътироф этиш бироз ғализ туюлади.

O`tli faryodlarim kelar bo`g`zimga,
Qonli nolalarim qalbga tomadi.
Armon sanchiladi bejon ko`ksimga,
Hayoling hayotdek tutib qoladi...
Бу тўртликда менимча қофия келишмаган - "томади" ва "қолади".

[Sparc]

AZIZAM...


Dunyo xuvilladi bo’sh bo’lib qoldi,
Bahorim kuzakka esh bo’lib qoldi,
Senga Yosumanlar hesh bo’lib qoldi,
Boqishing yondirmas, boqishing – o’gay.

Shubha-gumonchalar ish boshladi , ish,
Ishonchsizlik boshga tashladi tashvish,
Yuraklar muzladi, yuraklarda qish,
Boqishing yondirmas, boqishing – o’gay.

O’t bo’lib yondim-a , olov bo’ldim-a,
Alamli yurakka talov bo’ldim-a,
Voh-ey, sevgimizga birov bo’ldim-a?!
Boqishing yondirmas, boqishing – o’gay.

Dunyo xuvillashdan charchadi oxir,
Ko’z ham chiday olmay boshladi yomg’ir…
Men sensiz kim bo’ldim?! Men sensiz – sag’ir,
Boqishi yondirmas , boqishi – o’gay.

Sovuq nigohlardan muzlab ketdim-ku,
Ochilmay , gullamay kuzlab ketdim-ku,
Yonib boqishlaring izlab ketdim-ku,
Azizam…

Kel-ey, baxt uyimda qilib tantana,
Kel-ey, osmonimda charh urib yana,
Kel-ey, quchog’imga yona va yona,
Azizam…

(C)
Биринчи бешта тўртликда шоир маъшуқасига "биров" бўлгани-ю, унинг қарашлари ёндирмаслиги, ўгайлиги, шубҳа-гумонлар кемириши, дунё ҳувиллаб қолганидан дод-фарёд қилиб, охирги 2 тўртликда негадир ҳаммасини унутиб маъшуқаси тантана қилиб келишини сўрайди. Менимча, шеърда русчасига айтганда "последовательность" йўқ, шеърни охирги тўртликсиз якунланиши тўғри бўларди.

[Sodirjon]

Биринчи бешта тўртликда шоир маъшуқасига "биров" бўлгани-ю, унинг қарашлари ёндирмаслиги, ўгайлиги, шубҳа-гумонлар кемириши, дунё ҳувиллаб қолганидан дод-фарёд қилиб, охирги 2 тўртликда негадир ҳаммасини унутиб маъшуқаси тантана қилиб келишини сўрайди. Менимча, шеърда русчасига айтганда "последовательность" йўқ, шеърни охирги тўртликсиз якунланиши тўғри бўларди.

E'tiboringiz uchun tashakkur!

She'rni har kim o'zicha tushunadi, balki siz haqdirsiz... Menning she'rimdagi oshiq faryod qilganda ham mashuqaning visolidan umid uzgani yo'q, lekin shu narsani o'quvchiga tekis yetkazib berishga ilmim yetmagandir.

Balki ikkinchi qismi boshqa she'r bo'lishi kerakdir...

[Aliya]

Бу ўхшатиш менимча ноўрин қўлланилган, "тонг ўринни ғижимлаб одамни уйғотади" деган маъно чиқиб қолган. "Ўрним ғижимланган, уйғотади тонг" дейилса тўғрироқ бўларди, лекин бу ҳолатда ҳам қиз бола ёки аёл учун "ўрним ғижимланган" деб эътироф этиш бироз ғализ туюлади.

E`tiboringiz uchun rahmat. Avvalo, bu yerda "o`rin"ning holati tasvirlanmaganligi, ya`ni "g`ijimlanmagan"ligini aytib o`tishni lozim topdim. ;)

O`rnimni g`ijimlab, uyg`otadi tong...
Bu bilan aytmoqchi bo`lgan so`zim shunday ma`no berishini o`zim hayolga keltirmagan edim. Buning uchun uzr so`rayman.

Aslida, bu iborani "O`rnimni g`ijimlatib" degan ma`noda ishlatgan edim. Ya`ni, boshlanayotgan har bir tong asabiylik, qayg`u, alam bilan bilan boshlanishini ko`rsatib berishga harakat qilgandim. "Tong"ga urg`u berishni istamagandim. Shu she`rni boshqa saytlardagi forumlarga havola qilganimda, o`quvchilar unda aynan men ifoda qilgan ma`noni ko`rishdi.

Qofiyalarga kelsak, adabiyotda ohang orqali qofiyalash mumkinligini bilaman. :)

Lekin, fikrimcha, bu satrlar "O`rinni g`ijimlab" uyg`otadigan tong haqida guvohlik berganida ham, so`zlovchining ruhiy holatini aynan shu ko`rinishda anglash mumkin bo`lgan bo`lardi.

[Sodirjon]

Bahor tarovatin kuzga oldirib
Ketadi, kun o’tib qaytmoqlik uchun.
Kunduz quyoshini ufqqa botirib
Ketadi, tun o’tib qaytmoqlik uchun.

Shirin ertagini aytib kechalab
Oy ketar, bedorga qaytmoqlik uchun.
Dillarni qalqitgan ozor-muhabbat
Ketadi, bemorga qaytmiqlik uchun.

Sen mendan ranjima ketsam , jonginam,
Qaytaman intiqlab boqishlaringga ,
Qaytaman o’zingga intizor bo’lib ,
Qaytaman dilimni yoqishlaringga.


(C)

[Aliya]

Mensiz yashay olasizmi?

Gullamasmi hayot bog`ingiz -
Gar ketmoqni etsam ixtiyor?
Sizsiz qalbim - qurigan dengiz,
Mensiz yashay olasizmi, yor?!

Tushlarimdan izni o`chirib,
Qizg`angancha zarra e`tibor -
Ko`nglingizni bir chetga surib,
Mensiz yashay olasizmi, yor?!

Ayriliqdan yurak-bag`rim xun,
Nigohlarim o`tinchi - diydor...
Siz-chi, majbur qilganda ochun -
Mensiz yashay olasizmi, yor...?

Sizsiz hayot - men uchun o`lim,
Va tiriklik - tavqi la`nat, or...
Sizga yetmay qolsa gar qo`lim -
Mensiz yashay olasizmi, yor?

Hayot asli shunday qoida:
Ishqsiz bahor - chechaksiz bahor...
Axir, hayot hali oldinda -
Mensiz yashay olasizmi, yor?

Har ko`ngilga yozilgan taqdir -
Har insonning o`z taqdiri bor.
Men - Hayotning o`ziman axir,
Mensiz yashay olasizmi, yor?!

[Sodirjon]

KUZ

Horg’in ko’chalardan entikib borar,
Savatini bazo’r ko’targancha kuz.
Xosili zaylidan bukilib, cho’kib,
Kundan-kun o’zidan o’girgancha yuz.

Kundan-kun bulutlar solishgan qaboq,
Kundan-kun maysalar nimjon va xolsiz,
Kundan-kun barglarning yuzlarida dog’,
Kundan-kun chamanlar qizilsiz, olsiz.

Ruhimni alamli dard cho’lg’aydi , dard,
Dilimni qiynaydi bir savol butun;
Dunyoni dunyoga to’ldirgan bir mard,
Hazonliq qatiga ketmog’i mumkin?!

Umrining poyoni qahratonga teng,
Umrining poyoni - oppoq sahifa ?!?!


(C)

[Sodirjon]

Mudroq chamanlarda zog’lar hukmron,
Xatto sayrashadi ishonchli, biyron…
Yuragim alamdan og’riydi yomon ,
Bulbuljon uyg’on!

Iymon bozorida vijdon sotilar,
Tillarni kesarlar battol qotillar.
Zuhroning bag’rida Qorabotirlar,
Tohirjon uyg’on!

Alpomish Qalmiqdan kelmadi xali,
Sabrlar qoldimi uni kutgali?!
Bardoshing yetarmi o’zing tutgali
Barchinjon, uyg’on!

Mudroq chamanlarda zog’lar hukmron…


(C)

[albatros]

ТУШ.
("Руҳият" туркумидан)

Аёвсиз куйдирар
Тепамда қуёш
Юзларим тирналган, усти бошим қон.
Икки ёноғимда қотиб қолган ёш,
Тупроқда ётибман танам чала жон

Дод десам овозим қолганди ўчиб,
Бечора юрагим йиғларди хомуш.
Уйғониб кетаман, қорқувдан чўчиб,
Яхшиямки бу туш,
Яхшиям бу туш…

Юрагим урарди, безовта тез-тез,
Вужудим қоплаган совуқ ва титроқ.
Қоронғу хонамда, ўйлайман ёлғиз,
Мен кимни ранжитдим,
Қилдим не гуноҳ?!

(c)

[Sodirjon]

quyoshdek ko’kka chiqib,
quyoshdek bota olsam,
jamiki zahr-zulmatni
uningdek yuta olsam,
beg’ubor tong bazmini
bulbuldek kuta olsam,
dardlar to’lgan qaddimni
qamishdek tuta olsam,
SHOIR bo’larmidim?!

(C)

[Sparc]

Дод десам овозим қолганди ўчиб,
Бечора юрагим йиғларди хомуш.
Уйғониб кетаман, қорқувдан чўчиб,
Яхшиямки бу туш,
Яхшиям бу туш…

Юрагим урарди, безовта тез-тез,
Вужудим қоплаган совуқ ва титроқ.
"Дод десам овозим қолганди ўчиб", "Уйғониб кетаман, қорқувдан чўчиб", "Юрагим урарди, безовта тез-тез", "Вужудим қоплаган совуқ ва титроқ" тасвирланган зўриқиш-васвасага тушиш кетма-кетлиги билан анчагина осойишта "Бечора юрагим йиғларди хомуш" сатри, менимча, тўғри келмайди.

[albatros]

"Дод десам овозим қолганди ўчиб", "Уйғониб кетаман, қорқувдан чўчиб", "Юрагим урарди, безовта тез-тез", "Вужудим қоплаган совуқ ва титроқ" тасвирланган зўриқиш-васвасага тушиш кетма-кетлиги билан анчагина осойишта "Бечора юрагим йиғларди хомуш" сатри, менимча, тўғри келмайди.

"Дод десам овозим қолганди ўчиб
Бечора юрагим йиғларди хомуш"

satrlarida uyqu holatidagi tuyg'ular ifoda etilgan.

"Юрагим урарди, безовта тез-тез,
Вужудим қоплаган совуқ ва титроқ." misralarida esa o'sha qo'rquvdan so'ng, ya'ni uyg'otib ketilgandan keyingi holatdagi manzara tasvirlangan. Bundan ko'rinadiki, allanechuk tush ko'rib, qo'rquvdan uyg'onib ketgan "qahramonimiz"ning yuragi tez tez urib, tanasini titroq va sovuq qoplagan. Shunda bu qahramon o'z-o'ziga savol berib "Men kimni ranjitdim, qaysi gunohim uchun bu tush menga namoyon bo'ldi" deb aytmoqda.

[pipicron]

atrlarida uyqu holatidagi tuyg'ular ifoda etilgan.


Мана шу сатрдан сўнг бир очиқ сатр қолдириш керакмидикин..... Худди уйгониб кетган одам бир оз ўзини англаб олгунча кетадиган вақт учун....

Дод десам овози қолганди ўчиб,
Бечора юрагим йиғларди хомуш.


Уйғониб кетаман, қўрқувдан чўчиб,

Яхшиямки бу туш.
Яхшиям бу туш…

[Quvonchbek Karimov]

Биргина тилакка кўзимни тикдим.
Бир сени истади кўнгил, бегумон.
Шубхалар ёлғончи, гумонлар руё,
Сўзимга ишонгин, сен менга ишон.

Бехад юрагимга зулм этибман,
Хажрингда ўртаниб ёнмоқда бу жон.
Фақат кайғуларга улфат тутиндим,
Кўзларимда фақат қайғу намоён.

Йиғлама, кўз ёшинг уволи тутиб,
Азобдан юрагим яра бўлмасин.
Биламан сен мени демагансан хеч.
Сизникиман дегин ЁЛГОН булса хам!

[Quvonchbek Karimov]

Май ичдим, юракка тасалли истаб.
Сенсизлик истадим, хар тонг хар сахар.
Унутишга чора излайманку лек,
Кўзим гавҳарида суратинг турар.

[Quvonchbek Karimov]

Ҳар дилнинг муроди, маслаги бошқа,
Ҳаёт турфа йўлга солар тақдирни.
Кимдир дунёнинг эркаси эрур.
Синовда синайди хаёт фақирни.

Кимнидир давлати ҳаддан зиёда,
Севгидан бенасиб бахтли кўнгиллар.
Эгаси бошқаю, бахти бошқада.
Ширин азобланар бечора диллар.

Майли сочинг толасин қизғониб яша,
Майли манга бергин азобларингни.
Кўришга зор бўлиб яшарман балки,
Қандай жиловлайсан хаёлларимни.

Тонгда сен эрурсан гулдаги шабнам,
Сенинг исминг билан уради юрак.
Сендан бошқасини демаганман хеч,
Манга сен кераксан факат СЕН КЕРАК.

[Quvonchbek Karimov]

Тун кўйнида бир қиз йиғлайди,
Дунёларга сиғмай кетади.
Суратимга термулиб беун.
Дуо килиб "қарғаб" кетади.

Кўчасидан изларим топиб,
Кўзларига суртарда айтар-
Хаёт мендан кулгин майлига.
Кувончимни ўзимга қайтар.

Тун қўйнида бир қиз йиғлайди,
Суратимга юзларин босиб.
Севгисини тан олмас аммо,
Йиғлар расмим бағрига босиб.


Йиғлоки шу қизни севаман,
Жонига бойланиб қолгим келади.
Кўришга зор бўлиб юргандан кўра,
Суратга айланиб қолгим келади...

[Quvonchbek Karimov]

Ким сени юракка ҳукмрон этди,
Асиринг булдику, ҳаёлим беиз.
Ўзимни танимай қоляпман гоҳи,
Ўзимга ўхшамай қоляпман сенсиз.

Мен сени бу қадар тиламагандим.
Сарҳад сурагандим туйғуларимга.
Бир он сенсизликдан қурқаман. Нега?
Кўз ёшим аралаш кулгуларимга.

Севги панжасида беҳол турибман.
Гоҳ раҳмим келади. Сенга. Ўзимга.
Кел раҳм айлагин бир бор.
Севишинг тан олгин боқиб кўзимга.

Мен сени бу қадар тиламагандим.

[Mahmud Jurat]

Ғализ жойлари ва имловий хатолари жуда кўп...

[Баходир кушаков]

Безовта бўлганда уйқум тунлари,
Танамдан муздай тер тирқираб оқар.
Сесканиб уйғонаман, кўзимни очсам,
Отам руҳи менга мулойим боқар…

-Тонг отдими отажон? Уйқу олибди,
Келганингиз, узр, сезмай колибман.
Эртадан кечгача меҳнатда бўлиб,
Билмадим, негадир бироз толибман.
-Йўқ болам ором ол, тонг ҳали йироқ.
Мен сени кўргани келдим соғиниб,
Фақат бир гапим бор, айтаман, бирок.
Айтмасам, биламан юргум оғриниб.
Қиёмат кунига билмам қанча бор,
Ўткинчи бу дунё барчадан колар.
Фурсатни ғанимат билсин ҳар инсон,
Азроил сўрамай жонларни олар.
Марҳумлар юришар аросат кезиб,
Жаннат ва дўзахни ҳис этиб, сезиб.
Ер барпо бўлибки,ўтган бандалар,
Тегиниб кетмаслар,юрса ҳам тўзиб.
У ерда энди ҳеч ёлғонлар йўқдир,
Ҳеч ким таом емас, емайин тўқдир.
Барчанинг қилмишин кўрсатиб турар,
Билсанг бу осийга отилган ўқдир.
Барча изғиб юрар тўплай деб савоб,
Лек энди кеч бўлди тавба айтмоққа
Фарзанд ё, дўстлардан кутиб мурувват,
Умид қилар гуноҳин камайтирмоққа.
Фарзанд солиҳ бўлса, берибди Ҳудо,
Ота ва онага жаннатдир раво.
Агар дўстлар қилса ортидан дуо,
Бирор бир гуноҳи қолмас мутлақо.
Юрарлар кезишиб осий, жоҳиллар,
Ҳақни танимаган динсиз,ғофиллар.
Қиларлар дод фарёд дўзахни ўйлаб,
Муножот айлабон дардидан сўйлаб.
Энди наф бермагай оҳу фарёдлар,
Гуноҳлар тўплаган аввал бедодлар.
Минг нола, минг афғон учар ҳавога,
Ҳеч ким савоб бермас, бошқа бировга.
Энди йўқдир, калондимоғ боз-бозлар,
Ҳотинбозу чўталчи,қиморбозлар.
Билаги зўр, дилозори шоввозлар,
Барча мажбур, бир бирини эъзозлар.
Боши қотган, барча бўлиб маъюслар,
Келинига кўзин қисган беюзлар,
Додлар ёрин пулга сотган даюслар.
Қилар барча қилмишидан номуслар…
Ҳеч ким кўрмас, дея қилинган ишлар,
Кўрингайдир,бўлмаса ҳам миш-мишлар.
Судҳўр бўлсин,ёки поранинг қули,
Афсус ва аламдан чиғаноқ тишлар.
Марҳумга энг оғир яна бир иш бор,
Тириклар ишидан чекар кўп озор.
Фарзандин нотўғри тарбия қилган,
Ҳар банда номусдан бўлар шармисор.
Пинҳона қилинган ишларни, барча,
Марҳумлар кўрарлар, бор шундай дарча.
Мен ҳозир юрибман кўкрагим кериб,
Илло сенларнинг йўқ иймонда доғинг.
Майда чуйда ҳатолар қилган эканман,
Ювибди қабримга ёққан чироғинг.
Иш қилсанг, бировлар кўрмайди дема,
Оллоҳга аёндир, сўнг андуҳ ема.
Марҳумлар, тириклар ёнма ён доим,
Барчасин тўплаган улкан бир кема.
Мен сендан розиман оталик сўзим,
Эгамдан сўрайман сен учун тўзим.
Соғинсанг,қироат қилсанг бўлгани,
Кўргани ёнингга келаман ўзим…
-Отажон ҳар лаҳза қироат қилгум,
Келиб туринг тез-тез зор этмай бизни.
Чидамай кетсам гар, сизни соғиниб,
Акамни қучаман,қучгандек сизни…

Безовта бўлганда уйқум тунлари,
Танамдан муздай тер тирқираб оқар.
Сесканиб уйғонаман, кўзимни очсам,
Отам руҳи менга мулойим боқар.
Қиёматда кўришгунча Отажон......…

(С)

[Биллур]

__________________
.Моли тўп-тўп бўлса ҳам,бир киши бозор ўлмас.
Ассалому алайкум, бормисиз...

Бир-бирига иттифоқ бўлса гар йўлдош,
Адашмай боришар мағрур тутиббош.
Қайда иттифоқлик топадир завол,
Тепғтекис йўлда ҳам пайдо бўлур тош.

[Баходир кушаков]

Тонгда сен эрурсан гулдаги шабнам,
Сенинг исминг билан уради юрак.
Сендан бошқасини демаганман хеч,
Манга сен кераксан,факат СЕН КЕРАК.

Жуда ажойиб офарин ука!

[Quvonchbek Karimov]

Кўзимни остида порлаган юлдуз,
Ҳаққим йўқ эдими сени севмоққа.
Кимнидир бахтига айланган санам,
Тилларим айланмас бир сўз демоққа.

Гарчи хаёлларинг менга чирмашган,
Ўзга қўллар суяр сени ҳамиша.
Бегонангдек бўлиш мангу тақдирим,
Юраги кафтимга қўнган фаришта.

[Quvonchbek Karimov]

Наҳотки, сенсизсик шунчалар ёмон,
Яшамай қўйдимми.... Яшаяпманми...
Ҳеч кимга ўхшамай қоляпман, нега?
Яшаётганмидим..... Яшаяпманми???

Мазмунсиз кунимга очиб саҳифа,
Аламли чизиқлар тортиб бораман.
Ўзимни, ўзлигим юқотяпман-ку...
Ўзимча сени (ўзимча фақат) топиб бораман.

Асли бегонасан, туйғуларимга,
Фақат қондирсан сен томирларимда....
Кузатиб қўярдим “бахт” томон сени...
Кета оласанми кулгуларимдан?

Яшаётганмидим..... Сендан олдин ҳам.....

[Sparc]

"Quvonchbek Karimov" ва "Qaysar777" битта одам томонидан очилган 2 та логин (клон) деган фикр юзага келмоқда. Шуни текшириб беришингизни сўрайман.

[Gulchehra Ibragimova]

*** ..ГА
Мен беҳисоб дунёсини бошга урай сен бўлмасанг,
Эгнинимни шоҳ либосини тошга урай сен б ўлмасанг..(қўшиқдан)


Сенинг борлигингдан кўнглим тўқ эди,
Шўрлик юрагимга ногоҳ ўқ тегди
Сенсиз абгордирман, ҳаёт йўқ энди-
Сени – мендан
олиб қўйдилар...

Ҳаётим дегандим, борим дегандим,
Борлиғим дегандим, орим дегандим.
Сен ўзинг вафоли ёрим дегандим-
Сени мендан
олиб қўйдилар..

Кўнглимнинг гавҳари, бошдаги тожим,
Биргина сенгадир бор эҳтиёжим
Шунчалар ночорман йўқ бир иложим-
Сени – мендан
олиб қўйдилар...

Ёддан чиқмас бўлди бу машъум кеча..
Айрилиқ ғамларин бошладим ича
Жоним олсаларда олмасдим кеча –
СЕНИ МЕНДАН
ОЛИБ ҚЎЙДИЛАР..
Олиб қўйди УЛ БАҒРИТОШЛАР..
2012 йил 5 октябрь

[albatros]

Тушкунлик
(«Руҳият» туркумидан)

Ёлғизман…
Хонамда, ой нури хира,
Олисдан келади итлар овози
Руҳимда ҳорғинлик уйқум йўқ сира
Бир юпанч излайди юрагим ҳозир.

Ётибман…
Ухлолмай тўлғониб нотинч,
Бошимда айланар минг битта хаёл.
Менга бегонадир қувонч ва соғинч,
Менга ортиқчадир ҳаёт (эҳтимол).

Кеча…
Бугун…
Эрта, яна шу ҳолат,
Такрор ҳаётимга етиб келади.
Ҳар бир кун туйилар менга жаҳолат,
Ёлғиз, олисларга кетгим келади…

(с)

[Gulchehra Ibragimova]

***
..Энди сўз ортиқча, имдодлар ортиқ,
Бу тақдир туҳфаси, тақдирдан тортиқ.
Яхшийди осмонлар қолсайди босиб
Тилларим соқовдир, сўз йўқ муносиб..

..Юрак ҳайқиради, бўзлайди тинмай,
Қуш каби потирлар ғамга кўникмай
ИШҚ..ИШҚМАС МЕНЧУН- “Қурбонлик майдони”
Ўлдирди мандайин ОШИҒУ “шайдо”ни..

[Dilya Hasanova]

"Quvonchbek Karimov" ва "Qaysar777" битта одам томонидан очилган 2 та логин (клон) деган фикр юзага келмоқда. Шуни текшириб беришингизни сўрайман.
Текшириб кўрдик, бутунлай бошқа-бошқа провайдерлар.

[Aliya]

Сиз кетасиз...

Сиз кетасиз...
Кузатаман жим...
Оқшомларни кўмади ҳижрон.
Шафақ сари кузатиб бахтим,
Армон ёғиб беради осмон...

Сиз кетасиз...
Хазон куз қолар,
Гулгун баҳор бўлиб бегона.
Ҳаётимдан қувонч йўқолар,
Кулгуларим қучар афсона...

Сиз кетасиз...
Тугайди эртак.
Ва малика бехос ўлади.
Орзусидан айрилган юрак –
Ўша онда тўхтаб қолади...

Сиз кетасиз...
Қайтасиз тонгда –
Бахш этганча янги бир ҳаёт...

https://img.uforum.uz/images/mpoigwy7322878.jpg

Bahs paytida lirik chekinish... yoki "reklamnaya pauza" :) ;)

[Dilya Hasanova]

Бахс-мунозаралар Шеърият тўғрисида мунозара (http://uforum.uz/showthread.php?t=17433&page=6) мавзусига кўчирилди.

[Quvonchbek Karimov]

Сенсиз ҳушим бошда, хаёлим бутун.
Ўйларим уфққа туташар бориб.
Қайсар юрагимга тасалли топгум.
“Одам”дек яшайман ҳаловат топиб

Кўзларинг кўзимни топгани хамон.
Мажнунман, қизғониб, ёниб ҳалакман
Яримта жонимла шунчаки одам,
Сенингла бус-бутун телба тентакман.

[Quvonchbek Karimov]

Кел ғамлар юкини тўкамиз бирга.
Соғинчлар саробга айлансин зумда.
Мен сени борингга айланиб қолай.
Жойланиб олгин сен қорачиғимга

[Quvonchbek Karimov]

1.Кўзгуга термулиб боққанмисан хеч,
Лабларинг сасига қулоқ тутдингми?
Сочларингни сабо силаганида,
Бўғзингдаги оҳинг ичга ютдингми?

Кулгу қидирдингми кўзинг ёшидан.
Бармоғингни тишлаб хўрсинганмисан?
Ёмғирлар юзларинг силаганида,
Мени йўқлигимдан ўкинганмисан.

2.Кўзгуда кўзингда аксим намоён,
Лабларинг номимни пичирлар тинмай.
Шамолга айландим,ортингдан қувдим,
Кокилингдан тортиб ўйнашдим атай

Ёмғирга айланай, сочларинг силаб,
Юзларинг эркалаб оҳиста силай.
Ёнингда йўқманку, қалбингда мангу,
Сени азоблаган армоннинг бўлай.

[Masud Mahsudov]

Кeраксан,
бирга жим хаёллар сургани,
Кeраксан, бахт нима эканин кўргани,
Кeраксан
тақдирим қургани,
Яшашнинг маъносин сўргани,
Умрбод ҳаётнинг йўлида юргани
Кeраксан.

Йўқ,
Мeнга кeракмас бошқалар,
Сeнингдeк мeн билан
дўст эмас бошқалар
Ҳижронлар юракка ўт қалар,
Қўзғалар муштдeк жон ўрнидан
Йўрғалар,
Талпинар сeн томон –
Кeраксан.

Бeдорман - уйқуям кeракмас,
Ҳeч нима, ҳeч қачон
Сeн каби дилимни
Тўлатмас
Сўзингдeк дардимни
Қулатмас.
Қайғуни ёнига йўлатмас.
Иқболим шамини ёрқинроқ ёққани
Кeраксан.

Кераксан,
Интиқ дил ўзгани кўрмайди,
Ҳолингни мен каби
сабрсиз сўрмайди,
Соядек ортингдан эргашиб,
Орзу-ю ҳавасга тенглашиб,
Бекорга изингдан юрмайди.
Кераксан.

Ўзгалар не деса десинлар,
Барибир,
Пичинглар, ғийбатлар
кўзимдан наридир.
Менда бор ягона хавотир:
Кераксиз бўлишдан,
Қаровсиз сўлишдан,
Яратган умрбод асрасин.

Кераксан
Айни дам,
Йўқ бошқа каломим тилимда,
Ҳамроҳ бўл куну тун
сўнгсиздек йўлимда,
Гарчи мен билмасман,
Не бўлар,
Не кутар ўнгиму сўлимда,
Кераксан.

Кераксан,
Кўзимга тор бўлиб
Кетганда дунёлар,
Кераксан
Сувталаб бўлганда дарёлар,
Қирғоқлар бирлашиб,
Юлдузлар сирлашиб,
Қуёшга қалб муҳтож бўлганда,
Кераксан.

Турибман чорасиз йироқда,
Кўнглим ҳам қийналар,
Унгаям осонмас фироқда.
Қай замон ёнингга кeтгумдир?
- Сабр йўқ
Ғамларим кўмгани қабр йўқ.
Ҳолимни тасвирлаб бeргани
таъбир йўқ -
тилим ҳам сўроқда.
Турибман чорасиз йироқда,
Шу дамда жудаям кeраксан.

Кeраксан ҳамнафас бўлгани,
Ғурбатда шeрик ҳам,
шодликда кулгани,
Ярмини қидирган
ярмимга тўлгани,
Гулласам очилиб,
Юлдуздeк сочилиб,
Ва ҳатто,
Бу фано дунёдан
Гар сўлсам, сўлгани,
Кeраксан.

Табассум ярашар
Истара кони бор юзингга,
Муштоқман
Саҳарги сабодeк
Янграган сўзингга,
Қанийди, тeрмулиб ўтирсам
Ўзимнинг аксим бор
Кўзингга.
Кераксан.

Кераксиз ўлишдан асрасин,
Юраксиз бўлишдан асрасин,
Нур истаб чанқаса
қон кўнгил,
Туганмас зиёни берувчи
Фалаксиз бўлишдан асрасин,
Кeраксан…

(с) 2010

[Masud Mahsudov]

Соғиндим,
Меҳрибон cўзингни,
Дилимга ёқувчи кўзингни,
Ўзингни,
Табассум порлаган юзингни –
Ҳаммасин соғиндим.
Тунлари бедорман – интиқман;
Қайгадир кетади хаёлим,
Яқинлар ҳол сўрар – инжиқман,
Уларга келади малолим...
Не қилай,
Тушунмас бўлсалар бошқалар,
Ичида устимдан кулсалар бошқалар?
Индамай, парво ҳам қилмасдан,
Ғийбатни қулоққа илмасдан,
Мен сенга мунтазир,
соғиндим.

Маҳталман,
эшитмоқ истайман шу дамда
(Орзиқиш шу қадар бўларми одамда?)
Саратон ёмғирни кутгандек,
Қаҳратон кунга кўз тиккандек,
Кўклам илк гулини туккандек
Интизор, умидвор бўлганча,
соғиндим.

Илҳақман,
илинжим йўқолмас бир зумга,
Шамоллар қулоғин тутади арзимга.
Тўлқиндек гупирар юрагим,
Сабрни супирар юрагим,
Бардошга қадрдон тутиниб,
Васлингни тилайман ўтиниб
Худодан,
Дарагинг сўроқлаб ҳар касдан;
Шоҳдану, гадодан,
Исингни келтирган сабодан...
Соғиндим.

Шунчалар бўларми телбалик? – Хайронман,
Лабимда кулги-ю, қалбимда вайронман,
Гоҳи шер, гоҳда-чи, жайронман,
Мажнунман, Фарҳодман, Баҳромман,
Улардек хажрингда сарсонман
Соғиндим.
Муҳтожман,
ҳолимни тушунар кимсага,
Дўстга ё ўзидан ошинар кимсага.
Бошқаси аҳволим билмайди,
Билса-да, парволар қилмайди,
Муштоқлик шунчалар қийнарми кўнгилни?
Ёки ишқ атайлаб синарми кўнгилни? –
Ноаён...
Аёни шу эрур – айни дам
Доимдан ортиқроқ соғиндим.
Билмадим,
биларсан, билмассан,
Балки сен у қадар
дилингни тилмассан,
Ўзингга айтгани оғриндим,
Мен сени жудаям соғиндим...
(c)

[Aliya]

Men o`sha -
Umidning shevasin
"Yashamoq" so`ziga bog`lagan.
Shu yarim ko`ngilning egasi -
Faqat Siz bo`lishin xohlagan...

Men o`sha - saharning sabosi
Siz tomon salomin yo`llagan.
Bir baxtni qizg`onib dunyosi -
Haq bergan diydorga to`ymagan...

Men o`sha -
"Ayb bo`lsa muhabbat,
Siz sabab osiyman!" - degan qiz.
Yuraksiz kun ko`rib toabad,
Ko`nglini bir Sizga bergan qiz...
Men o`sha...

https://img.uforum.uz/images/xlaxiad6647536.jpg

[Mahmud Jurat]

***
Ҳар ҳолда қуёшнинг нурида
Эски суякларин тоблаган араб
Оёғига суйканган улоқни ҳайдагандай
Сиз билан бизни ҳайдамасин ўз меҳридан
Умрбод эзилиб қурганимиз мана шу эски чайла.

Нега ҳеч коптларнинг дардини тингламайди
Бу босқинчи араблар, Болқон сербларига ўхшаб
Бенедикт ўн олтининг бузуқ аравасидай
Ассанж хабарларидан жумбушда келган
Тьерри Джонс биламан ўйлаганинг ҳийла.

Ироқ, қонларингда беланган севги ётади
Афғон гўдагининг онасига бўлган меҳридай
Биламан Боғдоднинг кўчалари совуқ увушади тан.
Қадим туркнинг Энасойдаги тошқабрлар уюмини
Эскилик Купидони - тарих баралла куйла.

Обама, аҳмоқ бўлма оламни ўзгаради деб
Бу олам ўзгармас ўзгарувчанлиги билан
Саҳройи араб олмонга уйланди нима ҳам ўзгарди
Ўзгармас оламнинг ўзгарувчанлиги ёқади
Мана шунга тинмайин айтаман алла.

Жаҳоннинг ҳамма жойда косаси битта
Аммо ҳамтовоқлар доимо бошқа бошқадир
Лўқ қилма кўзингни бу менинг ёвғоним
Ҳар бир сиёсатчи ичади ўз шўрвасини
Ҳа, мана шуни мақтаймиз жумбуш, баралла.

Мен ўзимга мухолифман ўзим қарсакбоз
Бир томоним Аҳмад, бир томоним Нажод
Не Таним қулоқ солар Не яг ху ес ху
Сабот сўрайман ёрилмаган бомбадан
“Намоз ўқисин”, “Ибодат қилсин”, “Чўқинсин” ҳамма.

Катта дала пайкал, интернет “Айпад”
Бир коса сув, бир коса шароб, мана гўзаллик
Оломон оғайнимсан, тинч яшагин чукча
Қўлни қўлга беринг, мана ҳамкорлик
“Ғоялардан” ёрилиб кетаяпти бу қовоқ калла.

[Masud Mahsudov]

***
Ҳар ҳолда қуёшнинг нурида
Эски суякларин тоблаган араб
Оёғига суйканган улоқни ҳайдагандай
Сиз билан бизни ҳайдамасин ўз меҳридан
Умрбод эзилиб қурганимиз мана шу эски чайла...


Домла, юқорида келтирганингиз шеърми? Сизни ғарблашаётганингизга мисолми ёки? Испанча, инглизча шунақа шеърсифат нарсалар бўларди, лекин Шарқ мезонида, менимча, бу шеър эмас, уни қаторларга солиш шарт эмас эди... Тиниш белгиларига ҳам душман тутинибсиз чоғи... 7 та бешлик ёзилган шеърда 6 та ўзаро қофиядош сўз (хийла, чайла, куйла, алла, баралла, калла)ни айтмаса, умуман қофия йўқ... Насрда ижод қилиш керак эмасмикин...

[Aliya]

Жон ойижон, мен бахтлиман, гарчи кўнглим вайрона,
Гарчи, уни эзиб-янчиб, оловларга отдингиз,
Гарчи, бугун бахтли севги тақдиримга бегона –
Ҳеч бўлмаса, ҳавас деган дарддан ором топдингиз...

Жон ойижон, қаранг, менга тиллолардан тахт келар,
Юрагимнинг фарёдини босиб кетди ёр-ёрлар...
Ахир, менга юксак бахтни сиздан бўлак ким тилар?
Сиз фотиҳа бермас толе қай бир тақдирда порлар?!

Жон ойижон, айтолмасам яхши экан севгимни,
Мендан маъзур – туйғуларим кўммоқдасиз кўнглимга...
Изнингизсиз маҳрам дея айта олурман кимни,
Журъатим йўқ, ижозатсиз из босмасман йўлимда...

Жон ойижон, мен қайдан ҳам билар эдим – меҳрингиз,
Оқ сутингиз менга берган бир умрлик қарз, дея...
Мана, бугун бахт қасрига маликаман...
Севгимсиз –
Сиздан ҳадя тилло тахтни қабул қилмоқ фарз, дея...

Жон ойижон, бўйимгача зар-зебарга кўмилдим,
Соғинч деган етим туйғу азобини ютяпман...
Бахтмикин шу – бағрингизда қўғирчоқдек туғилдим,
Ва сиз чизган харитадан юриб яшаб ўтяпман...

Жон ойижон, мен бахтлиман, гарчи, ишққа қотилман,
Гарчи, энди алам, афсус гулларини термайман –
Фарзандларим бахти учун тиллоларга интилмам,
Фарзандимга сиз истаган БАХТни раво кўрмайман!!!

Жон ойижон... Мен бахтлиман...
Дунёдаги энг бахтсиз...

[Sparc]

***
Ҳар ҳолда қуёшнинг нурида
Эски суякларин тоблаган араб
Оёғига суйканган улоқни ҳайдагандай
Сиз билан бизни ҳайдамасин ўз меҳридан
Умрбод эзилиб қурганимиз мана шу эски чайла...


Домла, юқорида келтирганингиз шеърми? Сизни ғарблашаётганингизга мисолми ёки? Испанча, инглизча шунақа шеърсифат нарсалар бўларди, лекин Шарқ мезонида, менимча, бу шеър эмас, уни қаторларга солиш шарт эмас эди... Тиниш белгиларига ҳам душман тутинибсиз чоғи... 7 та бешлик ёзилган шеърда 6 та ўзаро қофиядош сўз (хийла, чайла, куйла, алла, баралла, калла)ни айтмаса, умуман қофия йўқ... Насрда ижод қилиш керак эмасмикин...

Биринчи таассурот сифатида, ҳақиқатан ҳам, тиниш белгилари йўқлиги ўқишни қийинлаштирадигандек, тиниш белгиларисиз кетма-кет сўзларни жумлаларга йиғиб олиш қийиндек туюлади.

Эҳтимол, шоир ўқувчига тиниш белгиларини ўзи қўйиб олишига, шунга қараб мушоҳада қилишга ундаётгандир. Ахир, араб ёзувида ҳам тиниш белгилари, унли сўзлар ҳар доим ҳам ёзилмайди, битта сўзни жумланинг маъносига қараб ҳар-хил талқин қилиш мумкин. Хитой, Япон иероглифлари ҳам ёзилиши қараб турли маъноларни беради, янглишмасам.

Эҳтимол, айнан шу каби шеърлар ўқувчини шеърга ҳаммуаллиф бўлишга чақирар. Бунинг учун унда етарлича маъно, етарлича материал бор, менимча.

[Masud Mahsudov]

Домланинг шеърида яхши ғоя йўқ эмас, фақат, айтганингиздек, шеър қолипига солинмагандек... Билмадим, балки шарқ шеъриятида менга таниш бўлмаган шу каби шакллар бордир.

[Mahmud Jurat]

шарқ шеъриятида менга таниш бўлмаган
Менга ҳам ҳали таниш бўлмаган шакл, маъно, ғоя, ижодий намуналар, ижодкорлар ва айниқса мен билишни истаб излаб юрган билимлар, нафақат Шарқда бутун жаҳонда жуда, жуда кўп. Шундан бўлса керак, бир файласуф ўзининг энг билим чўққисига чиққан пайтида айтган экан: "Энди билдим ҳеч нарса билмаслигимни", деб. Шу фикрлардан туртки олиб мен ҳам бир тўртлигимда шундай деган эдим:
Булфараж нарх қўйди юзимга қараб,
Бепул харид қилди мени Мир араб,
Бир пул турмаслигим ўзим билардим,
Сен нечун қийнайсан нархимни сўраб.

[Shokir Dolimov]

***
Ҳар ҳолда қуёшнинг нурида
Эски суякларин тоблаган араб
Оёғига суйканган улоқни ҳайдагандай
Сиз билан бизни ҳайдамасин ўз меҳридан
Умрбод эзилиб қурганимиз мана шу эски чайла...


Домла, юқорида келтирганингиз шеърми? Сизни ғарблашаётганингизга мисолми ёки? Испанча, инглизча шунақа шеърсифат нарсалар бўларди, лекин Шарқ мезонида, менимча, бу шеър эмас, уни қаторларга солиш шарт эмас эди... Тиниш белгиларига ҳам душман тутинибсиз чоғи... 7 та бешлик ёзилган шеърда 6 та ўзаро қофиядош сўз (хийла, чайла, куйла, алла, баралла, калла)ни айтмаса, умуман қофия йўқ... Насрда ижод қилиш керак эмасмикин...
«Гарри Поттер» асарининг 5- қисмида Сараловчи шляпанинг худди Сиз тавсифлаган алфозда (рус тилида) битилган янги қўшиғи бор. Уни таржима қилиб, шеър ҳолатига келтиргунимча эна сутим оғзимга келди :cray:.

[albatros]

Капалак

Сенга ким ўргатди
Айтгин капалак
Дунёда яшашни, доим шод бўлиб?
“Бир кунлик” умрингни этмайсан ҳалак,
Юрагинг пок юрар қувончга тўлиб.

[Rustam Jabborov]

Сезасанми, гул юзли дилдор
Бу оламда менинг борлигим?
Айрилиқдан тунларим бедор,
Йўлларингда интизорлигим?

Тонгда қуёш нурига дўнсам,
Деразангдан кирсайдим оқиб,
Юзларингга оҳиста қўнсам,
Танирмидинг юзимга боқиб?

Макон топсам субҳий шабнамда,
Ғунча лабга кетолсам сингиб,
Ё шаббода бўлиб қолсам-да,
Сийпаласам сумбул сочингни...

Яшин бўлсам, ўт олса фалак,
Сен кўз юмиб ўтсанг хотиржам.
Сўнг бўлсам-у момогулдирак,
Сурон солиб озод ҳайқирсам...

Таъқиб этсам соядек зимдан,
Гар шунда ҳам қилмасанг парво,
Қуюн бўлиб чопсам изингдан
Сен нигоҳинг кўрмасанг раво...

Шеър сатрига ўзимни жойлаб,
Фақатгина сенга аталсам.
Ё тикондек йўлингни пойлаб,
Товонингга майли, қадалсам...

Сезармисан гул юзли дилдор
Бу оламда менинг борлигим?

Август, 2011-йил.

[Sodirjon]

Izladim…
yolg’izim boqishlaringni,
Ko’nglimga kuy bo’lib oqishlaringni.
Hazonliq faslini oxir ko’ndirib,
Kuzimga gul-chechak taqishlaringni.


(C)

[Nihola]

Kezmoqda o`sha kuz, kezmoqda yana
Tabiat tillarang libosin kiygan.
Barglar go`zal raqsga tushadi qara,
Bu raqsdan qalblar ham quvonchga to`lgan.
Ammo har narsa ham o`tkinchi afsus,
Bular ham raqsini tugatib ketar.
Zolim qish qilichin o`ynatar hissiz,
Barglarchi daraxtdan ayrilar, ketar.
Tabiat qonuni buncha beshavqat...
Barglarni daraxtga bevafo aylar...
(c)

[Quvonchbek Karimov]

Ёмғирлар шивири тинмади бу тун,
Ўйлаган ўйларим тугамай қолди.
Сени менга топиб берган эди Куз,
Яна ўзи келди ва ўзи олди.

Билмагандим менга омонатлигинг,
Қанийди сезсайдим суймасдим шунча.
Саратон – ялинай, қуллуқ қилайин,
Бахтимни бер менга, бугун, бугунча.

Яна бир кун бахтли яшай қолайин,
Ҳар лаҳзам ловуллаб ёнсин севгидан.
Мен шундай қилайки, Севги шу бўлса,
Вужудим ёт бўлиб тонсин севгидан.

Охири одатий яшайвераман,
На дард биламан мен, на бир куяман.
Юрагимдан олиб унинг исмини,
Хазонрез остига қўмиб қўяман.

Яна бир кун бахтли яшай қолайин...

[Rustam Jabborov]

...

Аҳволимни кўриб, раҳминг келар, дедим,
Етар, шунча ёнганимни билар, дедим,
Кўксимдаги жароҳатим силар, дедим,
Била туриб, ўз кўксимга ўқ отибман...

Умидларим оқди армон сузгичида,
Сен юз буриб кетдинг боқмай кўз учида,
Ичимда ўт ёнар, жисмим муз ичида,
Хаёлингга исинсайдим, совқотибман...

Умид уз деб, имо қилсанг, илғар эдим,
Дунё тор-у, юрагингга сиғар эдим,
Йиғлар эдим, тўйиб-тўйиб йиғлар эдим,
Совға қилган рўмолчангни йўқотибман...

[Masud Mahsudov]

Тун осуда –
Хорғин куз туни,
Аллалайди ҳазин куй чала,
Барг қоплайди дунё устини,
Армон яна бир йил юксалар.
Яна бир ёш улғаяр алам –
Отиб бўлмас юрак тошини.
Сарҳисобга келганида дам
Минг ўй чулғар инсон бошини...

Тун осуда – маҳзун куз туни,
Сассизликка шўнғиган ҳолим;
(Қалбим нотинч, чиқмайди уни)
Чулғанади сўнгсиз хаёлим...
Кун ўтмоқда,
Кетмоқда замон,
Алмашади фасллар бир-бир.
Шохи ўсган ҳар қайси томон,
Бир дарахтга ўхшайди тақдир...

Тун осуда – сўлғин куз туни,
Менга ҳечам уйқу бермайди...

(c)

[Mahmud Jurat]

ТУВАКДАГИ ГУЛ МОНОЛОГИ

Ўзимни тувакда кўргандан буён,
Ромга қўйиб ҳар кун сўниқ бошимни,
Оламга қарайман ойна ортидан,
Ҳавасла кузатиб онадошимни.

Тақдирим шул экан тувакдир ватан,
Бийдай далалардан тегмади бир жой.
Қуёшнинг жилосин баргларда кўрсам,
Менга пичинг қилар деразадан ой.

Қисматга қойилман иссиқ жой берган,
Турмуш ташвишидан бўлганман озод.
Қуртларга маконмас қувраган баргим,
Фасллар жабридан чекмайман фарёд.

Уйда яшашнинг ҳам ажиб гашти бор,
Саратон жумбуши сўлингни сўрмас.
Қишда ҳам гуллайсан, гулку мўътабар,
Тарсонинг узишга журъати бўлмас.

Қуёшнинг қўллари майсалар бошин,
Сийпалаб қўйганда шўх шамол бўлиб,
Вужудим титрайди сесканиб тошиб,
Соғинчда ёнаман хўрлигим келиб.

Ошуфта қалбимга бу сунъий ҳаёт,
Ортиқча ўйноқи ғулу солади.
Доимий баҳорга ўқиб шўх баёт,
Ўзимни ҳаётга ургим келади.

Баъзан очилганда бироз деразам,
Туваклар ёдимдан чиқади бирдан.
Руҳим енгил тортиб кенгаяр олам,
Кечиб юбораман уйнинг баҳридан.

Очиқ довулларга ортади орзум,
Ўйнагим келади шамол куйига.
Майли, оёқ ости қилса шўх оҳу,
Бир бор битсам эди ариқ бўйига.
1976-77
(С)

[Muhammad Ismoil]

Сизни севиб қолдим. Минг бора узр.
Кечиринг, осилдим мен баланд дорга.
Кечиринг,
сиз мисли
фалакдаги ҳур,
Қарар эдингизми
ердаги хорга.

Сизни деб, туну — кун танимда титроқ
Сизни севиб қолдим, жонимдан ортиқ.
Юракни гулдаста қилиб бир қучоқ,
Қабул қиласизми этсам гар тортиқ?!

Айтинг, мен кимман-у,
нима жоним бор.
Арзимайман қовоқ
уйишингизга.
Ўзимни ўзим еб тугатгум
абгор
Менга бир зум боқмай
қўйишингизга!

Биламан сиз жуда юксаксиз юксак
Кўзларингиз кўкдан менга боқармиди?
Сиз ҳатто осмонда ягона малак,
Ердагилар энди менга ёқармиди!

Кечирманг,
лутф этиб қарасангиз шўх
Сизни энг бахтли қиз
этаолмасам.
Кечирманг, севганим учунмас
йўқ — йўқ,
Сизни сиз кутгандай
сева олмасам!

[Баходир кушаков]

Мы идем по короткой дороге,
Прямо к Богу под венец.
Оттуда нет обратной дороги,
Ведь у нас билет в один конец.

(C)

[Sodirjon]

Eski qo’shiq

Sig’may qoldim zamonlarga,
O’ngi-so’lga, tamonlarga,
Bir do’st qani, bir roh qani?
Mendek ranggi samonlarga.

Dildan chiqib ketdimi qon,
Yo yurakni bosdi tikon?!
Qayondaman, qay ondaman?
So’zim sarson, o’zim giryon.

Hushliklarga to’ydimmi yo?
Muz quchoqlab kuydimmi yo?
Ishq - bemorlar vodiysida
Bedavodek suydimmi yo?

Qayga olib ketay boshim,
Qay manzilda jon dildoshim??

Sig’may qoldim…


(C)

[Sodirjon]

Yuguradi jismimga ayoz,
Yuguradi sovuq bir qutqu.
Kuz to’kilib, cho’kib bormoqda,
Tabiatni bosmoqda uyqu…

Qarg’alarning bazmi ichra bir
Cho’ngchinordan yiqiladi barg,
Voh, bilaman dardi ichida,
Yiqiladi misoli yurak.

Erkalaydi , o’ynaydi shamol,
So’ng itqitib tashlar yo’lakka,
Shohid osmon yuragi to’lib,
Ko’z yoshini to’kadi tikka.

Qizil tomirlari tortishgan
Xo’l vujudi ko’chada sarson.
Guldor etigingiz poyida -
Poshnangizda bo’ladi vayron…

Yuguradi jismimda ayoz,
Sudrab borar umrimni hayol.
Termulgancha ammo so’zsiz, jim,
O’tib borar “begona” ayol.


(C)

[Mahmud Jurat]

Сўз қудратин билдим бир куни,
У инсоннинг руҳида экан.
Одамзодни молдан ажратиб,
Сафни боғлаб турган бир кўкан.

So'z qudratin bildim bir kuni,
U insonnigh ruhida ekan.
Odamzodni moldan ajratib,
Safni bog'lab turgan bir ko'kan.
(С)

[Sodirjon]

O’G’LIMGA

Hayotning har zarbi kimni parchalar,
Kimni kuchli qilar, kimdir yanchilar.

Ne ko’cha-ko’ylarda sarson qanchalar,
Kimlarning qo’lida arzon qanchalar.

Ming yiqilib , ming bir turganga – davron,
Turolmay chil-parchin bo’lgan – bag’ri qon.

Umringda har qadam , har dami sinov,
Qilgan xatolaring eng birinchi yov.

Dilingni amridir gunoh , savob – u ,
Qo’lingdadir , demak, toshu-tarozu.

Daraxtni tutguvchi mustahkam ildiz,
Ildizi zaiflar yo’qolar izsiz.

Avval tomir otib zamin qil, zamin,
Shunda hotirjamlik bo’lar hamdaming.

Nafsing ilinjida maydalashma xech,
Nopok kimsalarning aqchasidan kech.

To’g’ri so’z, poklikni kasbing qilib ol,
Dushman ham bo’lolmas baxtingga zavol.


(C)

[Aliya]

Kechikkan sevgi.

Za`faron chizgilar ko`ngilga cho`kdi,
Xazon - dil ko`shkiga ming yillik panoh.
Bahorlar...
Bahorlar yildek kechikdi -
Asrga cho`zilgan kuzlarda gunoh...

Bu dunyo biri kam, degani yolg`on,
Ming bir kemtigi bor - ming bitta armon...
So`nggi lahzalarga ko`chmagan isyon,
Siz-da aytolmagan so`zlarda gunoh...

Ko`zdagi yoshlarga bitilgan yillar,
Yurakka zardobdek to`kilgan sellar...
O`sha, qirovlardan yaralgan dillar -
Sizni ko`rolmagan ko`zlarda gunoh,
Mendek sevolmagan qizlarda gunoh...

[Aliya]

Кетинг...

Кетинг...
Айрилиқни шўр пешонамга –
Раво кўролсангиз,
Тортиқ қилсангиз.
Сизсиз дунёларни тўлдириб ғамга,
Жонимни суғуриб кета олсангиз...

Кетинг!
Кўрмасангиз ҳаётга ҳақли,
Нафасим сиз учун азоб туйилса.
Интиҳо онларим қилолса бахтли –
Кўзингиздан шодлик ёши қуйилса...

Кетинг.
Ёруғ осмон юзини тўсган
Булутдек кўнглингиз айласам хира.
Ёдимни яшириб ўтсангиз ўздан,
Қолдирмай бир зумлик ширин хотира –
Кетинг...
Дунёларни тўлдириб ғамга,
Жонимни суғуриб кета олсангиз...

[Aliya]

****

Ko`nglim kecholmagan gunohlarimni
Kechirib bo`lganda yetim tuyg`ular
Hijron to`sib oldi qarog`larimni,
Dunyo ko`zlarimga sog`inch tuyular...

Ashkka asir bo`ldi qarochig`larim,
Yig`ladim - yanog`im yolg`izlik o`pdi...
Bo`g`zimga chang soldi alam tig`lari,
Sensizlik quturgan dard bo`lib qopdi...

Tun cho`kdi.
Ayriliq qadar qora tun...
Yulduzlar - ko`z yoshim, to`kilib bitgan.
Men bir xotiraman.
Bu ko`hna ochun
O`ylari qa`rida sitilib ketgan...

Bo`m-bo`sh xonam uzra uzayar kecha,
Bilmam, saodatli tong otarmikin?
"Sog`ingan shahzodam o`sha tonggacha
Yetib kelarmikin?...
Uyg`otarmikin?!"

Hatto borligimni bilmaysan mening,
Ism-u jismim unut bilgan o`lim-da...
Milyon yil bo`ldiki kutaman Seni,
Sen esa... Kelmaysan...
Jonim qo`lingda...

[Aliya]

Араз

Чорламади ожиз қўнғироқ,
Босилмади умид ранг тугма...
Юрак инграр - "Зўр келди фироқ..."
Ғурур ёнар - "Асло бош эгма!"

Ҳижрон ёқдан эсган бир эпкин -
Бошлаб келган айрилмоқ фаслин.
Умид ипин боғлаши мумкин -
Биттагина қўнғироқ асли...

Имиллаган соатлар оғир,
Йиллар қадар олис дақиқа.
"Сизни жуда соғиндим ахир..."
Шу сўзларга кўчган ҳақиқат...

Хўрсинаман. Кипригимда нам,
Кутилмоғи қадар қадрли...
Менга ғурур қилади алам -
Зоҳирингиз шунча сабрли?!

Билмоқни ҳам истамайсиз Сиз -
Соғинчларга боряпман чўкиб...
Чорасизлик қошида ёлғиз -
Умидсизлик ёшларин тўкиб...

"Бўлди, етар!
Келманг соғиниб!
Сизни севиб, хато қилибман!
Муҳаббатдан куйиб, оғриниб,
Юрагимни адо қилибман..."

Ва босганим - умид ранг тугма,
Сизни кутган соғинч - қўнғироқ...

[Sodirjon]

SHE’R

Oq qog’ozda harflar rasmi,
Oq qog’ozda dardlarning bazmi,
Kalom bo’lib to’kilgan yurak,
Yuraklarga qaytajak rasmi…

[barlos]

КЕТАВЕР…

Кетавер, кўнглимдан олислаб, майли,
Яна азобларга ташлаб кет, яна…
Сени ўйламайман. Шундоқ ҳам Лайли-
Мажнун бўлолмадик. Ҳақиқат мана.
Ёлғиз сузиб кетди ишқнинг кемаси,
Соҳилда сену мен. Икки томонга
Кетмоқдамиз жим. Оҳ, бу нимаси?
Қўл ҳам силтамадик бу талх уммонга.
Денгиз чайқалар. Оққуш қанотида
Кўтарилар осмонга булут. Ёмғир
Ўтмишни эслатар. Соғинч отида –
Дил қотди, тил қотди. Унутиш оғир.
Ёнмоқда оловда севги хатлари,
Кўнгил кўприклари ёнмоқда соҳир.
На сўзга, на кўзга сиғмас ҳадлари.
Узилди интизор ришталар охир.
Юксак чўққидаман. Қорми ёки тош
Ёғмоқда бошимга. Илиқ на совуқ.
Сенга талпинаман мен эса – қуёш,
Йўқ, бу ёлғизликда яшамайман, йўқ!
©

[barlos]

ҚЎЙ, КЎНГЛИМ

Бахт каби дилларни бўйлатолмадим,
Ўзим-чун ўзгани ўйлатолмадим,
Соғинч булбулларин куйлатолмадим,
Қўй, кўнглим мен бирла ёнавермагин,
Ҳузур-ҳаловатдан тонавермагин.

Азалдан азобга дучор ошиқлар,
Кечолмай дардидан ночор ошиқлар,
Умрбод ҳижрондан қочар ошиқлар,
Қўй, кўнглим мен бирла ёнавермагин,
Ҳузур-ҳаловатдан тонавермагин.

Минг йил-ки, мен ёниб топмадим нажот,
Ҳеч ким парво қилмас айласам фарёд,
Овунч йўқ, малҳам йўқ, оҳ урсам ҳайҳот,
Қўй, кўнглим мен бирла ёнавермагин,
Ҳузур-ҳаловатдан тонавермагин.

Қароғим муҳаббат – манзили қайғу,
Гўё-ки етганим, ичганим оғу…
Мен сенга таъкидлаб айтар сўзим шу:
Қўй, кўнглим мен бирла ёнавермагин,
Ҳузур-ҳаловатдан тонавермагин.

©

[Sparc]

ҚЎЙ, КЎНГЛИМ

Бахт каби дилларни бўйлатолмадим,
Ўзим-чун ўзгани ўйлатолмадим,
Соғинч булбулларин куйлатолмадим,
Қўй, кўнглим мен бирла ёнавермагин,
Ҳузур-ҳаловатдан тонавермагин.

Азалдан азобга дучор ошиқлар,
Кечолмай дардидан ночор ошиқлар,
Умрбод ҳижрондан қочар ошиқлар,
Қўй, кўнглим мен бирла ёнавермагин,
Ҳузур-ҳаловатдан тонавермагин.

Минг йил-ки, мен ёниб топмадим нажот,
Ҳеч ким парво қилмас айласам фарёд,
Овунч йўқ, малҳам йўқ, оҳ урсам ҳайҳот,
Қўй, кўнглим мен бирла ёнавермагин,
Ҳузур-ҳаловатдан тонавермагин.

Қароғим муҳаббат – манзили қайғу,
Гўё-ки етганим, ичганим оғу…
Мен сенга таъкидлаб айтар сўзим шу:
Қўй, кўнглим мен бирла ёнавермагин,
Ҳузур-ҳаловатдан тонавермагин.

©

Ҳазил ўхшатиш

Қўй кўнглим, ҳадеб шеър ёзавермагин,
Танқидчи оромин бузавермагин. :mr47_04:

[Nigora Umarova]

She'riyat haqidagi ochiq dars-leksiya: "Hozirgi adabiy jarayonda poezziyaning o'rni va ahamiyati".

77ee94be08c71a6

[Nigora Umarova]

Ҳазил ўхшатиш
Қўй кўнглим, ҳадеб шеър ёзавермагин,
Танқидчи оромин бузавермагин. :mr47_04:

Ўхшатишга яна ўхшатиш :)
Ҳаваскор қаламин тортиб олмангиз,
Туйғуларин аросатга солмангиз.
Майли, сўзларин у сатрга тизсин,
Назм денгизида калом кемадек сузсин..,

[Sparc]

Ҳазил ўхшатиш
Қўй кўнглим, ҳадеб шеър ёзавермагин,
Танқидчи оромин бузавермагин. :mr47_04:

Ўхшатишга яна ўхшатиш :)
Ҳаваскор қаламин тортиб олмангиз,
Туйғуларин аросатга солмангиз.
Майли, сўзларин у сатрга тизсин,
Назм денгизида калом кемадек сузсин..,

Ўхшатишга ҳазил.

Назм денгизининг мавжлари баланд,
Аросат кемалар ютилади нақд.

[Nigora Umarova]

Ўхшатишга ҳазил.
Назм денгизининг мавжлари баланд,
Аросат кемалар ютилади нақд.

Сузган калом кемасига илҳомдир - елкан,
Балки шунинг-чундир, фикрлар елган?..

[barlos]

Сузган калом кемасига илҳомдир - елкан,
Балки шунинг-чундир, фикрлар елган?..

Келмай қолса гоҳида илҳом,
Дейман: –Денгиз қолдими қуриб?
Назм дурин теролмас мудом,
Навоийни ўқимай туриб.

Шеър-ку майли, бир санъат аммо,
Яшаш асли – завқланмоқ кўриб.
Ечилмагай ҳеч бир муаммо,
Навоийни ўқимай туриб.

Этмоқ бўлсанг чин дўстларни жаъм,
Ишқда ўзинг ўтларга уриб.
Ниятларинг кўрилмас баҳам,
Навоийни ўқимай туриб.

Кезсанг олам хитоблар беҳад,
Қайд этмоққа чоғлан ўлтириб.
Юз очмайди орзулар қат-қат,
Навоийни ўқимай туриб. :)

[Nigora Umarova]

...Кезсанг олам хитоблар беҳад,
Қайд этмоққа чоғлан ўлтириб.
Юз очмайди орзулар қат-қат,
Навоийни ўқимай туриб. :)

O'zbek Navoiyni o'qimay qo'ysa,
Oltin boshning kalla bo'lgani shudir.
Bedil qolib Demyan Bedniyni suysa,
Qora sochning malla bo'lgani shudir.

O'zbek Navoiyni o'qimay qo'ysa,
Dod demoqqa palla bo'lgani shudir.
Ma'rifatdan ayri o'ynasa, kulsa,
Aza chog'i yalla bo'lgani shudir.

O'zbek Navoiyni o'qimay qo'ysa,
Aldangani, alla bo'lgani shudir.
Yulg'ich aziz bo'lib, bilgich xor bo'lsa,
Paytavaning salla bo'lgani shudir.

El komil bo'lmasa, yurt emas ulug',
Beqadr mahalla bo'lgani shudir.
Qalb to'la nur xalqning rizqi ham to'lig',
Ombor to'la g'alla bo'lgani shudir.

O'zbek o'zligini anglasa bekam,
Uning "Barakalla" bo'lgani shudir.
Olamga Navoiy nasliman degan
Ovozi baralla bo'lgani shudir.

1971-2000-yillar
Erkin Vohidov

[barlos]

РУҲСОРИНИ ШАМЪ НАСИБ...

Руҳсорини шамъ насиб парвонага айлармиш,
Тонг қадар шамъ ёнмас дам, парвоналар найлармиш.

Кезиб саҳро жунуни етмоқ-чун ёр васлига,
Ишқ дардига берса дош, унингда шоҳ сайлармиш.

Оҳ, пари кўйида куй, битсин муғанний бир куй,
Лабга тегиб жон лаби куйда куйган найлармиш.

Бўстонда ким гар гулни эзмаса оғир товонлаб,
Сиротда енгил қадам Кавсар кечар пайлармиш.

Ўзидан этмиш жудо, нодонни чорлаб ўзга,
Мастона айлаб хароб, адо айлар майлармиш.

Айтдик, бор манзил – маъво, номма-ном ҳам сўзма-сўз,
Ошиқлар йўл солмаган, қолган макон қайлармиш?

Эй, фалак, тун-кун халак ошиқларнинг бир хили,
Қувиб дунё ортидан етолмас токайлармиш.

Сайраса “боғ”им дея, какликлар тоғ чўққидан,
Ҳуркитиб Барлосни ҳам ортидан “ҳай-ҳай”лармиш.
(с)

[Nigora Umarova]

Sha'm nechuk yongay gar uning parvonasi bo'lmasa,
Bo'lur kulba qorong'u azaldan parvo nasi bo'lmasa.
Qorong'u dillar shab'iston etmoq azaliy ehtiyoj erur,
Va lek ne ma'ni erur o'lik qalbda fasonasi bo'lmasa... (C)

[barlos]

Учир шамол, саробларни – кўз олганни,
Қувиб асло етолмаган мастоналар.
Муҳаббатда шижоат эт, шамъ ёлғонни
Ўчир шамол, айланмасин парвоналар.

Учир шамол, дилда андуҳ – бисёр алам,
Наволар-ла шайдо ошиқ, дарддан зада.
Fариб - борин этмоққа қайд тутмиш қалам,
Ҳаёлида боқар маҳзун ёр ғамзада. (с)

Сизлардек шоир(а)ларга камина ҳаваскорнинг дил номалари ила жавоб қайтармаклиги оғир юмуш... :)

[Nigora Umarova]

Сизлардек шоир(а)ларга камина ҳаваскорнинг дил номалари ила жавоб қайтармаклиги оғир юмуш... :)

Sha'mning nuri ne samar shamsdan ro'y olur qamar,
Shul bois ul porloq erur, tunda shamsiro'y samar.
O'zligin namoyon etishga ul quyosh bo'ldi sabab,
Aylamasdi porloqlik oy, bo'lmasa, sababchisi oqibat..(C)

Biz ham forumdagi mashhurlarga havas qilib, uyalganimizdan qo'limizga goh-goh qalam olib turamiz.:)

[barlos]

O'zligin namoyon etishga ul quyosh bo'ldi sabab,
Aylamasdi porloqlik oy, bo'lmasa, sababchisi oqibat.

Маъно келганда қофия йўл берсин дебсизда-а... (sabab-oqibat) :), лекин бирор бир оқибатга недир сабаб бўлишини тўғри таъкидлагансиз.

[Aliya]

Сизга сажда қилай, бегим...

(Сажда қилишга муносиб бўлинг! Чет элга ишлагани кетган ва кетаётган беклар ўқисин!)

Аллоҳ айтган экан:
«Агар
Керак бўлса бот пайғамбар
Аёлларни паноҳига
Сиғинмоққа буюрардим!»
Ахир мен ҳам умид билан
Ўзим суйган хуршид билан
Бахт осмонин пештоқига
Шукур қилиб, бош қўярдим.

Бугун кўнглим хира қилиб,
Юрагимни яра қилиб,
Ўзга юртнинг миннат нонин
Иззат билиб кетдингизми?..
Дилни минг бир ғамга ўраб,
Адо қилса сизни сўраб,
Нима дейин, «Болажоним,
Боқаяпти отанг бизни!»

Инсон бўлиб, ўйлаб кўринг:
Босармикан меҳр ўрнин -
(Наҳот, кўнгил сотилмоқда?!)
Пул инсондан азизмикан?!
Ё аёзи тафт эканми?
Ё менсизлик бахт эканми?!
Заққум моли норасидам
Кулгусига арзирмикан?!

Айтолмайман соғиндим, деб,
Ўзим йиғлаб овундим, деб -
Термуламан расмингизга,
Тўлмай туриб, тўкиламан...
Болаларга гапим ўтмас,
Равнақига ҳаддим ўтмас,
Инсоф берсин, дея, сизга -
Худойимдан ўтинаман...

Сизга сажда қилай, бегим...

[Sodirjon]

BOLALIK

Shabboda gullarning iforidan mast,
Osmonda oq-moviy bulut kezadi.
Ne ko’rsam –g’aroyib, ne ko’rdim - havas,
(Vaqt – rassom xotira rasmin chizadi)

Qo’lchamda Onajon pishirgan kulcha,
Hali ham yuragim taftin sezadi,
Non bilan ko’chaga yugurganimcha…
(Vaqt – rassom xotira rasmin chizadi)

To’planishib o’yin qizigan palla ,
Kimdir kelib, albat , uni buzadi,
- Maza qilib ohir yutmadik, chala…
(Vaqt – rassom xotira rasmin chizadi)

So’ng maktab eshigi ochildi birdan,
Pifagor jadvalin qayta tuzadi,
Vofiqlik boshlandi bu dunyo – sirdan…
(Vaqt – rassom xotira rasmin chizadi)

Shirin xotiralar, ma’sum bolalik,
Erta tongda ko’nglim to’rin bezadi.
Ba’zan quvnoq, ba’zan g’amgin , nolalik
Vaqt - rassom xali ham nedir chizadi.

[Sparc]

Vofiqlik boshlandi bu dunyo – sirdan…
Vofiqlik=Voqiflik, янглишмасам.

[Sodirjon]

Vofiqlik=Voqiflik, янглишмасам.

Rahmat, to'g'ri yozilishini bilmas ekanman. :)

[Sodirjon]

ILTIJO

Ishqsiz qilma, sovutma qalbim,
Tanam yoqib-yondirsin, mayli,
Halovatim yo’qotib tunlar
Azob chekay mehring tufayli.

Sog’ligim ber , nochor qilma hech
Nasibamni butun saylagil,
Ko’zlarimning oqu-qorasi -
Oilamni sen avaylagil.

Yomon ko’zdan o’zing saqlagil,
Tuxmatlarda qolmasin boshim,
Bardoshlar ber sinovlaringga ,
Iymon bo’lsin har dam yo’ldoshim.

Butun do’st ber , qoyadan bardam,
Butun yurak bilan suyanay,
Kuyunganda birga kuyunib ,
Suyunganda birga suyunay.

Maydalardan, Tangrim, qil yiroq,
Bir o’zingga bo’lay yaqinroq.

[Sparc]

Maydalardan, Tangrim, qil yiroq,
Bir o’zingga bo’lay yaqinroq.
"Майдалар" ким экан-у ? Барча инсонларми ?
Oila,
do’st
хам майдаларга кирармикан ?

У ҳолда шоир "одамлардан, Тангрим, қил йироқ" деб ёзса ҳам бўларди. Шоирда таркидунёлик кайфияти бўлса, ўзига юрак, соғлиқ сўраб, оиласини авайлашни, дўст беришни илтижо қилиш нима зарур ?

Ё шунчаки қофия келиб, охирги сатр битилдимикан?

[Баходир кушаков]

Шу кунларда ҳом сут эмган бандалар,
Тайёргарлик кўрар,оҳир замонга.
Лақмалар ишонар бўлар бўлмасга,
Ваҳий келмиш айтинг,қайси инсонга.

Эй банда аввало ибодатинг қил,
Фол очма,фолбинга жаннат боғи берк.
Дунёга келибсан,доим тайёр тур,
Гуёки эртага оҳир замондек.
(С)

[barlos]

(С)

+10500

[barlos]

Онам дийдори

Борлиғим-бебаҳо давлатим,
Давроним, дармоним-савлатим,
Пайғамбар мадҳ этган Жаннатим-
Куйлайман, куйларим оҳори,
Беқиёс-Онамнинг дийдори.

Бошимни силаса қўллари,
Писандмас ёққан қор, дўллари
Ёритар умримнинг йўлларин,
Моҳтобим, офтобим-рангори,
Ҳар нафас онамнинг дийдори.

Ортимда қилган ҳар дуоси,
Кўнглимда-эзгулик зиёси,
Мунаввар кун-туним-ризоси
Келганда омадим барори,
Чамбарчас онамнинг дийдори.

Дўсту ёр васлига юкиндим,
Пойига гул бўлиб тўкилдим…
Уларнинг кимлигин, кеч билдим.
Йўқ эрур меҳрнинг такрори,
Бўлса, бас, онамнинг дийдори.

Тонг отмай қуёш ҳам ботмайди,
Зар-қадр тупроқда ётмайди,
Отани, онани сотмайди
Дўстларим бу дунё бозори,
Топилмас- онамнинг дийдори.

Ўтиниб сўрайман Худодан,
Асрасин эрта –кеч балодан,
Айирма минг жонни фидодан
Беш ўғил, тўрт қизнинг изҳори:
«Муқаддас –Онамнинг дийдори»!

[Баходир кушаков]

«Муқаддас –Онамнинг дийдори»!
ОФАРИН!

[Bahrom]

Меҳрингиз туяман ҳар бир қаричда,
Олисдан сезаман дуонгиз кучин.
Сиздан нур ташийди юз минг фаришта
Менинг йўлларимни ёритмоқ учун.

Ўйламанг,
Тетикман,
Ишим жойида -
Кўксимда орзулар ётибди чақнаб.
Зувалам пишганми ойнинг лойидан,
Гоҳида меҳрга қолсам-да чанқаб -

Оламга муҳаббат пуркагим келар,
Севгига ғарқ бўлсин дейман она ер.
Қалбимни парилар қўлма-қўл элар,
Тунлари ухлолмай ёзарканман шеър.

Тўғри, сиқиламан баъзан
Нима наф,
Кимга керак, дейман, қуйма байтларим.
Шоирлик мен учун эди-ку шараф
Ёнингизда ўйнаб юрган пайтларим...

Сиздай силамади бошимни ҳаёт,
Қозонда қоврилдим, қайнадим, пишдим.
Ва бугун ўзимга қарасам, ҳайҳот,
Нигоҳим бегона одамга тушди!?

У менга ўзича беради танбеҳ,
Оғамдай турткилаб йўлига солар:
"Болангга ош бўлмас қофия, ташбеҳ,
Нима керак сенга қуруқ ғавғолар!?

Одамдай яшагин,
Яша шўх-хандон,
Ахир, йўқ эмас-ку сенда лаёқат.
Қадрингга етишмас куйсанг-да чандон,
Уй қур,
машина ол,
Қилгил саёҳат..."

Унга жим боқаман,
Қилмасман таъна,
Уни тушунаман - ўзича ҳақдир.
Лекин нима қилай, аяжон, яна
Мени оловларга йўлласа тақдир?!

Нетай, яшолмасам хотиржам, сокин,
"Қўлингга қалам ол, - деса бир овоз, -
Ҳар бир сўзимизни ёзиб ол, ёки
Биз сендан бутунлай кечажакмиз воз!"

Ая, бу мен учун энг оғир кулфат,
Ая, менга бундан ортиқ ғам йўқдир.
У - менинг руҳимга азалий улфат,
У борки қорним ҳам, қалбим ҳам тўқдир.

Кўзимга кўринмас гоҳида дунё,
Унинг васли билан яшайман сармаст.
У келса - мўъжиза бўлади бунёд,
У келса - ҳар қандай оғриқ писандмас.

Биламан,
Сиз учун сўзларим чигал,
Беҳуда ўйинга ўҳшайди балки.
Гўёки кирволиб ғилоф ичига,
"Коинот - шу", дея этяпман талқин.

Бироқ маслагим шу,
Тетикман, ая,
Қўлимдан тутгандай Хизрнинг ўзи.
Дам-бадам тўсиқлар, ғовлар чиқсаям,
Манзилга етамиз ёвлардан ўзиб.

Меҳрингиз туяман ҳар бир қаричда,
Олисдан сезаман дуонгиз кучин.
Сиздан нур ташийди юз минг фаришта
Менинг йўлларимни ёритмоқ учун.

Қалбимдай чечакка тўлганда қишлоқ,
Қонимдай гупирса лойқа ариқлар -
Мен кириб бораман тойчоқдай кишнаб,
Тўзғиб кетар барча алам, оғриқлар.

Унгача чиданг Сиз,
Чарчаманг, ая,
Масрур бўлинг доим,
Бўлинг саломат.
Ўзингизни асранг,
Мен учун аянг:
Сиз борсиз - мени тарк айламас омад.

Нодир Жонузоқ

[Sodirjon]

"Майдалар" ким экан-у ?

Avvalo, e'tiboringiz uchun tashakkur, o'zimda ham yozib bo'lganimdan keyin nimadandir ko'nglim to'lmagan edi... qandaydir mantiqiy birlikni yo'qotganday his qilgan edim.

"Maydalar" ga kelsak, mayda- chuda hayot tashvishidan boshqa narsani tushunishni , ko'rishni istamaydigan va xolangki faqat tirikchilik uchun yashaydigan odamlarni nazarda tutgan edim.

[Mahmud Jurat]

Шеърга келсак, унинг баҳосини алоҳида айтиш мумкиндир. Бу ҳолда ушбу шеър ҳақида кимдир уни "яхши", кимдир эса сал бошқача баҳолар. Мен бу жойда ўқувчи фикрини бошқа бир томонга қаратмоқчи бўлдим. "Онамга хат" мавзусида жуда кўп ёзилади, бу ҳатто алоҳида бир йўналишга ҳам айланиб кетди, шекилли асли С. Есининдан кейин. Фикрни қаратмоқчи бўлган томон ҳам мана шу йўналиш билан боғлиқдай кўринди менга. Яъни, бошқа сайт ва блогларда аёллашаётган эркаклар ва эркаклашаётган аёллар ҳақидаги мавзу. Бизнинг шоир ука ва акаларимиз негадир фақат онам деб йиғлашдан нари ўтмай қолганга ўхшаб кетади, кўпинча. Ҳатто биринчи синф дарслигидан бошлаб ЎЗБЕК ТИЛИ дарслиги демасдан, бу ўринда миллат биринчи ўринга чиққан бўлар эди, Она тили дарслиги деб ёзилади. Ҳой туркийлар, тарихимизга қарайлик, биз кўп ҳам онам, онам деб (оналар хафа бўлмасин, аслида айни улар бизни бу йўлдан, отанг бу гапни эшитмасин деб қайтаришлари керак ва шундай қилишади деган умиддаман ) йиғлайверган халқ эмасмиз. Ҳар доим ўз миллатини, элатини, юртини кўтариш олдидан ОТАМ деб туғ ва қилич кўтарган халқ эдик. Мана шу жангговарлик руҳини тиклаш вақти келмадими???
Бу саволим айниқса шоир ва шоираларга қаратилган, чунки улар миллат дардини биринчилардан бўлиб сезишади, демак савол биринчи ўринда шоир ва шоираларга... қаратилмоқда.

[albatros]

Гулга

Кеча эдинг тароватли гул,
Талпинарди сенга, кўрганлар
Қувонарди сен билан кўнгил,
Қувонарди сен-ла юрганлар.

Яшнагандинг баҳорда сўлим,
Хазон қилди, келиб бугун куз.
Кўзга суртиб, ўпганлар гулим,
Бугун босиб ўтгайлар афсус...

(с)

[Sodirjon]

Tun

Kuni bilan quvalashgan bolajonlarning
Charchoqlari bilinganida,
Buvijonning ko’zoynagi g’ilofdan chiqib,
Ko’zlariga ilinganida,
Ertakmidi, dostonmidi kitobin olib,
Yonimizga alohida to’shaklar solib,
Go’zlallardan, parilardan, sehrgaru botirlardan,
Hikoyatlar qilishganida,

Vujudimiz bir quloqqa aylanib ,
Ukam bilan qimir etmay, miq etmay,
Tinglaganimizda …
Osmonda oy oq libosga burkanganida,
Atrofiga yulduzchalar suykanganida…
Ko’chamizga bosib kelgan – tun,
Men seni o’shanda tanigandim.

Aro yo’lda kimsasiz qolib,
Suygan gulim birdan yo’qolib,
Alamlardan miya tomirim,
Azoblarda tortishganida…

Yaqinim deb suyanganlarim,
Ular uchun kuyunganlarim,
Mushkul kunda begonalardek
Ters o’girib
qochishganida …

Yuragimga bosib kelgan - tun ,
Men seni o’shanda tanigandim.


(C)

[barlos]

ОЛИС ЎТМИШ

Олис ўтмиш тушади эсга,
Қорпарчадек беғубор – гўзал.
Чўлғанасан соғинчли ҳисга,
Дийдор истаб яшайсан азал.

О, болалик – умр ғунчаси,
Қўрқмай қишдан очилган боғда.
Болдан тотли ширмой кулчаси,
Ташлаб кетди қолдириб доғда.

Давом этар ҳаёт ва йиллар,
Эҳтиёт бўл, йўллар – яхмалак!
Айланади фасллар, миллар,
Кимдир боғда, ким тоғда халак.

Қорпарчадек беғубор – гўзал,
Олис ўтмиш тушади эсга...
(с)

[Sparc]

ОЛИС ЎТМИШ

Олис ўтмиш тушади эсга,
Қорпарчадек беғубор – гўзал.
Чўлғанасан соғинчли ҳисга,
Дийдор истаб яшайсан азал.
Ўтмиш билан "дийдор истаб яшаш" деб айтиш бироз нотабиийдек туюлади. "Ўтмишни соғиниш" бошқа гап.


Болдан тотли ширмой кулчаси,
Ташлаб кетди қолдириб доғда.
Тушунишимча, "ўтмишдаги кулча болдек тотли" демоқчисиз, лекин "ташлаб кетди қолдириб доғда" ибораси тушунарсиздек. Ўтмиш "қолдириб доғда" ташлаб кетдими ?


Давом этар ҳаёт ва йиллар,
Эҳтиёт бўл, йўллар – яхмалак!
Айланади фасллар, миллар,
Кимдир боғда, ким тоғда халак.
"Кимдир боғда, ким тоғда халак" жумласи "яхмалак" ка қофия топиш мақсадида сунъий конструкциядек.

Шеър негадир равон ўқилмай, ўнқир-чўнқирга тушиб чиққандай ўқилади. Айрим сатрлар 8 та, айрим сатрлар 9 бўғиндан иборат.

[barlos]

Ўтмиш билан "дийдор истаб яшаш" деб айтиш бироз нотабиийдек туюлади. "Ўтмишни соғиниш" бошқа гап.

Бу ерда болаликка қайтиш, болалик билан юзлашишни доим инсон соғиниб яшайди, деган маънода қўлланилганлиги кўриниб турибди. Сизга сўз тузилиши нотабиий кўриняпти, чамамда.

Тушунишимча, "ўтмишдаги кулча болдек тотли" демоқчисиз, лекин "ташлаб кетди қолдириб доғда" ибораси тушунарсиздек. Ўтмиш "қолдириб доғда" ташлаб кетдими ?

Бу ўринда доғда дастлабки қаторларга боғланган, яъни болалик йиллар ўтиши билан бизни ташлаб кетиши кўрсатилган.

"Кимдир боғда, ким тоғда халак" жумласи "яхмалак" ка қофия топиш мақсадида сунъий конструкциядек.

Бу гапингизда бироз жон бор. Лекин асло қофия учун ўйлаб топилмаган. Адабий тил меъёрларидан чиқилмаган.

Бир сўз билан айтганда, эътирозларингиз (ўз ўрнида эътиборингиз) менга маъқул. Жумлаларни қайта ишлаб, айрим ўринларини тўлдираман, насиб этса.

Энди, қуйидаги мисраларни баҳолаб ўтсангиз, бошим "кўкка етмасада", хурсанд қилган бўлар эдингиз :) (лозим топсангиз, албатта):

Даъфатан, ёнди қўлимда чўғ эмас, бармоқ изинг,
Ваҳ-ки жисмимдан қидир, йўқ эмас бармоқ изинг.

Шишадир кўнгил латиф, синмасин ситамлардин,
О, масиҳ, кўнглимга боқ, чандиқ эмас – бармоқ изинг.

Абру найсонинг асирин раҳм ила авф айлагил,
Тийраборонда жонга жон – ўқ эмас, бармоқ изинг.

Дилки, холис аҳбоби Ҳақ сўзила беҳажр ишқда,
Музаффармен, тутганим шод – туғ эмас, бармоқ изинг.

Макр бирла ағёр сани йўлима солдим деса,
Кўксима солмоққа чанг – буйруқ эмас, бармоқ изинг.

Ўн саккиз олам ошуби солди ошиқ жонга ўт,
Шунчаки гулхан каби ўтлуғ эмас, бармоқ изинг.

Қол, парипайкар ёнимда кетмоққа шайланма, йўқ,
Токи мендан бесабаб – форуғ эмас, бармоқ изинг.

[Sodirjon]

IQROR

Gullarini to’kib bahorlar ketdi,
Boshga qirov tashlab ahorlar ketdi,
Bulbuli kuylagan nahorlar ketdi,
Dilimning suyanchi –
Siz, ketmadingiz.

Oshimni yeganlar o’tdi tanimay,
Qo’limda don bergan bo’ldi g’anim-ey,
Yuragim og’riydi tutib jonim-ey,
Davronlar ketdilar,
Siz ketmadingiz.

Jannatda hazrati Odam adashdi,
Qing’ir ko’chalarda qadam adashdi,
Shaytonning bazmida men ham adashdim,
Ming bora kechirib,
Siz ketmadingiz.

Yoshlik tarovatin ketdi ko’tarib,
Jo’shqinlik boshqa dil yurar ahtarib,
Ketdilar chaqmoqlar osmonni yorib,
Sabrlar ketdilar ,
Siz ketmadingiz.

(C)

[Mahmud Jurat]

Siz ketmadingiz.

қаёққа кетиши керак эди. Ким кетиши керак. Одамлар етолмаса сиз нимага уни кеткиза олмай турибсиз.
ahorlar бу қандай сўз??? Оҳорми, Охорми, Анҳорми
Qo’limda don bergan bo’ldi g’anim-ey,
Бу жумлада нима дейилаяпти????
умуман ўта ғализ, бесавод ёзилган шеър.

[Sodirjon]

умуман ўта ғализ, бесавод ёзилган шеър.

Bo'lishi mumkin... balki siz uchun emasdir. She'r bo'lsa egasini topadi,(Охорми, Анҳорми) o'zbek tilini sizga o'rgatish ishtiyoqidan uzoqman.

[Mahmud Jurat]

ahorlar
Аҳор деган сўз йўқ луғавий бойлигимизда...

[Shokir Dolimov]

ahorlar
Аҳор деган сўз йўқ луғавий бойлигимизда...
Имловий хатоликка йўл қўйилибди чоғи, агар оҳор назарда тутилган бўлса.

[Sodirjon]

Kechagi unumdor yerga tushgan urug’ni
Bugun pista qilib chaqib bo’lmaydi
Bugun u ko’chat
Kechagi ko’chirilgan ko’chatni
Bugun boshqa ko’chirib bo’lmaydi
Bugun u daraht … qurib qoladi

Kechagi sizni men tushunar edim
Bugun siz boshqasiz
Kechagi meni siz tushunar edingiz
Bugun men boshqaman

Dunyoni aylanishdan to’xtatayinmi
Yoki ikkimiz to’xtaylikmi

(C)

[Баходир кушаков]

Бу жумлада нима дейилаяпти????
умуман ўта ғализ, бесавод ёзилган шеър.
Bo'lishi mumkin... balki siz uchun emasdir. She'r bo'lsa egasini topadi,(Охорми, Анҳорми) o'zbek tilini sizga o'rgatish ishtiyoqidan uzoqman.
Ўта қўпол танқидга,ўта қўпол жавоб бўлибди.Лекин фикри ожизимча шеър дуруст ёзилган.Ҳарқалай мана бу "сўзлар қатори"дан фарқли ўлароқ:
Ҳар ҳолда қуёшнинг нурида
Эски суякларин тоблаган араб
Оёғига суйканган улоқни ҳайдагандай
Сиз билан бизни ҳайдамасин ўз меҳридан
Умрбод эзилиб қурганимиз мана шу эски чайла...
(Давоми 47-саҳифада.)

[Sodirjon]

Azizlar, barchangizni YANGI YIL BAYRAMI bilan qutlayman! Mustahkam salomatlik, oilangizga tinchlik tilayman.

[Sodirjon]

Kel , endi eski yil,
Xomush bo’lma, kul,
Yonimga o’tirgin
Birga ichaylik,
Sendan kechishmoqda,
Mendan kechishgan,
Bizdan kechganlardan
Biz ham kechaylik.

Kel , endi eski yil,
Xomush bo’lma, kul,
Soatga qarama ,
Ko’chaga boqma,

(Ko’chamizga kimdir
Shoshilgan, biroq,
Ko’chamizga kimdir
Shoshilar uyg’oq…)

Qo’y, endi eski yil,
Ko’z yoshingni art,
Yig’lama,
O’zing tut,
Tabassum qil,
Kul…
Xali o’n soatli yo’li bor uning,
Xali sendan meni qilolmas judo,
Yo’lakda u emas,
Xovlimda u emas…
Eshikni ortida turgan…
Qorbobo.

[Sodirjon]

AYRILIQ

O’tdimi ishq?
Qorlar yog’di,
Izlar bosildi?!

Yuraklarga
Hijron nomli yorliq
Osildi.

Alam qoldi
Armon qoldi,
Iztirob qoldi.

Suratimga suyangancha
Dil – nobob
Qoldi…

Bo’ron tindi.
To’xtadi vaqt.
Dunyo to’xtadi.

Ketishingiz
Jon uzilishiga
O’xshadi.

[Mahmud Jurat]

***
Ҳақни излаб осмонга учсам,
Бўшлиқ тутмас, йиқилиб тушдим.
Сен - Лайло деб бир қизни қучсам,
Ширинларга қочарди ҳушим.

Қон тўкишда Або Муслимдек,
Шафқатсизлик қила олмадим.
Шаҳид бўлди қанча Турор, бек,
Йўқ мен тирик, ҳамон ўлмадим.

Ва изладим, қани майхона?
Ҳақ, ҳақиқат шаробда жоми?
Шунда бир сўз янграр мастона:
“Ҳақни излаб бўлмагин оми.

Ҳақ, ҳақиқат заминда йўқдир,
Муҳит узра борини кўргил.
Акс ҳолатда сени шум тақдир,
Парчалайди синдириб чил-чил”.

Бу даҳшатни эшитган ҳамон,
Иродамга изладим туҳфа.
Ҳақиқатдан қайтмам ҳеч замон,
Ғаззолийдан олдим фотиҳа.
(С)

[Aliya]

Эртакка айланар соғинчим,
Кўнглимда кун кўрар афсона.
Бир кўклам келдики - йўқ тинчим,
Борлиғим руҳимга бегона.

Ҳушимда кўрганим рўёдай,
Тушларим ўнгларга харидор.
Камалак рангдаги дунёдай
Кўнглимда сеҳркор недир бор...

Рўёбга туташган ишқимда
Дунёнинг умиди чўкар тиз.
Фақат сиз...
Фақат сиз тушимдан -
Ўнгимга айланиб келсангиз...
Эртакка айланар ҳаётим...

[Sodirjon]

ISHQ NIMA?

Bir chetga, kimsasiz ovloqqa
Biqingan gadodan so’rayman,
Yurakni oldirgan bechora -
Mahbubi adodan so’rayman,
Umrbod vaslga oshiqqan
Ul qaddi dutodan so’rayman,
G’aflatda sevgisin yo’qotgan
Bir toqi – judodan so’rayman.
Ettinchi osmonga uchibmi,
Yo aziz jonimdan kechibmi,
Ul qodir Xudodan so’rayman…

Sendan so’ramayman beparvo!

(C)

[Sparc]

Mahbubi adodan so’rayman,
Ul qaddi dutodan so’rayman,
Bir toqi – judodan so’rayman.
"Маҳбуби адо" , "қадди дуто" , "тоқи-жудо" жумлаларини маъноси нима ?
Биринчи жумлада тушунишимча "маҳбубидан айрилган", иккинчисида "қадди букилган", учинчиси умуман тушунарсиз. Буларни шеърни маъносидан келиб чиқиб, "шундай бўлса керак " деган умидда айтмоқчиман. Лекин тилимизда бўлмаган сунъий конструкция- жумлаларни шоир ўзича "ўйлаб топиб" ёзиши, ўқиётган одам "ўзи топволар" дейиши ўқувчига нисбатан ҳурматсизлик менимча.

[Mahmud Jurat]

ISHQ NIMA?

"Сен ошиқ бўлмасликка ҳаракат қил ..., негаки ошиқлик ғоят оғир ишдир,..." Қобусномадан 54 бет

[Sodirjon]

учинчиси умуман тушунарсиз[
[QUOTE='Sodirjon;845351']G’aflatda sevgisin yo’qotgan
Bir toqi-judodan so’rayman.[/QUOTE

Sevgisini g'aflatda qolib yo'qotgan, yolg'iz judolikda qolgan kimsa... nimasi tushunarsiz? men savolga hayron qoldim.
[QUOTE='Sparc;845365']Лекин тилимизда бўлмаган сунъий конструкция- жумлаларни шоир ўзича "ўйлаб топиб" ёзиши, ўқиётган одам "ўзи топволар" дейиши ўқувчига нисбатан ҳурматсизлик менимча.

Men til bo'yicha mutahasis emasman, lekin qo'pol bo'lmagan, qattiq botmaydigan jumlalar tuzish yangi konstuktsiyalr izlash tilni boyitadi, deb o'ylayman.Yozayotgan narsalarim esa o'quvchini oz bo'lsada o'ylashga undashini xohlayman. Hurmatsizlik haqida gap bo'lishi mumkin emas, agar kimgadir yozganim qattiq botgan bo'lsa uzr.
Sodirjon дан хабар


ISHQ NIMA?




"Сен ошиқ бўлмасликка ҳаракат қил ..., негаки ошиқлик ғоят оғир ишдир,..." Қобусномадан 54 бет

Kaykovus balki o'glini ayab aytgandir. Umuman , uni yozgan har bir jumlasini ayni haqiqat, deb qarash har xolda oyoqni tagidan narini ko'rmaslik bo'lar edi. Men o'g'limga: Ishqsiz eshak - dardsiz kesak, degan bo'lar edim. Sababi oshiq boy bo'lmasligi mumkin, lekin INSON bo'lib yashaydi.

[Sodirjon]

Сен - Лайло деб бир қизни қучсам,
Ширинларга қочарди ҳушим.

Mana bu satrlar ishqsizlikni mahsuli.Menimcha bunaqa satrlar yozish uyat.

[Sparc]

nimasi tushunarsiz?
Sodirjon
"Маҳбуби адо" , "қадди дуто" , "тоқи-жудо" жумлаларини маъноси нима ? деган савол жавобсиз қолди. Ҳеч бўлмаса айнан шундай жумлалар ишлатилган назмий ёки насрий асарлардан намуна келтиринг.

[Sodirjon]

назмий ёки насрий асарлардан намуна келтиринг

Avvalgi ikki jumlani qiynalmasdan klassik merosimizdan topsangiz bo'ladi, uchunchisi mening konstruksiyam bo'lsa kerak, mendan keyin chiroyliroq joyda qo'llashlari mumkin. "Qaddi duto" ni uchratmagan bo'lishingizga ishonmayman, har xolda o'qimishli odamligingiz bilinib turibdi. Buning uchun kitob titishning ham keragi yo'q , deb o'ylayman.

Umuman, sog'lom tanqid vujudga kelayotganidan mamnunman.

[Sparc]

"Qaddi duto" ni uchratmagan bo'lishingizga ishonmayman
"Qaddi duto" (https://www.google.co.uz/#hl=ru&tbo=d&sclient=psy-ab&q=%D2%9B%D0%B0%D0%B4%D0%B4%D0%B8+%D0%B4%D1%83%D1%8 2%D0%BE+site:.tj&oq=%D2%9B%D0%B0%D0%B4%D0%B4%D0%B8+%D0%B4%D1%83%D1% 82%D0%BE+site:.tj&gs_l=hp.3...30931.36840.8.38912.19.15.0.0.0.8.2002 .14885.7-2j6j1.9.0...0.0...1c.1.3NPyx3Xm0Qg&pbx=1&bav=on.2,or.r_gc.r_pw.r_cp.r_qf.&bvm=bv.1357700187,d.bGE&fp=535374f833e3220f&biw=1424&bih=741) форс тилида ишлатилганини топдим.

[albatros]

" ...Соғинганим, соғиндингми сен ҳам мени?"
(Ал Ал Меҳр)


Учиб кетган қушлар яна ортга қайтди,
Кўнгилгинам кўриб жуда оғриндингми?
Дунё яна ҳижрон алёрини айтди,
Соғинганим,
Сен ҳам мени соғиндингми?

Очилибди
Қара сен севган қизғалдоқ,
Сени кутиб қон бўлибди бошдан адоқ,
Айтгин чидай, мен бу ҳолни кўриб қандоқ
Эслаб бугун сен ҳам бизни соғиндингми?

Ортда қолди, ўша бахтли ширин дамлар
Қалбдан кетди қувонч, қолди фақат ғамлар,
Сизга бойлик бўлса бўлди, эҳ одамлар
Соғинганим,
Сен ҳам мени соғиндингми?

Шўрлик Зуҳро Тоҳирига етолмади,
Кумушбиби дунёдан шод кетолмади,
Бу дунёда Меҳрнинг ўзи қолмади,
Соғинганим,
Сен ҳам мени соғиндингми?

Қўй ўксима, иккимизга йўқдир гуноҳ,
Севгимиз соф, мана бизга Оллоҳ гувоҳ,
Дийдор сўраб, бедор тунлар юлдуздан гоҳ,
Соғинганим,
Сен ҳам мени соғиндингми?

Нечун ҳижрон йўлимизга бўлди тўсиқ,
Нечун фақат бизга отди, армонлар ўқ,
Сен йиғлама, дунё шундай вафоси йўқ
Соғинганим,
Сен ҳам мени соғиндингми?

(c)

[Masud Mahsudov]

Армонларин билмайди ҳеч ким,
Юрагидан ўчмайди излар.
Бахтни кутиб яшайдилар жим,
Севгисига етмаган қизлар...

Онасига очмас дардини,
Артолмайди қалбда гардини,
Ич-ичидан йиғлар ҳар куни,
Севгисига етмаган қизлар...

Дунё бир-у, бевафоси бир,
Гўё унга кулмаган тақдир,
Болишларга сўйлайдилар сир,
Севгисига етмаган қизлар...

Куз боғини умидсиз кезар,
Чиройини ҳаёси безар
Қадрин заргар тополмаган зар
Севгисига етмаган қизлар...

Юлдузлардай толеъси йироқ,
Қалб тубида ҳамиша сўроқ,
Кўп нарсага эришган, бироқ,
Севгисига етмаган қизлар...

Ҳаётининг кўклам фаслида,
Муҳаббатнинг кўркам васлида
Чин иқболга лойиқ аслида,
Севгисига етмаган қизлар...

(c)

[Masud Mahsudov]

" ...Соғинганим, соғиндингми сен ҳам мени?"
(Ал Ал Меҳр)


Учиб кетган қушлар яна ортга қайтди,
Кўнгилгинам кўриб жуда оғриндингми?


(c)

Шу маънода мен ҳам ўтган йили ёзган эканман...

Осмонларда ёрқин офтобим,
Денгизлардан топганим садаф,
Туним сирли этган моҳтобим,
Истарадан юзларингда тафт...
Соғинганим,
Соғинмадингми?

Бедорлигим сабабчиси сен,
Кўнгил торим рубобчиси сен.
Васлинг гўё сароблар бўлди,
Муштдек жоним соғинчга тўлди...
Соғинганим,
Соғинмадингми?

Кўзларингни бир лаҳза юмиб,
Ўзни минг хил орзуга кўмиб,
Кўзгуларга термулиб кулиб,
Ёхуд чуқур хаёлга чўмиб,
Соғинганим,
Соғинмадингми?

Сочларимга инмоқда қорлар,
Интиқтирди бизни баҳорлар.
Секин ўтар бўлганида он,
Йўллар қараб чашминг нигорон...
Соғинганим,
Соғинмадингми?

Туманларга айланди оҳим,
Хун бўлган шу юрак гувоҳим.
Дардим ёзиб, этганимда ёд,
Тиқилади бўғзимга фарёд.
Соғинганим,
Соғинмадингми?

Ҳаққа шукр айтаман, борсан,
Саҳро узра кўклам диёрсан.
Яккаш гулим – сочгувчи ифор,
Муштоқ дилим сенга интизор.
Соғинганим,
Соғинмадингми?

(с) 05.01.2012

[Sodirjon]

Тунда ёқдим шамчироқ,
Ёнди шам , куйди юрак.
Кўз ёшимдан нам чироқ,
Оҳ, кимни суйди юрак?!

Изларида зорлигим
Ўша дилдор билмайди,
Тунлари бедорлигим
Ё назарга илмайди?!

Тунда ёқдим шамчироқ,
Ёнди шам , куйди юрак.
Кўз ёшимдан нам чироқ,
Оҳ, кимни суйди юрак?!

Бепарвоми ё атай
Биз тамонга қарамас,
Айтинг, дўстим, мен нетай?
Оғрийди дил – ярамас.

Тунда ёқдим шамчироқ,
Ёнди шам , куйди юрак.
Кўз ёшимдан нам чироқ,
Оҳ, кимни суйди юрак?!

Неча кунки интизор
Кўчасидан ўтаман,
Дарвозасидан бўйлаб
Қўйишини кутаман.

Алам қилар , аламлар
Ачиштирар юрагим,
Балки, мутлоқ у қизга
Йўқдир менинг керагим...

Тунда ёқдим шамчироқ,
Ёнди шам , куйди юрак.
Кўз ёшимдан нам чироқ,
Оҳ, кимни суйди юрак?!


(C)

[Sodirjon]

Yoningizga keldim guldasta bilan,
Qizil, ol, oqi bor rang rasta bilan,
Sevguchi yuragim shikasta bilan,
Gullar, gullar, gullar…
Gul – bahona-da.

Yoningizga keldim she’rlar ko’tarib,
Misli gul shoxiga qo’ngan andalib,
Malikasin suygan devona , g’arib,
She’rlar , she’rlar, she’rlar…
She’r – bahona-da.

Yashamoqdan maqsad – Siz bilan bo’lmoq,
Dard kelsa hamdardu, kulganda kulmoq,
Sizningsiz ne hayot? Tiriklik – o’lmoq,
Yashamoq, yashamoq…
Bir bahona-da.


(C)

[Sparc]

Misli gul shoxiga qo’ngan andalib,
Malikasin suygan devona , g’arib,
Бу мисра кучли чиқибди. Унда ҳам гул ва булбул (андалиб)га ишора, ҳам шоир Андалиб ва "Ошиқ Ғариб ва Шоҳсанам" асарига ишора бор.

[albatros]

Yaqinda Rossiyada nashr etilayotgan 'Turon" gazetasining 3- (83)sonidan bir xabar o'qib qoldim. Unda bir e'lon diqqatimni tortdi. Unda bir emas ikki yangilik guvohiga aylandim:

Birinchi xabar "Ijod kurtaklari" deb nomlanuvchi tanlovning g'oliblari e'lon qilingan bu xabarda mening she'rim orqali ishtirok etib 3-o'rinni qo'lga kiritgan Mansurov Jo'rabek ukamiz haqidagi ma'lumot bo'lsa:

Ikkinchi xabar bu tanlovda munosib ishtirok etgan g'oliblar orasida forumdosh shoira opamiz Gulchahra opaning ham borligi edi. Tinib-tinchimas opamizni bu g'oliblik bilan tabriklayman! Ilohim ijod yo'li hamisha porloq bo'lsin.

https://img.uforum.uz/images/fnndgmc3198072.jpg
Ammo o'zgalar she'ri orqali tanlovda ishtirok etgan bu "shoir" ukamizga nima deyishni bilmay qoldim. Bu "O'zbekiston" she'rimni men uforum sahifalarida (http://uforum.uz/showthread.php?p=585250#post585250) e'lon qilgandim.Tog'ri men bu she'rimni matbuotda e'lon qilmaganman. .Ammo muallifligimni himoya etishim mumkinku, shunday emasmi? "Mualliflik huquqim"ni himoya etish uchun esa siz ahli forumdan maslahatlaringizni kutaman.

(Iltimos bu xabarni o'chirmang)

[Masud Mahsudov]

Yaqinda Rossiyada nashr etilayotgan 'Turon" gazetasining 3- (83)sonidan bir xabar o'qib qoldim. Unda bir e'lon diqqatimni tortdi. Unda bir emas ikki yangilik guvohiga aylandim:

Birinchi xabar "Ijod kurtaklari" deb nomlanuvchi tanlovning g'oliblari e'lon qilingan bu xabarda mening she'rim orqali ishtirok etib 3-o'rinni qo'lga kiritgan Mansurov Jo'rabek ukamiz haqidagi ma'lumot bo'lsa:

Ikkinchi xabar bu tanlovda munosib ishtirok etgan g'oliblar orasida forumdosh shoira opamiz Gulchahra opaning ham borligi edi. Tinib-tinchimas opamizni bu g'oliblik bilan tabriklayman! Ilohim ijod yo'li hamisha porloq bo'lsin.
[/I][/SIZE]

Ассалому алайкум. Комилжон, биринчи хабар бўйича юқоридаги газета таҳририятига хат юбордим, жавобини кутайлик-чи...

[Nigora Umarova]

Ammo o'zgalar she'ri orqali tanlovda ishtirok etgan bu "shoir" ukamizga nima deyishni bilmay qoldim. Bu "O'zbekiston" she'rimni men uforum sahifalarida (http://uforum.uz/showthread.php?p=585250#post585250) e'lon qilgandim.Tog'ri men bu she'rimni matbuotda e'lon qilmaganman. .Ammo muallifligimni himoya etishim mumkinku, shunday emasmi? "Mualliflik huquqim"ni himoya etish uchun esa siz ahli forumdan maslahatlaringizni kutaman.

(Iltimos bu xabarni o'chirmang)

Интернет орқали кимнидир шеърини ўзиники қилиб ўзлаштириб олиб "шоирлик мақоми"га эга бўлаётганлар... Эҳ...

[Sodirjon]

YONISH AZOBI

Do'stim, sovuqliklar bossa yurtingni,
Karaxt aylasalar bori-budingni,
Bir chetga biqinib, tutab yig'lama,
Olov bo'lib yongin,
Olov bo'lib yon!

Hech yo'q, sovuq qo'ldan tushadi nayza,
Hech yo'q, atrofingda ko'karar maysa.
Bir kun albat kelar quyosh - mehribon,
Ungacha do'stginam yonavergin ,
Yon!

Faqat... dargohingga kelmaydi hech kim,
Suyub quchog'iga olmaydi hech kim.

(C)

[Баходир кушаков]

газета таҳририятига хат юбордим, жавобини кутайлик-чи...
Жуда тўғри иш қилибсиз.Бу шеърни жўнатган одам,шеърнинг асл муаллифи Россиянинг "Турон" газетасини ўқиб юрибдими...деган ҳаёлда бемалол ёзган бўлиши мумкин.Газетада ўша плагиаторни фош этиб,шарманда қилиш керак.Керак бўлса биз ҳам тасдиқловчи мактублар ёзишимиз мумкин.

[albatros]

Интернет орқали кимнидир шеърини ўзиники қилиб ўзлаштириб олиб "шоирлик мақоми"га эга бўлаётганлар... Эҳ...

Шунинг учун ҳам ижодкорлар фаол эмас эканда, бу мавзуда...Ажаб эмас форумимиз ижодкорлари ҳам мана шу ҳолатга тушиб қолишдан чўчиб ижод намуналарини камроқ қўяетган бўлсалар...
Мана ўша "Турон" газетасининг 38-(68) сонидан айни шу саҳифа:

https://img.uforum.uz/images/ugstukh9552962.jpg

Бу "шоир" укамизнинг бошқа шеърлари ҳам бу ҳолатдан бехабар юрган ижодкорларнинг шеърлари бўлса ажаб эмас...
Албатта бу ҳолатда бирор чора кўришмиз керак. Токи ҳақиқий истеъдод эгалар ҳам бу каби "адабиёт кушандалари"га рўбару келмасинлар...

[pipicron]

Ассалом алайкум ахли форумдош...
Ижод ахлига чегара йўқ. Шунингдек асл ижод ахли ўзганинг ижодига талабгорлик қилмайди, аксинча, ундан рухланади. Баъзида ўзимда ҳам шундай холат бўлади: қандайдир бир маънодор, гўзал ва бетакрор сатр миямда айланаверади, айланаверади. Афсуски, бу сатрлар қачон ва қаердан келганини эслай олмайман. Баъзида эса таваккал қилиб шу сатрлар такрорида шеър ёзилиб қолади. Баъзида эса кимнингдир топилмасидан илхомланиб кетаман. Шундай экан, агар шеър ўхшаш бўлса, асло бунга қаршилик қилмайман. Негаки, шеърнинг аслида бошқача ифода сезлиб туради. Лекин, минг афсуски, кимнингдир ижодини ўзлаштирганлар бор экан, бу ижод ахлини қалбига санчилган ханжардек озор беради...

Ёш ижодкорларга йул кўрсатиш, уларни янгидан янги топилма ва ўхшатишларини, муболағаларини, нур сочишларини рағбатлантириш устоз шоирларимиздан кўп мехнат ва талабчанлик талаб қилади. Шундай экан, биз хаваскорлар сизларнинг танқид ва мақтовларингизга муштоқ бўлиб қолаверамиз...

Яқинда бир дўстим фарзандининг туғилган куни эканлигини айтди. Сухбат давомида кувонч ва шодликдан ёзилган шеър эса ўзимга хам маъқул келди. Аслида айрим сатрлар бошқа шеърларимда такрорланган бўлсада сизларнинг эътиборингизга хавола қилмоқчиман.

Дунё менга ризқин сочган кун,
Жаннат менга эшик очган кун,
Дўстлар келиб, ёвлар қочган кун,
Жигарбандим, сен туғилган кун!!!!

Сенинг билан қалбим нурафшон,
Мехринг билан келди шараф шон,
Сен улғайиб бўлгин зўр ўғлон,
Ўғилгинам, сен туғилган кун!!!

Юрагимнинг навоси бўлгин,
Осмонимнинг хавоси бўлгин,
Чеварамнинг бобоси бўлгин,
Фарзандгинам, сен туғилган кун!!!

Ватанимнинг фидоси бўлгин,
Аждодларим нидоси бўлгин,
Келинимнинг ибоси бўлгин,
Шўх шаддодим, сен туғилган кун!!!!

[Баходир кушаков]

ОНА МЕҲРИ!
Онасидан айрилган йигит,
Ўтирарди бошин хам қилиб.
Бир фаришта келди ёнига,
Гўё йигит дардини билиб.
-Кимсан?-деди йигит кўрибоқ,
Ҳайронлигин сездирмай бироқ.
-Фариштаман онанг йўллаган,
Доим тинмай ўғлин ўйлаган.
-Онам мени ташлаб кетдилар,
Кўзларимни ёшлаб кетдилар.
Энди ўзи "бошқа бир жой"да,
Ўйлашидан менга не фойда.
-Ундай дема,тавба де бола,
Ўлмайман деб қилганди нола.
Парвардигор истаги ўқдир,
Қайтармоқа ҳеч илож йўқдир
Ундан кўра ҳамроҳ бўл менга,
Бир дунёни кўрсатай сенга.
Билагингдан ушласам ҳисоб,
Кўкка парвоз қиламиз шу тоб.
Йигит рози бўлди, учдилар,
Бир зум ўтмай кўкни қучдилар.
-Кўряпсанми катта бир шаҳар,
Ишга кетар одамлар саҳар.
Ана,ана биз иккимиз ҳам,
Шу шаҳарда юрибмиз бе ғам.
Тўрттт изни кўрятган бўлсанг,
Ўша излар бизнинг изимиз,
Оёқ изи кўринар фақат,
Кўринмайди лекин юзимиз....
*****
Шу аснода учдилар узоқ,
Қир яйловлар қолдириб йироқ.
Кенг саҳродан ўта бошлашди,
Чанг тўзондан кўзин ёшлашди.
Йигит излаб икки жуфт изни,
Қаратганди саҳрога юзни.
Икки изни тополди,аммо,
Иккисини кўрмади асло.
-Э воҳ-деди йигит ўйланиб;
-Бу қандай ҳол,Яратган Эгам?.
Чўл саҳрода,қийин аҳволда,
Ташлаб кетмиш мени малак ҳам.
Ана қара сен ҳам ўзимни,
Ёлғиз,чўлда ташлаб кетибсан.
Чўл,саҳронинг чанг тўзонида,
Ўксик кўнглим ғашлаб кетибсан.
-У икки из менинг изларим,
Кетганим йўқ,ёнингда қолдим.
Онажонинг илтимоси-ла,
Сени қўлга кўтариб олдим....
*****
Ҳулосани ўзинг қил дўстим,
Ана сенга дунёнинг сеҳри.
Тирик чоғи дуосин олсанг,
Мангу экан Онанинг меҳри.
(С)

[Sodirjon]

Kecha, o’ylarimiz tutashar edi,
Kecha , bo’ylarimiz tutashar edi,
Qaerda yurmaylik, qayerga bormaylik,
Kecha. Yo’llarimiz tutashar edi.

Kecha , qadahimiz tushsa sinmasdi,
Har on bayram edi, qo’shiq tinmasdi,
Qo’llar zanjir edi, yuraklar bitta,
Ayriliq – o’limga hech kim ko’nmasdi.

Bugun. Zaminimiz ketgan bo’linib,
Xatto quyoshimiz chiqadi o’zga.
Sog’inch… qayerdadir yotar ko’milib,
Tili aylanmaydi , yaramas so’zga.

Faqat… ahyon-ahyon qaytgim keladi,
Vaqtga “zolimsan!”, deb aytgim keladi.


(C)

[Nigora Umarova]

КАТТА АДАБИЁТ ОСТОНАСИДА
ёхуд ёш шоирлар ижоди ҳақида айрим мулоҳазалар

Ижодкорлар орасида ўттиз ёшгача шоир бўлсанг бўлдинг, бўлмаса – кеч, қабилидаги гап юради. Бу гап нисбий бўлгани билан ҳақиқатдан озиқланади. Негаки, шеър – ёшлик, навқиронликнинг ўзгинасидир.
Адабиётимизнинг яқин тарихига назар ташласак, назм доимо наср ва бошқа турдаги асарлардан олдинда юрганини кўрамиз. Сабаби аён: лирика – ҳозиржавоб, насрнинг одими эса вазминроқ. Бу гап ҳозирги адабий жараёнга ҳам тааллуқли. Ҳа, қисқа фурсат ичида фақатгина ёшларнинг қанча шеърий тўплами чоп этилди. Ана сизга ҳозиржавоблик! Мен атайин «китоб» демаяпман. Негалигини яхши тушунасиз. Савияси, ютуқ-камчилигидан қатъи назар, уларнинг китоблари чоп этилаётгани – факт. Муҳими, ёшлар ёзаяпти, ижод қилишга интилаяпти.
Яқин 5–6 йил ичида кўплаб тенгдошларим – ёш ижодкорларнинг тўпламларини ўқидим. Баёзлар, матбуотдаги туркум шеърлари билан танишдим. Аввало, уларнинг ўзига ишончи мени қувонтирди. Ёш ижодкор учун муҳими ўз истеъдодига ўзи ишонч ҳосил қила олиши, деб ўйлайман.
Эътибор, ишонч қанот беради. Бугун ёш ижодкорларга давлат миқёсида қаратилаётган эътибор, албатта, уларнинг бадиий изланишларига катта таъсир ўтказаяпти. Кейинги йиллари Ёзувчилар уюшмасининг ёшлар билан ишлаш бўлими анча фаоллашгани сезилди. «Дўрмон» ижод уйида мунтазам ўтказиб келинаётган ёш ижодкорлар семинар-кенгашлари самарасини кўриб, кузатиб турибмиз. «ЎзАС»даги «Навқирон авлод сўзи» рукни ижодкор ёшларнинг дил сўзлари, орзу-интилишлари изҳори учун минбар бўлди. Албатта, имкониятлардан тўғри фойдаланиш ижодкор ёшлар зиммасидаги улкан масъулиятдир.
Бугун шеъриятимизга гуриллаб кириб келаётган умидли ёш шоирлар кўп. Лекин ким қандай ижод қилаяпти, ёзганларининг савияси қай даражада? «Ёш шоир» деганда кимларни назарда тутаяпмиз: ҳаваскор қаламкашдан тортиб ёши қирқ, ҳатто элликни қоралаб қолган катта ёшдаги ижодкорлар ҳам «ёшлар рўйхати»дан тушмай келаётгани ажабланарли эмасми?
Даставвал ушбу саволларга аниқлик киритиб олиш керакка ўхшайди. Назаримизда, ёшлар шеърияти вакилларини уч гуруҳга бўлиш мумкин. Биринчиси – нисбатан аввалроқ номи кўрина бошлаган, адабий жамоатчиликка танилиб улгурганлар. Уларнинг айримларини ёш шоир деб аташга ҳам истиҳола қилади киши. Иккинчиси – икки-уч тўплами билан энди тилга туша бошлаган умидли ёшлар. Учинчиси – шеърият оламига кейинги йилларда қадам қўяётган қаламкашлар.
Бу уч гуруҳнинг пешқадам вакиллари матбуотдаги чиқишлари, қолаверса, тўпламлари билан назм мухлисларининг кўнглига йўл топиб бормоқда. Айримлари ўз мухлислари – ўқувчиларига эга. Лекин уларнинг ижоди етарли даражада таҳлил этилиб, ютуқ-камчиликлари кўрсатиб берилаяптими? Бу савол ҳамон тасдиқ жавобини кутаётир.
2008 йили чоп этилган «Ёшлар китоби»(«Шарқ») мажмуаси, гарчи қатъий тартиб – ижодкорлар ёши ёки асарлари савияси бўйича тузилмагандек кўринса-да, адабиётимизнинг янги авлоди ижоди, изланишлари ҳақида етарлича тасаввур ҳосил қилиш имконини беради. Тўпламда 76 нафар ёш истеъдод эгаларининг(уларнинг ярмидан кўпи назмда қалам тебратаётган ёшлар) ижод намуналари саралаб берилган. 2011 йили «Адиб» нашриётида чоп этилган «Кафтдаги ниҳол» ёшлар баёзи ҳам шеърият, наср ва адабиётшунослик йўналишида ижод қилаётган ёш қаламкашлар изланишлари маҳсулидир. Баёзнинг шеърият қисмидаги Баҳодир Баҳром, Жўрабек Жаҳон, Бобур Элмурод, Хуршида Юсуф қизи, Талант Примов каби ёшларнинг ижодий изланишлари ўқувчида яхши таассурот қолдиради.
Мана шундай тўпламлардаги шеърлар, ёш шоирлар ижодининг сара намуналари асосида ёшлар шеъриятининг асосий йўналишларини белгилаш, бугунги навқирон поэтик тафаккур ўз ичига нималарни қамраб олаётганига аниқлик киритиш мумкин. Аслида, бу адабиётшунос-тадқиқотчилар учун адабий жараённинг долзарб мавзуларидан. Аммо негадир ушбу мавзуга бағишланган мақолаларда кўпинча умумий гаплар билан кифояланилади.
Ахир, аксарият ёш шоирлар вазн, қофия, туроқ каби шеър техникаси билан боғлиқ илк сабоқларни аллақачон ўтаб бўлишган. Ҳатто улар орасида шеърни бундай «қолип»лардан чиқариш, вазн, қофия қоидаларини «бузиш»га уринаётганлари ҳам бор. Шундай экан, уларга шеър қандай ёзилиши ҳақида ваъз ўқиш эриш туюлса керак. Бундан ташқари, ёшлар шеърияти анча субъективлашган. Бугун уларни ўз қалб олами, руҳиятидаги ўзгаришлар, онгости дунёсидаги маънисиз маънилар кўпроқ қизиқтиради. Йўқ, бу уларнинг ташқи олам, ижтимоий муҳитдан узилиб қолаётганини кўрсатмайди. Аксинча, навқирон авлод вакиллари инсон қалбининг ўзи сирли олам, таъбир жоиз бўлса, етакчи мавзу эканини аллақачон тушуниб етишган. Албатта, айрим ҳолларда ижодкорнинг фақат ўзи билан ўралашиб, ўта субъектив истак-майллар доирасида қолаётгани акс этган шеърлар ҳам ёзилаётир. Шахсий икир-чикирлардан баланд кўтарила олмаган шоир, шубҳасиз, чинакам ижодий парвозга эриша олмайди, жўн «ёндим-куйдим»лари билан ўқувчини бездиради. Ваҳоланки, бугун бадииятдан узоқлашмаган ижтимоий-ахлоқий муаммолар акс этган шеърларга эҳтиёж катта. Шу маънода, кузатиб бораётганларга маълумки, бугунги ёшлар ижодида давр муаммолари, ижтимоий кайфиятнинг бадиий ифодаси ҳали ярқ этиб кўзга ташлангани йўқ.
Ёшлар шеъриятидаги етакчи мавзуларга келганда, айтиш жоизки, ватанпарварлик, ишқ-муҳаббат каби тушунчалар уларнинг шеърларида бош ғоя, етакчи мавзу сифатида тилга олинаётир. Мавзу-йўналишларига кўра ёшлар шеъриятини: севги-муҳаббат, ёшлик мавзусидаги, ота-она, Ватан, эл-юрт мадҳ этилган, табиат лирикаси ва бошқа мавзудаги шеърларга ажратиш мумкин. Бундан кўринадики, мавзу хилма-хиллиги ва кўламига кўра бу шеърият доираси ҳали анча тор.
Энди ана шу мавзуларнинг ёшлар ижодидаги талқинларига бир назар ташласак.
Маълумки, ишқ-муҳаббат – адабиётнинг абадий мавзуси. Ҳар кўнгил қайта янгилайдиган «ул эски нарса» истеъдодли ёшлар ижодида ўзгача жилоланади. Ойгул Асилбек қизининг муҳаббат мавзуидаги шеърлари ҳазин оҳангларга йўғрилган:
Тушунгин кўнгилни, тушун тақдирни,
Узоқ ибтидони эсламоқда ким?
Мен сени унутдим, одамлар ҳатто,
Худони унутиб яшамоқда жим... («Унутиш» шеъридан)
Лирик қаҳрамон шунчаки оҳ-вой қилаётгани йўқ. У «сершовқин, совуқ дунё»да эслашга арзирли ҳеч вақо қолмаётганидан ёзғираётир. Фоний дунё нағмаси билан банд севгисиз одамлар ҳатто Яратганни-да «унутиб» қўйган. Мана шундай фожеъ лаҳзаларда бир дилозорни ёддан ўчириш нима деган гап? Ойгул шу йўналишдаги шеърларида инсон севгида ҳам бутун бўлиши, майдалашмаслиги, аксинча, жасорат кўрсатиб яшаши керак, дея таъкидлагандек бўлади.

[Nigora Umarova]

Ёш шоира Ирода Умарованинг шеърий битиклари бир қарашда содда, доимий мавзудаги оддий дил изҳоридек туюлса-да, кутилмаган ифода, оҳорли ташбеҳлари билан ажралиб туради. Шу боис унинг «Лола», «Дил», «Майлими...» каби шеърлари ўқувчига кайфият улашади. Унинг «Лола» шеърида кўклам чечаги пок муҳаббат, вафо рамзи сифатида образга кўчган.
Аммо ёшлар қаламига мансуб жуда кўп шеърларда муҳаббат туйғуси ўта жўн тушунилаётгани ачинарли. Баъзи назмий машқларда севгини шунчаки ҳавас, кўнгил эрмаги деб тушунишга мойиллик сезилади. Бир қаламкаш шеърий машқида хатига жавоб ёзмаган қизни хиёнатда айблайди. Яна, бу каби битикларда лирик қаҳрамон(агар у бор бўлса) ўта серзарда, аламзада. Ҳатто бир ёш шоир бевафо севгилисини деб бутун оламдан нафратланади(?), қасд олишни кўзлайди.
Рости, ёшларнинг севги-муҳаббат ҳақидаги назмий тизмаларида қуруқ изҳори дил(«Айт, мени севасанми? Қайт, мени севасанми?» қабилида), туйғулар яланғочлиги каби қусурларга тез-тез гувоҳ бўламиз. Севган ёрини ҳамон «кўнгил ўғриси» дейишдан нарига ўтмаётганлар ҳам талайгина. Энг ачинарлиси, баъзан ишқий изҳор кимга қаратилгани мавҳум: қизгами, йигитгами? Ҳатто Яратганга ҳам мурожаат бир хил. Шундан эҳтиёт бўлиш керак эмасми?
Ватан ва ота-онага бағишланган шеърлар ҳам ёшлар ижодининг асосий қисмини ташкил этади. Айтиш мумкинки, Ватан мавзуси – ёшлар шеъриятининг шоҳтомири.

Боболар кафтида қабарди тупроқ,
Қабарган тупроқлар бердилар ҳосил.
Қўлда айри асо – абадий сўроқ;
Бор бўлса, бир келсин Шодмонқул.

Шу зайл ўзини-ўзи йўқлаётган Шодмонқул Саломнинг бағишловларидан қадим Сурхон кенгликлари нафаси келади. Унинг ота-она, Ватан мавзусидаги шеърлари ор-номус, эл-юрт шаънига қасидадек акс садо беради.
Очиғи, ёшларнинг Ватан ҳақидаги аксарият шеърлари қуруқ риторикадан иборат бўлиб қолаётгани ташвишлантиради. Ватан ҳақида оғиз тўлдириб эмас, юракни тўлдириб гапириш керак! Ватан ижодкорнинг қисматига айланмас экан, у мавзулигича қолаверади.
Назаримда, айрим ёш ижодкорлар мутолаа, адабий савод масаласида ҳам ғариброқдай. Ўтган асрнинг 80-йилларида шеъриятимизга ўзига хос янгиликлар олиб кирган авлод анча билимдон, интеллектуал салоҳияти ўрнак бўларли даражада эди. Зотан, сирдарёлик ёш ижодкор Дилмурод Дўст назарда тутган – «қуйиб қўйгандек ўзига ўхшаган» шеър ёзиш учун истеъдоднинг ўзи камлик қилади. Образли қилиб айтганда, фақат истеъдод ва илҳом билан баланд учиб бўлмайди. Бугунги ёшлар устозларнинг ижодий тажрибаларини ўзлаштириш билан бирга улар бошлаган ишни янада юксакроқ даражада давом эттиришлари шарт. Бунинг учун эса, албатта, тинимсиз мутолаа, жаҳон адабиётидан етарлича хабардорлик ҳам керак.
Бир ҳол ажаблантиради. Яхшигина адабий саводга эга, астойдил меҳнат қилса, шеъриятимизга янгилик олиб кириши мумкин бўлган баъзи ёшлар илк қадамлариданоқ кўпчиликка ёқишни, аниқроғи, тез машҳур бўлишни исташади. Бунинг энг мақбул усули сифатида қўшиқчи-шоирлик йўлини танлашади, ўзларини эстрадага уришади...
«Шеър гўрингга чироқ бўлолмас», деб ёзади пискентлик ёш ижодкор Акром Малик. У гўрга чироқ, иймонга кафолат бўлгулик шеър ёзиш, сўз аталмиш гавҳарни беҳуда сочмаслик керак, дегандек бўлади тенгқурларига. Акромда шеър орқали бирор фалсафий фикр айтишга мойиллик сезилади. Шунданми, унинг аксарият битиклари «ақлли» шеърлар. Аммо, унутмаслик керакки, бу кўпинча сўз ясаш, шеърни сунъийлаштиришга олиб келиши мумкин. Шеъриятда фақат ақлли бўлишнинг ўзи камлик қилади.
Сурхондарёлик ҳали йигирма ёшга тўлмаган Сирожиддин Иброҳим, ёш бўлишига қарамай, катталардек мулоҳаза юритади. Дунёқараши кенг, ёзганлари самимий. Мана унинг сатрлари:

Самога қарадим, юлдуз қулади,
Бечора ёш тўла кўзимга ботди.
Кўкда қолганлари шўхчан кулади,
Мазлумнинг сукути мени уйғотди.
Кўзим қароғида йиғлади беун,
Оҳ, унинг дардида ёниб тўймадим.
Ер ўзи бошини пойимга қўйди,
Мен унинг юзига оёқ қўймадим.

Бундай мисраларни ўқиганда шеъриятимизга сўзни амал, адабиётни қисмат деб билишга шай ёшлар кириб келаётганидан қувонасиз, албатта.
Бундан уч-тўрт йил аввал «Олтин остонага биринчи қадам» туркумида ёшларнинг илк тўпламлари чоп этилганди. 2010 йилдан бошлаб Ёзувчилар уюшмаси томонидан «Биринчи китобим» лойиҳаси асосида ёш қаламкашларнинг илк тўпламлари нашр этилаётир. Ушбу туркумда 2011 йили чоп этилган айрим шеърий тўпламларнинг ютуқлари ҳақида матбуотда ёзилди. Очиғи, ушбу илк тўпламлардаги шеърларнинг даражаси ҳар хил. Ҳатто бир муаллифнинг шеърий битиклари орасида катта тафовут бор. Айниқса, бу Нуржаҳон Авазованинг шеърий машқларида кўзга ташланади.
«Кўзимни йўлларга боғлади тақдир», дея чиройли топилма битган Ориф Толиб худди шу шеър («Тақдир»)да қуйидагича ёзади:

Бунчалар гўзалсиз, бунчалар нафис,
Дод дейми, оҳ дейми, ёлворай – нетай?!

Шу каби сатрларни ўқиб, баъзан бир қизча назарга илмаган хатни тап тортмай катта ижодга кўтариб кирмаяпмизми, деган хавотир уйғонади. «Шу қизлар ичида танлаганим бор» қабилидаги гаплар, фаҳмимизча, шеърни жўнлаштиради, холос.
Баъзи тўпламлардаги имловий хатолар ошдан чиққан тошдек тишга тегади. Лотин ёзувига асосланган ўзбек алифбосида кўпинча кириллчадаги «э» ва «е» ҳарфлари бир хил – «e» шаклида ёзилиши кузатиляпти. Натижада «ёмонни эр ютмаскан», «майин эл сочларим тортқилар секин» каби кулгили мисралар пайдо бўлади ёки «этмиш бир томирим» деб ёзилганда етмиш бир томир биттага айланиб қолади.

Келиб кўр кўксимда нишлар изи бор,
Тилларим учида тишлар изи бор,
Елкамда иккита қушлар изи бор,
Қуш эдим қайларга билмай қўндим ман,
Бир сени ўйласам фақат ёндим ман.
(Аҳад Қаюмнинг «Яна соғиндим, яна...» тўпламидан.)

Аллақачон қўшиққа айланган ушбу тизмалар шеър талабларига жавоб бера оладими-йўқми, буни ўзингиз билиб турибсиз, аммо қўлланилган сўзлар-чи? «Иккита қушлар» нима дегани? Соннинг ўзи кўплик маъносини бермайдими? Бундан ташқари, бу ерда «ман» дейиш ҳам ўзини оқламайди. Аҳаднинг ушбу тўпламида аксар шеърий машқлар мана шундай жўн ва кўпинча хато жумлаларга қурилган.
Муаллифнинг ўзи айтмоқчи, «Шеър экан деб ҳамма гапни ёзаверсанг», иш битмайди-да. Мана бу сатрлар унинг «Телефондаги суҳбатдан» шеъридан:

Билмам, мендан нени бунча истайверасиз,
Севаман деб айтинг дея қистайверасиз,
Муҳаббатим исботлагум мана кўрасиз,
Телефонда ҳамма гапни айтиб бўлмайди.

Оддий сўзлар тизимидан иборат шеър «энг яхши соғинч ҳақидаги қўшиқ»(жумлага эътибор беринг) ва «йилнинг энг хит таронаси» дея эътироф этилган бўлса-да, бадиий ижод – бошқа олам. Негаки, фақат телефонда эмас, шеърда ҳам ҳамма гапни айтиб бўлмайди...
Қисқаси, ёшлар ижоди ютуқ ва камчиликлари билан бугунги шеъриятимизда ўз ўрнига эга. Юқоридаги кузатишларимизга хулоса қилиб айтиш мумкинки, катта адабиётга кириб боришга интилаётган ёш ижодкорлар қалами тобора чархланаяпти. Энг муҳими, улар изланаётир.

Беҳзод ФАЗЛИДДИН

Мақола “Ўзбекистон адабиёти ва санъати” газетасининг 2012 йил 14 сентябрь сонида чоп этилган.

[Sodirjon]

Sizni sevgan bitta men emas,
Sizni suygan oshiqlar bisyor.
Bilishimcha xatto mendayin
Ishqingizda devonalar bor.

Sizni sevgan bitta men emas,
Ming bitta kas sizga mahliyo.
Umidim bor kun o'tib bir kun,
Biz tamonga boqarsiz qiyo.

Balki shunda tutashar qalblar,
Ko'zlaridan ziyo balqqan qiz.
Balki shunda aytarsiz menga,
Tanlaganim o'sha - Siz, yolg'iz.

Ko'z ko'ngilning oina-aksi,
Ishonalman ko'zlar aldamas,
Ishonaman yurak so'zlagan
Sukutdagi so'zlar aldamas.


(С)

[Sodirjon]

Zo'rim yo'q , zorlarim yig'lab boradi,
To'kilgan orlarim yig'lab boradi,
Hamon vaslingizdan o'zga istak yo'q,
Boshimda qorlarim yig'lab boradi.


(C)

[barlos]

Ёш шоира Ирода Умарова

Шу шоиранинг ўзига хос йўналиши бор. Халқ шоирларидек ижод қилади. Ажабмас, у ҳам шу унвонга эришса...

[Sodirjon]

Gazlama sotuvchi
( Bozorimizda ajoyib materialfurush aka borlar... )

Bozor, g'ala-g'ovur, kunim o'tadi,
Kim olib ketadi , kimdir sotadi.

Har kun bo'la olmas bozoring chaqqon,
Pulin sanab berish kimga ham yoqqan?!

Singiljonlar keling, eng so'nggi mato,
Sarvqomat qilur gar bo'lsa duto.

Qay rangi? aytingiz , taxtlayin bir zum,
Labingizda qolsin shirin tabassum.

Foydamas ko'nglingiz olsam bo'lgani,
Menga bas! yetarli shundan qolgani.

Bir-bir kiyimligin qilardim sovg'a,
Faqat cho'ntagimda boshlanar g'avg'o.

Kongildagin cho'ntak ko'tarmas netay?!
Kelib qoling tezroq , sotayin ketay!


(C)

[Masud Mahsudov]

Деразангдан мўралаб аста,
Гул юзингдан бўлиб шикаста,
Узун қишга силтаб қўлини,
Ҳам қалбингдан бошлаб йўлини,
Тўққиз ойки, елармиш баҳор,
Бугун тунда келармиш баҳор...

Қору музни сувга ғарқ қилиб,
Изғиринни буткул тарк қилиб,
Эшитгандек менинг ноламни,
Гулдастага ўраб оламни -
Тушда бошинг силармиш баҳор,
Бугун тунда келармиш баҳор...

Гўзалликни элтиб жаҳонга,
Сано айтиб ҳар ўтган онга,
Жамолингга бўлиб маҳлиё,
Истарангдан олганча зиё-
Бизга иқбол тилармиш баҳор,
Бугун тунда келармиш баҳор...

Унутилар ҳазонрез кузак,
Табассуминг юзингга безак.
Меҳрларинг менга оғдириб,
Ёмғирларин ерга ёғдириб,
Сувларини элармиш баҳор,
Бугун тунда келармиш баҳор...

Ҳиссиётга тўлдириб дилни,
Кенгайтириб кичик кўнгилни,
Дуоларга ижобат етиб,
Табиатни чаманзор этиб,
Бахтимиздек кулармиш баҳор,
Бугун тунда келармиш баҳор...
(c)

[Masud Mahsudov]

Мана, тақиб чаккасига гул,
Сабосида ялпиз нафаси,
(Дуоларга очилади қўл)
Шукр,
Келди сен кутган фасл...

Ҳар кўнгилни тўлдириб нурга,
Дил лиммо-лим ажиб сурурга,
Кўк сомсани ёпиб тандирга,
Келди, бизни унутган фасл.

Қалдирғочни кўкда кўрдингми?
Бойчечакни кўзга сурдингми?
Шудринг босиб саҳар юрдингми?
Ахир келди, сен кутган фасл.

Ёмғирлари - соғинч ёшлари,
Ювиб кетар юрак ғашларин,
Умид куртак оча бошлади –
Демак, келди сен кутган фасл.

Ёшартирар қалбларни кўклам,
Ҳаво очиқ,
Табиат кўркам,
Боғ-роғларни кезайлик, эркам,
Қадам қўйди сен кутган фасл...

Қани энди...
Иқбол кулсайди,
Қишу, ёз, куз камроқ бўлсайди,
Бир умрга ҳамроҳ бўлсайди,
Бизни узоқ куттирган фасл...

(c) 01.03.2013

[Баходир кушаков]

БАҲОРИМ
Ниҳоят кўкламга оз қолди мана,
Юраклар тезлашиб, ҳапқирар яна.
Илк бора, севгимга йўлиққан сана,
Келяпсан, баҳорим сени соғиндим.

Тоғлардан жилғалар оқадиган пайт,
Қизчалар толпопук тақадиган пайт,
Йигитлар қизларга ёқадиган пайт,
Келяпсан, баҳорим сени соғиндим.

Сабрсиз, қорларнинг эришин кутиб,
Тўҳтовсиз энтикиб, нафасни ютиб,
Ёр қўлин ушлаган онларим етиб,
Келяпсан, баҳорим сени соғиндим.

Ёшликдан қолгансан меҳримга тушиб,
Сен келсанг яйрайман, юрагим жўшиб,
Кўнглимга янги бир туйғулар қўшиб,
Келяпсан, баҳорим сени соғиндим.
(С)

[Sodirjon]

Yana bahor qaytib kelaveradi

Shukr ,yorug’lik bor - nur bor dunyoda,
Shukr , zimistonlar abadiy emas.
Qahraton qilichi singan ziyoda,
Chuchmomo kuyini chalaveradi,
Yana bahor qaytib kelaveradi.

Umrlar bezagi, olamning bazmi
Ming turfa gullarni rang imtihoni,
Oshiqlar sayili,
Bulbullar nazmi,
Dunyo quvonchlarga to’laveradi,
Yana bahor qaytib kelaveradi.

Varraklar osmonning tamoshosida,
Atrofda to’polon, qiyqiriq , kulgu,
Bolalar bayrami – qutlig’ nasiba,
Har kim rizq qilgancha olaveradi,
Yana bahor qaytib kelaveradi

Yuragida qishlar - aziyat cheking,
Qaboqlarda qorlar erib bitadi.
Achchiq tutun yuting,
Mayli payt kuting.
Tepamizda quyosh kulaveradi,
Yana bahor qaytib kelaveradi.

(C)

[Баходир кушаков]

Мен сендан зиғирча нарса сўрадим,
Эй рафиқ, шуни ҳам бера олмадинг.
Ўзингни "подшоҳ" ўрнига қўйиб,
Мендайин бир "қул"га қулоқ солмадинг.

"Паст"лигинг кўрсатдинг бу ишинг билан,
Мен яна ғолибман, сендан кучлироқ.
Бир дуо қилайин, қўрқмасанг қўл оч,
Бирор "қул"топилсин, мендан ўчлироқ.
(С)

[Sodirjon]

Men Sening yodingda qolmoqchi edim… (Iqbol Mirzo)

Meni qiziqtirmas o'tkinchi hislar,
Asli ko'nglingdagin bilmoqchi edim,
Istardim bir dunyo qursak ikkimiz...
Men sening yoningda qolmoqchi edim.

Meni qiziqtirmas o'tkinchi hislar,
O’tkinchi hayajon, o’tkinchi titroq.
O’ylardim birlashsa ikki yolg’izlar…
Yoningda bo’lganim baxtdan yaxshiroq.

Meni qiziqtirmas chiroyli so’zlar:
“Sevaman, jonginam… hayot yo’q sizsiz”.
Bir qalqisa yurak – tutashsa ko’zlar,
Osmon tiniqlashsa bo’lsak ikkimiz.

Sog’inib yashash ham kimga baxt?! Biroq,
Yoningda bo’lganim baxtdan yaxshiroq.


(C)

[barlos]

Байрам баҳона, илҳом ғанимат... :)

АЁЛ

Гул ҳам бунча кўрмаган чирой,
Кўкда бунча тўлмагандир ой.
Иқбол шунча бўлур, ҳойнаҳой,
Мурувватдан яралган Аёл!

Сабо гажак зулфингга ошиқ,
Тилсим – тилло қулфингга ошиқ,
Илло, халак йўлингда ошиқ,
Садоқатдан яралган Аёл!

Сен замоннинг зайли, эртаси,
Маликаси – Лайли, эркаси,
Фасли баҳор сайли, эгаси,
Нафосатдан яралган Аёл!

Қароғинг тунд қайғуни тиғлар,
Гар жилмайсанг йиғилар йиғлар,
Меҳринг қолиб кўтарур туғлар ,
Матонатдан яралган Аёл!

Очун чаман гул анбарисан,
Ҳаёт чархин нури зарисан,
Биби, отин – сен ойпарисан,
Саодатдан яралган Аёл!

Гул ҳам бунча кўрмаган чирой,
Кўкда бунча тўлмагандир ой.
Ҳақиқатсан, эмассан хаёл,
Муҳаббатдан яралган Аёл! .

[Баходир кушаков]

АЁЛ

Гул ҳам бунча кўрмаган чирой,
Кўкда бунча тўлмагандир ой.
Иқбол шунча бўлур, ҳойнаҳой,
Мурувватдан яралган Аёл!

Сабо гажак зулфингга ошиқ,
Тилсим – тилло қулфингга ошиқ,
Илло, халак йўлингда ошиқ,
Садоқатдан яралган Аёл!

Сен замоннинг зайли, эртаси,
Маликаси – Лайли, эркаси,
Фасли баҳор сайли, эгаси,
Нафосатдан яралган Аёл!

Қароғинг тунд қайғуни тиғлар,
Гар жилмайсанг йиғилар йиғлар,
Меҳринг қолиб кўтарур туғлар ,
Матонатдан яралган Аёл!

Очун чаман гул анбарисан,
Ҳаёт чархин нури зарисан,
Биби, отин – сен ойпарисан,
Саодатдан яралган Аёл!

Гул ҳам бунча кўрмаган чирой,
Кўкда бунча тўлмагандир ой.
Ҳақиқатсан, эмассан хаёл,
Муҳаббатдан яралган Аёл! .
ОФАРИН!

[Sodirjon]

Bacha Ayollarga Tangridan salomatlik va tuganmas go`zallik tilab qolaman!

Yo`l bor senga tamon, boshqa yo`lim yo`q,
Dilim bor u senda boshqa dilim yo`q.
Baxt bor o`g`ushingda, o`zgasin bilmam.
O`lim bor poyingda, boshqa o`lim yo`q.

Bayramingiz qutlug' bo'lsin!

[Quvonchbek Karimov]

Кўзимни остида порлаган юлдуз,
Ҳаққим йўқ эдими сени севмоққа.
Кимнидир бахтига айланган санам,
Тилларим айланмас бир сўз демоққа.

Гарчи хаёлларинг менга чирмашган,
Ўзга қўллар суяр сени ҳамиша.
Бегонангдек бўлиш мангу тақдирим,
Юраги кафтимга қўнган фаришта.

[Quvonchbek Karimov]

Ким сени юракка ҳукмрон этди,
Асиринг булдику, ҳаёлим беиз.
Ўзимни танимай қоляпман гоҳи,
Ўзимга ўхшамай қоляпман сенсиз.

Мен сени бу қадар тиламагандим.
Сарҳад сурагандим туйғуларимга.
Бир он сенсизликдан қурқаман. Нега?
Кўз ёшим аралаш кулгуларимга.

Севги панжасида беҳол турибман.
Гоҳ раҳмим келади. Сенга. Ўзимга.
Кел раҳм айлагин бир бор.
Севишинг тан олгин боқиб кўзимга.

Мен сени бу қадар тиламагандим.

[Баходир кушаков]

Севги панжасида беҳол турибман.
Гоҳ раҳмим келади. Сенга. Ўзимга.
Кел раҳм айлагин бир бор.
Севишинг тан олгин боқиб кўзимга.
Учинчи қаторда бирор сўз тушиб қолмаганми Қувончбек?

[Баходир кушаков]

"НУР" ва "ЗУЛМАТ"
Менда йўқ ҳислатни айтяпсан менга,
Мақсадинг не ўзи? Тушинолмадим.
Менда йўқ иллатни айтасан кимга?.
Сен иблис. Мен кимман? Ҳеч билолмадим.

Асли сен зимистон, қоронғу, мавҳум,
Мен эса ёруглик, дунёси гавжум.
Сен пинҳон разиллик қиласан ҳар кун,
Мен буни ҳеч ҳазм қила олмадим.

Иккимиз доимо оқ билан қора,
Мендан зиё келса, сендан дил пора.
Ўзингча ғолибсан, менчи, бечора,
Гўёки сен кулсанг, мен кулолмадим.

Зулматни ёруғлик парчалар ҳар дам,
Нур сенга ҳеч қачон бўлолмас ҳамдам.
Аммо сен туфайли мен нур бўлсам ҳам,
Сендайин "зулмат"га дўст бўлолмадим.
(С)

[Баходир кушаков]

НАВРЎЗИНГ МУБОРАК!
Атроф гулга тўлган, қуёш порлайди,
Мусаффо тус олмиш, мовий осмоним.
Янги кун барчани бахтга чорлайди,
Наврўзинг муборак Ўзбекистоним.

Гуллардан гулпопук тақар қизларинг,
Кўкда сени қутлар ой, юлдузларинг.
Эл олдида ёруғ, доим юзларинг,
Наврўзинг муборак Ўзбекистоним!

Қадимдан элингда бордир қадрият,
Ҳалқингнинг шиори номус, орият.
Боболар тилайди кўп яхши ният,
Наврўзинг муборак Ўзбекистоним!

Илоҳим бағрингда, доим гул бўлсин,
Тупроғинг ҳосилга доим мўл бўлсин,
Буюк давлат сари, оппоқ йўл бўлсин,
Наврўзинг муборак Ўзбекистоним!

Тик туриб бергайман сен учун жоним,
Сен менинг Ватаним, шавкатим, шоним.
Ҳокисор ўғлинг дер, Сендир иймоним,
Наврўзинг муборак Ўзбекистоним.
(С)

[Quvonchbek Karimov]

Узр! Озгина хатолик утипти! Эътибор учун рахмат

[Quvonchbek Karimov]

Ким сени юракка ҳукмрон этди,
Асиринг булдику, ҳаёлим беиз.
Ўзимни танимай қоляпман гоҳи,
Ўзимга ўхшамай қоляпман сенсиз.

Мен сени бу қадар тиламагандим.
Сарҳад сурагандим туйғуларимга.
Бир он сенсизликдан қурқаман. Нега?
Кўз ёшим аралаш кулгуларимга.

Севги панжасида беҳол турибман.
Гоҳ раҳмим келади. Сенга. Ўзимга.
Кел раҳм айлагин ҳолимга бир бор.
Севишинг тан олгин боқиб кўзимга.

Мен сени бу қадар тиламагандим.

[Quvonchbek Karimov]

Ўзингни ўзгача севиб боряпман,
Камми эди бу бошимнинг ғавғолари?
Юрак қурғур шунчлаларам арзонмикин,
Ё ёлғонми муҳаббатнинг савдолари?

[Lobar AZIZ]

"Шаҳар болалар уйи"да бир ой амалиёт ўтадим. У ерда 3 ёшгача бўлган болалар тарбияланади. Аксарияти туғруқхона ё кўчадан келган, кенг дунёга сиғиб онасининг тор бағрига сиғмаган ташландиқ болалар...


...
Кўзларим яширдим сўроқларингдан,
Қуримай ҳўл бўлган қароқларингдан,
Кел, ўзим бир ўпай,
яноқларингдан,
Тонглари аллада отмаган болам…
Юракчанг оғритган аламми,
ғамми?
Дунёнинг бирками бир сенсиз камми?
Кўз очиб улгурмай,
шунча ситамми…
Кўзлари дардларин сотмаган болам…
Эшикка кўз тикиб,
кўзлари толган,
Кўксида гуноҳнинг излари қолган,
Йиллар эритолмас музлари қолган,
Бир яйраб бешикда ётмаган болам…
Онасин танимай таниса
эсин,
Кимни дада десин,
аяжон десин?
Ҳе ўша аянгни бобовлар есин…
Тишлари маммага ботмаган болам…
Дадасин от қилиб минмаган тойчам,
Онаси ўпмаган ойим, ойпарчам,
Яшашдан,
ейишдан ками йўқ,
гарчанд-
Илк ризқу рўзини тотмаган болам,

Тонглари аллада отмаган болам…

(С)

[Bahrom]

Yolg'iz yo'lda yurganda,

Yoring yoningda yurmasa yomon.

Yolg'izlik yomondir, yorsizlik yomon.

Yo'lingni yo'qotib, yorsiz yurganda,

Yuraging yonib yig'lasa yomon.

Yolg'izlik yomondir, yorsizlik yomon.

Yoronlar, yolg'izlik yomondir, yorsizlik yomon.

Yolg'izlikdan yomoni,

Yorsizlikdan yomoni,

Yo'lda yolg'iz yigitning,

Yongan yuragi yig'lasa yomondir,

yiglasa yomon!
(c)

[Mahmud Jurat]

***
Мен дунёни азиз билдим,
Азиз бўлмай қолди одамлар.
Мен одамни азиз билдим,
Азиз бўлмай қолди бу дунё.

Мен зуҳурни азиз билдим,
Азиз бўлмай қолди имлолар.
Мен ҳузурни азиз билдим,
Азиз бўлмай қолди бу рўё.

Мен илмни азиз билдим,
Азиз бўлмай қолди эътиқод.
Мен ҳалимни азиз билдим,
Азиз бўлмай қолди ҳувайдо.

Мен амрини азиз билдим,
Азиз бўлмай қолди фатволар.
Мен Тангрини азиз билдим,
Азиз бўлмай қолдику Худо.

Мен самони азиз билдим,
Азиз бўлмай қолди бу Замин.
Мен Заминни азиз билдим,
Юрагимда қайнар бир нидо.

Коинот сатҳининг чегараси йўқ,
Тафаккур бобида тинимсиз ривож.
Ажалнинг иложин топгум кўнглим тўқ,
Наҳот “Анал Ҳақ”га топилгай илож.

[Баходир кушаков]

Қуръондан ўрганинг ҳаёт тарзини,
Инсонга буюрмиш суннат, фарзини.
Гар банда иймонин сақласа бешак,
Яратган тингларкан унинг арзини.
(С)

[Баходир кушаков]

Ҳом ҳаёл бўлмагин, олдинга интил,
Уринма, тешик қоп ҳеч қачон тўлмас.
Аллоҳга таваккал ишни бошлагин,
Оҳирин ўйлаган қаҳрамон бўлмас.
(С)

[Баходир кушаков]

АЛЛОҲГА ЯҚИН БЎЛСАНГ.

Ризқу рўзинг улуғ бўлгай,
Гар Аллоҳга яқин бўлсанг.
Ҳонадонинг нурга тўлгай,
Гар Аллоҳга яқин бўлсанг!

Душманларинг доғда қолиб,
Дўстлар сени кўкдан олиб,
Яшагайсан ўйнаб, кулиб,
Гар Аллоҳга яқин бўлсанг!

Тупроқ олсанг олтин бўлар,
Ҳар ишингдан кўнглинг тўлар.
Ҳасадгўйлар "куйиб" ўлар,
Гар Аллоҳга яқин бўлсанг!

Шайтон сендан йироқ юрар,
Раҳмон доим қўллаб турар.
Қиёматда осон бўлар,
Гар Аллоҳга яқин бўлсанг!


Савоб ишни канда қилма,
Ожизлардан зинҳор кулма.
Осийларга ўртоқ бўлма,
Гар Аллоҳга яқин бўлсанг!


Ҳар ваъдангга вафо қилгин,
Суннат,фарзни адо қилгин,
Эй Баҳодир дуо қилгин,
Гар Аллоҳга яқин бўлсанг!
(С)

[Mahmud Jurat]

ҚУМ ҚАСР

“Қумдан қурилган қалъангни бузганнинг тумшуғига тушириш таъқиқланганини унутдим мен.”
Имант Зиедонис

Дунё ташвишлари – шайтон ишлари,
Биз унинг шогирди, биз унга малай.
Алвасти, ажина, жин танишлари,
Улар ҳам бизларга душман ҳарқалай.

Биз замон бўйнига осамиз бўҳтон,
Замондан нолиймиз тонгу саҳарда.
Аслини олганда бу қийшиқ жаҳон,
Тангри таолога бузуқ корхона.

Шу бузуқ муҳитда ҳаёт қурамиз,
Чиқиб кетмоқ бўлиб бошқа бир жойга.
Ўйлаб қарасайдик ушбу куррамиз,
Коинот сатҳида ўхшамас ойга.

Ойнинг совуқ нури тортади бизни,
Ойни ҳавас қилиб яшаймиз ҳамон.
Ой нури эслатса кўҳна денгизни,
Унга қармоқ отар ҳар бир қаҳрамон.

Дунё ташвишлари жонга тегади,
Ўзга сайёралар орзуси шундан.
Биз ҳамон яшаймиз – ташвиш кечаги,
Қаср қурмоқ бўлиб соҳилда қумдан.

[Mahmud Jurat]

ҚАДАҲ СЎЗ

Тонг отиб учаркан ўрдак ила ғоз,
Хабарчи келтирди бир парча қоғоз,
Ҳаёт ғилдираги гўё мойжувоз,
Укамжон тўйқоғоз берибсан шоввоз,
Она юрт олдида бу бир фишон бу,
Йигитлик даврига қўйган нишон бу.

Қайбир дил севмайди баҳори гулни,
Чашми муҳаббат деб ўпмас бу тилни,
Ёр излаб кезмайди жаҳонни, элни,
Ютиб юбормайди ҳаттоки филни,
Билгин укам улар одам - ниҳондир,
Бир ҳовли уларга гўё жаҳондир.

Табиат қўйнида кезади ҳамал,
Ҳамал бу аслида уйғониш маҳал,
Ерга дон сепишга шошар ҳатто чол,
Она табиат ҳам кўтараркан жом,
Давранг тўла бўлсин, тўла дастурхон.

Тўйлар бу аслида бахтдан бир нишон,
“Тўйга буюрсин” дер яхши ҳам ёмон,
Сиз учун замон тинч, ҳаёт фаравон,
Меҳмондўст ўзбекмиз биз Ўзбекистон,
Урф одат ғиштидан бунёд бу тарих,
Унутманг сизлар ҳам этмангиз дариғ.

Ҳар ким тўйда айтар дилдан ниятин,
Табриклаб ўтгайман тўйнинг ҳайъатин,
Унутмоқ ножоиз дўстлар меҳнатин,
Келинга тилайман Барчиннинг бахтин,
Қалбимдан айтилган ушбу фарах бу
Сизга бахт тиланган ушбу қадаҳ бу.

[Bibixonim]

Bahor mo'jizakor gullarga indi,
Rangin sahifalar ochdi umrdan,
Cho'llarning bag'rini quvonchga ko'mdi,
Jo'shib qon oqmoqda qayta tomirdan.

Tepada quyoshning kulgan chehrasi,
Tepada bulutlar moviy va oppoq,
Vodiyda qushlarning betakror sasi,
Ko'm-ko'k maysalardan payondozga boq!

Ninachidek "zuv"lab uchgim keladi,
Kapalakdek qanot qoqsaydim qani !
Lekin yuragimda bir og'ir tosh bor,
Bir og'ir toshi bor yurakning lekin:
Qish uxlab yotgan yo'q, qaytib kelmoqda,
Do'stlarim , do'stlarim qish yaqin , yaqin!

[Sparc]

Чиройли манзара чизгансиз. Лекин шеърни
Lekin yuragimda bir og'ir tosh bor,
Bir og'ir toshi bor yurakning lekin:
Qish uxlab yotgan yo'q, qaytib kelmoqda,
Do'stlarim , do'stlarim qish yaqin , yaqin!
деб тугатишингиз тўғримикан.
Қишда "тонг яқин, тонг яқин, оппоқ тонг яқин" деб баҳорни интизорлик билан кутиб, энди баҳор келганда, қишни юракдаги оғриқ билан эслаш шартмикан. Кўтаринкилик билан бошланган шеърни бундай якунлаш қанчалик ўринли.

[Баходир кушаков]

ОҚИБАТ ҚИЛСАЛАР...
Қариндош бегона бўлмагай,
Нафратдан паймона тўлмагай.
Меҳр ва муҳаббат ўлмагай,
Оқибат қилсалар одамлар!

Ёмонни назарга илмаслар,
Яхшига ёмонлик қилмаслар,
То абад ёлғизлик билмаслар,
Оқибат қилсалар одамлар!

Дўстидан ўлса ҳам тонмайди,
Яхшилик қилиб ҳеч қонмайди,
Ҳасаддан ўт бўлиб ёнмайди,
Оқибат қилсалар одамлар!

Дунёда жаҳолат қолмас ҳеч,
Қиёмат ваҳима солмас ҳеч,
Баҳодир мадҳ этиб толмас ҳеч,
Оқибат қилсалар одамлар!
(С)

[Bibixonim]

Чиройли манзара чизгансиз. Лекин шеърни
Lekin yuragimda bir og'ir tosh bor,
Bir og'ir toshi bor yurakning lekin:
Qish uxlab yotgan yo'q, qaytib kelmoqda,
Do'stlarim , do'stlarim qish yaqin , yaqin!
деб тугатишингиз тўғримикан.
Қишда "тонг яқин, тонг яқин, оппоқ тонг яқин" деб баҳорни интизорлик билан кутиб, энди баҳор келганда, қишни юракдаги оғриқ билан эслаш шартмикан. Кўтаринкилик билан бошланган шеърни бундай якунлаш қанчалик ўринли.Hamma fasl o'tkinchi, janob! :187: Bu yerda bahor, xursandchilik abadiy davom etmasligi haqida gap ketayapti. P.S.Bildirgan fikringiz uchun tashakkur!

[Gulchehra Ibragimova]

Шукрона


Ёлғизман демасман, порлар юлдузим
Бу ёруғ дунёдан ўчмагай изим
Хокимдан сочгувчи тупроқ бир қисим-
Бир ёнда ўғлим бор, бир ёнда қизим.

Гоҳида дум бўлар бурқсиган сўзлар,
Ортимдан тикилар беҳаё кўзлар.
Тунлар оғушида орзуим бўзлар,
Бир ёнда ўғлим бор, бир ёнда қизим.

Чўпчаклар тераман умрим қатидан,
Қай аёл тўйибди тўкис бахтидан.
Меҳр-ла койийман ошса ҳаддидан,
Инсофли бўлгин, деб, ўғлим ва қизим.

Айрилиқ умримни айлади деб хор-
Йиғларман, кенг жаҳон кўзларимга тор.
Юрибман фараҳли кунга интизор,
Бир ёнда ўғлим бор, бир ёнда қизим.

Аввал-ку кўкларга етарди қўлим,
Қанотим қайирдинг, о машъум ўлим.
Бас қил-ей, юрагим, йиғлама сим-сим,
Тоғдайин ўғлим бор, гулдайин қизим.

[Баходир кушаков]

Тоғдайин ўғлим бор, гулдайин қизим.
Ажойиб шеър! Тасанно!

[Адхамжон]

ВАТАН - ОТАМ.

Ватан – отам, бўйлари бўйчан,
Яктагу, белбоғи ярашган.
Ватан – отам, кўзлари ўйчан,
Ёшлигида кўп-кўп адашган.
Ватан – отам, бобомга ўхшаш,
Қўлларида минг йиллик қадоқ.
Қандай оғир бу юртда яшаш,
Ҳалол инсон бўлиб яшамоқ.
Ватан – отам, - деганда баъзан
Кулиб, мехр билан бошим силайди.
Ўйланаман: шу шўрлик ватан
Менинг отам булиб қолсайди.

ВАТАН БАЙРОҒИ

Бобом Алишерни хурмат қилишим,
Ё Амир Темирга садоқатим хам,
Хурматли устозим, бу менинг ишим,
Хурматли устозим тинч қўйинг бир дам.

Ватанни севишим ёки севмашим
Дилимнинг тубида ётади пинҳон.
Менинг туйғуларим – бу менинг ишим,
Қалбим сизлар учун эмас дастурхон.

Ватан хуштор эмас, хушомадга уч,
«Жоним фидо» - дебон ҳайкирманг бир пас.
Ошкор ҳайкириклар ёнгоқ каби пуч,
Байроқ хам ёримнинг этаги эмас.

[Aliya]

Ko`zlarimga qarasang,
Zabun umrimga qasam -
Ruhimga o`t ochadi,
Jismimga o`t sochadi.
Buncha nurli ko`zlaring,
Shuncha sirli ko`zlaring...?

Dur cho`mgan dengizida
G`arq bo`laman ba`zida.
Xanjaridan omon yo`q,
Omon bergan zamon yo`q.
Buncha jallod ko`zlaring?
Shuncha bedod ko`zlaring?!

Sel quyadi ba`zida
Ko`zlaring gumbazidan.
Armon o`lsa qaniydi,
Darmon bo`lsam qaniydi...
Buncha g`amli ko`zlaring,
Shuncha namli ko`zlaring...

Dardingni ololmayman -
Tikilib qarolmayman...
G`urur, hayoda haddim,
Ahdga vafo-da haddim...
Bir sehrli ko`zlaring...
Ko`p mehrli ko`zlaring -
Ko`zlarimga qarasang...

Hammaga alangali salom!!! ;)

[Адхамжон]

КЎНГИЛ

Халқдан кўнглим қолди,
Миллатимдан ҳам.
Сабаби нелигин сўраманг мендан.
Миллатки мен уни севардим жондан.
Шоирий сўзлардан чиқарми маъни?
Аюханнос солиб йиғлаш шартмикан?
Ох, юрагим санчди, йўқ унга даво.
Лекин, менга рахминг келмасин укам.
Дардим оғир менинг,жудаям огир.
Мингта фил тортолмас минг кучанса хам.
Юрагим демайман, миллатим огрир,
Афсуски мен уни давололмайман.

Ошхонада кўрдим бир митти сичкон,
Коплар орасига беркинди, кочди.
-Қўркма, бери келгин. Мана сенга нон.
Шу кичик жуссангда қорнинг хам очдир?!
Оғилда бир сигир бузоғи билан
Кўзсиз деразага мунглиг қарайди,
Шувоқ, ажрик ва тикан аралаш
Бир ҳафталик нушхудни чайнайди.
Билмадим,
ҳайвонлар ҳаёл сурарми,
Орзу қилармикан майсазорларни.
Танида аждодлар қони уйнарми?
Кизик,
улар хам ўйланармикан?
Халқдан кунглим қолди,
ҳастажон бўлдим.
Давоси йўқ дардга чалингандайман.
Мен ҳам балки сигир
ва ёки сичқон,
Ўзим қандайлигим ўзим билмайман.


ЯҲШИЛИК
Қўйни сўйиш эмас котиллик,
Товуқ калласини узган жаллодмас.
Бу одатий холдир, неча минг йиллик,
Юлдуз мавх булмасдан элда тонг отмас.

Махбуба қалбини этмоқ учун ром
Курбон этилажак бегунох гуллар.
Улуғвор шаклга келгунча эхром,
Қумга кўмилади неча минг қуллар.

Оёғинг остига сўяман қўчқор,
Хурсандсан!
У эса ўлади.
Қотил дема мени, дема гуноҳкор,
Яхшиликнинг тури хар хил бўлади.

[Gulchehra Ibragimova]

С О Ғ И Н Т И Р А В Е Р

Рости соғинганман,
соғинтиравер,
Хажрингда бу дилни
оғринтиравер.
Изларинг тўтиё-
сиғинтиравер..
Сен шундай жабркор,
ситамгар,
бедил...

Майли зориқтиргил,
зорлар бўлайин,
Ишқда толиқтиргил
хорлар бўлайин.
Нажот бер васлингга
ёрлар бўлайин-
Дардини ичига ютган
Мен- бетил..

Нечун кўринмайсан-
кўзим таскини,
Хажрлар бузмоқда
кўнглим ашкини
Сезмайсан, бу дилгир
дилнинг рашкини
Сен шундай билмассан
Мен - заъфарон гул...

Билмайсан,
дардбоним, менда эҳтиёж
Илинжим ишқдандир,
бошқа йўқ илож
Бу ҳажр даштида очиб кенг қулоч
Боряпман сен томон
..куймоқда кўнгил..

..Билмайсан дардимни, дейсан-ки, кўнгил!
Қақнусдек ёнаман,умидлар чил-чил..
Ёнсамда,
Куйсамда,
Бўлсамда
Кул-кул
Мен энди ортимга қайтмоғим мушкул!

Мен мискин-йўловчи,
тақдир эса йўл,
Ишқ отлиқ кажрафтор
йўлинда мен – гил..
Кўзимнинг қувончи-топинтиравер,
Ишқ танҳо, сен-якто соғинтиравер..

соғиндим,
мен кўндим
соғинтиравер..
(с)
*******

[Aliya]

Sevimli asarlarimdan biri - "Umidlar intihoda o`ladi" asarida Sezen Aksu ismli turk xonandasining 80-90-yillarda kuylagan qo`shiqlaridan biridan parcha keltirilgan edi. Shu qo`shiqni izlab topib, tinglab ko`rish ishtiyoqi paydo bo`ldi va menga manzur bo`lgach, uning she`riy tarjimasini sizlarga ham ilindim...

Git

Madem ki istiyorsun öyleyse durma git
Beni düşünme rahat ol yalnız kalabilirim
Sen de bilirsin hiçbir acı sonusuza dek sürmez
Hatta her an yeniden sevebilirim

Olmazdı ben de biliyorum haklısın haydi git
Korkma seninle gerçekten dost olabilirim
Aslında bende uzun zamandan beridir sana
Ayrılmak istediğimi söylemedim haydi git

İkimiz için de doğru olan böylesi git
İnan bana sandığın kadar üzgün değilim
İçimde yepyeni bir hayata başlamanın
Sevinci ve heyecanı var artık git

Git, git, gitme dur ne olursun
Gitme kal yalan söyledim
Doğru değil ayrılığa daha hiç hazır değilim
Aramızda yaşanacak yarım kalan bir şeyler var
Gitme dur daha şimdiden deliler gibi özledim...

Кет...

Кетмоқ истар бўлсанг, ўйга толма, кетгин,
Мени билма, севин, ёлғиз қола билгум.
Сен биларсан: ҳеч дард сўнгсиз бўлмас мумкин,
Янги ишққа исталган он кўна билгум...

Биламан бу - тақдир эмас, кет, ҳақлисан,
Қўрқма, сенинг ҳижронга дўст бўларман, кет...
Рости, мен ҳам кўпдан буён... агар билсанг,
Кетмоқ орзум айтолмайин ёнарман, кет...

Иккимиз-чун ўнг келган йўл ҳижрон бўлса,
Ишон менга соғинганинг - ғам енголмас.
Бағримда бир янги ҳаёт бунёд этсам -
Деган севинч, ҳаяжоним бордир, кет, бас!

Кет... Кет...
Кетма... Тўхта...
Не қилурсан,
Кетма, қол, ёлғон сўзладим.
Рост эмас... айрилиққа асло рози бўлмадим...
Орамизда яшалмайин етим қолган бир нелар бор,
Кетма, қол, сени соғиниб, девона бўлиб изладим...


http://www.audiopoisk.com/files/sezen-aksu/git-337053.mp3

http://image.samanyoluhaber.com/Images/News/2011324/178011_sezen-aksu.jpg

[Aliya]

********************************
Izmimda ming botmon hayot turib, man -
Baxtning yo`llarini yurib bo`libman...
Bilmayin sevgimni poyingga tashlab -
Ko`nglimni tuproqqa berib qo`yibman...

Na o`tga qarindosh, na darddosh muzga,
Sog`inch yot, orzular, armonlar - o`zga...
Kel...
Hech yo`q fotiha tortgali yuzga -
Umrimni firoqqa berib qo`yibman...

Bizga Hijron kutgan bardoshlar g`olib,
Kulgular chekingan, ko`zyoshlar g`olib,
Men Seni... gullagan bahorlar qolib,
Bir xazon yaproqqa berib qo`yibman...

Izmimda ming botmon hayot turibdi...
********************************