Нимага саводсизлашиб кетаяпмиз?

[sirtoby]

Навои каторидаги б\у телефонлар билан шугулланадиган болларни хамма манимча курган.... Саводсизлик ва тарбиясизликнинг яккол намунаси !!!

[Nargiza]

Сообщение от Nigora Umarova

So'zlar xalq mulki hisoblanadi. Shundan kelib chiqqan holda xalq tili lug'atga nisbatan boy bo'ladi.

Men uchun lo'g'at boy bolgani yaxshiroq xalqdan ko'ra :-).

Birgina so'zning turli xil ma'nolari mavjudligini inobatga olsak, ularning sheva varianti ham mavjud.

Bu bilan nima demoqchisiz, tushunmadim?

Avvalgi lug'atning ikki tom- bu besh tomlik va shunga ko'ra yangi so'zlar qo'shilganligini ko'rsatib turibdi.

Menda hoizr qo'limdagi nemis tili bir tillik (izohli) lo'g'at 70mingta sozdan iborat, lekin bittagina qalin kitob. Xulosani o'ziniz chiqarib olarsiz.

[Nargiza]

Сообщение от Maestro

Оффтоп:

Тўғрисини айтсам, ҳар сафар луғатнинг хатто ўша 1981 йилги нашрини қўлга олганимда ҳам кўпдан-кўп сўзларни кашф қиламан. Мисол учун, тунов куни кутилмаганда "рычаг" сўзининг ўзимизнинг тилдаги вариантини билиб олдим (ваҳоланки, унинг таржимаси йўқ деб ўйлардим).
Кеча эса тилимиздаги "кака" деган сўзнинг маъносини англадим. "Ширинлик" дегани экан... ;-) Мен эса ширинлик - "қақа" деб юрардим (бузилган шакли бўлса керак - "какажон -қақажон").

Оффтоп:

Оффтоп:

buncha bilimni qaysi lo'g'atdan olyapsiz, yangisi yoki eskidan?

Жуда бўлмаса етим-есирларга? ;-)

Оффтоп:

bu aslida retorik savol edi...

[Nigora Umarova]

Сообщение от Nargiza

Men uchun lo'g'at boy bolgani yaxshiroq xalqdan ko'ra :-).

Buning hech iloji yo'q-de. Til ijtimoiy hodisa ekanligini nazarda tutadigan bo'lsak, jamiyatdagi hodisalar avvalo xalq hayotida va tilida aks etadi. Undan keyin u lug'atlarga ko'chadi :-))

Birgina so'zning turli xil ma'nolari mavjudligini inobatga olsak, ularning sheva varianti ham mavjud.

Сообщение от Nargiza

Bu bilan nima demoqchisiz, tushunmadim?

Misol uchun:

Kuldi-tabassum qildi, jilmaydi, xandon otdi, iljaydi, tirjaydi, irshaydi, xursand bo'ldi, yuzi yorishdi va hokazo.

Inson kayfiyatiga va o'rniga qarab so'zlarni ishlatishini nazarda tutgandim.

Сообщение от Nargiza

Menda hoizr qo'limdagi nemis tili bir tillik (izohli) lo'g'at 70mingta sozdan iborat, lekin bittagina qalin kitob. Xulosani o'ziniz chiqarib olarsiz.

Оффтоп:

O'zbek tilining izohli lug'ati ham siz aytgandek ko'p so'zlari bilan bir kitobga joylanib chiqib qolar. Lekin yangi izohli lug'at ham mazmun jihatdan boy. Su o'rinda "Kelinlar qo'zg'aloni" filmidagi Farmonbibining gaplari esimga tushib ketdi: "Odamlarga hayronsan. Xo'rozqandni xorijniki deyishsa, yotib yalashadi-ya". Avval o'z ma'naviy mulkimizni qadriga yetaylik. Kamchiliklar shu jihatdan ko'p ekan, qo'limizdan kelsa biz ham lug'at yarataylik, keyin esa tanqid qilaylik.

[Lutfillo Tursunov]

Сообщение от Nargiza

Har doim ham baxt kulib qarayvermas ekan sizga, muvaffaqiyatsiz xarid bo'lgan ekanda,

Сообщение от Nargiza

Yozilmagan ekanslovarda kimga mulzhallangani slovarni...

Сообщение от Nargiza

Lo'gatni sifati bilan o'quvchilarni ko'p so'zlarni manosini bilishi o'ratsida bog'liqlikni ko'rmadimku,

Сообщение от Nargiza

Nemischa-o'zbekcha slovar bor edi, esiz material! unga ishlatilgan degingiz keladi.

Сообщение от Nargiza

Qaerdan oldingiz aholida sifatsiz lo'gatga talab borligini?

Сообщение от Nargiza

Mana buni izdevatelstvo deyiladi.

Сообщение от Nargiza

Suyunchidan boshqa filmalrni ham ko'rasizmi :-)?

Оффтоп:

Тўғриси, бирорта гапингизни тушунмадим...

[Ozoda Umarova]

Сообщение от Nargiza

Men uchun lo'g'at boy bolgani yaxshiroq xalqdan ko'ra :-).

Bu bilan nima demoqchisiz, tushunmadim?

Menda hoizr qo'limdagi nemis tili bir tillik (izohli) lo'g'at 70mingta sozdan iborat, lekin bittagina qalin kitob. Xulosani o'ziniz chiqarib olarsiz.

Сообщение модератора:

Автору поста: старайтесь цитировать все сообщения, на которые идут Ваши ответы. Это удобно для навигации по форуму. Подробно об этом здесь.

[Nargiza]

Сообщение от Nigora Umarova

Buning hech iloji yo'q-de. Til ijtimoiy hodisa ekanligini nazarda tutadigan bo'lsak, jamiyatdagi hodisalar avvalo xalq hayotida va tilida aks etadi. Undan keyin u lug'atlarga ko'chadi :-))

Men ham lo'g'at 500mingta so'zni yoritib bersin degan talab qoymayapman, qoya olmayman ham.
Takrorlab yotibmiz bitta narsani, yana bir marta takror uchun: men lo'g'atni vazifasi ana shu so'zlarni (500mingta emas!!!) aks ettirib berishda deb oy'layman...

Сообщение от Nigora Umarova

Kuldi-tabassum qildi, jilmaydi, xandon otdi, iljaydi, tirjaydi, irshaydi, xursand bo'ldi, yuzi yorishdi va hokazo.

Inson kayfiyatiga va o'rniga qarab so'zlarni ishlatishini nazarda tutgandim.

Misolingiz tushunarli. Men sizni endi tushungandayman. Siz birgina so'z ko'p manoga ega bo'lishi bilan birga, o'sha so'zni sheva varianti ham mavzhud ([bo'lishi mumkin, degan bo'lardim]), demoqchisiz. Bu misolingizda qaysi biri sheva variant ?

Оффтоп:

O'zbek tilining izohli lug'ati ham siz aytgandek ko'p so'zlari bilan bir kitobga joylanib chiqib qolar. Lekin yangi izohli lug'at ham mazmun jihatdan boy. Su o'rinda "Kelinlar qo'zg'aloni" filmidagi Farmonbibining gaplari esimga tushib ketdi: "Odamlarga hayronsan. Xo'rozqandni xorijniki deyishsa, yotib yalashadi-ya". Avval o'z ma'naviy mulkimizni qadriga yetaylik. Kamchiliklar shu jihatdan ko'p ekan, qo'limizdan kelsa biz ham lug'at yarataylik, keyin esa tanqid qilaylik.

Men ham ishonaman sifatiga, 80ming so'z xazil gap emas...Tanqid borasida: Siz ko'ynak tiktirdingiz to'yga deb, lekin sizga umuman o'tirmadi taer bo'lgan narsa, 'tikuvchini mehnati ketgan, men o'zim avval shuncahlik tikishni egallab olay' deb kiyib chiqasizmi osha ko'ynakni to'yga yoki tikuvchiga norozilik bildirasizmi, tuzatishini talab/iltimos qilib?
Farmonbibi chet elni xuroz qandi o'zimizni xuroz qanddan mazazi yaxshilini bilganida bu gapni aniq aytmagan bo'lardi. Bu yerda muammo, Farmonbibida taqqoslach uchun mastshtab yo'qligida.

[Nargiza]

Сообщение от Lutfillo Tursunov

Оффтоп:

Тўғриси, бирорта гапингизни тушунмадим...

hmmm, mayli esingizdan chiqaring, men gapirmadim siz eshitmadingiz :-)

[Nigora Umarova]

Сообщение от Nargiza

Men ham lo'g'at 500mingta so'zni yoritib bersin degan talab qoymayapman, qoya olmayman ham.
Takrorlab yotibmiz bitta narsani, yana bir marta takror uchun: men lo'g'atni vazifasi ana shu so'zlarni (500mingta emas!!!) aks ettirib berishda deb oy'layman...

Hozirgi lug'at so'zlarning lug'aviy ma'nosini aks ettirib bermay qanday vazifani bajarmoqda sizningcha? O'zi lug'atni varaqlab ko'rdingizmi yoki avvalgi lug'at bo'yicha fikr yuritmoqdamisiz?

Сообщение от Nargiza

Misolingiz tushunarli. Men sizni endi tushungandayman. Siz birgina so'z ko'p manoga ega bo'lishi bilan birga, o'sha so'zni sheva varianti ham mavzhud ([bo'lishi mumkin, degan bo'lardim]), demoqchisiz. Bu misolingizda qaysi biri sheva variant ?

Sizga oddiygina-jo'ngina misol bo'lishi uchun quyidagi misolni keltirgandim. Bu misolda sheva uslubi jihatidan betaraf so'zni olgandim.
Agarda shevaga oid so'zlarning ma'no turlari kerak bo'lsa, marhamat:

rayhon-Toshkent shevasida, nozvoy-Samarqand shevasida(ad.orf.rayhon); yostiq-Toshk.shahri shevasida, taka -o'g'iz dialektida, bolish- Buxoro shahrida(ad.orf.-yostiq); do'ppi, to'ppi-Toshkent shevasida, qalpoq-Samarqand shevasida, kallapo'sh Buxoro shevasida (ad.orf. do'ppi) kabi.

Balki misollar yetarlidir....

Сообщение от Nargiza

Men ham ishonaman sifatiga, 80ming so'z xazil gap emas...Tanqid borasida: Siz ko'ynak tiktirdingiz to'yga deb, lekin sizga umuman o'tirmadi taer bo'lgan narsa, 'tikuvchini mehnati ketgan, men o'zim avval shuncahlik tikishni egallab olay' deb kiyib chiqasizmi osha ko'ynakni to'yga yoki tikuvchiga norozilik bildirasizmi, tuzatishini talab/iltimos qilib?
Farmonbibi chet elni xuroz qandi o'zimizni xuroz qanddan mazazi yaxshilini bilganida bu gapni aniq aytmagan bo'lardi. Bu yerda muammo, Farmonbibida taqqoslach uchun mastshtab yo'qligida.

Hmmm... Avvalambor chevarga fikrimni tushuntira olmaganim uchun ko'ylakning to'g'rilanadigan joyini to'g'rilab, tuzatib kiyishga majbur bo'lardim. Har holda ko'chaga chiqib chevar-tikuvchi ko'ylagimni mana bunday qilib tikibdi deb ayuhannos solmasdim yoki ko'ylaksiz tadbirga ketmasdim.
Farmonbibi masalasiga kelsak, Farmonbibi xonadonida milliy ma'naviyat yo'qolib ketmasligini xohlagani uchun ushbu jumlalarni qo'llagan. Esiz bizda "sallalar keldi-yu, kalla yo'qolgani"...

Оффтоп:

Bu sizdek aspirantga oddiygina o'qituvchining fikri edi.

[Nigora Umarova]

Сообщение от Nargiza

Оффтоп:

hmmm, mayli esingizdan chiqaring, men gapirmadim siz eshitmadingiz :-)

Оффтоп:

Inson har bir gapirgan gapiga javob bersagina gapirishi kerak. Gapiga javob bera olishi kerak. Egasiz gap aks-sadodek yo'qolib ketadi.