Исмлар жилоси

[Masud Mahsudov]

"Sharq ziyokori" do'konida "O'zbek ismlari" degan kitob ko'rib qoldim yaqinda...(Muallifi kimligi yodimda qolmabdi)
O'z ismimni tekshirib ko'rdim... Arab tilidan savodi yo'qroq odam yozganmi yo bee'tibor bo'lganmi, bilmadim-ku, lekin mening ismimni ikki joyda "Ma'sud" va "Mas'ud" tarzida bergan va ikkisiga ham bir xil ma'no bergan. Vaholangki, "Ma'sud" degan so'z umuman mavjud emas arabchada.
Mana shunaqa savodsizlik ko'p sohada mavjud, afsuski...

[Tulqin Eshbekov]

Эрнст Бегматовнинг "Ўзбек исмлари" қомусий луғатини ўқимабсиз, дунёга келмабсиз!

[Mahmud Jurat]

Сообщение от Tulqin Eshbekov

Arab tilidan savodi yo'qroq odam yozganmi

Исмлар мавзуси ҳам биздаги оғриқ мавзулардан бири. Ҳар бир туғилганлик гувоҳномасини берадиган жойга арабчани биладиган кишини қаердан ҳам топайлик. Бунинг учун ўзбек тилини яхши билиш кифоя қилиши керак. Умуман олганда биз ҳали ҳамон собиқ советларни койиб овворамиз. Бизда ўзбек исмлари эмас, биз ўзбеклар исмларда аллақачон араблашиб бўлганмиз. Фоиз сифатида олганда ўзбек исмлари орасида ўзбек сўзлари жуда кам миқдордалигини хаёлимизга ҳам келтирмаймиз. Шунинг учун биргина Тоҳир исмини бизда кам деганда тўрт хилда айтиб ёзиб талаффуз қиламизда уларнинг фарқига бормаймиз. Ахир Тоҳирни бузиб Тойир деб ёзиб ва талаффуз қилсангиз у учоқ, қўнимсиз бир одамга айланиб қолишини ким ҳам суриштириб ўтиради. Бу борада Ота Турк тажрибаси бизга ҳам асқотиши мумкин. Ўйлаб кўришимиз керак. би албатта юқорида келтирилган Тоорсиинбоой мисолига олиб келади. Бу бир қараганда кичик муаммодай кўриниши мумкин, аммо кўчага чиқиб машиналарнинг номерларига қаранг уларнинг орасида кирилдаги С ва лотиндаги бизнинг имломизда умуман йўқ бўлган W номерли машиналарни кўрасиз. Айтингчи, бу машиналарнинг номерларини бугунги кунда мактабларни битириб чиқаётган ёшларимиз нима деб ўқишлари керак. Биринчисини Ч ҳарфимизнинг ярми ва иккинчисини инглизлардаги даблю деб айтсинми?
Яна бир муаммо, мен ўз вақтида фамилиям Юлдашев ёзилганлигидан уни алмаштириб олишга киришдим ва бу борада босиб ўтган йўлимни бу жойда айтиб ўтишга имкон йўқ. Айтишим мумкинки, сиз фамилиянгизни алмаштиришга ариза ёзиб беришингиз мумкин экан аммо сизнинг фамилиянгизни алмаштиришга Ички ишлар вазирлигининг ички норматив ҳужжати йўл қўймас экан. шунинг учун мен жанжал кўтарганим учун, ўша пайтларда газетада ишлаб юрганим учун менинг фамилиямни мустасно сифатида алмаштириб беришди. Аммо умр йўлдошимнинг фамилиясини алмаштиришмади ва у ҳали ҳамон Юл, сочингни юл маъносидаги сўз билан ёзилиб келмоқда. Мана сизга мисоллар ва исмлар. Бир вақтлар узбек эдик, мана энди озбек бўлдик, қачон биз ҳам ўзбек бўламиз.

[albatros]

Ism insonning bir ko'rki.Ota-onaning farzandi oldida turgan eng birinchi vazifalaridan biri unga chiroyli ism qo'yishdir.

O'zbek millatida tug'ilgan ba'zi bolalarga "o'z nomi bilan tug'ildi" deb ism qo'yishadi.Jumladan: Bozor, chorshanbi, Xolmamat, Xolto'ra, Sunnat, Qodir, Qudrat,... va hokazo...Ularning ayrimlarini yaxshi deb aytsak ayrimlarini "g'alatiroq" deb ataymiz.

Shuningdek ba'zi ismlarning oi'zgarishida sobiq SSR davrining ham o'rni bo'r, ya'ni rus tilida yozilgan ba'zi ism va familiyalar o'zbek tilidagi shaklidan biroz farq qiladi.

Ismlar insonning ruhiyati va xarakteriga ham ta'sir qiadi degan fikrlar bor tilimizda.Albatta bu holatlarni ham e'tiborga olib har bir ota-ona o'z farzandlariga ism qo'yishsa kerak..

[мафтун]

Сообщение от Tulqin Eshbekov

Arab tilidan savodi yo'qroq odam yozganmi

кам деганда тўрт хилда айтиб ёзиб талаффуз қиламизда уларнинг фарқига бормаймиз. Ахир
Тулкин ака. мен Сизни заочно танийман. (асли куришганман хам, адашмасам, Кибрайда ишлаётганингизда) Зиёли инсон сифатида хурматим баланд Сизга. Локигин бу фикрларингиз, юмшок килиб айтсам, ухшамаган. Биринчидан узлаштирма сузлар тилни ривожлантиришини дарсларда айтсангиз хам керак. иккинчидан, рус ва араб тилларининг Узбекчага аралашишида Ер билан оСМОНча фарки бор шекелли.
катта бобомнинг оти Ахмадали, бобом Рахимберди, дадам Абдувахоб, узим хам Абдул...., угилларим Абдулкарим ва хк. Бу менга кайсидир маънода фахрли. яъни маъноли исмлар деб билганимдан. Узбекча болта,теша, кучкор куйишмаганига шукр.
юлдашев ва йулдошев битта тушунча, лекин иккита талкин холос. саводсиз одам шарофати билан. японияни айрим тошканлилар йипония деганларидай. бундай кусур урус ЗАГСчилар тугул халкимиздаям етарли топилади. мамазоид (мухаммадзохид) Марайим, маматкарим, матназар ва хк.
энг ёмони уша урус ЗАГСчиларга узимизникилар шу тарзда айтмаганларми?

[Tulqin Eshbekov]

Сообщение от Mahmud Jurat

қачон биз ҳам ўзбек бўламиз.

Шу тариқа эзгу ниятга эришамиз! Аввало ҳар қандай муаммо ётиғи билан, асослаб айтилади. Сўнг илмий, қонуний, маърифий жавоб изланади. Бир пайтлар шунчалик кўп хатоликларга йўл қўйилган экан, бугун истиқлол берган беқиёс имкониятлардан онгли равишда фойдаланиб, бундай нуқсонларга барҳам бераверсак, Сиз айтган даражадаги инсонлигимизни намоён этган бўламиз.

[AbuMuslim]

Исм шарифлардаги -ОВ, -ИЧ қўшимчаларидан нега воз кечмаяпмиз?

[Shomurodov Shohruh]

Сообщение от AbuMuslim

Исм шарифлардаги -ОВ, -ИЧ қўшимчаларидан нега воз кечмаяпмиз?

Нима учун воз кечишим керак?

[AbuMuslim]

Сообщение от Shomurodov Shohruh

Нима учун воз кечишим керак?

Ўзимизники йўқми?

[OmoN]

Сообщение от AbuMuslim

Ўзимизники йўқми?

Бор. Ўзимизникини ишлатишга ҳеч ким ҳалақит берайтгани йўқ-ку. Фақат одамлар ҳали кўникмаган. Тўғрироғи унутилиб кетган. Кўникиш қийин бўлган нарсани бирдан тадбиқ қилиш бир қатор ноқулайликлар келтириб чиқаради.