|
|
Знаете ли Вы, что ... | |
![]() |
...до того как открыть новую тему, стоит использовать поиск: такая тема уже может существовать. |
<< Предыдущий совет - Случайный совет - Следующий совет >> |
Ижод хусусида сўз Ижод аҳли, уларнинг ғояси, ҳаёт қараши, мақсадлари, ютуқлари, орзу ва армонлари.... (Все о творчестве, о людях творчества, их идеях, взглядах, достижениях и целях, мечты…) |
Результаты опроса: Худойберди Тухтабоевнинг кайси асарларини укигансиз? | |||
"Сариқ девни миниб", "Сариқ девнинг ўлими" |
![]() ![]() ![]() ![]() |
33 | 78.57% |
"Ширин қовунлар мамлакатида", "Мунгли кўзлар" |
![]() ![]() ![]() ![]() |
23 | 54.76% |
"Беш болали йигитча", "Омонбой ва Давронбойнинг саргузаштлари" |
![]() ![]() ![]() ![]() |
14 | 33.33% |
Деярли барча асарларини |
![]() ![]() ![]() ![]() |
9 | 21.43% |
Асарларини ўқимаган эканман |
![]() ![]() ![]() ![]() |
1 | 2.38% |
Опрос с выбором нескольких вариантов ответа. Голосовавшие: 42. Вы ещё не голосовали в этом опросе |
Ответить |
|
Опции темы | Опции просмотра |
![]() |
#72 |
народный писатель Узбекистана
Сообщений: 77
+ 29
215/71
– 0
0/0
![]() |
Дарвоке, бугунги кун боласи жуда хушёр, уз-узини англаб, хаётдаги максадини аник куйган болалардир. Турли каналлардан турли хил ахборотни узлаштиргани учун хам хаётга узгача назар билан карайди. Аввал биз хабарни факат радио оркали тинглардик. Кечаги хабар бугун эшитиларди. Хозир эса ахборот тезлик билан етиб келади. Болаларимиз чет тилини урганиб хорижга чикишни орзу килади. Айримлари она тилидан ташкари бошка хорижий тилни хам билади, бадиий адабиётни хорижий тилда укийдиган болалар хам бор. Китоб укиган боланинг хаётга караши кенг камровли булади. Шунинг учун хам бугунги кун болаларидан умидимиз катта.
Последний раз редактировалось Eldar Ishimbaev; 15.05.2009 в 17:42. |
|
Ответить |
2 "+" от:
|
![]() |
#74 |
народный писатель Узбекистана
Сообщений: 77
+ 29
215/71
– 0
0/0
![]() |
«Касоскорнинг олтин боши» асари тугалланган асар. Келажакда тарихий мазмунда миллий озодлик харакати йулбошчиси фаргоналик Мадаминбек (Мухаммадаминбек) хакида роман яратмокчиман.
Последний раз редактировалось Nigora Umarova; 20.12.2011 в 11:03. |
|
Ответить |
"+" от:
|
![]() |
#75 | |
![]() ![]() ![]() ![]() |
Цитата:
|
|
|
Ответить |
"+" от:
|
![]() |
#76 | ||
народный писатель Узбекистана
Сообщений: 77
+ 29
215/71
– 0
0/0
![]() |
Цитата:
Болалигимда бобом билан Самаркандга борганимда бобомнинг ошнаси Намоз ботир хакида бобомга суйлаб берганида мен уни эртак деб кабул килган эканман. Намоз ботир хакида маълумот туплаш жараёнида анна шу хотиралар хам эсга тушди. 1976-78 йилларда Самарканднинг Каттакургон туманига борганимда Намоз Пиримкул углини курган-билган Дом бува билан учрашдим. Дом бува Намоз ботир хакида курган-билганларини, уша пайтда улар ок подшонинг думасида махаллий вакил булиб хизмат килганликларини айтиб бердилар. Бу орада Самарканднинг «Ленин йули» газетасида тарихчи олим , манбашунос Наим Норкуловнинг Намоз Ботир хакидаги 20 та маколаси эълон килинди. «Гулистон» журналида Намоз Пиримкул угли хакида тарихчи олим Хамдам Содиковнинг маколаси чоп этилди. Бундан ташкари Намоз ботирни болалигида курган-билган инсонлар билан сухбатлашдим, улар оркали Намознинг юрган йулларини, жанг олиб борган жойларини топдим. Тахминий харита туздим. Материалларни туплаш жараёнида Самарканд компартиясининг уша пайтдаги обком секретари Бектош Рахимовга мурожаат килдим. Бектош Рахимов мени самимий кабул килиб,- «Агар Намоз ботир хакида романингизни ёзиб булиб, китоб холида чикарсангиз, Самарканднинг энг чопкир тулпорни Самарканд ахолиси номидан сизга халк кахрамонини тасвирлаб берганингиз учун инъом киламан»- дедилар. Маълум булишича, куп адиблар Намоз Пиримкул угли хакида асар ёзиш учун улардан ёрдам сураган ва материаллар туплашган, бирок бу ишни чала ташлаб кетган эканлар. Бектош Рахимов бир нарсани алохида таъкидлаб гапириб бердилар: «Менинг рахбарлик лавозимида ишлашимга Намоз Пиримкул углининг кайсидир жихатдан хиссаси бор». Мен хайрон булдим. Хайратланишимни куриб, улар гапларида давом этдилар: «Болалигимизда энг куп уйнайдиган уйинимиз «Намоз-намоз» уйини эди. Шунда мен албатта Намоз булардим. Бир болани чунтакларини ёнгок-майизга тулдирардик. У бола «бой», ёнгок-майиз бойнинг «тилла ва кумуш тангалари» буларди. Биз «бой»нинг йулини тусиб, бойликларини «бечора камбагаллар»га таркатардик. Рахбарлик хусусияти менда болалигимда шаклланишига Намоз ботир анна шундай хисса кушган». Ишларимни тугатишимга 2-3 кун колганида область милициясига чакириб колишди ва бошлигининг хонасига олиб киришди. Турда басавлат бир киши утирарди. У менинг нима ишлар килиб юрганлигим Билан кизикди. Мен «Гулхан» журналидан эканлигимни ва Намоз Пиримкул угли хакида роман учун материал йигиб юрганимни айтдим. У мени хеч кандай шубхали иш килиб юрмаганлигимни билиб куйиб юборди. Кейинчалик билсам у КГБ ходими экан. Бунга тулик ишонч хосил килишимга куйидаги яна бир вокеа сабаб булди. Материалларни бир папкага туплаб, Тошкентга кайтаётганимда поездда бир йигит мен билан куюк сураша кетди. Мени газета-журналлардаги маколаларим, хикояларимни мунтазам укиб боришини, узи Тошкентда тахсил олишини айтди. Йулда зерикиб кетмаслигимдан хурсанд булдим. У билан анча вакт гаплашиб кетдик ва чарчаб ухлаб колдим. Эрталаб туриб карасам хамрохим йук. Бу-ку майли, хаммадан хам материаллар туплаб куйган папкам йук эди. Проводникдан хамрохимни сурасам уч станция олдин тушиб кетганлигини айтди. Алданиб колганлигим, ойлаб туплаган материалларимни угирлатганим менга жуда алам килди. Уларни кишлокма-кишлок юриб, Намозни билган хар бир инсон билан сухбатлашиб, Намоз юрган хар бир сукмокнинг харитасини чизиб, якинлари билан сухбатлашиб туплаган эдим-да!.. Материалларни кайтадан туплашга тугри келди. Материалларни кайтадан туплаётганимда Намоз ботирнинг бир канча кабрига дуч келдим. Буни аниклаш учун яна Дом бувага мурожаат килдим. Улар Намознинг калласиз жасади олиб келингач(тананинг калласини чор хукумати аскарлари маъмуриятга хакикатан Намоз улганлини курсатиш учун олиб кетишибди), махаллий ахолининг йигитлари пахлавонни калласиз жасадини ерга куйилишига норози булиб, уз каллаларини кесиб тана билан кумишларини таклиф этишибди. Бирок махаллий уламолар бунга рози булмай, жасадни шахид деб бундай холда кумиш мумкинлигини айтиб кумишган экан. Кейинчалик Намоз ботирнинг якин сафдоши Абдукодирбой васият килиб, у вафот этгач уни пахлавоннинг кабрига куйишган экан. Дом бува Намознинг кабри Абдукодирбойнинг кабри билан бир эканлигини, Намознинг йигитлари рахнамоси улгач, «Мен Намозман» дея курашни давом эттирганларини, колган кабрлар ана шу йигитларники эканлигини айтдилар… Шу тарика асарни ёзиб хам тугатдим. 1979 йил асар Узбекистон Ёзувчилар уюшмасиди мухокамага куйилди. Асарда 20 та инсон катнашган булса, 20 хил танкидий фикр айтилди. Агар танкидий фикрларни инобатга олсам, асарнинг гоявий-мазмуни умуман узгариб кетарди. Мен буни хохламадим. Бир йил факат шу асарнинг мухокамаси билан утди. Рухий тушкун ахволга тушиб колдим. Шундай кунларда олдимга Пиримкул Кодиров келиб колди. У киши Намоз ботир хакида асар ёзмокчи булиб материал туплашга Самаркандга борганида, менинг анчадан бери бу иш билан шугулланаётганлигимни эшитибдилар. Ишларни кай даражада кетаётганлиги билан кизикдилар. Мен вазиятни айтиб бердим. Пиримкул Кодиров- «Эй, шов-шувгв сабаб булган мухокама, шу асар юзасидан эдими? Хеч киси йук улар менинг 10 йил давомида захмат чекиб ёзган «Юлдузли тунлар» асаримни йук килмокчи булдилар-ку, тагин хам асарни ёзиш учун бир йил сарфлабсиз»,- дедилар. «Агар рухсат берсангиз, асарнинг кулёзмаси билан танишиб чиксам. Маъкул келса сузбоши ёзиб бераман», - дея таклиф билдирдилар. Шундай килиб асар билан танишиб чикдилар ва «Худойберди, асар яхши ёзилган, фактлар хам аник келтирилган. Агар бу асарга миллий озодлик харакатида бирор рус кишиси катнашганлигини кушмасангиз, чоп этилмаслиги мумкин»,- дедилар. Асарни тахрир килиш жараёнида Намоз ботирнинг йигити сифатида Назар Матвеевич - Назарматвой деган рус кишисини кушишга мажбур булдим. Уни Намознинг якин йигитларидан бири сифатида, мусулмон динини кабул килиб, махаллий миллатнинг кизига уйланганлигини тасвирлаб бердим. Хакикатан хам, Намоз ботирнинг йигитлари орасида туркман, козок, киргизлар катори бир-икки руслар хам бор эди. Асарга шу тарика «Ботирга улим йук» бобини кушдим. 1981 йилда роман босилиб чикди. Бектош Рахимовнинг куёви уша пайтда педагогика институтида дарс берарди Китобдан унтачасини олиб у кишига бериб юборибди. Бектош Рахимов ёзувчилар уюшмасининг Самарканд вилоятидаги шуъбасида китобнинг такдимотини уюштирмокчи булиб менга таклифнома жунатдилар. Маросимга 3 кун колганда галати бир туш курдим. Тушимда Намоз ботир эгарсиз отни чоптириб келиб, тезрок отга мингаш ортимиздан кувиб келишмокда дерди. Чучиб уйгониб кетдим. Эрталаб рафикамга тушимни айтиб бердим ва у «Самаркандга бормайсиз. Тушингизнинг таъбири яхшиликка эмас»,- деб туриб олди. Касал эканлигимни бахона килиб, сафардан колдим. Куз ойларида хосил байрами арафасида яна Самаркандга таклиф этишди. Уша кунлар арафасида Яна Намоз ботирни туш курдим. Тушимда бу сафар Намоз ботир лалмикор даштдан иккита асов, эгар-жабдуксиз отни югуртириб келиб, тезрок отга чикишни, кочиб кетишни таклиф этди. Мен рози булмагач, узи икки отни югуртириб бугдойзорга кириб кетди ва гойиб булди. Эрталаб тушимнинг таъбирини рафикамдан сурасам, бу хосиятсиз туш эканлигини айтиб сафардан кайтарди. Куп утмай Бектош Рахимов узи эгаллаб турган лавозимидан озод этилди. «Гулхан» редакциясида ишлаб утирсам, Узбекистон Компартиясининг адабиёт ишлари буйича масъул лавозимларни эгаллаб келаётган Барот Бойкобилов кунгирок килиб, Шароф Рашидов йуклаётганини айтди. «Оббо, нима масалада экан?»- дея кунглимда хавотирлик пайдо булди. Уйга бориб келиб, бироз кейин боришим мумкин-мумкин эмаслигини сурадим. Розиликларини олгач, уйга бориб Марказий Компартия идорасига келдик. Адабиёт ва санъат масалалари билан шугулланувчи Азиз Опокович Тураев (бугунги кунда маданият институти ректори) Шароф Рашидовнинг олдига олиб кирди. Шароф Рашидовнинг столи устида икки китоб- узининг «Голиблар» романи ва менинг «Касоскорнинг олтин боши» китобим турарди. Кулимни самимий сикиб сурашдилар. У кишининг салобати босди. «Асарингизни укиб чикдим. Яхши ёзибсиз. Асарни ёзиш жараёнида мендан ёрдам сурасангиз буларкан. Бир пайтлар-урушдан олдин мен хам Намоз Пиримкул угли хакида асар ёзмокчи булиб материаллар туплагандим, берардим. Ха, майли. Агар материаллар керак булса Асилжонга (Шароф Рашидовнинг укаси, куп йиллар Низомий номидаги ТДПУ да дарс бериб келмокдалар) мурожаат этсангиз, Жиззахдаги кариндошлардан олиб келиб беради»,- дедилар ва дастхатларини ёзиб «Голиблар» романини такдим этдилар. Шу китобни хали хам китоб жавонимда саклаб келмокдаман. 1982 йилда «Касоскорнинг олтин боши» романи Узбекистон Компартиясининг 60 йиллигида Одил Ёкубовнинг «Диёнат» асари билан бир каторда мукофланди. Шундай килиб асар юзасидан курган кийинчиликларим ортда колди. Китоб нашрдан чиккач, севимли устоз ёзувчимиз Абдулла Кодирийнинг фарзандлари Хабибулла Кодирий ёнимга келиб оталари хам Намоз ботир хакида асар ёзмокчи булиб бу ишга кул урганликлари, бирок катагон туфайли бу иш чала колиб кетганлигини айтдилар. (Бу хакида Хабибулла Кодирийнинг «Отам хакида» хужжатли киссасидан укишингиз мумкин. Н.У.) Абдулла Кодирийнинг ёзган коралама манбалари орасида у киши 1928 йилда Самаркандга борганликлари, Намоз ботирнинг синглиси Улугой билан учрашганлиги, Улугой ок паранжисини ёпинган холда Абдулла Кодирий билан извошда утириб Намоз ботирни курган-билган шахсларни кидириб сухбат курганликлари хакида ёзилган. Хатто ёзувчининг шахсий архивида Улугой билан тушган сурати бор экан. Абдулла Кодирий тасвири буйича Намоз ботир генерал-губернатор хузурида тилмоч булиб ишлайди. Самарканд губернасидан махаллий ахолии амалдор ва пристав вакиллари устидан шикоят килиб келади. Губернатор Намозни Самаркандга текширувга юборади, бирок у бу ерда адолатсизликка - шикоятга келган инсонлар аёвсиз калтакланиб жазоланганликларини куради. Бу хакида генерал-губернаторга мурожаат килганида губернатор, «Яхши килишибди. Уларга бу хам кам», - дейди. Бу гапларни эшитиб Намознинг калбида касос уйгонади ва уз миллий-озодлик харакатини бошлайди. Фактларни аниклаш жараёнида Намоз ботир губернатор хузурида тилмоч булиб ишламаганлигини, бу ёзувчининг бадиий тукимаси эканлигини аникладим. Шу тарика Намоз ботир хакидаги асарим дуне юзини курган. «Касоскорнинг олтин боши» романини рус тилига Ервин Умиров угирган ва рус тили оркали латиш, литва, эстон, украин тилларига таржима килинган. Уша пайтларда хакикатан хам миллатимизнинг тарихи хакида асар ёзиш нихоятда мушкул эди… Последний раз редактировалось Eldar Ishimbaev; 15.05.2009 в 17:44. |
||
|
Ответить |
4 "+" от:
|
![]() |
#77 | |
![]() ![]() ![]() ![]() |
Цитата:
|
|
|
Ответить |
2 "+" от:
|
Реклама и уведомления | |
![]() |
#78 | ||
народный писатель Узбекистана
Сообщений: 77
+ 29
215/71
– 0
0/0
![]() |
Цитата:
Мосфильм томонидан режиссёр Степчук «Хашим как стал большим?», режиссёр Алишер Хамдамов «Золотая голова мстителя» фильмларини ишлаган. Бирок асар муаллифи сифатида асарнинг номи меники, кахрамонлари Хошимжон, Намоз ботир колганлигини хисобга олмаганда асарни умуман таний олмадим. Баъзи кахрамонлар, уларнинг хатти-харакатлари, вокеалар сюжети узгариб кетган. Фильм мухокамасида уз раддия фикримни билдириб чикканман ва «Ничего кадры будем крутит в деревне» деган сузларни эшитганман. Последний раз редактировалось Nigora Umarova; 20.12.2011 в 11:04. |
||
|
Ответить |
4 "+" от:
|
|