Нимага саводсизлашиб кетаяпмиз?

[Nigora Umarova]

Сообщение от Lutfillo Tursunov

Кўпчиликдан "саводсиз" деб гап эшитиб юрган кимсалар бу фикрни ўқигандан кейин жуда хурсанд бўлишаркан-да
Яъни, "саводсиз" - қорасиз, қоронғуликдан йироқ.

Дархакикат, узбек тилининг бой тиллиги шундаки, корасиз- кораси йук, "сиз корасиз" каби маъноларни бир суз факат оханг жихатидан билдиришида... :-)

[Nargiza]

Сообщение от Nigora Umarova

Дархакикат, узбек тилининг бой тиллиги шундаки, корасиз- кораси йук, "сиз корасиз" каби маъноларни бир суз факат оханг жихатидан билдиришида... :-)

Mana shu gapingizga umuman tushunmadim-nima ekan u o'zbek tilining boy til ekanini asoslaydigan narsa?
So'z haqida so'z degan kitob ko'rgandim ancha avval, avtori ham esimda yo'q, unda biz noto'g'ri qollaydigan so'zlar haqida yozilgan. Ancha murakkab yozilgan ekan, shuning uchun misollari ham esimda yo'q hoizr.

[Nigora Umarova]

Сообщение от Nargiza

Mana shu gapingizga umuman tushunmadim-nima ekan u o'zbek tilining boy til ekanini asoslaydigan narsa?
So'z haqida so'z degan kitob ko'rgandim ancha avval, avtori ham esimda yo'q, unda biz noto'g'ri qollaydigan so'zlar haqida yozilgan. Ancha murakkab yozilgan ekan, shuning uchun misollari ham esimda yo'q hoizr.

Gapni so'z urg'usi bilan o'qib ko'rsangiz tushunasiz. :-)

Qorasiz-qanday? so'rog'iga javpb bo'lganligi uchun sifat so'z turkumi.
Qorasiz. - "Siz qorasiz" -"Oq emassiz" fikrini bildiruvchi inkor gap.

Ikkinchi jumlangizga javobim esa, siz aytgan kitobning nomi "So'z xususida so'z". Muallifi Alibek Rustamiy. Bu kitobni men ham o'qiganman. Bundan tashqari tilshunos olimlar bilan doimiy muloqatda bo'lganligim sababli jumlalarni to'g'ri qo'llash borasida bahs-munozaralar ham yuritib boramiz.

[Nargiza]

Сообщение от Nigora Umarova

Gapni so'z urg'usi bilan o'qib ko'rsangiz tushunasiz. :-)

Ikkinchi jumlangizga javobim esa, siz aytgan kitobning nomi "So'z xususida so'z". Muallifi Alibek Rustamiy. Bu kitobni men ham o'qiganman. Bundan tashqari tilshunos olimlar bilan doimiy muloqatda bo'lganligim sababli jumlalarni to'g'ri qo'llash borasida bahs-munozaralar ham yuritib boramiz.

Odamni qiynamasdan shu urg'uni qo'yib qo'ysangiz, ancha savob olgan bo'lardingiz. Men uchun ikkinchi so'z ham sifat, ikkovini ham manosi bitta :-).

[Akbarova Mehribonu]

Men sizga oddiygina misol keltiraman maktab yoshiga yetgan har bir bola yozishni biladi ko'chada ketayotganida ko'chadagi plakatdagi yozuvlarni ko'radi. Plakatlarda esa noto'g'ri yoziladi buni bola ko'rib mana shunday yozilar ekan deb o'ylaydi. U qayerdan ham bilsin u plakatda noto'gri yozliganini. Manashunday e'tiborsizligimiz tufayli savodsizlik kelib chiqadi. Kirill alifbosidan lotin alifbosiga o'tish tufayli bizda savodsizlik kelib chiqdi. Oddiygina yozuvlarda ham noto'g'ri so'zlar orqali yoziladi.

[Ulugbeck]

Сообщение от Akbarova Mehribonu

Men sizga oddiygina misol keltiraman maktab yoshiga yetgan har bir bola yozishni biladi ko'chada ketayotganida ko'chadagi plakatdagi yozuvlarni ko'radi. Plakatlarda esa noto'g'ri yoziladi buni bola ko'rib mana shunday yozilar ekan deb o'ylaydi. U qayerdan ham bilsin u plakatda noto'gri yozliganini. Manashunday e'tiborsizligimiz tufayli savodsizlik kelib chiqadi. Kirill alifbosidan lotin alifbosiga o'tish tufayli bizda savodsizlik kelib chiqdi. Oddiygina yozuvlarda ham noto'g'ri so'zlar orqali yoziladi.

Плакатлар уёқда турсин, кўча ва жой номларида ҳам кўпгина хатоликлар бор. Айнан лотин алифбосида ёзилганларида.


http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=2505.0

[haoshen]

Hamma gap shundaki juda kam odam umuman oґzbek tilini biladi; va oґzbek tilini tubdan tushunadi. Har kim oґzini oґzbek deb ataydiyu, biroq oґzbek tili qaerda boshlanib, qachon tugashini tushunmaydi. Men uchun tom soґzi kitob bandi maґnosida oґzbekcha eґmas. Bu soґz aynan 20 asrda baґzi bir chalasavod odamlarning lugґatida paydo boґladi. Na Navoiy, na Behbudiy, na Avloniy va hatto G`afur G`ulom bunday maґnoda soґzni ishlatmagan. Tom maґnoda bu soz faqat chalgґitadi.

Umuman bu mavzuda bahslashishdan charchadim. Oldin oґz ona tilingizda soґzlashishni yahshilab oґrgnainglar, keyin bahslashamiz. Hozirda Oґzbekistonda 10% dan kam aholi oґz ona tilida bemalol gaplasha oladi. Bu uyat. Chunki hatto lugґatlat ham gґirt hato.

[Nigora Umarova]

Сообщение от haoshen

Hamma gap shundaki juda kam odam umuman oґzbek tilini biladi; va oґzbek tilini tubdan tushunadi. Har kim oґzini oґzbek deb ataydiyu, biroq oґzbek tili qaerda boshlanib, qachon tugashini tushunmaydi. Men uchun tom soґzi kitob bandi maґnosida oґzbekcha eґmas. Bu soґz aynan 20 asrda baґzi bir chalasavod odamlarning lugґatida paydo boґladi. Na Navoiy, na Behbudiy, na Avloniy va hatto G`afur G`ulom bunday maґnoda soґzni ishlatmagan. Tom maґnoda bu soz faqat chalgґitadi.

Umuman bu mavzuda bahslashishdan charchadim. Oldin oґz ona tilingizda soґzlashishni yahshilab oґrgnainglar, keyin bahslashamiz. Hozirda Oґzbekistonda 10% dan kam aholi oґz ona tilida bemalol gaplasha oladi. Bu uyat. Chunki hatto lugґatlat ham gґirt hato.

Оффтоп:

"Ilmda qanchalik chuqurlashib ketsang, hech narsani anglamaysan" degan fikrga yaqin kelmoqda mulohazalaringiz.

[haoshen]

Сообщение от Nigora Umarova

"Ilmda qanchalik chuqurlashib ketsang, hech narsani anglamaysan" degan fikrga yaqin kelmoqda mulohazalaringiz.

Бу менинг шиорим!

[OmoN]

Сообщение от haoshen

Oldin oґz ona tilingizda soґzlashishni yahshilab oґrgnainglar

Бунинг учун сизга ухшаган филологларнинг ёрдами керак.

Сообщение от haoshen

Oґzbekistonda 10% dan kam aholi oґz ona tilida bemalol gaplasha oladi. Bu uyat. Chunki hatto lugґatlat ham gґirt hato.

Чунки бизда узбек тили давлат тили булгани билан купчилик идораларда иш факат рус тилида олиб борилади. Одамлар рус тилини билмаганликлари учун уялади. Лекин рус тилида гаплашадиган узбеклар ва узбек тилини умуман билмайдиган бошка миллат вакилларининг парвойи фалак. Бунга сабачи эса узимиз.

Бир пайтлар рус тилида тугри гапира олмаганим учун автобусда бир аёл мени "баран" деб атаган эди. Мен ундан 4 та тилда "рус тилидан бошка кайси тилларни биласиз?" деб сураганимда жавоб беролмаган. Охири бир амаллаб рус тилида сураганимда "Факат рус тилини биламан" деб жавоб берган. У холда мен эмас сиз баран экансиз десам автобусдагиларнинг "олкишлари" остида индамасдан автобусдан тушиб кетганди.

Мени энг куп кийнайдиган нарса узбекларнинг русча гапиришга мажбур булиши. Миллатчилик фикридан йирокман.
Масалан дуконга кирсак сотувчи рус булса кийналиб булса хам русча гапирамиз. Ёки автобусда кондуктор рус булса русча гапирамиз. Доктор рус булса русча гапирамиз. Бирон жойга кунгирок килсак трубкани рус одам олса русча гапирамиз. Нега? Нега? Нега? Нега улар махаллий халк тилини, колаверса давлат тилини урганишмайди? Нега бунинг учун рус тилини билмаганлар уялиши керак? Ёки нега рус тилини билмаганларнинг баъзи жойда ишлари битмай колиши керак? Тугри русларнинг тилини хам узини хам хурмат киламан. Лекин улар хам махаллий халкни хурмат килиб узбек тилини билишлари керакмасми?