Нимага саводсизлашиб кетаяпмиз?

[Nargiza]

Сообщение от Nigora Umarova

Дархакикат, узбек тилининг бой тиллиги шундаки, корасиз- кораси йук, "сиз корасиз" каби маъноларни бир суз факат оханг жихатидан билдиришида... :-)

Mana shu gapingizga umuman tushunmadim-nima ekan u o'zbek tilining boy til ekanini asoslaydigan narsa?
So'z haqida so'z degan kitob ko'rgandim ancha avval, avtori ham esimda yo'q, unda biz noto'g'ri qollaydigan so'zlar haqida yozilgan. Ancha murakkab yozilgan ekan, shuning uchun misollari ham esimda yo'q hoizr.

[haoshen]

Сообщение от Nigora Umarova

Энди мухтарам haoshen хато деб хисоблаган "том"га келсак,

Каерда ёзилган экан унинг узбекча сузлиги? Бу каердан олинган? Уша изохли лугатданми? Бир тийинга киммат шекиллли бу лугат?

Келинг унда музлатгич эмас холодильник, дазмол эмас утюг, одам эмас хомо деган кабилда иш тутайлик?

[Nigora Umarova]

Сообщение от Nargiza

Mana hozir men radio tashkil etgan musobaqani qarab chiqdim(nemischada albatta), so'zlar to'g'risida ekan, yangi so'zlar topish to'g'risida. Nomi "Bizga so'zlar yetishmaydi". Misol uchun: hid bila olmaslik, maza (vkus) bila olaslik ... qanday so'z bilan ifodalash kerak? Nima uchun bizda ham shunday iniciativa yo'q tilni rivozhlantirish uchun?
Umuman o'zbek tili ilmiy tomondan zhuda ham oz o'rganilgan, menimcha to'xtab qolganday hozirgi kunda ilmiy o'rganishlar. Agar adashayotgan bo'lsam tilshunoslarimiz kichkinagina bo'lsa ham statistik ma'lumot berib otsalar, foydadan holi bo'lmas edi.

Bu fikringizga qo'shilmayman. O'zbek tili ilmiy jihatdan xo'p va ko'p o'rganilgan. Biroq o'zbek tiliga oid yangi ilmiy izlanishlarni yoritib borish ishlari yaxshi yo'lga qo'yilmaganligi uchun ko'pchilik bundan bexabar. Bu borada "Til va adabiyot ta'limi", "O'zbek tili va adabiyoti" jurnallarini muntazam kuzatib borish kerak.

[Nigora Umarova]

Сообщение от Nargiza

Mana shu gapingizga umuman tushunmadim-nima ekan u o'zbek tilining boy til ekanini asoslaydigan narsa?
So'z haqida so'z degan kitob ko'rgandim ancha avval, avtori ham esimda yo'q, unda biz noto'g'ri qollaydigan so'zlar haqida yozilgan. Ancha murakkab yozilgan ekan, shuning uchun misollari ham esimda yo'q hoizr.

Gapni so'z urg'usi bilan o'qib ko'rsangiz tushunasiz. :-)

Qorasiz-qanday? so'rog'iga javpb bo'lganligi uchun sifat so'z turkumi.
Qorasiz. - "Siz qorasiz" -"Oq emassiz" fikrini bildiruvchi inkor gap.

Ikkinchi jumlangizga javobim esa, siz aytgan kitobning nomi "So'z xususida so'z". Muallifi Alibek Rustamiy. Bu kitobni men ham o'qiganman. Bundan tashqari tilshunos olimlar bilan doimiy muloqatda bo'lganligim sababli jumlalarni to'g'ri qo'llash borasida bahs-munozaralar ham yuritib boramiz.

[Nigora Umarova]

Сообщение от haoshen

Каерда ёзилган экан унинг узбекча сузлиги? Бу каердан олинган? Уша изохли лугатданми? Бир тийинга киммат шекиллли бу лугат?

Келинг унда музлатгич эмас холодильник, дазмол эмас утюг, одам эмас хомо деган кабилда иш тутайлик?

Baraka topkur! Ochib ko'rdingizmi o'zi bu lug'atni? Lug'atni oldingizga olib ochib qo'ying-da, mana bu so'z bunaqa, u so'z unaqa deb dalilli va asosli fikr yuritaylik.
Kimga qanaqa bilmadim-u, biroq o'zgalarning zahmatli mehnatini qadriga yetish kerak.
Qaysidir bir faylasufning gapi bor edi: "Mahbusni jazolamoqchi bo'lsang, qiyin jismoniy azobga solma, balki unga lug'at tuzishni topshirib qo'y" degan. Har holda omi odamlar tuzishmagan bo'lsa kerak lug'atni.

[Ulugbeck]

Сообщение от Akbarova Mehribonu

Men sizga oddiygina misol keltiraman maktab yoshiga yetgan har bir bola yozishni biladi ko'chada ketayotganida ko'chadagi plakatdagi yozuvlarni ko'radi. Plakatlarda esa noto'g'ri yoziladi buni bola ko'rib mana shunday yozilar ekan deb o'ylaydi. U qayerdan ham bilsin u plakatda noto'gri yozliganini. Manashunday e'tiborsizligimiz tufayli savodsizlik kelib chiqadi. Kirill alifbosidan lotin alifbosiga o'tish tufayli bizda savodsizlik kelib chiqdi. Oddiygina yozuvlarda ham noto'g'ri so'zlar orqali yoziladi.

Плакатлар уёқда турсин, кўча ва жой номларида ҳам кўпгина хатоликлар бор. Айнан лотин алифбосида ёзилганларида.


http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=2505.0

[Nigora Umarova]

Сообщение от haoshen

Каерда ёзилган экан унинг узбекча сузлиги? Бу каердан олинган? Уша изохли лугатданми?

"O'zbek tilining izohli lug'ati", To'rtinchi tom, 139-140-betlar.
http://uforum.uz/showthread.php?p=158260#post158260

[olim]

Сообщение от haoshen

Каерда ёзилган экан унинг узбекча сузлиги? Бу каердан олинган? Уша изохли лугатданми? Бир тийинга киммат шекиллли бу лугат?

Hurmatli haoshen!!! Meni ma'zur tutasiz. Sizga aql o'rgatmoqchi emasman, lekin

Сообщение от Nigora Umarova

...biroq o'zgalarning zahmatli mehnatini qadriga yetish kerak.

degan fikrlariga qo'shilaman.
Axir zar qadrini zargar biladi deyishadi.

[haoshen]

Hamma gap shundaki juda kam odam umuman oґzbek tilini biladi; va oґzbek tilini tubdan tushunadi. Har kim oґzini oґzbek deb ataydiyu, biroq oґzbek tili qaerda boshlanib, qachon tugashini tushunmaydi. Men uchun tom soґzi kitob bandi maґnosida oґzbekcha eґmas. Bu soґz aynan 20 asrda baґzi bir chalasavod odamlarning lugґatida paydo boґladi. Na Navoiy, na Behbudiy, na Avloniy va hatto G`afur G`ulom bunday maґnoda soґzni ishlatmagan. Tom maґnoda bu soz faqat chalgґitadi.

Umuman bu mavzuda bahslashishdan charchadim. Oldin oґz ona tilingizda soґzlashishni yahshilab oґrgnainglar, keyin bahslashamiz. Hozirda Oґzbekistonda 10% dan kam aholi oґz ona tilida bemalol gaplasha oladi. Bu uyat. Chunki hatto lugґatlat ham gґirt hato.

[Nigora Umarova]

Сообщение от haoshen

Hamma gap shundaki juda kam odam umuman oґzbek tilini biladi; va oґzbek tilini tubdan tushunadi. Har kim oґzini oґzbek deb ataydiyu, biroq oґzbek tili qaerda boshlanib, qachon tugashini tushunmaydi. Men uchun tom soґzi kitob bandi maґnosida oґzbekcha eґmas. Bu soґz aynan 20 asrda baґzi bir chalasavod odamlarning lugґatida paydo boґladi. Na Navoiy, na Behbudiy, na Avloniy va hatto G`afur G`ulom bunday maґnoda soґzni ishlatmagan. Tom maґnoda bu soz faqat chalgґitadi.

Umuman bu mavzuda bahslashishdan charchadim. Oldin oґz ona tilingizda soґzlashishni yahshilab oґrgnainglar, keyin bahslashamiz. Hozirda Oґzbekistonda 10% dan kam aholi oґz ona tilida bemalol gaplasha oladi. Bu uyat. Chunki hatto lugґatlat ham gґirt hato.

Оффтоп:

"Ilmda qanchalik chuqurlashib ketsang, hech narsani anglamaysan" degan fikrga yaqin kelmoqda mulohazalaringiz.