Севимли асарларимиздан иқтибослар

[AZiza X]

”Shaytanat” 1- kitob.
…………….H(haqiqat)=xiyonat+riyo+(hasad+ochko’zlik)+a dovat+g’iybat+nifoq+shuhratparastlik-vijdon+iymon+hayo=0
…………….Amerikani ikkinchi marta kashf etmaydilar…..Dunyoda hamma narsa nisbiy.Men falonchiga nisbatan insofliman, sen esa menga nisbatan, yana bir dam senga nisbatan insofliroq.Har birimiz haqiqatni o’zimizcha tushunamiz……….
……………..Hayot beshafqat,hayot naq urushning o’zi,og’zingni ochib lalayganing-o’lganing.
…………….Ularga “Xudo bor” desang ishonishmaydi, lekin “devorning qulog’i bor” desangiz ishonishadi.
…………….Asadbekka muhabbat begona desam, siz ishoning.Hayotdan alamzada yurak ko’zlari yovuzlik pardasida to’silgan,muhabbat otlig’ pokiza fazilat bunday biqiq va qorong’I bo’shliqda yashay olmasdi.
…………….Qani ayting-chi, onasining dardli hayotini ko’rib ulg’aygan odam ayolga qo’l ko’tarishi yoki haqorat qilishi mumkinmi?

……………Men o’zim yuragimni sug’urib olib chaynab tashlashim mumkin, lekin u ko’zlarimda azob uchqunini ko’rmaydi.

[AZiza X]

Stendal “Qizil va Qora” asaridan.
………..Haqiqat, achchiq haqiqat.( Danton )

………..Obro’! Hali siz buni bo’lmag’ur narsa deb o’ylaysizmi,afandim? Ahmoqlarning hurmati, go’daklarning hayrati, boyonlarning hasadi-yu, donolarning nafrati. (Barnav)

……….. E sara mia colpa, se cosi e? (Machiavelli)Aslida shunday bo’lgach menda nima ayb?

………..Custando restitute rem.(Ennuis) Sustkashligi joniga oro kirdi.

………..Non so piu cosa son
Cosa faccio.(Mozart “Figaro”)
Ne kechmoqda bilmayman holim,
Ne yumushga urmoqdaman qo’l…

………..Yonoqlari anordek o’n olti yoshli qizalog’u yuziga qizil surtganiga dog’man.(Polidori)

……….Roman-bu katta yo’lda qo’lingda tutib borayotgan ko’zguning o’zi.(Sen-Real)

………..Parijda yaxshi kiyingan odamga duch kelish mumkin,viloyatda esa irodasi mustahkamlar ko’proq uchraydi.(Siyes)

……….muhabbat tenglik demak,
Tenglik qayda deb yumas hech zamonda muhabbat.

……….Lotincha ishqdir “amor”
Ishqdandir bori maraz,
Isnod-u oh-u ozor.,
G’arqi yosh, g’urbat, g’araz.(“Ishq gerbi” qo’shiqlar kitobi)

……….Oddiy bo’lmagan tuyg’ular kundalik voqealarning mutaassibligida ehtiroslarning chinakam baxtsizligini to’sib qo’yadi.(Barnav)

[Majnuntol]

"Yusuf savdosida beqaror Zulayho ismidan, Majnun ishqida yig'lagan Layli otidan - sizga boshimdagi sochlarimning tuklaricha behad salom. Mendan - haddu-hisobsiz gunoh, sizdan kechirish.

Siz - qochqoqsiz, nari-beri til uchida menga bir narsa yozgandek bo'lib qochgansiz. Men kabi baxtsiz, men kabi g'avg'osi ko'p sizni zir ketirib, jondan to'ydirgan bo'lsa, ajab emaski, qocha boshlagansiz... Siz olijanobsiz:eski qadrdonlik hurmatiga, ko'ngil uchun kulib boqarsiz... Loaqal shugina bilan ham baxtsizni mas'ud qilarsiz!

Kumushingiz yozdim" ("O'tgan kunlar"asaridan)

[AbdulAziz]

Ҳазрати Умар олдларига келтирилган ҳеч бир таомдан қусур қидирмасдилар. Баъзан ейдиган нарсалари қуллар ҳам бурун жийитадиган таом бўларди. Бундан хизматкорлари Асламнинг (ёки Йарфа) ҳам жаҳли чиқарди. Ҳазрати Умардек каҳри қаттиқ инсон лоақал бир маротаба қизишиб: "Йўқотинг буни дастурхондан! Ейдиган нарса келтиринг", дейишлари керак эди.
Бир куни Аслам: "Бугун амирул мўмининни гапиришга мажбур қиламан", деб, ўшанга яраша иш қилди: қул бўлатуриб, ўзи ҳам хушламайдиган таом — қотган нон ва нордон сут келтириб, Ҳазрати Умарнинг олдларига қўйди. Аслам ҳеч бўлмаса: "Буни ўзингга илинсам ермидинг?" деган гапни эшитишдан умидвор эди. Ҳеч бўлмаганда шундай десинлар... Йўқ, Ҳазрати Умар ҳар доимгидек дастурхондагиларни индамай едилар ва Аллоҳга ҳамду санолар айтдилар. Ўша пайтда Ҳазрати Умарнинг айтган гаплари Асламнинг қулоқларида муҳрланиб қолди: "Оҳ нақадар яхши неъмат! Бугун шуни ҳам тополмаган қанча одамлар бор!"

Аҳмад Лутфий Қозончининг «Ҳазрати Умар» китобидан.

[OmoN]

- Бу - нақш, Жамол. Ватан ичкарироқда, нақ юракнинг ўзида...

Нодар Думбадзе. "Хелладос".

[Nigora Umarova]

Kimni jondan sevgan eding, kimni titrab-qaltirab kutgan eding, kim seni tashlab ketdi, qanchalar o’rtanding, kuyding , seni tushunmadilar, bundan ko’ra o’lganim yaxshiydi deding, o’lim oldi aytgan so’nggi qo’shig’ingni u eshitishini orzu qilding, onang qanchalar erkalardi seni go’dakligingda , dov va tanti otangning boshi qaylarda qoldi, qanday jang qilishardi jasur do’stlaring, qaysi xudolarga ocharding beg’araz va pok dilingni, o’ylaganmiding hech odam nega tug’iladi-yu, nega o’ladi va nega o’lim doim sen bilan birga, sendan nari jilmaydi va o’lgandan so’ng o’lim yo’q, lekin hayot o’limdan yuqori, dunyoda hayotdan ko’ra yuqori o’lchov yo’q – shuning uchun tirik jonni mahv etma, lekin elingga yov bostirib kelsa, darhol himoyaga otlan, sevganingning nomusini asra xuddi ona- yerni yotlardan asraganday; ayriliqni hech totib ko’rganmisan, bilasanmi ayriliqning dushvorligini, xuddi yelkangga cho’ng tog’larning yuklari ortilganday; suyganing bo’lmasa, hech narsa ko’zlaringni quvontirmaydi: na gullar, na nurlar va na kelajak kunlar – ana, nimalar kuylanmaydi qo’shiqda, aytib ado qilib bo’larmidi barini…

Chingiz Aytmatov. "Oltovlon va yettinchi"dan

[Nigora Umarova]

... замонавий инсон кузатилувчи инсондир.
Ф Дюрренматт

***
Назар-эътибор... Одамни минг бир куйга солади...

***
Кузатувчининг кузатишлари даставвал кузатилувчига ижобий таъсир кўрсатиши мумкин, чунки кўпсиликнинг назарига тушиш истаги аслида жуда табиий ҳолат, қолаверса, обрў-эътибор, шон-шуҳрат ҳам назаргу тушишдан бошланади-шу боис ҳар қандай одам назар-эътиборга тушишдан маст бўлади, роҳатланади, ўзини қўярга жой тополмайди, бунинг жозибаси олдида ҳеч бир банда ўз ожизлигини яширолмайди, яширадими-йўқми, буниси алоҳида муаммо, илло уни енголмаслиги тайин. Оқибатда кузатув, яъни назар-эътибор, демак, шон-шуҳрат узлуксиз зўрая боргани бояги жозиба кузатилувчини маҳв этувчи жодуга айлана боради.

***
Назар-инсоннинг қонига, вужудига сингдирилган тузоққа ўхшайди!

***
Масаланинг бошқа томони ҳам бор. Бу кузатилувчи кузатувчининг назар-эътиборини кўтара олиш-олмаслиги, яъни, кузатилувчилик миссиясини уддалаши..

Хуршид Дўстмуҳаммаднинг "Куза..." қиссасидан.

[Nigora Umarova]

Шогирд устозидан сўрабди:
- Ақлли инсон бошқа бир одамни ёмон кўриши, ундан нафратланиши мумкинми?
- Албатта, - дебди устоз,- масалан, ғийбатдан нега нафратланмасин? Яна ўзи довюрак бўла туриб одатларига хилоф иш юритувчини, яна қатъиятликни фан қилгани ҳолда ўжарликдан чекинмовчилардан нафратланиш айб эмас. Хўш, ўзинг-чи, қандай одамлардан нафратланасан?
шогирд жавоб берди:
Мен бировларнинг ақли билан кун кўрадиганларни, буйсинмасликни дадиллик ҳисоблайдиганлари, чақимчиликни ҳақиқатгўйлик деб билувчини ёқтирмайман.

Тоҳир Малик, "Талваса"

[Bobir Samadov]

Уткир Хошимов - "Дафтар хошиясидаги битиклар" асаридан:

Мехрибонлик уйида тарбияланаётган болаларнинг ота-оналарига караб айтилган гап: "Агарда бу фарзандларнинг ота-оналари вафот этган булишса, Худо рахмат киган бусин, агарда хаёт булишса, минг лаънат булсин"

[OmoN]

Бир ривоят эсимга тушиб қолди. Мос келадиган мавзу тополмасдан шу мавзуга ёзавердим.

Шоҳ Маҳмуд Ғазнавий баъзан оддий кийиниб халқ орасига чиқиб халқнинг кайфиятини ўрганиб турар экан. Бир куни бир баққолнинг дўконига кириб "Менга фалон-фалон нарсалардан фалон миқдорда беринг" деб пул узатибди. Баққол Ғазнавий сўраган нарсаларнинг ярим миқдорини бериб, пулнинг ҳам ярмини қайтарибди. Шоҳ ҳайрон бўлиб турган экан баққол "Кўчанинг нариги томонида ҳам худди шунақа дўкон бор. Маҳсулотлариям, нархиям худди шунақа. Қолганини ўша дўкондан олинг" деган экан. Шунда Шоҳ Ғазнавий Оллоҳга шукур қилиб "Мен бошқараётган хақ шундай бўлса ҳеч ким бизни енголмайди" деган экан.