[Без оффтопа] Шеър азиз олам аро...

[Nigora Umarova]

Сообщение от Masud Mahsudov

Men esa u misralarda kibrni ko'rdim, ya'ni, "Sen kim bo'libsan, menga tenglashadigan, Men sendan ancha yuqoridaman". Menga yetishga ulgurasanmi, yo'qmi, degandek ma'no... Sharq she'riyatida, odatda kishi o'zini hokisor tutishi, kamtarinligi kuylanadi, bilishimcha. Agar u tasavvufda bo'lsa, Yaratganning ishqiga yetishish yo'lida inson o'zini qanchalik kibrli tutsa, shuncha uzoqlashishini ham ko'p kuzatganman.

Shu bilan birga, yuqorida muallif o'zini "Sen bandasan" (e'tibor bering, men kabi bandasan, degan ma'noni anglamaysiz bu yerda, qayta o'qib chiqing ), men esa Sendan ancha o'zib ketganman, demoqda. Bu esa, kibrdan dalolat.

Kishining xatosini ko'rsatish - yaxshi odat, biroq bunda inson o'zini namuna qilishi, takabburlikdan, o'ziga ortiqcha baho berishidan. Odatda, xatoni ko'rsatishda ulamolarga qiyoslanadi, payg'ambarimizga qiyoslanadi, ularning fazilatlarini namuna qilib ko'rsatiladi...

She'riyat zimmasidagi mas'uliyatli vazifa-odam qalbini o'tkinchi va mayda tuyg'ulardan, yovuz va tuban tushunchalardan omon saqlash, poklash, undagi hayotdagi sobit haqiqatlarga e'tiqodni ifodalaydigan fikru tuyg'ularni tarkib toptirishdan iborat.
She'riyat insonni o'zining ko'ngli, xotiroti va ma'naviy faoliyati uchun mas'ul bo'lishga o'rgatadigan beqiyos muallim va murabbiyligini ahli ijod-forumimizning shoirlari unutmasalar yaxshi bo'lardi. Insoniy ishqning hosilasi-Olloh sevgisi bo'lganidek, haqiqiy ishqning mevasi-olam va odamga muhabbatdir. Shunday ekan she'riyatda nafratni ifodalash joizmikan?She'riyat ko'ngil ishi ekan, u odamlarni birlik va hamjihatlikka chorlaydigan kayfiyatni tug'dirmog'i kerak emasmi?!..
Bil'aks, she'r insonda yaratilishidan mavjud bo'lgan soflik, begunohlik, mehribonlik, kamtarinlik kabi xususiyat, qobiliyat va fazilatlarni mushtarak hamda mukammal tarzda asrab-avaylash, taraqqiy toptirishga g'amxo'rlik ko'rsatadi. Kibru-havoni emas. She'rni o'qigan o'quvchi shoir shaxsining yorqin aksini ko'radi.

[Masud Mahsudov]

Сообщение от Nigora Umarova

She'riyat zimmasidagi mas'uliyatli vazifa-odam qalbini o'tkinchi va mayda tuyg'ulardan, yovuz va tuban tushunchalardan omon saqlash, poklash, undagi hayotdagi sobit haqiqatlarga e'tiqodni ifodalaydigan fikru tuyg'ularni tarkib toptirishdan iborat.
She'riyat insonni o'zining ko'ngli, xotiroti va ma'naviy faoliyati uchun mas'ul bo'lishga o'rgatadigan beqiyos muallim va murabbiyligini ahli ijod-forumimizning shoirlari unutmasalar yaxshi bo'lardi. Insoniy ishqning hosilasi-Olloh sevgisi bo'lganidek, haqiqiy ishqning mevasi-olam va odamga muhabbatdir. Shunday ekan she'riyatda nafratni ifodalash joizmikan?She'riyat ko'ngil ishi ekan, u odamlarni birlik va hamjihatlikka chorlaydigan kayfiyatni tug'dirmog'i kerak emasmi?!..
Bil'aks, she'r insonda yaratilishidan mavjud bo'lgan soflik, begunohlik, mehribonlik, kamtarinlik kabi xususiyat, qobiliyat va fazilatlarni mushtarak hamda mukammal tarzda asrab-avaylash, taraqqiy toptirishga g'amxo'rlik ko'rsatadi. Kibru-havoni emas. She'rni o'qigan o'quvchi shoir shaxsining yorqin aksini ko'radi.

Ҳар қандай асар, хоҳ у санъат асари бўлсин, хоҳ бадиий асар, муаллифнинг қандайдир маънодаги таржимаи ҳолидир. (Муаллифи ёдимда йўқ)

[Masud Mahsudov]

Кўнглим айтар, мeнга дармон кeракмас,
Ишқдан пайдо бўлган армон кeракмас.
Изтироблар макон қурган юракка,
Туйғулардан ўзга фармон кeракмас.

Ўзга юртда минг тeнг бўлсин шeрларга,
Ошна бўлсин, ўртоқ бўлсин зўрларга,
Ўз забонин қадрин урса ерларга,
Сўзи чeчан, тили бийрон кeракмас.

Ортдан ғийбат қилиб ўнгим, сўлимни,
Яхши кунда тутиб ҳотам қўлимни,
Кулфатимда ёлғизлатса йўлимни,
Қадрдон-у, дўст-у, ёрон кeракмас.

Майли бeзаб турсин сўнгсиз назокат,
Нур таратсин юзларидан нафосат,
Бўлмас эрса қалқон унга садоқат,
Мeнга ундай оромижон кeракмас.

Эътиқодин сақласа тор қафасда,
Жаннат сайрин қилмас орзу-ҳавасда,
Ҳақни гар ёд олмаса ҳар нафасда,
Зоҳир зангин, ботин вайрон кeракмас.

Кибр-ҳаво осмон қилиб ташласа,
Манманликни иззат дeя бошласа,
Мискинларнинг кўзларини ёшласа,
Дилга риё каби қалқон кeракмас.

Умрим ташкил бўлса фақат озордан,
Кeлмас бўлсам эрта-ю кeч бозордан,
Гулмас, тикон ўсиб чиқса мозордан,
Ортимдан ҳeч оҳу-фиғон кeракмас.

Сeвмас бўлсам,
Сeвилмасам,
Кулмасам,
Муҳаббатга, завқ-у, шавққа тўлмасам,
Тақдиримдан рози бўлиб ўлмасам,
Ҳаёт нима, ёруғ жаҳон кeракмас.

(с)

[Nigora Umarova]

Сообщение от Masud Mahsudov

Ҳар қандай асар, хоҳ у санъат асари бўлсин, хоҳ бадиий асар, муаллифнинг қандайдир маънодаги таржимаи ҳолидир. (Муаллифи ёдимда йўқ)

Muallifi -Ibrohim Haqqul. Balki Ibrohim akaning she'riyatga oid adabiy-tanqidiy maqolalarini ko'p o'qiganligim uchun she'riyatga o'zgacha nigoh tashlarman, uni boshqacha tushunarman. Biroq har qanday holatda ham she'r men uchun nafrat yoki kamsitish vositasi emas, insonlarni qadrlash, mehr-muhabbat vositasidir.

Оффтоп:

Yaqinda vir "ijodkor" forumimizda "Vampir" degan she'rni joylashtiribdi. Qonxo'rlik hidi shunday ufurib turibdi. Joizmikan shunday she'r yozib ommaga havola qilish? Mayli, dardi bor ekan, biroq yon daftarchasida saqlasin, ommaga "tarannum" etmay?!..

[pipicron]

Сообщение от Nigora Umarova

Mayli, dardi bor ekan, biroq yon daftarchasida saqlasin, ommaga "tarannum" etmay?!

Мусофир бўлдим.

Мусулмонсан гар мусофир бўлсанг деди.
Ота-онам, ёрни ташлаб юртлар кездим.
Ярашади “Мерс”лар миниб юрсанг деди,
Топганимда соғинч эмас, нафсни сездим.

Пул аслида қўлнинг кири дейди халқим:
Қўлим кири пул бўлганда бўлдим устун.
Соғиндим деб сим қоқсалар сингилларим,
Даста даста пул жўнатдим сеплар учун.

Сеп чимматга буркаб қўйиб сингилларим,
Тўйларида телефонда айтдим ўлан.
Ишласин деб олиб кетдим укаларим
Жуфтларини тийиб тилло занжир билан.

Ўғил бўйдоқ, дўриллабди бобосига,
У ҳам тезроқ бир ёнимга кирсин дедим.
Бўйи етган қизим сирдош момосига,
Айтиб қўйинг, рўмол ўраб юрсин дедим.

Гоҳи гуллаб, гоҳи сўлиб пулсиз қолсам
Сингилларим туртишади аканглар деб.
Жуфтларидан хадиксирар укаларим,
Ёлғиз пулсиз нима қилди эканлар деб.

«Кел» дединглар боролмадим вақтим тиғиз,
Жахлим чиқиб «Тирикчилик» деб қўяман.
«Хали борай, элу юртга тўйлар қилиб,
Қатор-қатор қўчқор, новвос, нор сўяман!»


Вақти келиб белдан қувват, шиддат кетди.
Укалар ҳам йўлин топиб мехри кетди.
Уйладимки, энди қайтар муддат етди,
Бу юртларни қизиқтирган сехри кетди.

Бор бисотим тугиб келсам уйларимга:
Бирор инсон кутиб олмас остонада
Хотин қайда, ўғил қайда, қизим қайда?
Совуқ зулмат шундай катта кошонада.

Олиб келсам шохи атлас кийсин дея,
Кафан кийиб кетибдику онажоним?
Уйлар қурсам даврон суриб юрсин дея,
Ўз қабрига етибдику отажоним?

Йиғлаб келди кичик синглим эрдан кочиб,
Айтиб берди турмадаги ўғлим ҳолин.
Қизим кетган мени излаб бошқа юртга.
Айтолмади, билдим қайга кетган хотин.

Мусулмонсан гар мусофир бўлсанг деди.
Лек мусофир бўлдим муслим бўлолмадим.
Одам бўлдим кимлар учун инсон эмас,
Аллохимдан хатто тавба сўролмадим.

Эйки дўстлар, мен ғарибни билинг холин,
Етмас энди токи умрим тавба қилсам.
Англаганим адашганим бўлди асли,
Бу дунёга мусофирман асли билсам.

(с) 8 июнь, 2007 йил.

[Gulchehra Ibragimova]

Адашмабсан азизим, тўғри англабсан,
Қозонда не бўлса шул чўмичга чиққан.
Мен ундай сўзларнинг "бошини кесгум"
Изнсиз гар сени бўлсалар "чаққан"..
(с)

[Баходир кушаков]

Сообщение от Masud Mahsudov

Men esa u misralarda kibrni ko'rdim, ya'ni, "Sen kim bo'libsan, menga tenglashadigan,

Менича шеърнинг жозибасиям шу бўлса керак,кўп маъно бериши.Ҳазрат Навоийнинг ҳам ҳатто ҳозирга қадар,айрим ғазалларидаги турли туман маънони,айнан қайси бирини Ҳазрат назарда тутганликлари,ҳали ҳануз жумбоқ бўлиб келаётганини эшитганмиз.Сиз мазкур шеърни юқоридаги изоҳингиз бўйича тушинибсиз.Розиман, кибр деб қаралса бўладиган маъно ҳам бор.Қуръони Карим,ҳабарингиз бор шеърлар тўпламидан иборат.Пайғамбаримиз С.А.В.энг тўғри маъносини тушинтириб кетганлар,лекин шу соҳа мутаҳассисларининг фикрича,Қуръондан жуда кўп маънони англаш мумкин экан.Баҳснинг бошланиши ўзини ҳудога тенглаш,мушриклик ҳақида кетганди.Кибр бошқа,мушриклик бошқа.Эътибор қаратган бўлсангиз,шеърнинг бошига ....га деб қўйибдилар,мен буни аниқ бир шахсга қарата айтилган деб тушиндим.Демак инсон,инсон билан тортишаётганда қандайдир қоидаларга бўйсуниб тортишиши керакми?Муқимийнинг "Додҳоҳим"шеърини эсланг:
Додҳоҳим додҳоҳлик сенга ҳос,
Порасиз ўтмас сенга юз илтимос.
Мунча гердайдинг,Ҳудоёрҳонмисан?
Шунчаки мингбошисан ўпкангни бос.
Синглимиз Гулчеҳраҳон ҳам,қайсидир "додҳоҳ"га шартта гапларини айтибдида.

Сообщение от Masud Mahsudov

Ҳаётнинг маъносин қайдан билардик?
Кимга ҳавас қилиб, кимга кулардик?
Нима ҳам деярдик, не ҳам қилардик?
Бу дунё аслида бир кам яралган...

Мана бу сўзларни жуда тўғри айтибсиз.Шу тўртлигингиздан кейин,баҳслашишимизнинг ўзиям ғалати туюлади.Ҳаётнинг маъносин қайдан билардик
Яна бир гап Маъсудбек,шеърларингизни ўқишга иштиёқ бор эди,афсус Ўзбекистонда бўлмаганим учун,китобингизни ўқишни ҳозирча имкони йўқ.Агар интернетда бирор манбада берилган бўлса,бажонудил ўқиб чиқардим.Камчилик излаш учун эмас.Эгамни ўзи гувоҳ.Шу баҳслардан кейин мендан ҳам камчилик изламоқчилар шекилли деманг.Излаганимдаям тополмаган бўлардим,бунга ишонаман.

[Гўзал]

***

Умуман ўчаман ҳаётлариздан,
Бошқаларга бор-у, менга йўқ ўрин.
Марсияга кўчаман баётлариздан,
Қалбимга муҳрлаб севгининг "зўр"ин.

Безовта бўлманг, хўп? Изламанг ҳам ҳеч,
Ҳаётда хасчалик эмаскан қадрим.
Энди қайтмайман мен, энди бўлди кеч,
Мени кутмоқдадир вафодор қабрим.

Ул манзил, гўшада беқарорлик йўқ,
Вафо жомларида ҳаловат майи.
Ҳижрон камонлари йўлласа ҳам ўқ,
Меҳр асолари Дийдор ҳамдами.

У ерда умрбод яшайман энди,
Хотира бу дунё, бу кунлар, тунлар.
Тилка пора бўлган нимта юракни,
"Ямаб" беришади бағри бутунлар.

У ерда учрамас ёмонлар асло,
Мен ҳам юрмагайман йиғлаб, оғриниб.
Фақат излагайман яхшилараро,
Қалби сир "ёмоним" яна соғиниб... (с)

[Биллур]

У ёкда шотутлар
Тукилар сувга.
Ковунлар ёрилар,
Сен йул карайсан.
Тупрок кучаларда,
Мушток кучаларда
Ёз - мени согиниб саргайган майса.
***
Уксимагин о, юрак,
Булма хомуш, булма лол.
Менинг отам - октерак,
Менинг онам - мажнунтол.
Осмонда ой ёлгиздир,
Ёлгизман ман хам, ахир.
Менинг опам - ялпиздир,
Синглим - лола конбагир.
***
Тушагим шу шур тупрок.
Курпам кукда булутдир.
Менинг акам Улуг тог,
Менинг укам бургутдир.
Табассумим чакмокдир,
Ёмгирлар куз ёшимдир.
Арслон мени ардоклар...
Коплок кариндошимдир...

[Gulchehra Ibragimova]

С О Ғ И Н Т И Р А В Е Р

Рости соғинганман,
соғинтиравер,
Хажрингда бу дилни
оғринтиравер.
Изларинг тўтиё-
сиғинтиравер..
Сен шундай жабркор,
ситамгар,
бедил...

Майли зориқтиргил,
зорлар бўлайин,
Ишқда толиқтиргил
хорлар бўлайин.
Нажот бер васлингга
ёрлар бўлайин-
Дардини ичига ютган
Мен- бетил..

Нечун кўринмайсан-
кўзим таскини,
Хажрлар бузмоқда
кўнглим ашкини
Сезмайсан, бу дилгир
дилнинг рашкини
Сен шундай билмассан
Мен - заъфарон гул...

Билмайсан,
дардбоним, менда эҳтиёж
Илинжим ишқдандир,
бошқа йўқ илож
Бу ҳажр даштида очиб кенг қулоч
Боряпман сен томон
..куймоқда кўнгил..

..Билмайсан дардимни, дейсан-ки, кўнгил!
Қақнусдек ёнаман,умидлар чил-чил..
Ёнсамда,
Куйсамда,
Бўлсамда
Кул-кул
Мен энди ортимга қайтмоғим мушкул!

Мен мискин-йўловчи, тақдир эса йўл,
Ишқ отлиқ кажрафтор йўлинда мен –гил..
Кўзимнинг қувончи-топинтиравер
Соғиндим, соғиниб, соғинтиравер..
(с)