Ой ва юлдузларга ошуфта, камтарин ижодкор - Муҳаммад Исмоил

[Muhammad Ismoil]

Бир сония ичра тўсатдан,
Эвазига ўлимнинг агар.
Жаннат ваъда бўлса, ўлмасдан
Юрмас эдим ғофил, дарбадар.


Бир сония ичра бўлсайди,
Бир зарб билан етишсам бахтга.
Интилганим сонсиз лаҳзалар,
Орқасида туюлган аҳдга.


Аммо фақат келар дақиқа,
Аммо фақат келади ҳукм.
Ва юзага чиқмас ҳақиқат,
Ва мен эплай олмовчи ҳужум.


Ва кўринмас бирор натижа,
Ва аламга тўлгувчи умид,
Ва фурсатни кутмоқ ҳамиша,
Ва нусратга нолойиқ муҳит.


Ва чидамнинг сўнгги лаҳзаси,
Ва тўхтатиб бўлмайдиган қасд.
Ва ожизлик, хўрлик азаси,
Ва қайтадан терс қайтувчи шаҳд.


Олий бахтга интилсанг жондан,
Ҳар сония йиллардай узун.
Йиллар керак экан бир онда,
Сўнгсиз бахтга етишмоқ учун.

[Muhammad Ismoil]

* * *

Бу орзумас, соғиниш холос,
Бу орзиқиш, ниҳояси йўқ.
Бу тўлиқиш, фидоликка хос,
Бу висолдир, паймонаси йўқ.

Олов бўлмас бу маъюс истак,
Тугамайди аммо ғурбати.
Бир савдойи хаёл сингари,
Йўқлик сари бу ишқ журъати.

Истамам гоҳ ундай сазони,
Аммо бўшай олмайдир кўксим.
Мен БАХТ дея жабру жафони,
УМИДларнинг заҳрида ўсдим.

Бир умрда бир бор бўлса ҳам,
Софдир дилнинг бехос титраши.
Дерман: - Қачон топади барҳам,
Ҳаётимнинг алаҳсираши?

[Muhammad Ismoil]

БУГУН НЕКИ...


Умримни бағишлай деб,
Чоғлангандим неча бор.
Сен изн берганингда
Бўлармидим бахтиёр.
Бугун неки омадим,
Юришмаса сезгайман.
Кулфат сари адашиб,
Умрим борар энкайган.
Сен томонга қайтмоққа,
Журъатим ҳам йўқ бўлган.
Журъатимни вақт деган,
Каламушлар еб қўйган.
Ўз умрингни авайлаб,
Севганингга бермасанг.
Минг йил яшасанг, минг йил,
Каламушлар ер экан.
Кошки бор – будни бериб,
Тўлай олсайдик товон.
Севги алданмас экан,
Умр сўрар ёки жон.
Букун неки омадим,
Юришмаса сезгайман.
Кулфат сари адашиб,
Умрим борар энкайган.

[Aliya]

Сообщение от Muhammad Ismoil

Бу орзумас, соғиниш холос,
Бу орзиқиш, ниҳояси йўқ.

Assalomu alaykum, Muhammad aka!

Yuqoridagi she`ringizni o`qib, ushbu belgilangan satrlarda "chorasizlikdagi chora" "so`zsizlik so`zi" naqadar go`zal ifodalanganiga guvoh bo`ldim.
O`zingiz bunga qanday izoh bergan bo`lardingiz?
Javobingiz uchun oldindan rahmat!

[Aliya]

Tabrik

Bu aziz hayotning har bir lahzasi
Mangulik bag`riga muhrlangusi.
Ona allasi-yu beshikdan tortib,
Eng so`nggi damdagi umid tuyg`usi.

Bu kun - bizga bergan Quyosh taftidan
Ko`nglida cho`g` bilan kelgan shoirni.
Qo`lida erk so`zin bitajak qalam,
Bunyodkor ruh bilan kelgan shoirni.

Bu shoir - Ollohning eng erka quli,
Erkini qalamga tutqizgan inson.
She`rga baxt tojini kiydira olgan,
So`zni dard taxtiga o`tqizgan inson.

Shunday mashaqqatni izmiga yuklab,
Qirq sakkiz bahorni qutlaydi bugun.
Do`stlar tashrifining yolg`iz aybdori,
Ularsiz mazmunli o`tmaydi bu kun...

Olisdan tabrigin yo`llar bir muxlis:
"Yaqinlar baxtiga bo`ling omon!" - deb.
"Xudoyim qayerda yaratsa baxtni,
Ilohim, Siz bo`ling o`shal tomon!" - deb.

"Uzoq umringizning eng yomon kuni
Bugundek shod-xurram o`tgani bo`lsin!
Haq nasib aylagan nabiralarning
Sizning qo`lingizdan tutgani bo`lsin!

Olloh tole` bersin tog`lardan baland,
Musaffo hayot ham - Osmondan yuksak.
Faqat...
Arzirmikin -
Shunday bir kunda
Bor-yo`g`i bir she`rdan guldasta tutsak?!

Qutlug` bo`lsin sizga tavallud bayram!
Bu mening tabrigim...
Arzimasa ham...


TUG'ILGAN KUNINGIZ MUBORAK BO`LSIN!!!

[Muhammad Ismoil]

Rahmat Shahnozaxon ! Ilgarilari shogirdning yaxshi ustozga yo'liqishi hazrati Xizrga yo'liqishiday gap deb o'ylardim. Endi ustozning yaxshi shogird topishi ham katta baxt ekan deb o'ylab qoldim. Rahmat ! Sizdan xursandman !Xudodan hamisha iqbolingiz yuksak, martabangiz ulug' bo'lishini so'rab duo qilaman ! Ustozning duosi otaning qiziga duosidan kam bo'lmasa kerak degan umiddaman !

[Muhammad Ismoil]

БИР РУБОИЙ АҚОИДИ


Ким кўрди экан жаҳонда аё хушлуқ
То бир киши айлагай таманно хушлуқ.
Юз йилда агар бир ўлса пайдо хушлуқ
Омодадурур ёнида юз нохушлуқ.

АЛИШЕР НАВОИЙ

Мен, Ҳазратнинг ушбу рубоийсини, майда дардларимнинг катта кўринишидай бир неча йилдан бери хиргойи қилиб юрар, бу ғусса мутлақо ўзга изтиробнинг тасвири эканлигини тушунолмас, қийналиб чиғириғига тушолмасдим.
Унда, инсон қалби нима ўзи деган савол олдимда кўндаланг туриб қоларди. Мен ўзимни бир тушунча билан оқлардим: Инсон қалби – инсоният яралганидан буён яралишида ҳеч бир ўзгариш бўлмаган эса-да, инсон томонидан англашга доимо уринилган, аммо ҳеч қачон англаниб етилмаган – мавжудликдир. Қалб – илоҳники, инсонники эмас, агар у бизники бўлганида, биз уни тушуниб етган ва измимизга бўйсундирган бўлардик. Биз онгсиз ҳолатда ҳам шундай сатрларни битишимиз мумкин: “Илоҳий яралган кўнгулни, айирмоқ мумкинми Худодан”.
Агар биз, замин қонун-қоидалари ўлчови билан, рубоийдаги маънони англамоқчи бўлсак, бу нарса қоронғу тунда шам ёқиб офтобни излашдай гап бўлар экан.
Хуллас, биз Навоий қалбида шуълаланган ушбу рубоийнинг асл маъносини топмоқ учун, шуълаланган қалб шуълалантирувчисининг Қуръони кариймда айтганларини, ушбу рубоийга таалуқлиларини топишга мажбурмиз:
“Эсланг (Эй Муҳаммад), фаришталарга Одамга таъзим қилинг дейишимиз билан саждага эгилдилар. Фақат иблис кибр ва ор қилиб – кофирлардан бўлди. Ва айтди: “Эй, Одам, сиз жуфтингиз билан жаннатни маскан тутинг ва ундан хоҳлаган жойларингизда бемалол таомланинг. Фақат мана бу дарахтга яқинлашмангки, у ҳолда золимлардан бўлиб қоласиз”. Бас, уларни шайтон йўлдан оздириб, масканларидан чиқарди ва айтдик: “Тушингиз (жаннатдан ерга)! (Сизлар) Бир-бирингизга душмансиз. Энди маълум вақтгача (ажалларингиз етгунча) ерда маскан тутиб яшайсиз”. (Бақара сураси, 34-36 оятлар, Ал. Мансур таржимаси.
Оллоҳ таоло, ушбу оятларда одамзот яралганида жаннатда яшаганлиги, асл ватани жаннат эканлиги, гуноҳлари учун ерга қувғин бўлганлигини, замин гуноҳкорлар маскани эканлигини, ерда шайтон ва одам бир – бирига душманлигини, Оллоҳгагина маълум вақтгача, ерда маскан тутиб яшашлигини, ва Оллоҳнинг дийдорини қўмсаш учун гуноҳлардан фориғ бўлмоқ кераклигини, асл ватан бўлмиш – жаннатга дохил бўлмоқ учун гуноҳлардан фориғ бўлмоқ лозимлигини, аксинча заминга – ерга қаттиқ боғланмоқлик гуноҳлар занжирига қаттиқроқ боғланишни тақазо этишини, чунки заминда ҳеч қачон одамзотга хос ҳаётга, асл бахт саодатга тўла ҳаётни топаолмаслигини, чунки одамзотга унинг яралганида берилган хос ҳаёт жаннатда эканлигини, заминга у қувғинди, келгинди эканлигини уқтирмоқда.
Шу нуқтаи-назардан қарасак, Ҳазрат Навоий ўз рубоийсида бу дунёдан “хушлуқ” дамларни ахтараётганлигини эмас, бу фоний дунёни баҳолаётганлигини кўрамиз. Бу рубоий – фоний дунёга берилаётган баҳодир. Яъни, шуълалантирувчи Оллоҳ таоло бу дунёни яратиб, унинг қай мавқеда эканлигини Қуръони кариймда қандай баҳолаган бўлса, рубоий ўша баҳонинг шуъласидир.
Шунингдек, пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳис – саломнинг “ватанни севмоқ – иймондандир”, машҳур ҳадиси шарифларини хотирлаганда, ватан – Оллоҳнинг даргоҳи, мусулмонлар эришмоғи шараф бўлган – жаннат тимсоли назарда тутилганлигини, ер юзини, бизлар чегара-чегара қилиб олган ватанни севмоқ эса асл моҳиятга тескари севги эканлигини кўрамиз.
Ислом динининг буюк намоёндалари, ҳатто улар Ер шарининг бутун бир қитъасига ҳукмдорлик қилганларида ҳам, заминга ва ундаги фоний дунёга муҳаббат ҳеч қачон бўлган эмас:
Ёд этмас эмиш кишини ғурбатта киши
Шод этмас эмиш кўнгулни меҳнатта киши.
Кўнглум, бу ғарибликда шод ўлмади, оҳ
Ғурбатта севунмас эмиш албатта киши.
Агар биз ушбу рубоийда Оллоҳ розилигини истаб, шу йўлда жиҳод қилган, зафар қозонган Мирзо Бобур фаолиятига баҳо бериб, у Туркистон соғинчини баён этган эди десак ва заминга боғланиш ул зотнинг бош иддаоси эди десак, асл маънодан четланган, ислом динининг буюк саркардасини беҳурмат қилган ва бугунги кундаги мусулмон ҳинд халқининг ташаккурини менсимаган бўламиз.
Мирзо Бобур Оллоҳ розилиги учун курашди, Унинг дийдорини қўмсади, Унинг жаннатидан умидвор бўлди ва фоний ҳаётда – “ғурбатта севинмас эмиш албатта киши” – дея, ўз ҳолини баён этди, тожу-тахт, шоҳлик, хукм салтанатида ғариблигини билдирди.
Шу ўринда, Мирзо Бобурнинг, Амир Темур бобоси (Худо уларнинг ҳар иккаласини ҳам раҳмат қилсин) янглиғ қудратли жиҳодларига мезон бўлган Оллоҳнинг ушбу каломини, келтириб ўтсак, муддаодан ҳоли бўлмаса керак:
“Албатта ўз жонларига жабр қилган кимсаларнинг жонларини олиш чоғида фаришталар уларга: “Қандай ҳолда яшадингиз?” – деганларида: “Биз бу ерда чорасиз бечоралар эдик”, дедилар. (Шунда фаришталар): “Хижрат қилсанглар Оллоҳнинг ери кенг эди-ку?!” – дейишди. (Нисо сураси, 97-оят, Ал. Мансур таржимаси)
Биз ушбу оят, ислом динини ер юзи бўйлаб ёйишда хизмат қилган ҳар бир мужоҳиднинг шиори эканлигини, биқиқ бир “ҳовузда, тилла балиқча” бўлиб қолганларни, ҳижрат қилишга ундашлигини, Оллоҳнинг гуруҳигина Унинг учун, курашганларгина ғолиб эканлигини инкор қилаолмаймиз.
Хулоса қилиб айтганда, икки хил кураш усули бор экан. Бири Оллоҳ ва У орқали киши ўзи учун, иккинчиси киши ўзи ва ўзгалар учун. Бу усулларни узоқ таърифлаб ўтиришга хожат йўқ. Ҳарқандай кураш – Оллоҳ учун, У зот Қуръони хакиймда баён этганидай бўлмас экан – ботилдир, ҳатто бу кураш – ватан, миллий ва ҳ.к учун бўлган ҳолатда ҳам.
Тарихни ўрганар экансиз, Қуръони хакийм, миллатдошларимиз, яъни ислом аҳли учун тақдир китоби – уларнинг тақдирини белгиловчи китоб, яъни барча кишиларнинг тақдири битилган – Лавҳул Маҳфузнинг – фоний дунё ойнасида акс этган тасвири эканлигини, миллатдошларимиз Қуръонга қараб иш тутганлигини гувоҳи бўламиз.
Зеро, бугунги кун ҳам тарих. Зеро бугунги кунда ҳам Оллоҳ таоло бизга Ўз хукмларини фарз қилиб турибди. Зеро биз бугунги кун ҳам, бугунги кунимиз машаққатларидан сўнгсиз азоблироқ бўлган жаҳаннам азобларини ўзимизга орттириб олмаслик учун, муносиб яшамоғимиз лозим.
Фақат бу фоний дунё манфаатларигагина эришмоқ учун курашсак, Ҳазрат Навоий айтганидай, бу жаҳоннинг ўзидан ҳеч қандай “хушлуқ”дамларни топаолмаймиз.
Мана Ҳазрат нима деяптилар:
Ким кўрди экан жаҳонда аё хушлуқ,
То бир киши айлагай таманно хушлуқ.
Юз йилда бир бора эрди пайдо хушлуқ,
Омодадурур ёнида юз ноҳушлуқ.
Биз ер юзида яхши яшашга интилар эканмиз, бунга ўз ақлимиз кўрсатган йўл билан эмас, дунё манфаатлари кўрсатган йўл билан эмас, Оллоҳ таоло кўрсатган йўл билан интилмоғимиз ва ушбу оятларни дилимизга маҳкам тутмоғимиз лозим:
“Эй мўминлар, Оллоҳдан қўрқингиз ва Унга яқин бўлиш йўлини излангиз, ҳамда Унинг йўлидан борингиз, шунда шояд нажот топурсиз!”

[Muhammad Ismoil]

БУРГА

(Ривоят)

Бир сири бор сабабли
Кўринг дунё ишини,
Тақдир юртда бой айлабди
Бир камбағал кишини.

Бойки, шаъни салтанати
Жаъми тахтдан юксакроқ.
(Гарчанд иймон тантанаси,
Жаъми бахтдан юксакроқ.)

Аммо бой осий эди,
Келтирмас эди иймон.
- Бойман, буюкман, - дерди.
Дерди: - Бош эгсин жаҳон!

Бойнинг ушбу сўзидан,
Жаҳли жуда қўзиган,
Бир бурга бой бурнига
Кириб кетди дўқ билан.

Сўнг ўтиб мия томон
Чақаверди аямай.
Қолди бари оломон
Қутқармоққа ярамай.

Бошидаги азобдан
Шўрлик солар эди дод.
Аммо жонига оро
Киролмасди бирор зот.

Сўнгра бой навкарига
- Саф бўлиб туринг – деди.
Нуқиб ўз калласига
- Тош билан уринг – деди.

Ураверди ҳар аскар
Бирма – бир бой бошига.
Йўлиқса бош соғ қолмас
Бу дунёнинг тошига.

Ҳисса шулки Худога
Иймон келтирмай бўлмас.
Келтирмаган дунёда,
Хору – зорликсиз ўлмас.

Кибр қилганида бой
Жазосин берди Ҳолиқ.
Аммо бундан ҳам кўпроқ
Эрур жазога лойиқ.

Иймон келтирмай Хақга
Мудом яшаб юрганлар,
Ушбу ривоятга ҳам
Ишонмасдан турганлар.

[Muhammad Ismoil]

СЕВГИ БОР БЎЛСА АГАР...


Доим ғамнинг кўплигин, бахтнинг камлигин кўрдим
Тақдир юзнинг бошин силар, юз мингги силанмаган
Бир адашган аёл ҳақда, ёмонлаб ёзмоқ бўлдим,
Айби унинг кўчадан ишқ ахтариб, алданган.

У ўйларди қайдадир, бор халоскор иноят
Кутарди бир умрлик, муҳаббат, садоқатни
Ўйларди, ҳаёт фақат айш – ишратдан иборат,
Доим маст бўлсам дерди, майидан фароғатни.

Бу дунёда борми ўзи, адашмаган бир кимса
Мангу яшамоқ учун ҳеч бир зот яралмаган
Фурсат – қисқа, ишқ – қисқа, инсоннинг умри қисқа,
Жаннатдан инсон насли бекорга ҳайдалмаган.

Тунлар тўқидим гоҳи, ишқ ҳақида эртаклар
Юрагим талпинарди, чин дебон бу рўёни
Нажоткор туюларди, бу савдойи эрмаклар.
Севги бор деб алдамоқчи бўлган эдим дунёни.

Кўзларимга бунча ғамгин боқма эй, мунис аёл
Ҳа, шоирман, аммо сени алдаган мен эмасман.
Келмасин ишқ ҳақида, ёзган шеърларим малол,
Ўзимни ҳеч сендан кўра покизароқ демасман.

Балки сен ҳам адашмаган, мен ҳам эмасман гумроҳ
Тангридан шавқат истаб, ўзга айтар нолам йўқ:
Бор бўлса севги агар, демак йўқ бизда гуноҳ,
Йўқ бўлса нега бирор, йўқ дегувчи одам йўқ?!

[Nigora Umarova]

Bugun Toshkent to'qimachilik va yengil sanoat institutida "Yulduzlarga talpingan shoir" mavzusida Muhammad Ismoilning ijodiga bag'ishlangan tadbir bo'lib o'tdi. Tadbirda adabiyotshunos olim, professorlar Qozoqboy Yo'ldoshev, Adhambek Alimbekov, O'zbekistonda xizmat ko'rsatgan jurnalist Abdusaid Ko'chimov, O'zbekiston xalq artisti Ortiq Otajonov, O'zbekiston xalq artisti O'rolmirzo Safarov, xonanda Sarvara, Toshkent madaniyat institutining talabalari qatnashdilar.





Shuningdek, ijodkor Muhammad Ismoil o'zining yangi kitobini muxlislariga taqdim qildi.





O'zbekiston xalq artisti, hofiz Ortiq Otajonovning ijrosidagi jonli qo'shiqni eshitib inson ancha maroq oldi. So'zlarining mazmuni purma'no, taxminan bunday edi, xotiramda qolganicha yozmoqdaman:

Qarqunoq bulbul bo'la bilmas,
Qaydin bilsin gulning qadrini.
Dorini totib ko'rmagan,
Bilmagay bolning qadrini.
Tashnalab bo'lib cho'lda yurmagan,
Suv qadrini na bilsin?!
Urushda yovni ko'rmagan,
Yo yig'lab, yo kulmagan,
O'z qadrini bilmagan,
O'zganing qadrini na bilsin.
O'zlikdan nishon bo'lmasa,
Qalbida vijdon bo'lmasa,
Do'sti qadrini na bilsin?!
Musofirlikda yurmagan,
Vatan qadrini na bilsin...
"Go'ro'g'li" turkumidagi dostondagi qo'shiq ekan. Mingta "o'ldim-kuydim", "jonimni senga beraman" kabi qo'shiqlardan bitta shunbday qo'shiq afzal.



O'zbekiston xalq artisti O'rolmirzo Safarovning "Boshginamni silab qo'ygin, onajon" va "Gar nolisak bu xudoga malomatdir..." qo'shiqlari kishilarni befarq qoldirmadi.