Истиқлол адабиёти қандай бўлиши керак?

[Sparc]

Сообщение от AbuMuslim

Совет адабиётининг ҳам "Ўтган кунлар"га ўхшаш асарлари борми?

Албатта бор, масалан, "Кутлуг кон".

[Muhammad Dovud]

Сообщение от AbuMuslim

Замон ва макондан ҳоли бўлган адабиётларга мисол келтира оласизми?

Агар маддохлар - шоир, мадхиябозлик - адабиёт бўлганда, замон ва макондан холи бўлган адабиётга мисол бўларди.

[Mobeen]

Сообщение от AbuMuslim

Истиқлол адабиёти қандай бўлиши керак?

Savolning pafosi: Istiqlol davriga kelib qanday asarlarni yozish kerak? Istiqlolni qanday kuylash kerak? - bo'ladi.

Javob: Yozuvchi davr, tuzum siyosatini emas, insoniylikni, bashariyat hayotini to'g'ri tomonga yo'naltiruvchi narsalarni kuylasa to'g'riroq bo'lardi.

[AbuMuslim]

Сообщение от Mobeen

Javob: Yozuvchi davr, tuzum siyosatini emas, insoniylikni, bashariyat hayotini to'g'ri tomonga yo'naltiruvchi narsalarni kuylasa to'g'riroq bo'lardi.

Жавоб тўғрига ўхшамади, яъни жавобнинг аввалини кейинги қисми рад этибди...

Ёзувчи давр, тузум ва сиёсатни гапирмай туриб, инсонийликни, башарият ҳаётини қандай "тўғри тамон"га йўналтира олади экан? Башарият ҳаётини йўналтирувчи нарса нима бўлиши мумкин?

Кучли асараларда миллат тақдирида рўй бераётган ижобий/салбий жараёнлар акс этилгани албатта топилиши керак...

Оффтоп:

Солженицинни машхур қилган ГУЛАГ асари бор...

[Mobeen]

Сообщение от AbuMuslim

Жавоб тўғрига ўхшамади, яъни жавобнинг аввалини кейинги қисми рад этибди...

Тўғри, шундай кўриниб қолибди. Мен фикримни етказа олмабман. Айтмоқчи бўлганим, истиқлол учун атайин одам ўзини мажбурлаб асар ёзиши шарт эмас. Яъни, замонасозлик, ёлғондан маддоҳлик қилиб демоқчи эдим. Тўғри, ҳар бир асар ўз ўрнида замон билан ҳамнафас бўлади, лекин асл асарлар барибир замонга қараб, унга мослаб ёзилмайди. Масалан, "Фарҳод ва Ширин", "Саббаъи сайёр" достонлари бевосита ўша давр, тузум шароитидан келиб чиқиб ёзилган, аммо унда инсонийлик куйланган. Эътибор Сиёсий ва давлат ишларига олқишлар олиб бериш учун ёзилмаган. Ўйлайманки, сиёсат адабиётдан йироқ туриши керак, ўз навбатида адабиёт ҳам эркин бўлиши лозим. Адабиётнинг негизида қисман реал ҳаёт ётиши керак. Ҳозир биз саволни "Истиқлол адабиёти қандай бўлиши керак?" деб қўядиган бўлсак, унда кўпчилик қўлига қалам олиб "Тадбиркорлар ва ишбилармонлар ҳақида" тўқима асарлар ёзишга киришади. Асар қаҳрамони тадбиркор бўлиши ҳам мумкин, инкор этилмайди бу. Аммо асар моҳияти тадбиркорликка чақиришга қаратилмайди демоқчи эдим. Шундай асарлар кўпаяр экан, китобхонлар савияси ҳам шунга яраша бўлади деб ўйлайман.

[Alisher Asror]

Сообщение от AbuMuslim

Башарият ҳаётини йўналтирувчи нарса нима бўлиши мумкин?

Руҳнинг эркинлиги, ҳиссиётлар устидан подшолик.

[AbuMuslim]

Руҳнинг эркинлиги, ҳиссиётлар устидан подшолик.

"Руҳ эркинлиги"нинг турлари турлича бўлгани боис ва у турлича талқин қилинишига кўра менга у абстракт нарсага ўхшар эди...

[Alisher Asror]

Сообщение от AbuMuslim

"Руҳ эркинлиги"нинг турлари турлича бўлгани боис ва у турлича талқин қилинишига кўра менга у абстракт нарсага ўхшар эди...

"...турлари турлича бўлгани боис" "...у абстракт нарса" эмас. Шу маънода Корейсларнинг бир фильми "Весна, лето,осень,зима и опять весна" менга ёқди.Балки кўргандирсиз.

[Pfefferminze]

Сообщение от Mobeen

Тўғри, шундай кўриниб қолибди. Мен фикримни етказа олмабман. Айтмоқчи бўлганим, истиқлол учун атайин одам ўзини мажбурлаб асар ёзиши шарт эмас. Яъни, замонасозлик, ёлғондан маддоҳлик қилиб демоқчи эдим. Тўғри, ҳар бир асар ўз ўрнида замон билан ҳамнафас бўлади, лекин асл асарлар барибир замонга қараб, унга мослаб ёзилмайди. Масалан, "Фарҳод ва Ширин", "Сабаъи сайёр" достонлари бевосита ўша давр, тузум шароитидан келиб чиқиб ёзилган, аммо унда инсонийлик куйланган. Эътибор Сиёсий ва давлат ишларига олқишлар олиб бериш учун ёзилмаган. Ўйлайманки, сиёсат адабиётдан йироқ туриши керак, ўз навбатида адабиёт ҳам эркин бўлиши лозим. Адабиётнинг негизида қисман реал ҳаёт ётиши керак. Ҳозир биз саволни "Истиқлол адабиёти қандай бўлиши керак?" деб қўядиган бўлсак, унда кўпчилик қўлига қалам олиб "Тадбиркорлар ва ишбилармонлар ҳақида" тўқима асарлар ёзишга киришади. Асар қаҳрамони тадбиркор бўлиши ҳам мумкин, инкор этилмайди бу. Аммо асар моҳияти тадбиркорликка чақиришга қаратилмайди демоқчи эдим. Шундай асарлар кўпаяр экан, китобхонлар савияси ҳам шунга яраша бўлади деб ўйлайман.

Nahotki, shunday o'ylaydiganlar bor deysiz? Men, shaxsan bu savolni bundan bir necha oy oldin qo'yilganida o'qiganimda , istiqlol adabiyoti-erkin adabiyot bo'lishi kerak deb ichimda aytib quygan edim, chunki istiqlol o'z nomi bilan kelayapti, biz XXI asrda yashapmiz, taraqqiyotda ancha oldinda, fikr doirasi, insonlar qarashi tubdan o'zgargan bir zamonda. Har bir kitobxonning diliga kirib borish qiyin bo'lib borayotgan bir davrda. Bu uchun esa, Siz, to'g'ri ayttingiz, men qo'shilaman shu fikrga, ya'ni real hayotdan olib insonni kashf qilish kerak, insonlar kamchilikkni, o'zlari qilayotgan xatolarni faqat bir yo'l orqali, ya'ni adabiyot-asar orqali tan olishadi, yuzlariga aytsangiz tan olishmaydi aslo. Adabiyotning ham vazifasi shunda deb bilaman, muammoni real hayotdan olib, uni kitobxonga yetkazib berish.

hurmat bilan

Ra'no

[Mobeen]

Сообщение от Pfefferminze

insonlar kamchilikkni, o'zlari qilayotgan xatolarni faqat bir yo'l orqali, ya'ni adabiyot-asar orqali tan olishadi, yuzlariga aytsangiz tan olishmaydi aslo. Adabiyotning ham vazifasi shunda deb bilaman, muammoni real hayotdan olib, uni kitobxonga yetkazib berish.

Баракалла! Жуда бамаъни гап бўлди.
Ёзувчи ва шоир зоти шунинг учун керак-да. Кўпчилик ижодкорларни мақсади йўқ, ёки мақсади шуҳрат қозониш, эл оғзига тушиш. Лекин аслида худди юқорида айтиб ўтганингиз каби мақсадлари бўлиши керак! Нега адабиёт олами хароб бўляпти, чунки ёзувчиларни халқ олдидаги масъулияти етишмайди. Ким эканини унутиб қўяди. Олдиндан узр, ачинарли бўлса ҳам бу ҳақиқат. Лекин ҳамма ёзувчи шоир шундай йўл тутяпти деб айтолмайман. Минг қилса ҳам фидойи ижодкорларнинг сони камдек. Кўнглига нима келса, ҳамма ёзиб ётибди, ўйлаб кўрмайди, у адабиёт талабига жавоб берадим, йўқми. Унга шоирлик ёки ёзувчилик номи берилса, 4 та одам таниса бўлди.

Оффтоп:

Узр, қизишиб кетдим. мана дардимиз қаерда бизни.

Сизга раҳмат Раънохон!