Bahor bayramlari

[Gulchehra Ibragimova]

Булбул лисонида ишқ тўла хониш,
Гулнинг кўзларида севиниш, ёниш.
Бунда ҳар бир япроқ ўзингга таниш,
Халқим, бу кун сенга Наврўз муборак!

Наврўз- биз учун ўзаро баҳор ва уйғониш, яшариш ва янгиланиш, меҳнат ва бунёдкорлик фаслидир.

Наврўз-биз учун ўзаро меҳр-оқибат, қадр-қиммат, хайру саховат ва ўзликни англаш рамзидир.

Кўзларга сурайлик Наврўзимизни,
Тилайлик Аллоҳдан ризқ-рўзимизни.
Табриклаб қўяйлик ўз-ўзимизни-
Наврўз айёмингиз муборак дўстлар!.

Янгиликлар, яхшиликлар, гўзаллик айёми-Наврўз барчамизга қутлуғ бўлсин. Аввало юртимиз тинч, халқимиз ОМОН бўлсин. Йилимиз қутлуғ келиб, дарёларимиз сувга, омборларимиз ҳосилга тўлсин. Ўнгу сўлимизда нуру ва баракотлар ёғилсин!.

Шу Она тупроқни, азиз Ватанимизни Аллоҳ ўзи қўлласин, ёмон кўзлардан асрасин!. Бу юртнинг паҳлавонлари ҳамиша юкини елкасига олсин, бу юрт сулувларининг қошидан ўсма, кўзидан сурмаси аримасин. Оналар тилида алла, ҳофизлари тилидан ялла тинмасин.

Дуогуй онахон-отахонларимизнинг нуроний чеҳралари доимо давраларимизга файз қўшсин!. Юртимиз боғларидан Баҳор, баҳорга ошуфта диллардан эса ишқ ва изхор кетмасин!

Наврўз айёми барчага баробар бўлсин, азиз юртдошлар!

Ҳар бир куни Наврўз бўлсин ўзбегимнинг,
Хирмонлари донга тўлсин ўзбегимнинг,
Ризқи бутун, бахти кулсин ўзбегимнинг,
Ўзбегимнинг ўзбеклигин соғинганман!

“ZIYONET” БЎЛИМИ ХОДИМЛАРИ ДИЛИДАГИНИ ОҚҚА КЎЧИРУВЧИ МУМТОЗ

[OmoN]

Оффтоп:

Сообщение от Tulqin Eshbekov

Сизга битта байрам ҳазили:

"Байрамда ўзингизча бўлаверсангиз ҳайрон,
Тушунмаганлар сизни қилади ёқавайрон" -
дея ҳазил шеър ёзган бир пайтлар шоир Жўқи,
Ҳазил-зил замиридан Ҳикмат китобин ўқи!

Баҳорда гуллар очилар
Ҳар томонга сочилар
Чунки улар очилар
Шунинг учун сочилар

[Colorado]

Сообщение от Tulqin Eshbekov

Бундай халқаро кунлар бизнинг халқимизга ҳам татий бошлагани нур устига аъло нурдир!

Халим зиёфат хам шу каторда..

Оффтоп:

эрта-индин бир катор халкаро театр кунига багишлаб расм жойлаштириш ниятим бор (факат кечаси, чунки эрталаб модер хоним учириб ташласалар керак)

[Tulqin Eshbekov]

Сообщение от Colorado

учириб ташласалар

Яхши гаплар ҳеч қачон ўчирилимайди! Саҳифадан ўчирилса-да қалбларга мангу муҳрланиб қолади умрибоқий гаплар!! Муҳтарама модераторимиз яқинда икки форумдошнинг ўзаро тортишуви аянчли тус олишининг олдини олиб, яхшиси, ўчириб ташлагани рисоладагидек бўлди. Биринчи томон хато қилгани ҳамоно вақтлироқ ўчириб ташлаганида янаям яхшироқ бўлур эди.

[Tulqin Eshbekov]

Сообщение от OmoN

очилар
сочилар

Сўз сандиғин бекорга очма,
Исроф қилма, беҳуда сочма!!!

[Hero]

Ўзбекистон ахлини келаётган байрам билан табриклаймиз
Qadimiy qadriyatlarimiz ifodasi

Milliy qadriyatlarini qadrlagan avlodning qaddi ham, qalbi ham hamisha yuksak, ruhi uyg‘oq, fikri teran bo‘ladi. Ota-bobolarimiz tanlagan yo‘ldan hikmat topsak, milliy ma’naviyatimizni anglaymiz. Ajdodlarimizning hayot tarzi va tutumlarini rivojlantirsak, millat ruhi bardavomligiga hissa qo‘shgan bo‘lamiz. Bu ezgu yo‘lning azaliy va abadiy mezonlari xalqimizning eng aziz bayramlaridan biri – Navro‘z falsafasida ham o‘z ifodasini topgan.Hamjihatlik tuyg‘usi:“Barchamiz doimo orziqib kutadigan va katta xursandchilik, shodiyona bilan o‘tkazadigan Navro‘z bayrami biz uchun hayot abadiyligi, tabiatning ustuvor qudrati va cheksiz saxovatining, ko‘p ming yillik milliy qiyofamiz, olijanob urf-odatlarimizning betakror ifodasi bo‘lib kelmoqda”, deb yozadi Prezidentimiz Islom Karimov “Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch” kitobida.Darhaqiqat, bu dilbar faslda oftob charaqlab, yeru ko‘kni qizdirar ekan, inson qalbi, tasavvuri va tafakkuri ham tabiatga hamohang yangilangandek bo‘ladi. Niyatlarimiz poklanadi, vujudimiz yangidan kuch-g‘ayratga to‘ladi. Bunday munavvar kunlarda inson tabiatdan bahra olib, sumalak va halim, go‘ja va ko‘ksomsa kabi bahoriy ne’matlar tortilgan dasturxonlar atrofida Navro‘z quvonchini o‘z yaqinlari, do‘stu birodarlari bilan baham ko‘rishga intiladi.Xalqimizning turmush va tafakkur tarziga aylangan tabiat bilan uyg‘un yashash, mehr-oqibat, yaxshi-yomon kundagi yelkadoshlik singari bir-birini chuqur ma’no-mazmun bilan to‘ldiradigan tushunchalar o‘z-o‘zidan paydo bo‘lib qolgani yo‘q, albatta. Ularning tarixiy-ijtimoiy ildizi ajdodlarimizning uzoq yillik o‘tmishi, yashash sharoiti va hayot tarziga borib tutashadi.Xalqimiz hamisha yaxshi niyatlar bilan ko‘chat ekib, bog‘ ko‘kartirgan. Uning mevasi-yu soyasidan qo‘ni-qo‘shnilari, umuman, ko‘chasidan o‘tgan barcha inson bahramand bo‘lishini istagan. Yoki qishlog‘u mahallalarimizda Navro‘z kunlari sumalak pishirish an’anasini oling. Hamjihatlik va ahillikning qanday go‘zal ko‘rinishi! Bir-biriga suyanchiq bo‘lgan odamlarning qozon boshidagi laparlari-yu ezgu niyatlari. O‘shanda har qanday gina-kudurat, tashvish va adovat unutiladi, ichki quvonchlar chehralarga selgiydi. Har bir odamning barchaga yaxshilik ulashgisi keladi.Navro‘z arafasidagi hasharlar, bayram kuni dildan aytilgan eng ezgu tilaklar va o‘zaro ulashilgan taomlar – xalqimizning asrlar osha bir-biriga yelkadosh bo‘lib yashab kelayotgani ifodasi. Bularning barchasi hamisha bir-birimizga kerak ekanligimizni eslatadi, o‘zaro inoqlik rishtalarini mustahkamlaydi.Biz tinchlikni doimo barcha narsadan ustun bilgan xalqmiz. Aslida ham obod va farovon elga bayram yarashadi, xotirjam ko‘ngilga xursandchilik tatiydi. Tinchlik bor joyda unum va baraka bo‘ladi. Yangi kunni kutib olar ekanmiz, avvalo, oilamizga, el-yurtimizga tinchlik-xotirjamlik va ahillik tilaymiz. Chunki ota-bobolarimiz nimagaki erishgan bo‘lsa, hamjihatlik va ahillik tufayli topgan.Navro‘z asrlar osha ana shunday aziz qadriyatimiz – hamjihat va ahillikda yashash tuyg‘usini tarbiyalab kelmoqda. Bobolarimizning muqaddas yo‘lini davom ettirishga undamoqda, milliy o‘zakning asos va harakatlantiruvchi kuch ekanini eslatmoqda.Toshni yorib chiqqan maysaSoxta g‘oyalar bilan dunyoga jar solgan sobiq tuzum «dohiylari» xalqimizning ahilligidan emas, milliy parokandaligidan manfaatdor edi. Bunga tarix guvoh.Shu yo‘lda ular hech narsadan tap tortmay, hatto asriy an’analarga qarshi bordi – Navro‘z bayramini xalqimiz hayotidan va xotirasidan o‘chirmoqqa urindi.
. Milliy bayramimiz haqida yurtimizdagi ilk ma’lumotlar “Avesto”da qayd etilgan. Mahmud Qoshg‘ariyning “Devonu lug‘otit turk”, Yusuf Xos Hojibning “Qutadg‘u bilig”, Abu Rayhon Beruniyning “Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar” kabi tarixiy-badiiy asarlarda Navro‘zga oid qaydlarni uchratish mumkin. Biroq eng katta dalil – asrlar osha avloddan-avlodga, dildan dilga ko‘chib kelayotgan xalq og‘zaki ijodidir.– Navro‘z xalqimizning tarixi, falsafasi, san’ati va madaniyatini, mifologik, diniy va dunyoviy dunyoqarashini, ilmiy tafakkur tarzini o‘zida mujassam etgan qomusiy ayyomdir, – deydi O‘zbekiston Fanlar akademiyasi Alisher Navoiy nomidagi Til va adabiyot instituti katta ilmiy xodimi, filologiya fanlari nomzodi Jabbor Eshonqulov. – Navro‘z bayrami bilan bog‘liq marosim va urf-odatlar hali yozuv paydo bo‘lmagan davrlarda tabiat va jamiyat haqidagi xalqimiz bilimining quyma ifodasidir. Ajdodlarimiz ko‘hna tasavvurlariga ko‘ra, qish (kuz-qish) va yoz (ko‘klam-yoz)ga doimiy o‘rin almashinib turuvchi qutblar sifatida qaralgan. Har bir tomonning ichki bo‘linmalari, kirish-chiqish muddatlari aniq belgilangan. Umuman, Navro‘z bilan bog‘liq marosimlarda asosan ikki jihat yaqqol ko‘zga tashlanadi: ajdodlar ruhiga ehtirom hamda tabiatning jonli holda tasavvur qilinishi, ulug‘lanishi.Aytaylik, bugun “oq suyak” o‘yini yurtimizning janubiy viloyatlarida hanuz erta ko‘klamda, qorong‘u paytda o‘ynaladi. Unda bolalar saylagan jo‘raboshi qo‘lidagi so‘ngakni uzoqqa otadi, boshqa bolalar uni topishga harakat qiladi. Kimki suyakni birinchi bo‘lib topsa va jo‘raboshiga keltirib bersa, o‘sha bola yutgan hisoblanadi. Bu o‘yinning aynan Navro‘z payti va tunda o‘ynalishiga o‘ziga xos sabab bor. Suyak – ajdodlar ruhi timsoli, bolalar esa hali begunoh, sabiy. Bu – bobolarimiz sabiy qo‘llar vositasida va ajdodlar ruhi yordamida tun (qish)ni haydab, kun (bahor)ga intilganidan dalolatdir.Aynan ko‘klam paytida fasllar almashinuvi tabiatning qayta tirilishiga ishonchni yuzaga keltirgan. Tabiatni jonlantirish bilan bog‘liq marosimlar bobolarimizning ezgu intilishlari ifodasidir. Ular shu yo‘l bilan hayotini yanada yaxshilashga, tabiat mushkulotlarini yengillashtirishga hamda yangi yilning qut-barakali o‘tishiga hissa qo‘shishga harakat qilgan. Xalq lirikasida ishora tarzda ifodalangan ko‘plab qo‘shiqlarda inson holati va tabiat manzarasi o‘zaro uyg‘un tarzda kelishi bunga dalil bo‘la oladi.Bu qo‘shiqlarning asosiy qismi tabiat fasllari, avvalo, qish va bahor haqida. Tun va kun, bahor va qish, ezgulik va yovuzlik – ajdodlarimizning tabiat va hayot haqidagi boqiy tushunchalaridir. Ular tundan so‘ng kun, qishdan so‘ng bahor kelishini ezgulik tantanasi sifatida orziqib kutgan, yangi kunning tezroq yaxshi bo‘lib kelishini alqab, qo‘shiqlar kuylagan. Chunki kelayotgan yangi fasl – yangi umidlarning ham kurtak chiqarishi, yangi avlodning hayotga kirib kelishidir.
Yomg‘ir yog‘aloq,
Momo tug‘aloq,
Yomg‘ir tinganda,
Chiqar kamalak.

[Tulqin Eshbekov]

Баҳор насимига сумалакнинг муаттар ислари қўшилиб, дилларга олам-олам қувонч бахш этмоқда. Турфа гуллар Наврўз пойига поёндоз тўшаётганини кўриб дилинг яйрайди!
Наврўз айёмингиз муборак бўлсин, азизлар!

[Nigora Umarova]

Navbahorim, xush kelibsan!
Suvlaringning shivir-shiviri, qushlaringning chax-chaxi, gullaringning yoqimli ifori mudroq qalblarni uyg'otdi.




Navro'zi olamingiz muborak, Azizlar, muhtaram qadrdonlar!
Nafaqat Navro'zda, balki yil bo'yi bizlarni dilso'zlik tark etmasin.
Barchamiz bir-birimizdan mehru-muhabbatni darig' tutmaylik. Aziz va mukarram qilib yaratilgan ekanmiz, ushbu yuqori maqomni doimo saqlab qolaylik.

[Tulqin Eshbekov]

БАҲОР УЗУК БЎЛСА, КЎЗИДИР НАВРЎЗ

Ҳар тунунг қадр ўлубон,
Ҳар кунинг ўлсин Наврўз!
Алишер НАВОИЙ

Фасллар келинчаги ҳисобланмиш баҳор Наврўз айёми билан нақадар гўзал ва тароватлидир. Баҳорни Наврўзсиз, Наврўзни баҳорсиз тасаввур этиб бўлмайди. Шоир ёзганидек, баҳорни узукка қиёс айласак, Наврўз шаксиз унинг ёқут кўзидир! Бу кўз қорачиғида акс этган гўзалликни тараннум этиш ҳар бир қаламкашнинг асл сўзидир! Маънавий қадриятларимиздан бирига айланган Наврўз ҳақида қанча нодир китобларда дурдона сўзлар битилмаган дейсиз!
“Миллий маънавиятимизнинг азалдан қандай омил ва мезонлар негизида шаклланиб келаётгани халқимиз учун энг азиз ва энг миллий байрам – шарқона янги йил бўлмиш Наврўз айёми мисолида ёрқин намоён бўлади,– деб ёзади Юртбошимиз Ислом Каримов “Юксак маънавият – енгилмас куч” асарида.– Барчамиз доимо орзиқиб кутадиган ва катта хурсандчилик, шодиёна билан ўтказадиган Наврўз байрами биз учун ҳаёт абадийлиги, табиатнинг устувор қудрати ва чексиз саховатининг, кўп минг йиллик қиёфамиз, олижаноб урф-одатларимизнинг бетакрор ифодаси бўлиб келмоқда”.
Буюк аллома Абу Райҳон Берунийнинг “Қадимий халқлардан қолган ёдгорликлар” асарида Эрон подшоҳи бўлган Жамшид “янги кун”ни Наврўз деб атагани ҳақида ёзиб, шундай ривоятлар келтиради: “Жамшид ўзига арава ясаб олгач, ўша куни аравага чиқиб олди, жинлар ва шайтонлар уни ҳавога кўтариб, бир кунда Дунбованддан Бобилга олиб бордилар. Одамлар бу ажойиб воқеани кўргач, ўша кунни ҳайиб қилдилар ва Жамшиднинг (аравада учишига) тақлид қилиб арғимчоқларда учдилар”.
Бу тарихий асарда яна шундай нодир фикрлар ўқиш мумкин: “Наврўз кунида бир соат (пайт) бор, шу соатда фируз (яъни, бахт) фалаки руҳларни махлуқотни яратишга ҳайдайди... У куннинг энг саодатли соатлари Қуёш соатларидир. Унинг тонгида ёруғлик имкони борича (ерга) яқинлашади, одамлар унга қараш билан ўзларини бахтли санайдилар”.
Абулқосим Фирдавсийнинг “Шоҳнома”, Умар Хайёмнинг “Наврўзнома” асарларида ҳам Наврўз тарихига оид қимматли маълумотлар билан танишиш мумкин.
Буюк бобокалонимиз Мир Алишер Навоийнинг “Садди Искандарий” достонида Наврўз байрами ҳақида шундай битиклар ўқиймиз:

Ки бу сур эрур олам афрўз ҳам,
Хусусан эрур фасли Наврўз ҳам…

Бу байрам қанчалик қадимий қадриятларимиздан бири бўлгани ҳақида таниқли журналист Шомуҳиддин Мансуров “Сиёвуш” сарлавҳали мақоласида шундай ёзади: “Ислом дини хаёлда бўлмаган, Будда ҳали “туғилмаган” даврларда Кўҳистон деб аталган ҳозирги Марказий Осиё ҳудудида мавжуд бўлган битиклар – “Бундахиши”да унинг номи Сиёвахш, “Авесто”да эса Сиёваршан шаклида келтирилади”. Муаллиф бу маълумотлар Бухоронинг Наршах қишлоғида туғилган Абу Бакр Муҳаммад ибн Жаъфар ибн Закариё ибн Хаттоб ибн Шарик ан-Наршахийнинг 943-944 йилларда араб тилида ёзилган “Бухоро тарихи” китобидан олинганини таъкидлар экан, Сиёвуш бундан тўрт минг йиллар илгари яшаб ўтганлигини, демак халқимиз Наврўзни тўрт минг йилдан буён нишонлаётганини асослайди. “Халқ Сиёвушни мангуликка, мангуликни эса Наврўзга қиёс қилади,– деб ёзади муаллиф.– Наврўз халқ севган қаҳрамонларни мангу ёдда қолдирган бўлса, ўз навбатида, халқ қаҳрамонлари Наврўзни мангуликка дахлдор байрамга айлантирдилар”.
Кези келганда таассуф билан айтиш жоизки, собиқ мустабид тузум даврида кўплаб топталган қадриятларимиз қатори Наврўз ҳам таъқиқлангани ҳали кўпчиликнинг ёдидан чиққани йўқ. Шундай оғир дамларда давлатимиз раҳбари Ислом Каримов ташаббуси ва қатъий саъй-ҳаракатлари билан 1990 йил 2 майда “Наврўз халқ байрамини ўтказиш якунлари тўғрисида“ги тарихий ҳужжат имзоланди. Унда аввало Наврўзнинг тиклангани, буни юртимизнинг бутун аҳолиси мамнуният билан маъқуллаб, кўтаринки руҳда кутиб олгани баён қилинган. Шундан буён мамлакатимизда ҳар йили 21 март – Наврўз байрами сифатида кенг нишонланмоқда. Демакки, Наврўз байрами ҳам юртимизда истиқлол қуёши порлаган онлардаёқ қайтадан чирой очди. У бугун ҳаётга муҳаббат рамзи сифатида ардоқланади. Баҳор чечакларини қанотида олиб келган Ҳумо қуши мисол юрт кезганида олам ўзгача мунаввар бўлганини дилдан ҳис этмаган киши топилмаса керак.
Ўзбекистон миллий энциклопедиясида ҳам бу кун ҳақида кенг ёритилган. Яъни, Наврўз баҳорнинг тенг кунлиги – қуёшнинг ҳамал буржига киришига тўғри келади. Уни байрам қилиш дастлаб ўтроқ деҳқонларда расм бўлган, кейинчалик улар орқали ярим ўтроқ ва кўчманчи туркий халқларнинг ҳам урф-одатларига айланган. Собиқ совет тузуми Наврўзни диний маросимлар қаторида таъқиқлаган бўлса-да, у халқимиз маънавий ҳаётидан озиқланиб, бойиб, мукаммаллашиб бораверди.
Наврўз байрами бутун юртимизда кенг нишонланиши боқий анъанага айланиб қолди. Наврўз байрамига пайваста халқ маросимлари, урф-одат ва анъаналари миллий туйғуларимизни янада жўш урдиради. Наврўз байрами куни шаҳару қишлоқларимизда халқ сайилга чиқишини кузатсангиз дилингиз яйрайди. Шундоқ дориломон кунларга етказгани учун яратганга шукроналар айтасиз.
Ҳар йили Наврўз байрами олдидан теварак-атрофимизни ҳашар йўли билан ободонлаштириш ва кўкаламзорлаштириш ҳам ўзига хос анъанага айланган. Бу йил ҳам ана шундай умумхалқ ҳашари ўзига хос кўтаринки руҳда ўтди. Айниқса, пойтахт шаҳримиз кўча ва хиёбонлари, майдонлари, истироҳат боғларига баҳор насими келгани аён билинди. Минглаб туп гул, мевали ва манзарали дарахт кўчатлари экилди.
Бугун қайсики маҳалла кўчасига қадам ранжида қилманг, гулга бурканган дов-дарахтларни кўриб дилингиз яйрайди. Улар эртанги фаровонлик, файзли-баракали ҳаётдан дарак бераётганга ўхшайди. Мамлакатимизда баркамол авлод камолга етган сайин орзу дарахтлари ҳам улғайиб бораётганини ҳис этасиз. Зотан, бу қутлуғ байрам олий ўқув юртларида қанчалик шодиёналар билан нишонланишини таърифлашга тил ожиз. Гўё шу лаҳзаларда Наврўз айнан баркамол авлодни маънан камолга етказувчи байрамга айлангандек!

[Ботир]

ман кутмаганидим ))