Тарихдан сабоқлар

[Bekmirzo]

Сообщение от kanishka

Яхши, ҳозирги исломий китобларда эҳтиёткорлик билан фатҳ деб қўя қолинади, 90-йилларда, бидъатчиликнинг айни авжида бир китобда ҳатто "Ислом лашкарлари Ватанимизни оташпарастлик заҳридан озод қилган"ини ўқиганман.

Fath so'zi egallab olish, bosib olish ma'nolarini berishini hisobga olsak, bu so'z tarixiy faktni buzib ko'rsatgani yo'q.
"ozod qilish" iborasini olsak, bu ham masalaga qaysi nuqtadan qarashga bog'liq. Masalan, Ikkinchi jahon urushida Evropa (jumladan, Sovet askarlari tomonidan) fashizmdan ozod qilindi; Mustaqillik bizni kommunizm iskanjasidan ozod qildi,.. kabi gaplarda rostakam ma'noda ozod bo'lish bor.
Biroq, otashparastlar o'zlarining otashparastlikdan ozod qilinishlarini istashganmikin...
Shu jihatdan, yuqoridagi gapni "Islom lashkarlari Vatanimizda otashparastlik diniga barham berishdi" deb o'zgartirilsa, mazmun jihatdan to'g'ri bo'lardi, deb o'ylayman.

Сообщение от kanishka

Лекин ёввойи арабларнинг бирламчи мақсади маҳаллий бойликларни ўмариш бўлганини,

Men buni inkor etaman. Ularning birlamchi maqsadi - Islomga bo'ysunuvchi hududlarni kengaytirish bo'lgan. Boyliklar esa o'z yo'lida talanavergan... Talon-tarojlik urushga xos voqe'lik hisoblanadi... "O'marish" so'zini bu yerda noo'rin ishlatgansiz...

[kanishka]

Сообщение от Bekmirzo

Fath so'zi egallab olish, bosib olish ma'nolarini berishini hisobga olsak, bu so'z tarixiy faktni buzib ko'rsatgani yo'q.
"ozod qilish" iborasini olsak, bu ham masalaga qaysi nuqtadan qarashga bog'liq. Masalan, Ikkinchi jahon urushida Evropa (jumladan, Sovet askarlari tomonidan) fashizmdan ozod qilindi; Mustaqillik bizni kommunizm iskanjasidan ozod qildi,.. kabi gaplarda rostakam ma'noda ozod bo'lish bor.
Biroq, otashparastlar o'zlarining otashparastlikdan ozod qilinishlarini istashganmikin...
Shu jihatdan, yuqoridagi gapni "Islom lashkarlari Vatanimizda otashparastlik diniga barham berishdi" deb o'zgartirilsa, mazmun jihatdan to'g'ri bo'lardi, deb o'ylayman.

Фатҳ сўзининг қадимда кўпроқ ижобий маънода, “ғалаба” сўзига яқин тушуниладиган бир нюанси бўлган. Араб истилоси шу маънода “фатҳ” деб аталган. Лекин агар сиз фатҳ сўзини ўзингиз айтган маънода тушунсангиз, унда нима фарқи қайси сўзни ишлатишнинг – босқинчилик, талон-тарож, яғмо, тасхир, вайронагарчилик, истило, ёпирилиш, вахшийлик...

Сообщение от Bekmirzo

Men buni inkor etaman. Ularning birlamchi maqsadi - Islomga bo'ysunuvchi hududlarni kengaytirish bo'lgan. Boyliklar esa o'z yo'lida talanavergan... Talon-tarojlik urushga xos voqe'lik hisoblanadi... "O'marish" so'zini bu yerda noo'rin ishlatgansiz...

Мен ҳам буни инкор этаман . Фақатгина Хулафойи Рошидинни ҳурмат қиламан, қолган халифалар аҳлоқий бузуқ, бесоқолбоз, майпараст, ишратпараст, калтабин, қўрқоқ, тилёғлама, мақтанчоқ бўлишган. Исломни тарқатиш масалалари уларни бир юзу ўн саккизинчи ўринда безовта қилган. Натижа яхши маълум – араб миссионерларининг бесаводлиги туфайли Сўғд ва Бақтрия ерларига форс мусулмонлари жўнатилган, улар ҳам ўта кучли маданиятга эга маҳаллий аҳолига умуман ҳеч қанақа таъсир ўтказа олмагач, “кофир”ларни қириб ташлаш билан муаммони ҳал қилганлар. Шу боис Ўрта Осиёнинг ҳар бурчагида 24-йилдан бошлаб тожик деб аталган форсийзабонлар кўплаб учрайди. Улар асосан форс миссионер ва аскарларининг авлодлари бўлса керак (кейинчалик авж олган ассимиляцияни ҳам унутмаслик лозим).

PS: Мабодо сизнинг диний туйғуларингизга нисбатан ҳакорат деб тушунмаслигингиз учун. Ахборотингиз учун, исломда зўрлаб динга киритиш мумкин бўлмаган, шунингдек, Қуръонда зардуштийлар Китоб аҳли орасида тилга олинади. Шу боис зардуштийлар орасида миссионерлик тарғиботини олиб бориш умуман мумкин бўлмаган. Лекин босқинчилар ўз манфаатлари йўлида Қуръонга қарши боришган. Шунинг учун ислом тарихчилиги анъаналарига суяниб, алданиб қолманг, ҳар нарсага объектив ва танқидий ёндашинг.

[Bekmirzo]

Сообщение от kanishka

Фатҳ сўзининг қадимда кўпроқ ижобий маънода, “ғалаба” сўзига яқин тушуниладиган бир нюанси бўлган. Араб истилоси шу маънода “фатҳ” деб аталган. Лекин агар сиз фатҳ сўзини ўзингиз айтган маънода тушунсангиз, унда нима фарқи қайси сўзни ишлатишнинг – босқинчилик, талон-тарож, яғмо, тасхир, вайронагарчилик, истило, ёпирилиш, вахшийлик...

Fikrimcha, qaysi so'zni ishlatishning farqi bor. Avvalo, kontekstga qaraladi. Buni tarixni yaxshi biluvchi inson sifatida siz juda yaxshi bilasiz.

PS: Мабодо сизнинг диний туйғуларингизга нисбатан ҳакорат деб тушунмаслигингиз учун. Ахборотингиз учун, исломда зўрлаб динга киритиш мумкин бўлмаган, шунингдек, Қуръонда зардуштийлар Китоб аҳли орасида тилга олинади. Шу боис зардуштийлар орасида миссионерлик тарғиботини олиб бориш умуман мумкин бўлмаган. Лекин босқинчилар ўз манфаатлари йўлида Қуръонга қарши боришган. Шунинг учун ислом тарихчилиги анъаналарига суяниб, алданиб қолманг, ҳар нарсага объектив ва танқидий ёндашинг.

Yo'q, mening diniy tuyg'ularimga aslo ta'sir bo'lgani yo'q.
Faqat, shu yuqoridagi belgilangan gapingizga biror isbot keltirib o'tsangiz...

[kanishka]

Сообщение от Bekmirzo

Fikrimcha, qaysi so'zni ishlatishning farqi bor. Avvalo, kontekstga qaraladi. Buni tarixni yaxshi biluvchi inson sifatida siz juda yaxshi bilasiz.

Men ham bosqinchilik va vahshiylikni juda o`rnida qo`lladim deb hisoblayman.

[kanishka]

Сообщение от Bekmirzo

Faqat, shu yuqoridagi belgilangan gapingizga biror isbot keltirib o'tsangiz...

Qaysi bir ta`kidga? Targ`ibot olib borilganigami?

[Bekmirzo]

Сообщение от kanishka

Qaysi bir ta`kidga? Targ`ibot olib borilganigami?

Quyidagi ta'kidingizga. Juda kuchli gap qilibsiz... Aftidan, din borasida bilimim o'zim o'ylagandan ham kamdek tuyulib qoldi.
Shunga sizdan mana shu gapingizga dalil-isbot so'rayapman.

Сообщение от kanishka

зардуштийлар орасида миссионерлик тарғиботини олиб бориш умуман мумкин бўлмаган.

[kanishka]

Сообщение от Bekmirzo

Quyidagi ta'kidingizga. Juda kuchli gap qilibsiz... Aftidan, din borasida bilimim o'zim o'ylagandan ham kamdek tuyulib qoldi.
Shunga sizdan mana shu gapingizga dalil-isbot so'rayapman.

Йўқ, бу мавзуни бошламаган маъқул. Негаки кўпчилик мусулмонлар бундай нарсаларни ҳазм қила олмайди.
Муқаррар булғамачоқ келиб чиқади .Аввало, Ҳаж сурасининг 17-оятини ҳар хил талқин ва таржима қилишади. Бу ҳақда русча форумларда жуда кўп бахслашганмиз. Ўзбекча таржимани тўлиқ ўқимаганман, маҳаллий овермайндларимиз нима деб таржима қилишганини билмайман, шунинг учун бахсни бошламаган бўлардим. Саволингиз жавобсиз қолмаслиги учун ҳеч нарсани ишонч билан таъкидламаган ҳолда Қуръонда христианлар, яҳудийлар, собийлар ва маъжусийлар иймонлилар сифатида тилга олинади деб ўқиганман, дея қоламан . Агар бу фикр тўғри бўлса, зардуштийлар исломга тарғиб қилинмаслиги лозим эди (чунки ҳақ йўлда бўлардилар). Маъжус - авестача "маг"нинг юнонча шаклидан бўлиши мумкин - "магос". Сосонийлар даврида Зартхуштнинг фаҳрий лақабларидан бири Магупта бўлган (Авестадаги Заратуштротэма билан бир маънода). Арабларда "г" бўлмагани учун "ж" айлантирворишган (Адурбадган - Озарбайжон, Андугон - Андижон, Мехргон - Меҳржон, таг - тож, хараг - ҳирож, зиг - зиж ва ҳоказо ва ҳоказо).

Бундан ташқари, Қуръонда зўрлаб динга киритиш қатъиян маън этилган. Чорёрлардан кейинги чалахалифалар нималар қилганини яхши биласиз.

[Bekmirzo]

Оффтоп:

Ro'paramdan bir yangilik chiqib qoldi shekilli, deb o'ylagandim, shu ham o'xshamadi...

[Colorado]

Сообщение от kanishka

Шу боис Ўрта Осиёнинг ҳар бурчагида 24-йилдан бошлаб тожик деб аталган форсийзабонлар кўплаб учрайди. Улар асосан форс миссионер ва аскарларининг авлодлари бўлса керак (кейинчалик авж олган ассимиляцияни ҳам унутмаслик лозим

мана шу ердан батафсилрок, плииз
максад нима, тарих ёки сиёсат?

[kanishka]

Сообщение от Colorado

мана шу ердан батафсилрок, плииз максад нима, тарих ёки сиёсат?

Нима батафсил бўлсин? Агар тожиклар этногенези қизиқтирса, бу алоҳида мавзу бўлади. Агар гапларимда қанақадир нохуш маъно топиб, мени сиёсатга аралашаяпти деб ўйлаган бўлсангиз, ёки тожикларга нисбатан ҳақорат ишлатилди деб ўйласангиз, адашасиз.