Бешик бола соғлиғига зарарли таъсир кўрсатадими?

[Nigora Umarova]

Дунёнинг илк алдови (1-мақола)
Бағрида дунё ястанган, БЕШИК! (2-МАҚОЛА)

Бешикнинг юқорида айтилган афзалликларига қўшимча тарзда қуйидагиларни ҳам келтириш мумкин:
Бешикнинг турфа рангли безаклари чақалоқ тарбиясида муҳим аҳамиятга молик.
Доимий ост қуруқлигининг таъминланиши уйқу осудалигининг, жинсий аъзолар хасталанмаслигининг кафилидир.
Бешикнинг ёпинғичлари нафақат ҳарорат таҳдидидан балки, турли ҳашаротлар зараридан ҳам муҳофаза қилади.
Бола умуртқа суяклари ва скелет мушаклари тўғри ва чайир бўлиб ривожланади.
Болакайларнинг қўлини сўрғич этишига ёхуд билар-билмас ўзини жароҳатлашига йўл берилмайди.

Албатта, бу афзалликлар бешикни ақл билан суистеъмол қилмай ишлатгандагина қўл келади.
Бешикдаги “мини” таҳдидлар:
Ҳар бир нарсанинг меъёри ва мезони мавжуд. Шу боис, айрим шифокорлар бешикни нотўғри қўллашлик натижасида қуйидаги кўнгилсизликлар келиб чиқиши мумкинлигини таъкидлашган:
Бешикни муттасил, уззу-кун, шиддаткор тебратиш ҳали яхши қотиб улгурмаган бош мия суягига таҳдидкор таъсир этиши мумкин экан.
Чақалоқни ярим кунлаб бешикда узлуксиз ётиши бола соғлиғи учун хавф туғдириб, суякларнинг қийшиқ ўсишига сабаб бўлади.
Чақалоқни елка, қорин ва оёқ қисмидан қаттиқ боғлаш ҳам қон айланишига салбий таъсир этади.
Бешикка маҳкам йўргакланган чақалоқ қовуғида пешоб қолдиғи қолиши кузатилиб, тош йиғилишига мойиллик туғдиради.

Ушбу қарашларнинг тўла асосга эга эмаслиги кўплаб шифокор-олимлар томонидан эътироф этилган ва қуйидаги фикрлар билан асосланган:
Бешикда бош суягининг шикастланиши қаттиқ зарб натижасида ўта кам ҳоллардагина рўй беради, чунки чақалоқ бош суякларининг компенсатор чидам имконияти анча баланд бўлади. Бу эса оналардан диққатлироқ бўлишни ва бешик тебратиш масъулиятига жиддийроқ ёндашишни талаб этади.
Бешик қовузи бола танаси шаклига мослашиши боис, умуртқанинг тўғри ўсишига аксинча ёрдам беради. Суякларнинг қийшайиб қолиши эса чақалоқларнинг гоҳо қуёш тафтидан бебаҳра бўлиб, Д витамини пайдо бўлиши омилининг сусайиши туфайли келиб чиқадиган рахит касаллиги билан боғлиқдир.
Қовуқда пешоб қолдиғи қолиши эса бешиклардан кўра кўпроқ замонавий “памперс”лар билан боғлиқ. Зеро, памперсларни асоссиз қўллаш нафақат жинсий аъзолар яллиғланиш хасталикларига мойиллик туғдиради балки, ўғил болалар жинсий ривожига сезиларли акс таъсир этади. Бешик эса бу каби хатарлардан мустасно.
Бешикларга фақатгина чаноқ-сон бўғими ўсишида нуқсони борлар, туғма юрак пороклари, боши катта туғилган чақалоқларгина беланмаслиги тиббий жиҳатдан зарур ҳисобланади.

Бешикка “хос“ тавсиялар:
Бешикни қаттиқ ерда эмас, юмшоқ кўрпача устида оҳиста тебратилиши лозим. Тез ва шиддаткор тебратилиши мумкин эмас.
Бешик чақалоқ учун уйқу маскани бўлгани афзал. У уйғоқ бўлганда эса уни ўйнатиш, бадантарбия қилдириш мақсадга мувофиқ.
Бешик хонадоннинг офтоб тушадиган жойида бўлиши таҳдидкор рахитнинг олдини олиш услуби эканлигини унутмаслик лозим.
Бола бешикда эмизилмагани ёхуд икки томондан галма-гал эмизилгани маъқул. Шунда боладаги бирёқлама бўйин қийшиқлиги дарди келиб чиқмайди.
Сумаклар ишлатишдан олдин тоза ёғга ботириб олиниши ва юмшоқ бўлиши жинсий аъзолардаги тери ҳасталанишларини бартараф этади.
Бешикни қалин сунъий матолар билан ёпиш, уни иситиш ускуналари ёнига қўйиш, тўшаклари ўта юмшоқ бўлиши ҳам таҳдидли омиллардандир.
Бешик боғичларини ўта маҳкам боғлаш ҳам қон айланиш тизимига салбий таъсир қилишини унутмаслик лозим.

Манба: www.tib.uz

[Shokir Dolimov]

Ана энди чиндан ћам бешикни кўр-кўрона оќлаш ёки ќоралаш эмас, унга мулоћазали, илмий, объектив ёндашилган тарзда баћо берилибди.

[Abdulaziz Muhammad]

Сообщение от Fayzbek

Ko‘chmanchi xalqlarga tegishli bu kashfiyot, ko‘chib yurgan paytda onalarga ancha-muncha qulayligi bilan afzal sanalgan.

Salom Fayzbek! Siz keltirgan maqolaning shu joyi meni qiziqtrib qoldi. Beshikning kelib chiqishi tarihi haqida boshqa ma'lumotlar bormi? Chunki beshikni asosan turkiylar (balki mo'g'ullar ham) ishlatib kelgan degan fikrdaman. Ko'chmanchilikda juda qo'l keladigan kashfiyot. Bunga faqat sizni emas, qolgan ishtirokchilarning ham fikrlarini bilish qiziq.

O'zimning kuzatishlarimdan.
Ijobiy tomonlari:
menimcha, beshikda yotib katta bo'lgan bola (oyoq-qo'li bog'liqligiga doimiy tan berish natijasida) sabrliroq bo'lib katta bo'ladi;
onasining yumush ishlariga vaqt ajratishiga yengillik yaratadi;
tagini quruqligini taminlaydi.

Salbiy tomonlari:
beshikdanmi, yoki yo'qmi, aniq aytolmayman, ahamiyat berib qaralsa turkiylar asosan bosh, toz, oyoq tuzilishlari bilan farq qilib turadilar;
bolani to'g'ri belashning biror bir standarti yo'qligi. Tortib bog'lash noto'g'ri degan fikrni bildirishdi. Ba'zilar 'tortib bog'lamasa bo'shab chiqib ketadi' deb torteeeeeeb bog'lashganini ham ko'rganman;
qattiqroq tebratsa (bosh aylanish kayfiga tushib) uhlab qoladi deb, kuchi boricha (yuqori chastotada) tebrash natijasida bolaning miyasiga ta'siri;
tebrashni, gohida, yoshroq uka-singil, jiyanlaga ham ishonib tashlab ketiladi;

[starter]

9 sahifa gap-so'zni o'qib o'tirmadim. Beshikning zararlari haqida qiziqib ko'rmaganman. Chunki o'zim beshikda yotmaganman va farzandlarimni ham beshikka belamayman. Chunki beshikda yotganlarning ko'pchiligida bosh deformatsiyalanadi.

[Fayzbek]

Сообщение от starter

9 sahifa gap-so'zni o'qib o'tirmadim. Beshikning zararlari haqida qiziqib ko'rmaganman. Chunki o'zim beshikda yotmaganman va farzandlarimni ham beshikka belamayman. Chunki beshikda yotganlarning ko'pchiligida bosh deformatsiyalanadi.

Men yaqinda jiyanlarimni ko'rikdan o'tqazish uchun Nevropotolog huzuriga olib bordim. Salgina tebranishdan ham yosh bola bosh miya chayqalishi jarohatini olish mumkin ekan, ularni aytishicha. Oilamizda deyarli hamma beshikda yotishgan. O'ylanib qoldim.

[starter]

Сообщение от Fayzbek

Men yaqinda jiyanlarimni ko'rikdan o'tqazish uchun Nevropotolog huzuriga olib bordim. Salgina tebranishdan ham yosh bola bosh miya chayqalishi jarohatini olish mumkin ekan, ularni aytishicha. Oilamizda deyarli hamma beshikda yotishgan. O'ylanib qoldim.

Buni ustiga beshik juda tor bo'ladi. Ustini yopib qo'yishsa dimiqib ketish mumkin. Odamni yuragi ezilib ketadi. Kenggina krovatchaga nima yetsin. Krovatchaning tepasiga turli o'yinchoqchalar osib qo'ysa bo'ladi. Baribir krovat yaxshi. Bosh ham deformatsiyalanmaydi.

[SanjaR]

Сообщение от starter

9 sahifa gap-so'zni o'qib o'tirmadim. Beshikning zararlari haqida qiziqib ko'rmaganman. Chunki o'zim beshikda yotmaganman va farzandlarimni ham beshikka belamayman. Chunki beshikda yotganlarning ko'pchiligida bosh deformatsiyalanadi.

Бешикда катта булганман...худога шукур тани жоним сог, бошим хам пачокмас....агар кимнидир хаётда проблемаси булса аламини бешикдан олмасин.... аёлларимиз уй ишларига хам улгуриши керакку ахир....хохласак хохламасак урф одатимзга кура келинларимизни вазифалари бор... болани бешикка белаб бемалол колган ишларини килиб оладилар... бешик керак....миллий белгиларимиздан биттасику у ахир.

[starter]

Сообщение от SanjaR

Бешикда катта булганман...худога шукур тани жоним сог, бошим хам пачокмас....

Beshikning zararlari juda chaynalgan mavzu. Bu forumda beshik haqida 2 ta mavzu bor ekan. Boshqa forumlarda ham (shuningdek, qo'shni davlatlar forumlari) rosa chaynalgan. O'qib ko'rib kerakli xulosaga kelish qiyin emas. Kamida beshikning foydasi shubha ostida degan fikrga kelish mumkin. Beshikni yoqlaydiganlar asosan milliy qadriyatlar va boshqa bla-bla-bla qabilidagi kurakda turmaydigan argumentlar bilangina cheklanishadi.

Сообщение от SanjaR

аёлларимиз уй ишларига хам улгуриши керакку ахир....

Bolani krovatchaga yotqizib qo'yib ham ishlarni bajarishga ulgursa bo'ladi. Yo nima bola o'rnidan turib noma'lum yo'nalishda qochib ketadimi? Endi to'g'ri kimdir uchun birinchi o'rinda uy ishlari tursa, boshqa birov uchun bola muhimroq o'rinda turadi. Uy ishlari shu darajada ko'p bo'lsa, oiladagilar ham onaga yordam berishi kerak ishlarni kamaytirishda. Agar cho'ntak ko'tarsa xizmatkor olish kerak.

Сообщение от SanjaR

бешик керак....миллий белгиларимиздан биттасику у ахир.

Milliy belgilarimiz qatorida shubhali va salbiy narsalar umuman bo'lmaydi deb o'ylaysizmi?

[Nigora Umarova]

Сообщение от starter

Beshikning zararlari juda chaynalgan mavzu. Bu forumda beshik haqida 2 ta mavzu bor ekan. Boshqa forumlarda ham (shuningdek, qo'shni davlatlar forumlari) rosa chaynalgan. O'qib ko'rib kerakli xulosaga kelish qiyin emas. Kamida beshikning foydasi shubha ostida degan fikrga kelish mumkin. Beshikni yoqlaydiganlar asosan milliy qadriyatlar va boshqa bla-bla-bla qabilidagi kurakda turmaydigan argumentlar bilangina cheklanishadi.

[MOD]Nutq madaniyatiga e'tibor bersangiz, iltimos. Tuppa-tuzuk qizga o'xshaysiz-ku, gapirish jarayoningiz... [/MOD]

Сообщение от starter

Bolani krovatchaga yotqizib qo'yib ham ishlarni bajarishga ulgursa bo'ladi. Yo nima bola o'rnidan turib noma'lum yo'nalishda qochib ketadimi? Endi to'g'ri kimdir uchun birinchi o'rinda uy ishlari tursa, boshqa birov uchun bola muhimroq o'rinda turadi. Uy ishlari shu darajada ko'p bo'lsa, oiladagilar ham onaga yordam berishi kerak ishlarni kamaytirishda. Agar cho'ntak ko'tarsa xizmatkor olish kerak.

Gap onaga ham, bolaga ham qulaylik tug'dirish haqida ketmoqda.
Xizmatkor yollashga hammaning ham cho'ntagi ko'tarmaydi. Qolaversa, o'zbek oilalarida kelinmi, qoyillatib xizmatini qilsin, biz ham kelin bo'lganmiz degan aqida mavjud.
Har bir ona uchun go'dak parvarishi va bola tarbiyasi birinchi o'rinda tursa kerak.

Сообщение от starter

Milliy belgilarimiz qatorida shubhali va salbiy narsalar umuman bo'lmaydi deb o'ylaysizmi?

Bo'lishi mumkin.
Siz qaysi belgilarni shubhali va salbiy deb keltirib o'tgan bo'lardingiz?

[OmoN]

Сообщение от starter

Beshikni yoqlaydiganlar asosan milliy qadriyatlar va boshqa bla-bla-bla qabilidagi kurakda turmaydigan argumentlar bilangina cheklanishadi.

Бешикни ёқламайдиганлар ҳам ҳудди шундай бла-блалар билан чекланишади. Ҳали биронта ҳам зарари исботланмади. Бир-икки кишига зарари теккан билан бешик зарарли нарса бўлиб қолмайди. Боши деформацияланганларнинг оналари/бувилари "золим"/дангаса бўлса бешик зарарли деганимас. Бешикни кони фойда ҳам деёлмайман. Лекин баъзи бир қулайликлари бор. Буни тушунишни истамайдиганлар инкор этгани билан бешик зарарли бўлиб қолмайди. Ҳали бирон жойда бешикнинг зарарини исботланганини кўрмадим. Ҳар доим бешикнинг зарарини исботлаш сўралса бош деформацияланишидан бошлаб кроватчани мақташ билан тугатишади. Кейин ўзбек қайноналарининг золимлигини улаб кетишади. Баъзи ақллилар камбағалликни ҳам қўшиб қўйишади (болалар кроватчаси қимматроқ бўлгани учун). Кроватча яхши нарса. Лекин бу бешикнинг зарарли эканлигини исботламайди. Дангаса она ёки золим қайнонанинг келини болани бешикка 5-6 соатлаб боғлаб қўйса канешна деформацияланадида. Ёки нервнный она маятникка ўхшатиб силтаб тебратса мия ҳам чайқалади. Бешикда катта бўлганман. Худога шукур қийшиқ ҳам, маймоқ ҳам эмасман. Ақл ҳушим ҳам жойида(ҳар холда палатадошларим Муссолини билан Гитлер шундай ҳисоблашади ).