Моё меню Общее меню Сообщество Правила форума Все прочитано
Вернуться   uForum.uz > ТЕМАТИЧЕСКИЕ ФОРУМЫ > Образование > ZiyoNET
Сообщения за день Поиск
Знаете ли Вы, что ...
...нарушения правил форума наказываются. Старайтесь их не нарушать.
<< Предыдущий совет - Случайный совет - Следующий совет >>

ZiyoNET Общественная образовательная сеть ZiyoNET


Ответить

 
Опции темы Опции просмотра
Старый 22.01.2009 15:01   #1  
Аватар для Nigora Umarova
Оффлайн
AKA:Nigorabegim
Сообщений: 8,095
+ 8,360  10,318/4,529
– 37  58/50

UzbekistanОтправить сообщение для Nigora Umarova с помощью ICQОтправить сообщение для Nigora Umarova с помощью Skype™Мой КругFacebook
Exclamation Тарбия замони

Уч минг йиллик тарихга эга бир парча папирус когозида "Дуч келган одамлар узини тарбия ишларига ураяпти ва ёшлар бузилиб кетмокда" деган ёзув битилган экан.
Бундан куриш мумкинки, тарбия масаласи кадим даврлардан бошлаб то хозирги кунгача уз ахамиятини йукотмаган.
Тарбияни качон килиш керак ва унинг кандай усулларидан фойдаланмок керак?
Ёшлар тарбиясида катталарнинг: ота-онанинг, тарбиячи муаллимларнинг, атроф-мухитнинг таъсири кандай?
Форумда шунга ухшаш мавзулар жуда куп очилган. Лекин тарбиянинг узи нима, уни кай пайтда ва кай усулда бермок даркор?
Ушбу мавзуда шу хакида фикр юритсак, азизлар.

Мавзуда фикр юритишдан олдин рухсат этсангиз, озгина лирик чекиниш килсам.

Цитата:
Жиян тогасига:Жиннисан,-деса,
Ота танбех берди углига секин:
-Тоганг катта одам, каттани эса
Сизлаш керак, углим,Жиннисиз, дегин.

Эркин Вохидов
Балким, ёшларнинг тарбияси бузилиб кетишига биз катталар сабабчидирмиз?
Лаббай, нима дейсизлар?

Последний раз редактировалось Nigora Umarova; 22.01.2009 в 15:08.
Ответить 
Старый 22.01.2009 16:05   #2  
Аватар для Nigora Umarova
Оффлайн
AKA:Nigorabegim
Сообщений: 8,095
+ 8,360  10,318/4,529
– 37  58/50

UzbekistanОтправить сообщение для Nigora Umarova с помощью ICQОтправить сообщение для Nigora Umarova с помощью Skype™Мой КругFacebook
Тарбия хакида алломаларимиз, олиму фузалоларимиз куплаб дурдона фикрлар билдирганлар. Уларнинг бу фикрлари хаётда кайсидир жихатдан доруламал булиб хизмат килиши мумкин. Мавзуда узингизга ёккан шундай бебахо фикрлардан хам колдирсангиз хам булади.
Якинда олим Мухаммад Куроновнинг "Оталар китоби" деган китобини укидим. Китобда жуда куплаб ибрат олгули фикрлар ёзилган.
Китоб 20-50 ёшлардаги, хали фарзанд тарбиясида туб бурилиш ясашга кодир оталарга мулжалланган булиб, уни отанинг уз углига, яъни ёш отага угити услубида ёзилган.
Халкимизда, "Бола дунёга келтирганники эмас, тарбиялаганники"-деган доно гап бор. Одам болалари пок, ахлокан баркамол булиш учун тенг имконият билан тугилади. Бирок оталарнинг тарбия тугрисидаги билим, хафсала ва масъулияти хар хил. Шу сабабли уларнинг айримлари угилларини узлари, эл-юртимиз кутганидек тарбиялай олмаганлигидан аччик-аччик пушаймондадирлар. Бу эса ота-угил муносабатларида миллий тарбия анъаналарини тиклаш, замонавийлаштириш ва куллашда оталарга замонавий педагогик ёрдам беришни такозо этади.
Агар 5-10 йил олдин уларга "Углингизни кандай тарбиялаяпсиз", десангиз, улар: "Худога шукур. Егани олдида, емагани ортида, Камим йукю Яхши", дейишар эди. Хотиржам эдилар. Лекин бу хотиржамлик асоссиз эди.
Узи оталарнинг угил учун тарбиячилик масъулияти сусайгандек. Улар угил тарбиясини хам онанинг нозик елкасига осиб куяётгандек. Авваллари ота-боболаримизнинг угилни тергашга тили, иллатларини куришга кузи уткир булган. Угилнинг феълида бир айниш сезилса, пайсалга солмай, уша захоти тузатишган. Куриб курмасликка, билиб билмасликка олиш, "Бир гап булар, акли кирса одам булар", дейиш узбек оталарига ёт булган. Миллий тарбиямиз шуни талаб килган. Шуни талаб килмокда!
Тарбиянинг замони, макони булади, деган эдилар миллатимизнинг маърифатпарвари Абдулла Авлоний. Бугун замон узгарди. Мураккаб ва тахликали замонда яшаяпмиз. Угилни отасига кайрайдиган мунофикларни хам курдик.
Куйидаги хабарларда тажрибали устоз-мураббийнинг узок йиллик кузатишларининг меваси акс эттирилган.
Ответить 
"+" от:
Старый 22.01.2009 16:16   #3  
Аватар для Nigora Umarova
Оффлайн
AKA:Nigorabegim
Сообщений: 8,095
+ 8,360  10,318/4,529
– 37  58/50

UzbekistanОтправить сообщение для Nigora Umarova с помощью ICQОтправить сообщение для Nigora Umarova с помощью Skype™Мой КругFacebook
Авваламбор, китобдаги маълумотларни муаллиф номидан эълон килаётганимдан форумдошларимиздан узр сурайман.
Цитата:
Бу китоб нега ёзилди?
Китоб нега ёзилади? Одамларга ёрдам учун. Уларни касал булмасин, адашмасин, ожиз булмасин, камбагал булмасин, кийналмасин деб. Яхши китобни киши канча укиб, амал килса, бизнесда, океану сахроларда адашмайди, бой, соглом булади.
Углим, бу китоб факат сен учун эмас, "Болам бахтли булсин", деб ният килган хамма ёш оталар учун ёзилди. Факат бир тилагим-унда ёзилган фикрларга амал кил. Амал килмасанг, тамаки чекиш зарарлигини тушун(тир)иб, сигарет тутаётган кишига ухшаб коласан.
Амал килинмаган билимнинг фойдаси йук.

Ответить 
"+" от:
Старый 22.01.2009 16:30   #4  
Аватар для Nigora Umarova
Оффлайн
AKA:Nigorabegim
Сообщений: 8,095
+ 8,360  10,318/4,529
– 37  58/50

UzbekistanОтправить сообщение для Nigora Umarova с помощью ICQОтправить сообщение для Nigora Umarova с помощью Skype™Мой КругFacebook
Цитата:
Углим, кара, эшит!
Эътибор килмаса, одам юраги ураётганини хам, олаётган нафасини хам сезмайди. Ахлокдаги баъзи кусурларни хам.
Кара. Отасига, онасига бакираётган болалар бор. Ота-онаси билан мол-мулк талашиб судлашаётган, кариялар уйининг манзилини суриштираётган фарзандлар бор. Киндигини курсатиб, номахрамларни узига каратаётган айрим узбек кизларимиз бор. Чекиб, ичиб, йулдан озиб, бузилиб кетаётган айрим кизларни кур. Илжайиб ё хумрайиб, кунларини бекор утказаётган танбал йигитларга бир кара. Булар бегона эмас. Балки, сенинг ёки хув ана, тарвуз кутариб, мобилникда сузлашиб, Нексиясига бораётган узбегимизнинг болалари.
Интернет хоналарида фойдали билим олиш урнига уйин учун соатига 300 сум кетказаётган болалар ким булди? Кизларга таклид килаётган жувонларни кур. Улар кимнинг кизи, опаси, онаси, холаси? Шулардан ибрат ол. Уйла. Сукинишлар, ёлгонлар, ушкиришлар, бакиришлар, тилёгламаликлар, гийбат... Узинг хулоса кил.
Бу сукиниш, ушкириклар... хавони тебратган бир физик тулкин булибгина утиб кетмайди. Сенинг болаларингнинг хам кузларидан, кулогидан утиб, миясига киради, чукиб колади. Ёмон таъсир килади. Бузади.
Демак, иложинг борича болангнинг кулогини ёмон гап-сузлардан, кузларини-иллатларни куришдан асра.
Ответить 
"+" от:
Старый 22.01.2009 16:42   #5  
Аватар для Nigora Umarova
Оффлайн
AKA:Nigorabegim
Сообщений: 8,095
+ 8,360  10,318/4,529
– 37  58/50

UzbekistanОтправить сообщение для Nigora Umarova с помощью ICQОтправить сообщение для Nigora Umarova с помощью Skype™Мой КругFacebook
Цитата:
Тарбия нима?
Углим. Бу сузнинг маъноси куп. Сен уни энг узбекча, энг амалий, энг фойдали маънода тушун. Тарбия-ургатиш дегани. Ургатишдан максад хам, натижа хам аник булади. Боламни, менинг неварамни бахтли булишга ургат! Неварамга евростилда туртта турт каватли каср куриб, турт хил автомабиль, дунёнинг турт китъасидан виллалар олиб берарсан. Истаган нарсасини, истаган пайт, истаган жойда мухайё киларсан. Лекин бахт олиб беролмайсан. Олиб берилган нарсаларнинг кадри булмайди. Уларни бир соат ё бир кунда, бир киморда ютказиш мумкин. Эрка углинг сенинг пулингни чекиб, олиб берган машинангни ичиб хайдаб, бировни майиб килиб, улдириши мумкин. Уйламай пул тиккан акциялари бир кунда кадрсизланиши мумкин. Фарзандга миллиард сумлик шароит, кулайлик, кошона олиб бериш осон. Уни бахтли булишга ургатиш кийин.
Ответить 
"+" от:
Старый 22.01.2009 17:03   #6  
Аватар для Nigora Umarova
Оффлайн
AKA:Nigorabegim
Сообщений: 8,095
+ 8,360  10,318/4,529
– 37  58/50

UzbekistanОтправить сообщение для Nigora Umarova с помощью ICQОтправить сообщение для Nigora Umarova с помощью Skype™Мой КругFacebook
Цитата:
Углинг кандай одам булиши кимга боглик?
Бу - жуда кухна савол. Баъзи эринчоклар "Энди, пешонасида нима булса, шу булади-да", деб гудраниб, эснайди. Гапни бошка, хазми осон, саёз, ёкимли нарсаларга буришади. Лекин Шаркнинг буюк педагог боболаридан бири Жалолиддин Довоний ва ундан 200 йил кейин яшаган немис педагоги Адольф Дистервег "Бола калби тоза ёзув тахтасига ухшайди. Унга нима ёзилса(киритилса0, шу унинг такдирини яратади" дейишган.
ХХ асрда яшаб ижод этган айрим олимлар (социобиологлар)нинг фикрича, оламда тугиладиган тирик хилкатлар икки хил булади. Бири тайёр, тугма дастури билан тугилади. Тугилган кунидан бошлаб дастур хам ишга тушади. Иккинчи бири-ярим тайёр дастур билан тугилади. Яъни ярми у билан бирга тугилган булади. Ярмини хаётдан олади. Одам ана шу иккинчи турга киради, дейишади.
Буни узбеклар минг йиллар олдин кашф килиб куйишган. "Олманинг остига олма тушади" деб тугма дастурни, "Бир палакда хар хил ковун пишади", деб иккинчи дастурни тушунтирганлар. Яна бир гап бор: "Гар хаётдан олмаса таълим, унга ургатолмас хеч бир муаллим". Бунга хам шубха билан кара. Фарзанд тарбияси учун жавобгарликни ким яхши, ким ёмонлигини билиб булмайдиган хаётга, яъни "хеч кимга" юклаб куйиб булармикан хозирги жахон микёсида долгали даврда? Агар бу фикрга амал килсак, болаларимизни куча, яхши-ёмонларга топширишимиз керак булади. Сен шунга розимисан? Углинг, аввало, сенга азиз, сенга керак. Уни кучага бериб куйма. Углингнинг кандай одам булиши хозир хал булаяпти. Бунинг уни тарбиясига бераётган, ё эриниб бермаётган эътиборинг хал килаётир. Кеча телевизорда курган киноингга кетган вактингни углинг билан гаплашишга сарфласанг яхширок булар эди. Бугун шундай кил.
Уйла. Кечаги кун сенинг фойдангга ишладими, ё зарарингга? Жавобинг булмаса, билиб куй-зарарингга ишлаб утибди.
Ответить 
"+" от:
Старый 22.01.2009 17:29   #7  
Аватар для Nigora Umarova
Оффлайн
AKA:Nigorabegim
Сообщений: 8,095
+ 8,360  10,318/4,529
– 37  58/50

UzbekistanОтправить сообщение для Nigora Umarova с помощью ICQОтправить сообщение для Nigora Umarova с помощью Skype™Мой КругFacebook
Цитата:
Углингнинг тили чикди
Боланг айтаётган биринчи сузларни ёзиб юбор. Бунинг учун дафтар тут. Утаётган хар бир йил бу дафтар кимматини ошира боради.
Углингнинг тили она тилида чиксин. Унга янги сузларни ургат. Маъносини курсат. Ана шунда унинг кузи билан сузи, сузи билан кузи, фикри, нияти тугри булади. Шундай килмасанг, у сузлар маъносини ё билмай, ё нотугри ишлатади. Бир-икки жойда изза булади. Юрагини олдириб, уятчан, тортинчок, куркок, иккиланувчан булиб колади. Бу-ёмон.
Мавхум сузни ургатма. ё нотугри тушунади, ё тушунмайди. Уни билиб олган сузларини тугри тушунишга, тугри гапиришга, тугри ишлатишга ургат.
Ответить 
"+" от:
Реклама и уведомления
Старый 22.01.2009 17:35   #8  
Аватар для Nigora Umarova
Оффлайн
AKA:Nigorabegim
Сообщений: 8,095
+ 8,360  10,318/4,529
– 37  58/50

UzbekistanОтправить сообщение для Nigora Umarova с помощью ICQОтправить сообщение для Nigora Umarova с помощью Skype™Мой КругFacebook
Цитата:
Хушмуомалалик
"Хуш" дегани ёкимли дегани. Муомала-амал килишни билдиради. Фикрни чиройли, ёкимли баён килиш осон эмас. купол, тумток муомала буладиган яхши ишни хам булмас килади.
Углинг билан рост, очик чехрада гаплаш. Чунки боланинг кузлари худди сканер каби сенинг киёфа, характларингни унинг миясига олиб киради. Буни бола хам, сен хам сезмайсан. Болани отасига ухшатадиган механизм-ана шу. Ростгуйлик, хушмуомалалик(хушомадгуйлик эмас) болангни хамма жойда куллайди. Тадбиркорлик асри- XXI асрда бу жуда аскотади.
Чунки яхши гап билан илон инидан, ёмон гап билан пичок кинидан чикади.
Ответить 
"+" от:
Старый 22.01.2009 18:08   #9  
Real ID Group uParty Member Ultimate
Аватар для Shomurodov Shohruh
Оффлайн
AKA:xshom
Сообщений: 1,872
+ 1,707  983/610
– 218  30/25

UzbekistanОтправить сообщение для Shomurodov Shohruh с помощью Skype™
Bu dunyoda qancha kishi bo`lsa, shuncha fikr, shuncha ichki dunyo. Har bir inson uchun qanaqadir standartlarni qo`yish qiyin bo`lsa kerak, hamma vaqt istisno topilib qoladi. Umuman tarbiya bilan kishining ma'naviy dunyosi qanday bog`liqda? Kitobda juda ham yaxshi fikrlar yozilgan, ayniqsa bolani erkalatish to`g`risidagi. Yoshlikdan bolani kitobga o`rgatib borish kerak, ulg`aygandan so`ng o`z yo`lini tanlashga, shaxsiy fikrini shakllantirishda ko`mak beradi. IMHO.
Ответить 
"+" от:
Старый 22.01.2009 19:49   #10  
Аватар для orta-turk
Оффлайн
Сообщений: 13
+ 8  19/6
– 0  0/0

Uzbekistan
Qaysi tarbiya?

Tarbiya hamma zamonlarda ham dolzarb bolgan masaladir. Uktabr tontarishidan oldin ham "tarbiya-tarbiya" dedilar jadidlar. Tontarishdan keyin bolshavoylar ham "tarbiya-tarbiya" deb jar soldilar. Mustaqillikdan keyin ham, hozir ham odamlar uchun ichi achiganlar "tarbiya-tarbiya" deyishayapti. Tarbiyaning dolzarbligi bahsu munozaradan tashqari narsa.

Qiyinroq masala "qaysi yoki qanday tarbiya" degan masaladir. Bu haqda tortishish mumkin.

Maorif sohasida kop ishlagan, yoshlarning tarbiyasi bilan bevosita shugullangan men tanigan bir kishi bir zamonlar shunday degan edi: "Tarbiya uch xil boladi: oila tarbiyasi, ko`cha tarbiyasi, va maktab tarbiyasi".

Bola birinchi tarbiyani uyidan, oilasidan oladi. Maktab yoshiga yetgan paytda, maktabdan tarbiya ola boshlaydi. Ammo, maktab tarbiyasi bilan birgalikda kocha tarbiyasi bilan ham tanishuv boshlanadi. Bolaning qanday o`sishi kop jihatdan mana shu uch tarbiyaning uygunligiga bogliq boladi. Kimdadir oila tarbiyasi kuchliroq boladi, kimdadir maktab tarbiyasi, kimdadir kocha tarbiyasi.

Bir sinfdoshim bolardi. Oilasi tinchmas. Urush-janjal. Maktabda ham ishlar pachava. Ammo, kocha sohasida ustamon: birinchi bolib qarta oynagan, tanga oynagan ham osha, koknor tortgan ham osha, yoqalashgan ham osha. Kopincha, kochadagi bekorchilar bilan birga korardingiz.

Maktabni tugatdik. Hamma har yoqqa sochilib ketdi. Ancha yillardan keyin eshitsam, kimnidir joralari bilan o`ldirib, endi qidiruvda, qochib yurganmish.

Balki, hozirdagi muammo osha kocha tarbiyasining boshqa ikki tarbiyadan ustun bolib olganidadir?

Bola bechora oilasiga qaraydi, ota-onasi urush janjaldan qoli boshamaydi. Sunnat toy qilaman deb ota milyonlab pulni sovurishga tayyor, lekin komputer, yoki aqalli sal qimmatroq bir kitob sotib olishga kelganda hayotning "ogirlashib ketayotganligi"dan shikoyat qiladi. Ona telefonda soatlab suhbatlashishga, yoki keti-korinmas seriallarni korishga vaqt topadi, lekin ogli bilan birga dars qilishga kelganda, "kir yuvishi" yoki "dadasi kelguncha ovqat qilishi"ni rokach qilib qoladi.

Oiladan iliqlik kormagan peshonasi shor bu bola maktabni kuzatadi. Boshida oqituvchilari koziga farishtadek gunohsiz, hamma narsani togri qiladigan, odobli korinadi. Hatto, "shu oqituvchilarim ovqat yermikin?" degan xayollarga ham boradi. Ammo, faloncha amaldorning ogli, kallavaram bolsa ham besh olganida, hurmat qilib yurgan oqituvchilarini mast holda korganida, sinf rahbari sinfdoshlar otirishiga pul bermaganligini butun sinf ichida yuziga solganida bu tarbiya turidan ham kongli soviydi.

Ana shunda kocha tarbiyasi uning kozlari oldida butun ziynatlarini korsata boshlaydi; yengil hayot, qiziqarli suhbatlaru oyinlar, gaplarini boshqalarga otkazadigan, ogzida sigaretlik "krutoy" bolalar va hk.lar uni oziga rom qila boshlaydi. Bular oldida kopchilik bolalar bardosh berolmay qolishadi...

Shuning uchun, avvalo, oila tarbiyasini yaxshilashimiz kerak. Ota-onaning ozi tarbiyali bolishi kerak. Achchiq olma qanday qilib shirin shaftoli mevasini bersin?!

Ikkinchidan, maktab tarbiyasining mavqeini kotarish, maktabni jihozlantirishni eng dolzarb vazifalardan deb bilish, maktab oqituvchilarini birovlarning chontagiga qaramlilikdan qutqarish, bu kasbni jamiyatning eng obroli kasblaridan biriga, bu dargohni esa odamlar ishonadigan, hurmat qiladigan amaliy tarbiya maskaniga aylantirish zarur.

Ana shunda bu ikki tarbiya birlashib, kocha tarbiyasining salbiy ta'sirini bartaraf qilishi mumkin.

"Tarbiya" sozining ozagi "robb" yani tangri ekan. Shuning ozi ham, balki, tarbiyaning qanday bolishligi kerakligiga dalolat qilar?

---

P.S. Yuqorida yozganlarimdan kocha tarbiyasi faqat salbiy taraflarga egadek korinib qoldi. Ammo, aslida unday emas. Agar kochada oila va maktab tarbiyasi ustun bolganlar kopaysa, unda kocha tarbiyasi ham shunga muvofiq ijobiy tarafga ozgaradi.
Ответить 
Ответить




Powered by vBulletin® Version 3.8.5
Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd. Перевод: zCarot
Advertisement System V2.5 By Branden
OOO «Единый интегратор UZINFOCOM»


Новые 24 часа Кто на форуме Новички Поиск Кабинет Все прочитано Вверх