Ким нима ўқияпти?...

[Sparc]

Эркин Аъзамнинг "Шовқин" романини ўқиб чиқдим.
Роман нима мақсадда ёзилганини тушунолмадим. Бир тарафдан, 70-80 йилларда ўзбек киносидаги муҳит, айрим таниш "арбоб"ларнинг ҳаёт тарзи хроникаси дейиш мумкин.
Бошқа тарафдан, романни иккинчи номини "Масковдаги ишқий саргузаштлар" деб қўйса ҳам бўларди.

Хуллас, роман ниманидир кўзлаб ёзила бошлангану, кейин воқеалар шовқинида мақсадни йўқотиб қўйган кўринади.

[Sparc]

Энди Исажон Султоннинг "Озод" романини ўқияпман. Муаллиф романни Озод Шарафиддинов хотирасига бағишлашини кўриб, китобни олдим. Лекин...

[Sparc]

Коэльонинг "Алхимик"и битта ривоят асосида яратилиб, маълум вақт машҳур бўлди. Айтматовнинг "Асрга татигулик куни" утмиш, замона, келажакни қамраб олсада, манқурт тўғрисидаги ривояти билан эсда қолди.

Умуман, шарқда наср ҳам назм ҳам ривоят асосида қурилгани маълум. "Шоҳнома", "Минг бир кеча", "Калила ва Димна", "Мантиқ ут тайр" ни эслаш кифоя манимча.

Хуллас, "Озод" романи ҳам ривоятлар асосига қурилган.

[Биллур]

Сообщение от Nigora Umarova

Бахтиёр Абдулғафурнинг асарини бир нафасда ўқиб чиқдим. "Оламлар кураши"да "Доктор Моро ороли"даги одам-ҳайвон аралашмасидаги гибрид махлуқотларни, "Ширин қовунлар мамлакати"даги Акромвой каби қизиқувчан ва қатъиятли Рустамни, сеҳрли эртаклардаги девларни, "Гамми айиқлари"даги гоблинларни, "Гарри Потернинг саргузаштлари"даги баъзи элементларни ҳам учратдим, улар билан номоддий оламда, ер ости салтанатида бирга сайёҳат қилдим, бир зум бўлса-да болаликка қайтдим. Бахтиёрнинг ютуғи, "Инсон қалбида ёмонлик, зулм, қаҳр кўпайса, ундан ёвузлик тимсоли малика Нурния озуқа олиши, ушбу иллатларга ружу қўйган инсонлар қанчалик кўпайса, шунчалар қудратга тўлиб боришивни маҳорат билан очиб берганлигида, виртуал ҳаёт билан реал ҳаётнинг анча фарқи борлигини китобхонга етказиб беришга ҳаракат қилганида.
Китоб муаллифи таъкидлаганидек, ҳар бир исоннинг қалбидаги эзгулик жавҳари йўқолмасин, акс ҳолда у англаб етмайдиган махлуққа айланади. Бугунги ахборотлар уммонида чўкиб кетаётган инсон фақат ақлига бўйсунса, қалби ўлиши, ўзлигини унутишидан Ўзи асрасин. Асар бир бонгдек. Иложи бўлса ушбу қиссани мактаб дарслигига киритиш керак.

Ушбу китобни топдим. Иккитасини сотиб олдим.
Ажойиб асар экан. Укишни давом этамиз...

[Sparc]

Саломат Вафонинг "Номсиз кема" хикоялар тўпламини ўқияпман.

Айрим хикояларни ўқиганда "Оворанинг кўрган-кечирланлари" дек қора бўёқлар кўпайиб кетгандек туюлди. Лекин бошқа тарафдан кундалик хаётда, яқин ёки танишларимиз турмушида хамма нарса силлиқмаску, муаммолар етиб ортади. Манимча, бу асарларни мустақиллик даври реализми дейиш мумкин.

Маълумки, "мустабид тузум" даврида одамлар давлат химоясида ёки қарамогида бўлишга, бепул олий маълумот, бепул медицина, ижтимоий химоя, иш билан таъминланганлик одатий хол эканлигига ўрганиб қолгандик. Мустақилликка эришгач, русчасига айтганда иждивенчестводан воз кечиш, давлатнинг вазифаси иқтисодий мустақилликга эришиш, бош ислохотчи булиш эканлиги айтилди. Шунга кўра хар ким ишбилармон бўлиши, иш жойини ўзи топиши ва охир оқибат, тан олиш керакки жамиятимизда ягона қадрият моддий бойлик орттириш, пул топиш бўлиб қолди.

Саломат Вафонинг хикояларида худди шу реализм тасвирланади.

[Биллур]

Garri Pottet 1-kitob. Sh.Dolimov tarjimasi. Qo'limizga yetib keldi, kam bo'lmasin.
Muso Toshmuhammad o'g'li Oybekning "Bolalik xotiralari" kitobini oqiyapman. Maktab davrlarida o'qigandim.
Bilaman ajoyib asar, hayotimiz qanday o'zgargan, baxtlimiz o'zbeklar...

[Sihat-Salomatlik]

Сообщение от Sparc

Эркин Аъзамнинг "Шов?ин" романини ў?иб чи?дим. Роман нима ма?садда ёзилганини тушунолмадим. Бир тарафдан, 70-80 йилларда ўзбек киносидаги му?ит, айрим таниш "арбоб"ларнинг ?аёт тарзи хроникаси дейиш мумкин. Бош?а тарафдан, романни иккинчи номини "Масковдаги иш?ий саргузаштлар" деб ?ўйса ?ам бўларди.

90-йиллардан кейин ёзилган асарлар ичида буна?алари кам эмас. Ўзим мактаб адабиёт дарслигига киритилган ёзувчиларнинг "иш?ий-эротик" ру?да ёзилган ?иссаларнинг бир нечтасини ў?иганман, лекин афсус бу асарларнинг номлари эсимда ?олмабди, балки бу яхшиликкадир... Менимча, бундай асарлар ёзилишига сабаб ёзишга арзигулик мавзуга ?ўл уролмаслик ёки бўлмаса иш?ий мавзудаги ?алам ўткирлигини ў?увчиларга намойиш этиш бўлса керак. Ёзувчилар даврасини оддий одам тушуниши ?ийин, балки иш?ий асарларда ?андайдир фалсафа уру?и бор деб ?исобланар.

[Nigora Umarova]

Сообщение от Sparc

Саломат Вафонинг "Номсиз кема" хикоялар тўпламини ўқияпман.

Маълумки, "мустабид тузум" даврида одамлар давлат химоясида ёки қарамогида бўлишга, бепул олий маълумот, бепул медицина, ижтимоий химоя, иш билан таъминланганлик одатий хол эканлигига ўрганиб қолгандик. Мустақилликка эришгач, русчасига айтганда иждивенчестводан воз кечиш, давлатнинг вазифаси иқтисодий мустақилликга эришиш, бош ислохотчи булиш эканлиги айтилди. Шунга кўра хар ким ишбилармон бўлиши, иш жойини ўзи топиши ва охир оқибат, тан олиш керакки жамиятимизда ягона қадрият моддий бойлик орттириш, пул топиш бўлиб қолди.

Саломат Вафонинг хикояларида худди шу реализм тасвирланади.

Ҳақиқатдан ҳам адибанинг ҳикояларида қандай бўлса, шундай-реал тарзда, ҳаётни бежаб-бўяб кўрсатмай тасвирлаш услуби мавжуд. "Номсиз кема"ни ўқиш жараёнида - онасининг сўнгги дийдорига тўя олмаган фарзанд, ҳаёт ташвишларига ўралашиб қолган инсонлар тақдири, чегара ўртасида онанинг байроқ сифатида ҳилпираб турган рўмоли тимсоли, чегаранинг симли тўсиқларида кўзлари жовдираб онасининг тобутини кузатаётган, дард-аламга тўла асар қаҳрамони қиёфаси- буларнинг барча-барчаси кинотасмадек кўз олдингиздан ўтади. "Номсиз кема"ни ўқиётганда маҳзун мусиқа кишига ҳамроҳ бўлади.

[Sparc]

Сообщение от Nigora Umarova

"Номсиз кема"ни ўқиётганда

Хикояларнинг бирида Россиядан ишлаб кайтаетган ота ва угилнинг муносабатлари, йулдаги саргардонликлар жуда таъсирчан езилган. Асосийси, буларни хаммаси одамларнинг реал кундалик хаети.

[Nigora Umarova]

Сообщение от Sparc

Хикояларнинг бирида Россиядан ишлаб кайтаетган ота ва угилнинг муносабатлари, йулдаги саргардонликлар жуда таъсирчан езилган. Асосийси, буларни хаммаси одамларнинг реал кундалик хаети.

Тўғри, адиба ҳаётида реализм етакчи ўринда туради. "Ғужум" ва "Ҳазорасп"ида у асотир ва реал ҳаёт унсурларидан моҳирона фойдаланган. Муҳими эса, рамзлар остида "нимкоса"ларни кўп топса бўлади. Ҳаёт фақат ёрқин ранглардан иборат эмас-ку...
Ҳикояларни ўқиб "бўғилиб" кетасиз. Ҳикоя қаҳрамонларига ачинасиз, ҳамдард бўласиз.