Ижодхона

[Aliya]

Ҳур қиз мактуби.

“Менинг қиз бола эканимни билгач, ойим ҳар куни кўзёш тўкадилар. Чорасизликдан, афсус билан пичирлайдилар: “Энди нима қиламиз, болажоним? Кўчада қоламиз-ку...” Бу йиғи сабабини фақатгина бу йил мактабга чиққан Асила опам тушунади. Васила опам беш, Рисола опам уч ёшда. Кенжа опам Робия эса, энди ёшига етди. Баъзан, яқиндан бери оёқлари бироз қалтираб, қийналиб қадам ташлаётган Робия опам билан гаплашаман. У мени жуда яхши кўради, тушуна олади. Айниқса, ойим йиғласа, сиқилса, ёнига бориб, рақсга тушади, ишқилиб, уларни чалғитишга уринади. Чунки, мен ҳали бунча қайғу-ғамни кўтара олмаслигимни Робия опамга айтгандим.
Анчадан бери ойим даҳшатли нарсани ўйлашни бошладилар: “Қизалоғим, мени кечир... Лекин сен туғилмаслигинг керак. Йўқса, бувижонинг бизни уйдан ҳайдаб солади...” Юрагим тўхтаб қолаёзди. Начора, пешонамга ёзилгани шу экан... Ахир, қандай қилиб бунда ойимни айблашим мумкин?! Шифокор хола “Кеч қолгансиз. Аборт ҳаётингиз учун хавфли!” - деб, ойимни йўлдан қайтарди.
Йўл бўйи унсиз йиғлаб келдилар. Тақдирга лаънат, бувимга нисбатан нафрат, менинг тириклигимга, борлигимга шукроналик қоришиб кетганди бу кўзёшларда...
Охирги пайтлар турган еримдан пастлаб бораётганимни сезаман. Баъзан юрагим уришдан тўхтаб қолади, шундай пайтларда ойим қаттиқ оғриқ сезарканлар. “Кечиринг, ойи, дунёга келмай туриб, сизни шунча қийнаяпман...” Ойим ҳам мени тушунгандек, пичирлайдилар: “Сенинг ҳеч қандай айбинг йўқ, ҳаммасига жодугар бувинг айбдор!”
Тушунолмайман. Дадам ойимга севиб уйланганлар. Бувим эса, дадамни ойимдан рашк қилиб, сира тинч яшашга қўйиб бермаганлар. Ойим бувимга нима ёмонлик қилган эканлар-а? Баъзан ойим қўшнига ҳасрат қилгани чиққанларида, қўшниларнинг ҳам бу адолатсиз дунё ҳақидаги гапларини эшитиб, тушунганларим шу бўлдики, инсон зоти борки, ўзидан бир поғона пастда турганларни оёқости қилгиси, эзиб-қийнагиси келаркан. Ўзидан бир поғона баландда турганларга нисбатан хасад уларнинг ич-этини кемираркан. Худди бувимга ўхшаб. Ойим етимхонада катта бўлганлари учун доим ойимни ҳақорат қиладилар, алоҳида солинган уйлари остонасидан туриб эълон қиладилар: “Ҳали Аслиддинжоним келсин, бу етимчани жавобини бердириб, онаси ўпмаганини олиб бераман. Бир йилга қолмай, ўғил туғиб беради!” Дадам чет эл сафаридалар. Уйда кам бўладилар. Бизнеслари яхши. Ойим рўзғорда кам кўрмай, шукур қилишдан бўшамайдилар.
Кунларнинг бирида бувим яна остонада туриб, дийдиёларини бошладилар. Ойим мен билан анча оғирлашиб қолганлар. Мактабдан қайтган Асила опам бувимнинг гапларини эшитиб, чидаб туролмадилар: “Худодан қўрқмайсизми, буви?”
Шу чоғ аммам етиб келиб, опажонимни калтаклар остида қолдирди. Аммам ўша пайтлар эри билан жанжалли эди, шунинг учун бувимнинг пинжига кириб олганди. Ойим опамни ажратиш учун жонҳолатда аммамнинг қўлига ёпишдилар, аммам эса... бизни итариб юбордилар... Айни шу пайтда дадам чет эл сафаридан қайтиб қолдилар. Аммам салом-алик ўрнига яхшигина тарсаки билан сийланиб, Васила, Рисола ва Робия опамга қарашга маҳкум қилиндилар. Аммам Асила опамни шунчалик ёмон урган эканки, дадам тиббий ёрдам кўрсатиш учун уни ҳам биз билан олиб кетишга мажбур бўлдилар. Дадам ойимни кўтариб олган, Асила опам оёғида зўрға туриб, бизга эргашиб келяпти. Аллақайси суякларим синган, оғиз-бурнимга қон тўлган эди. Кўчага чиқиб, машина тўхтатган дадам ҳайдовчидан тезликни оширишни илтимос қилдилар. Ойим оғриқ зўридан инграр, “Худойим, бундан кўра жонимни олиб қўяқол!” – деб йиғларди. Дадам эса ўз ёғига қоврилар, бувим ва ойим ўртасида хуноб эди. Бугунги воқеалар оқибатида, пичоқ бориб суякка қадалган, дадамнинг ўз онасидан, синглисидан кўнгли совиб улгурган эди.
Ниҳоят, етиб келдик. Асила опамни шифокор опалар бошқа хонага олиб кетиб қолишди. Биламан, оғритиб укол қилишса ҳам, опам йиғламайдилар. Жуда оғир-вазмин қиз бўлганлар. Бизни эса, дарров туғруқ хонасига олишди. Ойим ҳушида эмасдилар. Мен эса ўзим учун ҳаммасини ҳал қилиб бўлган эдим. Агар, яшаб қолишни истаганимда, бунинг учун курашган бўлардим. Бироқ, нима учун яшашим керак? Бувимга ўхшаган дилозор бўлиш учунми? Ўз яқинларимга азоб бериб, роҳатланиш, хўрлаш, оёқости қилиш учунми? Ёки ойим сингари хўрликлар юкини елкамга олиш учунми? Йўқ, мен туғилишни истамайман. ИНСОН бўлишни истамайман!
“Сени туғилмаслигинг керак...” “Бувинг уйдан ҳайдаб чиқаради!” “Етимнинг кўрган куни қурсин...” Бу жумлалар қаторига менинг сўнгги ўйларим ҳам қўшилди: “Мен туғилишни истамайман... Мен яшашни истамайман...”
- Болангизни сақлаб қололмадик. Нафас аъзоларига қон тўлган. Яна... саккизинчи ой... Сабр тилайман... – шифокор аёл дадамга шу гапларни айтгани ҳамоно, бир ноҳушликни сезиб, дадамни ойим ётган палатага бошладим. Дадам, гарчи мени кўрмасалар-да, ҳар ҳолда, “кўнгиллари ўша ёққа ундаётганини” англаб етдилар. Ойим... томчидори тизимини узиб ташлаб, унинг игнаси ёрдамида томирига ҳаво киришини кузатиб ётар, шу йўл билан ўзини ҳалок қилишга уринарди!
- Зарина! Нималар қиляпсан? – дадам кела солиб, игнани ойимнинг билагидан суғуриб олдилар. – Ундай қилма, жоним, мен ҳали ҳаммасини ўз ўрнига қўяман, ҳеч ким ҳаётимизга аралашолмайди!
- Ҳаммасини ўрнига қўясиз?! Увол бўлган ҳаётимни ўз ўрнига қўя оласизми? Ҳур кетган қизимни қайтариб бера оласизми?! Қандай чидайман ахир?! Сувратимдан бошқа нимам қолди?! – ойим кўз ёшларини тўхтатолмасдилар. Шифокорлар тинчлантирувчи укол қилиб, ойимни ухлатиб қўйишди. Мен эса ойимнинг тушларига кирдим: “Ойижон, мен яхшиман. Хавотир олманг. Сизни доим ҳимоя қилиб юраман...”
Бир неча кундан сўнг уйга қайтишди. Албатта, мен ҳам улар билан бирга келдим. Жисман жуда олисларда бўлсам-да, қалбан ва руҳан доим улар билан бирга эдим. Энди дадамнинг қатъий огоҳлантиришларидан сўнг бувим ҳам, аммам ҳам уларга ўйлаб муомала қиладиган бўлишган. Тўғри, баъзан пана-паналарда ойимга нишини санчиб олмоқчи бўлишади, бироқ, ҳозир ойим дадамнинг кўмаги сабабми, анча дадиллашганлар, муносиб жавоб қайтарадилар. Бир неча марта аммам ойимни дадамга ёмон кўрсатиш учун, айни қайнона-келин баҳси қизиган пайтда уларнинг ёнига чақириб қолар, мен эса қандай йўл билан бўлмасин бу томошанинг олдини олишга муваффақ бўлардим.