Уинстон Черчиллнинг Фултондаги машҳур нутқи

[Shokir Dolimov]

Янги, ягона Европа қурилмас экан, урушдан кейинги дунё том маънода хавфсиз бўла олмайди. Қитъадаги бирорта миллат ўзини Европа халқлари оиласидан батамом четлатилгандай ҳис этмаслиги керак. Ўтмишда ўтган ҳар қандай урушда бўлгани каби, биз шоҳид бўлган иккала жаҳон урушининг бошланишига Европанинг йирик ва қадимий халқлари ўртасида юзага келган зиддиятлар сабаб бўлди. Қўшма Штатлар ушбу урушларга ўз хоҳиш ва анъаналари, қандай турда бўлмасин, қуролли можароларда иштирок этишни истамаслигига қарамасдан, сўнгги чорак аср ичида қаршилик кўрсатмасликнинг иложи бўлмаган объектив кучлар ила икки марта жалб этилганини ўзимиз кўрдик. Иккала ҳолатда ҳам Америка ёрдами адолатли ишимизнинг, таассуфки, катта қурбонлар-у, улкан вайроналик эвазига қўлга киритилган ғалабасини таъминлади. Америка ўз ўғилларини Атлантика океанининг уруш ва алғов-далғовлик кечаётган нариги томонига икки марта юборишга мажбур бўлди. Бироқ бундан буён қайси давлат уруш ва алғов-далғовлик қарор топишини истаса, у Ер куррасининг хоҳ кун чиқар, хоҳ кун ботар томони ёки иккала томонининг ўртасида жойлашган бўлсин, ўша давлатнинг ўзида кечиши лозим. Мана шунинг учун ҳам биз, БМТ доирасида, унинг Низомига мувофиқ иш кўрган ҳолда улуғ мақсад – Европада мустаҳкам тинчлик ўрнатиш мақсадига эришиш йўлида қўлдан келганча ҳаракат қилишимиз лозим. Назаримда, бундан-да муҳим вазифа бўлиши мумкин эмас.

Бутун бошли Европани икки бўлиб ташлаган темир парданинг бизга қараган томонида ҳам ташвишли вазият қарор топишига олиб келадиган сабаблар кам эмас. Италия коммунистик партиясининг таъсири жиддий тус олишига коммунистик кайфиятли маршал Титонинг Адриатика денгизининг юқори қисмидаги собиқ Италия ҳудудларига даъвосини қўллаб-қувватлашга мажбур бўлаётгани тўсқинлик қилаётган бўлса-да, Италиянинг келажаги кўп жиҳатдан мавҳум қолмоқда. Францияга келсак, ушбу буюк юртнинг ўтмишда тутган аҳамиятини асли ҳолига қайтармай туриб, Европа яна тикланиши мумкинлигини шахсан мен тасаввур ҳам қила олмайман. Сиёсий ҳаётда ўтган бутун умрим давомида Франциянинг қуратли давлат бўлиши учун курашиб келганман ва ушбу юрт ниҳоятда мушкул ҳолатни бошдан кечираётган даврда ҳам алоҳида ўрни сақланиб қолиши борасида ишончимни йўқотмаганман. Ҳозир ҳам ўша ишончимни сақлаб қолганман.

Мухтасар қилиб айтганда, жаҳоннинг бир қатор давлатларида, гарчи улар ўрис чегараларидан узоқда жойлашган бўлса-да, фаолияти ҳайрон қоларли даражада бирдам ва ҳамжиҳат, коммунистик марказдан йўлланган кўрсатмаларга тўла-тўкис мос келган ҳолда кечаётган коммунистик бешинчи колонналар тузилмоқда. Коммунистик ғоялар ҳозирча кенг тус олмаган Америка Қўшма Штатлари ва Британия Миллатлар Ҳамдўстлигидан ташқари, юқорида тилга олинган давлатлардаги коммунистик партиялар ва уларнинг бешинчи колонналари жамики христианлар оламига ниҳоятда катта ва таассуфки, кўлами тобора ошиб бораётган таҳдид солмоқда.