Ta'lim va AKT

[Nigora Umarova]

"Xabar" gazetasining bugungi 1-aprel sonida ushbu maqola berilibdi. Bu borada fikr-mulohazalashsak:

Ta'lim va AKT

Maktablarimizda foliyat ko‘rsatayotgan 423 574 nafar o‘qituvchining barchasi 2011 yil yakuniga qadar zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanishni o‘rganadi.
2010 yilning 17 dekabr kuni Xalq deputatlari Samarqand viloyati Kengashining navbatdan tashqari sessiyasida Yurtboshimiz Islom Karimov o‘qituvchilarni darslarga tayyorgarlik ko‘rishda internetdan faolroq foydalanishga va olingan bilimlarni yoshlarga yetkazishga chaqirgandi: “Buyuk Britaniyada, Amerikada nimalar bo‘lyapti, Germaniyada nima yangiliklar bor, qaysi jurnalda sizni qiziqtiradigan ma'lumot paydo bo‘ldi? Bu ma'lumotlarni topib, so‘ng tayyorlanish kerak, ularni bolalar bilan baham ko‘rish, shu mavzuda suhbatlar o‘tkazish kerak... Ochiq va xolis aytadigan bo‘lsak, bugungi kunda talabalar kompyuterda ishlashni o‘qituvchilardan ko‘ra ancha yaxshi biladi. O‘qituvchilarning obro‘sini oshirish uchun bu masala ustida doimiy ish olib borish lozim”.
O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta'limi vazirligi Prezidentimizning yuqoridagi fikrlaridan kelib chiqib, ta'lim-tarbiya jarayoniga zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish ishlarini yanada rivojlantirish, umumiy o‘rta ta'lim maktablarida faoliyat ko‘rsatayotgan o‘qituvchilarning zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish ko‘nikmalarini shakllantirish maqsadida keng ko‘lamli ishga qo‘l urdi. 2011 yilning oxiriga qadar respublikamiz maktablarida faoliyat ko‘rsatayotgan 423 574 nafar o‘qituvchining barchasi zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish bo‘yicha o‘z malakalarini mustahkamlaydilar.
Darhaqiqat, bugungi kunda kompyuter va internet hayotimizga shu darajada kirib kelmoqdaki, undan hatto o‘rta maktablarning kichik sinf o‘quvchilari ham foydalana olish imkoniga egalar. Bolalardagi bu qiziqish faqatgina kompyuter o‘yinlari bilan bog‘liq emas, o‘quvchilar uchun internet ta'lim jarayonida ajoyib ko‘makchiga aylanadi. Bilimni buloqqa qiyoslaydilar. U inson tafakkuri chanqog‘ini qondiradi. Faqat maktab darsliklari bilan cheklanmagan bilimga chanqoq yoshlar internet orqali qo‘shimcha darsliklar va adabiyotlar, ijodiy ishlar, eng so‘nggi ma'lumotlar bilan tanishishlari mumkin. Hozirgi kunda o‘quvchi va talabalarning internetdan tayyor referatlarni ko‘chirib olib, o‘z nomidan foydalanayotganliklari ham bor gap. Ammo vaziyatni o‘nglash o‘qituvchi va murabbiylar izmida. O‘z vaqtida to‘g‘ri yo‘nalish berilsa, internetdan ko‘chirib olingan referatlar ijodiy ish emas, shunchaki namuna vazifasini o‘taydi, xolos. Mustaqil ravishda qidirib topgan manba va ma'lumotlardan o‘z izlanishlarida unumli foydalana olayotgan o‘quvchilar harakatidan esa faqatgina quvonmoq kerak. Shunday muhitni hosil qilish uchun esa o‘qituvchilar ham kompyuter va internetdan yaxshi xabardor bo‘lishlari, uning imkoniyatlarini to‘g‘ri baholay olishlari lozim.
Respublikamizda aprel oyidan boshlab tashkil etiladigan zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish bo‘yicha malaka oshirish kurslari maktab o‘qituvchilarining ishdan ajralmagan va dars mashg‘ulotlariga salbiy ta'sir ko‘rsatmagan holda o‘tkaziladi. Mashg‘ulotlar tartibi o‘ziga xos zanjir tarzida bo‘ladi.
Malaka oshirish kurslari har bir viloyat, har bir shahar va tumandagi belgilangan talablarga javob beradigan va tegishli sharoitga ega bo‘lgan 2467ta tayanch maktablarida tashkil etiladi. Ya'ni, malaka oshirish uchun tanlab olingan tayanch maktablari zamonaviy kompyuterlar va uning qurilmalari (videoproyektor va hokazo) hamda internet bilan ta'minlangan bo‘lishi lozim.
Ma'lumki, respublikamiz maktablari bosqichma-bosqich “ZiyoNET” tarmog‘iga ulanmoqda.
Tayanch maktablarda malaka oshirish kurslari 2011 yil aprel-dekabr oylari davomida tashkil qilinib, kurslarga umumiy o‘rta ta'lim maktablarida faoliyat olib borayotgan barcha fan o‘qituvchilari, maktab ma'muriyati jalb qilinadi.

1-bosqich: O‘qituvchi-trenerlar tayyorlash.
24-25 mart kunlari Respublika ta'lim markazida Xalq ta'limi vazirligining ta'lim-tarbiya jarayoniga axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish bo‘limi, Multimedia umumta'lim dasturlarini rivojlantirish markazi, “ZiyoNET” Resurs markazining XTV huzuridagi bo‘limi, Qoraqalpog‘iston Respublikasi xalq ta'limi vazirligi, Toshkent shahri va barcha viloyatlar xalq ta'limi boshqarmalarining 28 nafar mutaxassisi, hududlardagi Koreya Respublikasi EKSIM banki ishtirokida amalga oshirilayotgan loyiha doirasida Koreya Respublikasida malaka oshirishda bo‘lgan 28 nafar mutaxassisning o‘quvi tashkil etildi.
Ikki kunlik treningda ishtirokchilar kelgusida joylarda o‘quvlarni tashkil etish, o‘qitiladigan mavzular, tashkiliy masalalar yuzasidan fikr almashdilar. O‘z navbatida, ushbu mutaxassislar malaka oshirish institutlarida o‘tadigan o‘quvlarda o‘qituvchi-trenerlik qilishlari belgilandi. Ya'ni, 2011 yilning 28 martidan 2 apreligacha har bir viloyat, Toshkent shahri va Qoraqalpog‘iston Respublikasiga biriktirilgan to‘rt nafardan mutaxassis joylardagi o‘quvlarda trenerlik qiladilar. Ushbu o‘quvlarda tayanch maktablarga biriktirilgan 2467 nafar tajribali informatika fani o‘qituvchilari 6 kun davomida guruhlarga bo‘lingan holda zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish bo‘yicha malaka oshiradilar. Aynan ular joylarda tashkil etilgan 2467ta tayanch maktablarida o‘qituvchi-trenerlik qiladilar.
Ushbu tayyorlangan trenerlar orasidan har bir tuman (shahar) uchun bir nafardan jami 194 nafar eng faollari saralab olinadi. Ular keyinchalik o‘zlarining tuman va shaharlaridagi tayanch maktablari faoliyatini muvofiqlashtirish ishlarida xalq ta'limi muassasalari faoliyatini metodik ta'minlash va tashkil etish tuman (shahar) bo‘limlariga ko‘maklashadi.

2-bosqich: Tayanch maktablardagi o‘quv jarayoni.
2011 yilning 4 aprelidan boshlab tayanch maktablarida shu maktabga biriktirilgan maktablar o‘qituvchilari uchun tasdiqlangan reja asosida ikki haftalik malaka oshirish kurslari tashkil qilinadi. Har bir kursga mazkur tayanch maktabdagi hamda unga yaqin joylashgan maktablardagi 20-25 nafardan o‘qituvchilar reja-jadval bo‘yicha jalb etiladi. Kurslar tayanch maktabdagi va boshqa maktablardagi dars jarayoniga xalaqit bermagan holda tashkil qilinadi. Demakki, tayanch maktablariga biriktirilgan trener-o‘qituvchilar vazifasi ikki barobarga ortadi. Ularning qo‘shimcha mehnatlari o‘zlari faoliyat ko‘rsatayotgan maktablarda Direktor jamg‘armasidan va boshqa manbalardan rag‘batlantirilishi oldindan belgilab qo‘yilgan.
Yana bir muhim jihat: 9-sinf rahbarlari bitiruvchilarni ta'limning keyingi bosqichiga jalb etishi bilan bog‘liq masalalar to‘liq hal etilgach, ya'ni avgust oyidan so‘ng o‘quv kurslariga jalb etiladi.

3-bosqich: O‘quv jarayonini amalga oshirish.
Tayanch maktabiga yaqin joylashgan maktablarning direktorlari o‘z maktablaridagi malaka oshirishi lozim bo‘lgan o‘qituvchilar to‘g‘risida ma'lumotlarni tayanch maktabiga buyurtma sifatida taqdim etadi...

Lutfillo TURSUNOV

(Maqolaning davomini www.xabar.uz saytidan o'qishingiz mumkin.)

[Nigora Umarova]

Maqola yaxshi yozilgan O'qituvchi-terenerlar-ku tayyorlanar, biroq ular o'z darslarini qayerda o'tishadi? Barcha maktablarda kompyuterlarda media-dars o'tish uchun shart -sharoit yo'q-ku...

[JUS]

Сообщение от Nigora Umarova

Barcha maktablarda kompyuterlarda media-dars o'tish uchun shart -sharoit yo'q-ku...

Компьютер билан таъминланган барча мактабларда шарт-шароит бор. Агар компьютер йўқ бўлса, яқинда яна компютерлар билан таъминланишини маълум қиламан.

[Nigora Umarova]

Сообщение от JasurBek Urinboev

Компьютер билан таъминланган барча мактабларда шарт-шароит бор. Агар компьютер йўқ бўлса, яқинда яна компютерлар билан таъминланишини маълум қиламан.

Яхши бўларди. Мактабда компьютер билан таъминланиш бўйича аҳвол билан танишиш учун бир ҳам касбим билан суҳбатлашганимда компьютерлар хонасидаги компьютерлар ишламаётганлиги ва медиа-дарс ўтиш учун қўшни мактабга боришлиги кераклигини- чунки ҳудуддаги 4 мактабнинг ахборот ресурс маркази ўша мактабда жойлашганлигини маълум қилди.
Медиа-дарс ўтиб кўрганим учун бу машаққтни кўз олдимга келтириб ушбу савол юзага келганди.

[Tulqin Eshbekov]

Сообщение от Nigora Umarova

Медиа-дарс

Шу усулда дарс ўтиш оммалашиб кетмоқда.

[Bekmirzo]

Сообщение от JasurBek Urinboev

Компьютер билан таъминланган барча мактабларда шарт-шароит бор. Агар компьютер йўқ бўлса, яқинда яна компютерлар билан таъминланишини маълум қиламан.

Ishqilib, maktablarga ajratilgan kompyuterlarning barchasi o'sha o'quv dargohlaridagi kompyuter xonalarigacha eson-omon yetib borsa, yaxshi-da.

[Nigora Umarova]

Сообщение от Tulqin Eshbekov

Шу усулда дарс ўтиш оммалашиб кетмоқда.

Домла, медиа дарс ўтиш деганда Сиз нимани тушунасиз?

Ачинарли аҳвол шундаки, айрим ўқитувчилар медиа-дарс ўтиш деганда фақатгина электрон тақдимот орқали дарс ўтишни тушунишаётган экан. Электрон тақдимот медиа дарснинг бир элементигина, холос.

[Manchestr]

XX аср охирларида инсоният янги ахборот жамиятига кириб бориши таълим жараёнида катта, салмоғли ҳисса қўшди. Анъанавий, ўрганиб қолган ўқиш шаклидан прогрессив, таълим технологияларига асосланган таълим шаклига ўтилиши бир қатор мулоҳазаларга замин яратди. Ҳақиқатдан ҳам олдин мактаб ёхуд олий даргоҳда олинган билим бугунги кунда олдиндан эскирган ҳисобланмоқда. “Бир умр” ушбу йўналишда фаолият олиб бораман деб 20-30 йил олдин танлаган касбимиздаги билим кўникмамиз бугунги кунда 4-5 йилга бормай малака талаблари паст натижали бўлмоқда. Ўқув дастурлар ҳар икки, уч йилда қайта ишланмоқда ва бу ҳам ривожланиб келаётган ахборот асрида камлик қилмоқда. Ўқув қўлланмалар чоп этилишидан олдинроқ у ёки бу йўналишдаги ривожланишларни қамраб олмаган деган хулосани олмоқда.
Бугунги кунда таълимнинг классик технологиялари қарийбки дарс жараёнида фойдаланилмаяпти, чунки ушбу технологиялар ахборот коммуникация технологиялари соҳасида эришилган ютуқларни тўлақонли қўллашга имкон бермайди. Классик технологиялардан фойдаланилган дарс ўсиб келаётган ёш авлодга қизиқ эмаслиги ўтказилган тадқиқотларда ўз аксини топди. Ахборот коммуникация технологияларининг (АКТ) кенг тарқалиши, жаҳон ўргимчак тўри (интернет)нинг пайдо бўлиши барча ёшдагиларга таълим беришнинг янги шакл ва услубларини очиши билан бир қаторда қатор педагогик-психологик муаммоларни ҳам келтириб чиқарди.
Кўп тадиқиқот ишлари инсон ва компьютер ўртасидаги харакатларнинг психологик-педагогик аспектлари ҳамда юқори кўрсаткичга эришиш мумкин бўлган ахборот коммуникация технологияларини қўллаш усулларининг изланиши жараёнига бағишланмоқда.
Таълим-тарбия жараёни самарадорлигини АКТ қачон оширади? Қачонки, ўқитувчи АКТни қўллашнинг педагогик-психологик асосларини билса, уни кўргазмалилигини кўз олдига келтира олса. Кўргазмалилик сезувчанлик билан бир қаторда юқори самаралар бериши Я.А.Коменский томонидан “Дидактиканинг олтин қодаси” сифатида асослаб берилган.
Ўқитувчи ва ўқувчи мулоқоти жараёни маълумот узатиш ва қабул қилишнинг турли хиллари асосида амалга ошади. Ахборотларни қабул қилишнинг 3 тури мавжуд:
1. Инсоннинг кўриш анализаторлари орқали.
2. Инсоннинг эшитиш анализаторлари орқали.
3. Кинестетик қабул қилиш тизими бўлиб сезиш анализаторлари орқали ахборотларни қабул қилади.
Психологиядан маълумки кўриш анализаторлари эшитиш анализаторларига қараганда анча юқори қабул қилиш қобилиятига эга. Кўз миллион бит ахборотни 1 сонияда, шу муддатда эса қулоқ эса 10 мингга яқин ахборотни қабул қилиш хусусиятига эга. Психологик тадқиқотлар натижаларига кўра кўз орқали кўриб қабул қилинган ахборот узоқ муддатларда инсон хотирасида муҳрлаб қолинади. Халқ оғзаки ижодида айтилган – “Юз марта эшитгандан кўра бир марта кўрган яхши” шунинг учун узоқ муддат ишлатилиб келинаётгандир? Янги ахборот технологиялари яратилишидан анча йил олдин экспертлар ахборотларни эслаб қолиш ва бир қанча вақт ўтгандан сўнг ушбу билимларни тиклашга қаратилган бир қатор тадқиқотларни олиб боришган. Тадқиқот натижаларига кўра:

• Эшитиш анализаторлари орқали қабул қилинган ахборотнинг ¼ қисми инсон хотирасида сақланиб қолади;
• Кўриш анализаторлари орқали қабул қилинган ахборотнинг ½ қисми инсон хотирасида сақланиб қолади.
• Ҳам эшитиш ва ҳам кўриш анализаторлари орқали тақдим этилган ҳамда инсон ўзлаштириш жараёнида фаол ҳаракатда бўлганда берилган ахборотларнинг ¾ қисми инсон хотирасида муҳрланиб қолиши баён этилган.

Бироқ таълим бериш жараёнида ахборот беришнинг асосий манбаи эшитиш анализаторлари орқали тақдим этилаётган ўқитувчининг маърузаси бўлиб қолмоқда. Ушбу жараённи кенгайтириш лозим яъни эшитиш анализаторлари орқалигина эмас балки эшитиш+кўриш анализаторлари орқали ахборот узатиш жараёнига тезроқ ўтишимиз лозим. Ўқитувчи фаолиятида берилган ахборотларнинг ўқувчи томонидан қабул қилиниши учун шароит жуда муҳим омил.
Ўқитувчи томонидан маъруза билан бир қаторда турли кўринишларда АКТ орқали намойиш дарс сифат самарадорлигини оширади. Бундай дарсларда АКТ кўриш ва эшитиш анализаторлари яъни сезиш, ҳис этиш анализаторлари орқали мурожаат этиш вазифасини ўтайди. Сезиш, ҳис этиш анализаторлари, органларни орқали қабул қилинадиган сигналлар логик қайта ишлашга, абстракт фикрлашга олиб келади ва бу эса ўз навбатида бошланғич қадамда билимларни ўзлаштириш билан бир қаторда кейинги қадамларни фикрлаб кўришга, чамалаб олишга олиб келади. АКТ ўқувчининг эслаб қолиши, ўзлаштириш жараёнининг логик якунида катта рол ўйнаб, олинган билимларнинг ўқувчи хотирасида муҳрланиб қолишига, ўзлаштирилган ўқув метариалларини тизимлаштиришда ҳам ёрдам беради. Ушбу жараёнда айниқса ўқитувчилар томонидан ахборотнинг эмоционналлик таъсири ҳам ҳисобга олинмоғи лозим. Ўқувчиларнинг фикрларини берилаётган ахборотга жалб қилиниши ва эмоционал таъсир орқали қизиқиш ва ижобий кайфият уйғотиши ўқитувчининг педагогик маҳоратига боғлиқ. Дарс жараёнидаги ахборотларни, материалларни рангли, мусиқа жўрлигида, аниқ ва ўйланган муаллифлик изоҳлари орқали тақдим этилиши барча йўналишдаги ахборотларнинг камида ¾ қисмини ўқувчи қабул қилишига замин яратади.
Таълим жараёнидаги ўқитувчи ва ўқувчи ҳаракатида актуал муаммолардан бири бу бутун дарс жараёнида ўқувчини дарсга жалб этишни сақлаб туришдан иборат. Юқори самарали дарсда диққат асосий фактор ҳисобланади. Дарс жараёнида ўқувчи диққатини жалб қилиш асосий факторлардан бир эканлиги К.Д.Ушинский тадқиқотларида аниқ-равшан баён этилган. Ўқувчини жалб қилишда ўқитувчига тасвирий ва техник таъминот орқали АКТ катта ёрдам бериб, берилган ахборотлардан ўқувчи тўғри хулоса чиқариши ва эслаб қолишига замин яратади. Дарс жараёнида видео филмлардаги кадрлар, слайдлар алмашинуви такроран намойиш этилмаслигини ўқувчилар сезган ҳолда ўқувчиларда жараёнга нисбатан диққатлироқ бўлишни тақозо қилади. Фонда товуш шаклида изоҳлар берилиши эса ўқувчиларда эшитиш хотирасининг мустахкамланиши, тезда таҳлил этиш қобилиятларининг ошиши, ҳар бир сўзга эътиборли бўлиш кўникмаларини ва бошқа бир қатор шахс маданиятига боғлиқ ижобий кўрсаткичларнинг ошишига олиб келади.
Бугунги кунда предмет ва иллюстратив кўргазмалардан ташқари логик кўргазмалардан ҳам кенг фойдаланилмоқда. Логик кўргазмаларга дарснинг бўғинларида фанга оид жадвал ва схемалар, символ кўринишидаги тузилмалар, товушларни экран ва овоз кучайтиргичлар орқали намойиш этишни тушуниш мумкин. Ушбулардан фойдаланиш аниқ фанга оид кўргазмалиликдан абстракт кўргазмалиликга ўтишга олиб келади. Бу эса абстракт логик фикрлашнинг ривожига олиб келади. Демак бугунги кундаги мультимедиа қурилмаларидан фойдаланишни билган ўқитувчи ўқувчининг абстракт логик фикрлашини ошириш имкониятига эга.
Замонавий шарт-шароитларда таълимнинг асосий вазифаси нафақат белгиланган билимни бериш балким мустақил билим олиш шакл ва кўникмаларни ўргатишдан ҳам иборатдир.
Замонавий мактаб таълимида компьютер техникаларидан оптимал фойдаланиш бир қатор педагогик вазиятларга боғлиқ. Булардан энг асосийси жараёнда ўқитувчи, ўқувчи ва компьютернинг ўрнини аниқ белгилашдан иборат.
Компьютер ўргатувчи восита сифатида. Информатика дарсларида ўқувчи ёшлар компьютер технологияларини ўрганишади. Ўқитувчининг вазифаси, роли – ўқувчиларда ўқув жараёнида, амалий машғулотларда ҳамда таълимнинг бошқа бўғинларида компьютер техникалари ва ахборот технологиялардан мақсадли фойдаланишга ўргатишдан иборат.
Компьютер маълумот олин воситаси сифатида. Ўқув қўлланмалар, ўқув-дидактик материалларнинг етишмовчилиги мавжуд ҳудудларда компьютер бу биринчи навбатда зарурий ахборотларни олиш имконини берувчи восита. Ушбу ҳолатда ўқитувчи интернет технологияларидан кенг фойдаланиши мумкин.

(Давоми бор)

[Manchestr]

Компьютер мулоқот қилиш воситаси сифатида. Мактаб таълимида интернет ва зиёнет тармоғларининг пайдо бўлиши ўқувчи ёшларимизда интернет лойиҳаларида иштирок этиш эшикларини очиб берди. Бугунги кунда маълум бир ҳудуддаги мактаб ўқувчиси пойтахтдаги мактабнинг ўқувчилари билан ҳамда дунёнинг хоҳлаган бурчагидаги қайси бир таълим муассасаси ўқувчиларини фикр алмашиши, мулоқот уюштириши ҳамда замонавий мультимедиа воситаларидан фойдаланилган кўриб туриб мулоқот уюштириши мумкин.
Дарс жараёнида АКТдан фойдаланишни қўйидаги кўринишларда кўриш мумкин:

• Тадқиқот натижалари олиш воситаси сифатида;
• Ўқув фанига оид қўшимча маълумотлар манбаи сифатида;
• Меҳнатни ва мустақил билим олишни таъминловчи восита сифатида;
• Ўқитувчининг шахсга йўналтирилган таълим бериш имконини берувчи восита сифатида;
• Шахснинг фаоллик даражасини, майдонини оширишга омил бўлувчи восита сифатида.

Педагогик ҳамкорлик, ўқув жараёни фаолиятига қараш, ўқувчиларнинг фаоллигини ошириш, таълимни индивидуаллаштириш – бу тенденцияларнинг бари замонавий педагогикада ўқув жараёнида ўқитувчи ролини ўйлаб кўришга ундайди. Маълум бир муддатда маълум бир муаллиф томонидан ҳаммага маъқул келган синфни бошқариш схемаси, самарали деб қаралаётган ва иқтисодан арзон бўлишига қарамай вақти-вақти билан ўз универсаллигини, ҳаммабоплигини юқотиб бормоқда.

Педагогик вазифалар ва АКТнинг имкониятлари

Педагогик вазифалар
АКТнинг имкониятлари
Мотивацияли
Билимни ўзлаштириш ва жавоб излаб топишда ижодий фаолликни ошириш
Ахборотли
Ахборот тизимлари имкониятларини кўрсата олиш
Ўқув жараёнини бошқариш вазифаси
Ўқувчи ёшларнинг мослашувчанлик ва ўзлаштириш имкониятлари белгилаб бориш
Педагогик вазифалар ва кўникмалар
Машқ қилиб бориш
Тахрирловчи ва назорат қилувчи
Хоҳлаган жавобни танлаш мумкинлиги, очиқ конструкторлик, элементлар бўйича таҳлил асосида жавобни белгилаш. (Ёрдамчи ва изоҳловчи йўриқномалар ҳамда хатоларни тўғриловчи тизимларнинг имконияти бўйича)

АКТдан фойдаланишнинг ижобий томонлари билан бир қаторда психологик-педагогик характердаги муаммолари ҳам мавжуд. Ушбу муаммолар устида бир қатор илмий тадқиқот ишлари олиб борилмоқда. АКТдан фойдаланишнинг психологик-педагогик характердаги муаммоларига қуйидагиларни мисол келтириш мумкин: замонавий ахборот ва коммуникацион технологиялар асосида ўқитишнинг методикаси мавжуд эмаслиги; замонавий ахборот ва коммуникацион технологиялар асосида самарали ўқитишнинг ўқув-методик таъминоти таркиби оптимал эмаслиги; ўқув материалларини намойиш этишнинг оптимал варианти мавжуд эмаслиги; шахс томонидан электрон ўқув материалларини қабул қилинишида электрон ўқув материалларининг қай даражада тушуниш асосланмаганлиги; ўқитувчи ва ўқувчиларнинг ушбу жараёнга тайёр эмаслиги муаммолари; ўқитувчи ва ўқувчи ўртасида мулоқот кам бўлиши натижаси ўлароқ тарбияга оид муаммоларнинг вужудга келиши.
Физиканинг «Олтин қоидаси»да белгилангани каби ҳамма нарсанинг ҳам ижобий ва салбий томонлари мавжуд. Таълим жараёнида АКТдан кенг фойдаланиш ҳам ушбу қоида измидадир. Ўқитишнинг янги шаклларидан кенг фойдаланар эканмиз ахборот коммуникация ва компьютер техника, технологияларини мукаммал ўрганишимиз ҳамда улардан ўқув жараёнида кенг, мақсадли фойдаланишимиз лозим. Зероки, Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлигининг 2011 йил 23 мартдаги 61-сонли буйруғи ҳам барча педагог кадрларимиз олдига ахборот коммуникация ва компьютер техника ҳамда технологияларини мукаммал ўрганишни, улардан ўқув жараёнида кенг фойдаланиш талабларини қўймоқда. Ушбу жараёнда педагогларимизнинг уюшқоқлик билан иштирок этишларини сўраб келажагимиз ёшлар қўлида экан, уларни билимли, доно, бахтли ва албатта баркамол авлод сифатида тарбиялаш, уларга замон талаблари асосида чуқур билим бериш, миллий менталитетимизга мос ва хос ҳолда тарбия бериш ҳар биримизнинг асосий бурч ва фарзимиз эканлигини эслатиб ўтмоқчимиз.

Манучеҳр Мирзаев - Сурхондарё ВПКҚТМОИ