Нимага саводсизлашиб кетаяпмиз?

[makabs]

Нима демокчиман?! Айтмокчиманки, жамоат жойлари (транспортдан тортиб кўча-кўйлар), умуман олганда реал ва "виртуал" хаётда дуч келадиган нотўгри ёзилган, кўпол хатолар мавжуд номлар ва х.к.ларни кўрасиз, кўзингиз тушади. Буларга кандай караш лозим?

[Nargiza]

Сообщение от Masud Mahsudov

Albatta, kishi qaysi soha mutaxassisi bo'lishdan qat'i nazar, o'z ona tilida fikrini to'g'ri yoza olishi kerak.Jargon, sheva kabi narsalar og'zaku nutqda, ayrim hollarda qo'llaniladi.lekin unda yozish...bilmadim, hech qaysi ahloq me'yoriga to'g'ri kelmasa kerak. O'z ona tilimizga e'tibor yuqori bo'lsagina, boshqa tilda gaplashuvchilarda ham o'zimizga nisbatan hurmat uyg'ota olamiz... Qanday chiroyl o'zbek tilimiz bor. Unga imkon qadar hurmat bilan qaraylik...Chunki, ertaga farzandlarimiz ham biz bosgan qadamdan yurishadi...

Shevada yozish savodsizlikmi? Menimcha shevalarimizga ham ahamiyat ajratilishi kerak. Bir shevada mavjud ifoda vositalari bir xilda adabiy tilimizda ham topa olmaysiz. Shevada yozish savodsizlik emas, savodsizlikni boshqa belgilarini qarab chiqsa to'g'riroq menimcha.
Bu savolni yechimini siyosatchilarmiz o'z zimmalariga olishmasa (ta'lim tizimidagi oqsoqlanish hammaga ma'lum va mashxur), biz bu yerda ko'p va xo'p suhbatlashiganimizdan foyda yo'q...

[OmoN]

Сообщение от Nargiza

Shevada yozish savodsizlikmi?

Балки саводсизликмадир лекин адабий тилда ёза олмаслик саводсизлик. Шевада ёзиш саводсизлик булмаса маданиятсизлик. Бошкаларга нисбатан хурматсизлик. Шевада дугонангиз билан гаплашасиз. Бу ер форум. Форумда хар хил вилоятлардан одамлар катнашади. Сизнинг шевангизни кимдир тушунади, кимдир йук. Ахир адабий тил коидалари мамлакатнинг барча ахолисига тушунарли булиши учун чикарилган эмасми? Агар шевада ёзишни маъкул курсангиз аввалги сахифада (http://uforum.uz/showthread.php?t=6508&page=2) мен бошка вилоят яъни хоразм шевасида пост колдирганман. Ушанака ёзилган постларни укиш ёкармиди сизга?

[haoshen]

Сообщение от Nargiza

Shevada yozish savodsizlikmi? Menimcha shevalarimizga ham ahamiyat ajratilishi kerak. Bir shevada mavjud ifoda vositalari bir xilda adabiy tilimizda ham topa olmaysiz. Shevada yozish savodsizlik emas, savodsizlikni boshqa belgilarini qarab chiqsa to'g'riroq menimcha.
Bu savolni yechimini siyosatchilarmiz o'z zimmalariga olishmasa (ta'lim tizimidagi oqsoqlanish hammaga ma'lum va mashxur), biz bu yerda ko'p va xo'p suhbatlashiganimizdan foyda yo'q...

Tasavvur qiling Sizning domlangiz Sizga Bavariya yoki Gessen shevasida o'z ma'ruzalar matnini taqdim e'tadi va seminarda har kim ana shu shevada o'zilgan yo'zma ish talab qiladi.

[Masud Mahsudov]

Сообщение от Nargiza

Shevada yozish savodsizlikmi? Menimcha shevalarimizga ham ahamiyat ajratilishi kerak. Bir shevada mavjud ifoda vositalari bir xilda adabiy tilimizda ham topa olmaysiz. Shevada yozish savodsizlik emas, savodsizlikni boshqa belgilarini qarab chiqsa to'g'riroq menimcha.
Bu savolni yechimini siyosatchilarmiz o'z zimmalariga olishmasa (ta'lim tizimidagi oqsoqlanish hammaga ma'lum va mashxur), biz bu yerda ko'p va xo'p suhbatlashiganimizdan foyda yo'q...

Singlim/opa...

Gapingizda jon bor, lekin, shevada yozish har doim ham maqsadga muvofiq emas. Shevalarni o'rganish kerak, lekin forumdan emas, albatta. Siyosatchilarning tilga nima aloqasi bor? Hamma gap o'zimizda. Siz, men, atrofimizdagilar imkon qadar adabiy tilimiz rivojiga xissa qo'shsalar, mana shunday baxslarga o'rin qolmaydi. Jamoat joy bu yer.
O'qiyotgan joyingizda, masalan, o'zbeklar bilan gaplashib ko'ring-a, shevada gapirar ekanmi Sizga, yo'q... Chunki, ular ma'lum muddat yashab ko'rishgan va adabiy tilda gaplashish zaruratini yaxshi bilishadi.

[olim]

Сообщение от Masud Mahsudov

Ассаламу алайкум, муҳтарам суҳбатдош!

Ишдан бўш вақтларимда форумларга кириб тураман. Баъзида, шу форумларда қолдирилган фикрларни ўқиб, унинг саводсизларча ёзилганига жудаям ачиниб кетаман. Энг хафа бўладиган томони шундаки, қолдирилган фикрлар муаллифларининг аксарияти ўз тилида ҳам эплаб ёзолмайди. Оддий хатолар қилади. Бу тилга нисбатан ҳурматсизлик эмасми? Наҳотки, шунчалар саводсизлашиб бораяпмиз, ё менга шундай туюлаяптими? Яхши-яхши билим юртларини битирган мутахассисларимизнинг қилган оддий хатоларини кўриб ёқа ушлайсиз... Бу саводсизлигимиз билан қаергача борамиз? Балки, тилимизга яхшироқ эътибор бериш вақти келгандир-а?

www.uzmu.zn.uz

[Nargiza]

Сообщение от Masud Mahsudov

Singlim/opa...

Gapingizda jon bor, lekin, shevada yozish har doim ham maqsadga muvofiq emas. Shevalarni o'rganish kerak, lekin forumdan emas, albatta. Siyosatchilarning tilga nima aloqasi bor? Hamma gap o'zimizda. Siz, men, atrofimizdagilar imkon qadar adabiy tilimiz rivojiga xissa qo'shsalar, mana shunday baxslarga o'rin qolmaydi. Jamoat joy bu yer.
O'qiyotgan joyingizda, masalan, o'zbeklar bilan gaplashib ko'ring-a, shevada gapirar ekanmi Sizga, yo'q... Chunki, ular ma'lum muddat yashab ko'rishgan va adabiy tilda gaplashish zaruratini yaxshi bilishadi.

Sizni fikringizga ko'ra ham shevada yozish, sizni to'g'ri tushungan bolsam, savodsizlik emas, faqat maqsadga nomuvofiq. Mana shu poziciyada qolsangiz temaga oydinlik kiritilardi.
Tilni ham savodsizlikni ham aynan siyosatga aloqasi bor. Nima uchunligini aytaman: savodsizlikni, adabiy tilimizni rivojini sustlashtirishni bizda ta'lim sohasida olib borilayotgan siyosat keltirib chiqardi/chiqarmoqda. O'z holiga tashlab qo'yilgan ta'lim-tarbiya muassasalari bunga misoldir. Bu temani siz bilan men quruq gap bilan endi 100 yilda ham yecha olmaymiz, agarda siyosat o'zgartirilmasa.

[JUS]

Сообщение от Nargiza

Shevada yozish savodsizlikmi?

Агар унинг саводи, калласи булса, хеч качон оммавий жойда ёки мана бунаканги форумда "Манга шуни этивокин, уйимгилани олдидан чиквотганимда босвораман" ёки булмаса "Кеча боззодан Анасхонни алдаб сагзи оп келутгандим ану лаагман ковун тушудди". , ёки яна булмаса "Бойнаги келопганда айтгин, ман уриб тайлайман" дек гапирмайди ва ёзмайди хам. Бу тарзда сиз жуда ёзгингиз келса чат (mail.ru.agent, skype, ва хаказо) ларда гаплашинг, юкорида таъкидлаганимдек бу чат эмас.

Сообщение от Nargiza

Menimcha shevalarimizga ham ahamiyat ajratilishi kerak. Bir shevada mavjud ifoda vositalari bir xilda adabiy tilimizda ham topa olmaysiz.

Аввало адабий тилда каерда гапириш ва ёзиш кераклигини урганиб олиш керак.

Сообщение от Nargiza

Shevada yozish savodsizlik emas, savodsizlikni boshqa belgilarini qarab chiqsa to'g'riroq menimcha.

Бу хам уша белгиларидан бири деб уйлайман.

Сообщение от Nargiza

Bu savolni yechimini siyosatchilarmiz o'z zimmalariga olishmasa (ta'lim tizimidagi oqsoqlanish hammaga ma'lum va mashxur)

Бунинг учун бу кадар вахима солиш хам ярамайди.

[Nigora Umarova]

Сообщение от Nargiza

Shevada yozish savodsizlikmi? Menimcha shevalarimizga ham ahamiyat ajratilishi kerak. Bir shevada mavjud ifoda vositalari bir xilda adabiy tilimizda ham topa olmaysiz. Shevada yozish savodsizlik emas, savodsizlikni boshqa belgilarini qarab chiqsa to'g'riroq menimcha.
Bu savolni yechimini siyosatchilarmiz o'z zimmalariga olishmasa (ta'lim tizimidagi oqsoqlanish hammaga ma'lum va mashxur), biz bu yerda ko'p va xo'p suhbatlashiganimizdan foyda yo'q...

Adabiy til bu shevalarning ishlab chiqilgan, sayqallangan, ishlov berilgan shakli hisoblanadi.
Ma'zur tutasiz-ku, Nargizaxon, internet tizimi ham axborot tarqatish vositasi hisoblanar ekan, unda ham adabiy tilni qo'llashni ma'qul deb bilaman. sababi bizning savodsiz yoki savodsiz emasligimizni ko'rsatib beruvchi, dunyoga ko'z-ko'z qilguvchi bir vosita bizning imloimiz hisoblanadi. Shevada yozish savodsizlik belgisi bo'lmaydi deb men Toshkent shevasida, kimdir o'z lahjasida yozsa to'g'ri bir-birimizning fikrimizni anglaymiz, biroq chetdan qaraganda... Bilmadim-ov...

[Nigora Umarova]

O'zbek tili shevalari uch lahja asosida o'rganiladi:
!) Qarluq;
2) qipchoq;
3) o'g'uz

Adabiy tilimiz esa Toshkent-Farg'ona shevalarini o'z ichiga olgan qarluq lahjasiga asoslangan.