Шеърият тўғрисида мунозара

[pipicron]

Чиройли сўзлар.
Тўғри, маъно келганда колганлари йўл берсин. Лекин, гап шеър хақида эмас, балки мазмун хақида, ўгит-насихат, чақириқ хақида кетмоқда.

Сообщение от Gulchehra Ibragimova

Тоғлардан сел билан оқятган тошлар
Тузга етиб келгач, селдан-да қолар.

Бу ерда ишлатилаётган шевадан, шеър муаллифи хофизнинг узлари деб ўйладим.
Лекин "Тузга етиб келгач" иборасини табиий ифодасини англай олмадим. Бу ўринда кемаларни қумга ўтиришини англадим. Лекин тузга чўкиш маъносини аввал эшитмаган эканман.

Сообщение от Gulchehra Ibragimova

Бу дунё алдоқчи, ишонма унга

"Ёлғончи дунё", "Алдоқчи дунё" каби тушунчаларни кўп ўқиб, эшитганман. Лекин "Фоний" дунё тушунчаси қандайдир танишроқ. Билмадим, бошқалар кандай, лекин мен "Фоний, алдоқчи, ёлғончи дунё" ибораларини камрок ишлатишга уринаман. Негаки бу дунёни таърифлашда ёзимизга яраша етарлича билимга эга булишимиз, асл мохиятни англаб етишимиз жоиз.
Мана, тахрир нимани англатади: бу ерда эътибор "алдоқчи" сузига эмас, айнан "дунё" сўзига қаратилиши керак экан. Негаки "Олам" ва "Дунё" сўзлари орасида катта фарқ борлигига ахамият бермаган эканман. Шошилиб хулоса чикаришнинг оқибатида ортиқча сузларни ёзиб юборганимни англадим.
Хуллас, шеърни ўқиб бир ўзимга бир қанча ғояларни кашф қилдим. Рахмат.

[Gulchehra Ibragimova]

СЎНГГИ МАНЗИЛ

Мен дунёга тўймаган кўйи,
Сўнгги йўлдан рисқимни терсам
Етиб сўнгра ажалнинг бўйи-
Кўзим очиқ ҳолда жон берсам.

Шукр, жони ором олди, деб
Қароғимни оҳиста юминг.
Уввос солиб, сочни юлишмас,
Бу қисматга кўникинг, жиминг..

Ҳеч ачинманг, руҳсиз танамга,
Дуо ўқиб, сукутга чўминг.
Жонсиз қолган менинг лошимни-
Отам оёғин учига кўминг.

“Дод”лар солманг, фарёд ҳам урманг,
Тақдир, денг-у, жимгина кўнинг.
Қабримда ҳам дуо қиламан,
СИЗ ҒАМ КЎРМАНГ, АРМОНСИЗ УНИНГ!!

..ҳеч ачинманг, жонсиз танамга...
яқин бўлгим жоним онамга..
сўнгги манзил..кўзимга яқин.
Умрим сўнди мисоли чақин.

Умр шундай ўткинчи ахир
Олиб кетар ҳаммани бир-бир.
Тегирмон-ку, навбати билан
Ажал эса Аллоҳдан тақдир..

..жоним болам ўлим бу Ҳақдир..

Бу шеърни 2009 йили Наманган шаҳридаги бир санаторияда дам олувчи онахондан (илгари ўқитувчи бўлган эканлар) блокнотимга кўчириб олган эдим..шу онахоннинг илтимослари билан.

"Ёзиб олинг болам, Сизга керак бўлади, бирон жойларда ўқигани" дедилар. Онахон ёддан айтиб турдилар 2 та шеърни. Мазмунан юқоридаги шеърга яқинроқ бўлган яна битта шеърни ёзволганман. Аммо у кўнгилларни эзворади..йиғлоқи шеър экан..

Аммо мана бу "Сўнгги манзил" деб номлангани нимаси биландир жалб қилади кишини.

Очиғи бу шеър ҳам жуда дардли..ва айни ҳолда кўриб турганингиздек унда ҳақ сўзлар ҳам ифодаланган..

Лекин "сўзда хислат бор..сўзда ҳикмат бор..сўз ҳам дуо, нотўғри ишлатилса у сўз вақти келиб уради"..дейишганини эшитганмиз..

Мен бу шеърни бемор она ёки отани ўз болаларига айтган васияти бўлса керак, деб тушундим..Бемор муаллифнинг қисмати нима бўлганини билмайман..У онахон ҳам кимдандир кўчириб олганлар..

Сизлар нима дейсизлар азиз ижодкорлар?

[pipicron]

Сообщение от Gulchehra Ibragimova

Шукр, жони ором олди, деб
Қароғимни оҳиста юминг.

Ўлимга шукрона айтиш қай биримизнинг имконимизда бор экан?!....
Рахмат.... Юракларни эзиб ташласада, калбимизга шукрона олиб киргувчи шеър экан...
Бу шърни минг бир хато, минг бир услубда конунсиз ёзинг, унинг мазмуни узгармайди.... Таъзимдаман Онахон.....

[Sparc]

Сообщение от Kavsar

Keldim

Shohmen-u, egnimda xirqa, lek seni ko’rgali keldim.
Yo’q bisotimda miri ham, bazmi jom qurgali keldim.

"Хирқа" сўзини маъносини тополмадим.
Шох бўлса, нега бисотида "мири" ҳам йўқ бўлади ?

[Sparc]

Сообщение от Kavsar

Janonadir jonimda jon

Jon beray jonim oling, janonadir jonimda jon,
Yetmish ikki firqadin o’tgan tanu jonimda qon.

"Jon beray jonim oling" даги маъно тушунарли, "janonadir jonimda jon" ғализ маъно беряпти.

Сообщение от Kavsar

Yetmish ikki firqadin o’tgan tanu jonimda qon.

Ушбу мисрани маъносини тушунтириб берсангиз.

[Сарвиноз]

Сообщение от Sparc

"janonadir jonimda jon" ғализ маъно беряпти.

Жон,жонда жонона бўлмай,кийган кийимда бўлармиди?Жонона сўзининг қаердан келиб чиққанига эътибор қаратинг ака.

[Sparc]

Сообщение от Сарвиноз

Жон,жонда жонона бўлмай,кийган кийимда бўлармиди?Жонона сўзининг қаердан келиб чиққанига эътибор қаратинг ака.

У ҳолда шу каби ўхшатишларни давом эттирайлик - "қонимда қон", "юрагимда юрак", "кўнглимда кўнгил" ва ҳоказо. Буни тавтология дейдилар.

[gofurov]

Сообщение от Sparc

"Хирқа" сўзини маъносини тополмадим.

Хирқа - дағал матолардан қураб тикилган либос; Дарвешлар кийими. Эски жулдур кийим .

Ўзбек тилининг изохли луғати 2-қисм

[Сарвиноз]

Сообщение от Sparc

У ҳолда шу каби ўхшатишларни давом эттирайлик - "қонимда қон", "юрагимда юрак", "кўнглимда кўнгил" ва ҳоказо. Буни тавтология дейдилар.

Факат пул санаб ўрганиб қолибсиз шекилли,Жонимда жон,қонимда қон,кўзимда нур,булар ҳаммаси шоирларнинг қуролику.Жононалигимиз жонимизда эканини тушинмадизми ака.Яшанг.Бошқа яна кандай савол бўлиши мумкин.

[Сарвиноз]

Сообщение от Sparc

Буни тавтология дейдилар.

Тўғри тавтология.Зато шеър чиройли чиққан.Маъно ҳам бор.