Ўзбекистон ва ўзбек халқининг Совет Иттифоқи таркибидаги аҳволи

[Shokir Dolimov]

1984 йил 15 август куни Ўзбекистон ички ишлар вазири генерал-лейтенант Қудрат Эргашев ўзини ўзи отиб ўлдирди.

1985 йилнинг март ойида гдлянчилар тўдаси Ўзбекистон КП Қашқадарё вилоятининг биринчи котиби Рўзмет Ғоиповни қўлга олиш учун келишади. Мезбон чақирилмаган меҳмонларни қарши олиб, уларга чой таклиф қилади. Т. Гдлян ўз ҳамтовоқлари билан чой ичиб ўтирар экан, Р. Ғоипов қўшни хонага чиқиб, пичоқ билан ўзига ўзи қаттиқ жароҳат етказади. Унинг ҳаётини сақлаб қолишнинг иложи бўлмайди, лекин шахсий мол-мулки, уйидаги аёлларнинг заргарлик буюмлари гдлянчи-қароқчилар томонидан мусодара қилинади.

1985 йил 17 май куни Ўзбекистон ички ишлар вазирининг биринчи ўринбосари Г. Давидов бошига учта ўқ узилган ҳолатда госпиталда топилади. Вафотининг расмий талқини – ўз жонига қасд қилинган ҳолат сифатида расмийлаштирилади.

1985 йил 23 декабрь куни Тошкент шаҳар Оржоникидзе тумани ички ишлар бўлими бошлиғи полковник А. Хожимуродов Давлат хавфсизлиги қўмитасининг тезкор ходими орқали Т. Гдляннинг ишончли қабиладошларидан бири, унинг раҳбарлигидаги тергов гуруҳи таркибига кирган Альберт Карташьяннинг қабулига чақиртирилади.

Офицерлик ор-номуси, инсоний қадр-қиммати топталиб, қаттиқ қийноқлар билан икки кун тинимсиз ўтган сўроқдан сўнг А. Хожимуродов жонсиз ҳолатда топилади. Бўғилган излардан ташқари, А. Хожимуродовнинг танасида тўмтоқ нарса билан уриб, моматалоқ қилинган кўп жойлар борлиги жасадни кўздан кечириш далолатномасида қайд этилган. Бошқача қилиб айтганда, узоқ вақт қаттиқ қийноққа солинган полковник афтидан, ўз жонига қасд қилишга мажбур бўлган. Терговчи А. Карташян ушбу жиноий қилмиши учун ҳеч қандай жазога тортилмай, ишга доир ҳужжатлар жилди стол тортмасига ташланганча қолдирилган.