Hazrati Usmon mushafi qayerdan keltirilgan?
Ҳазрати Усмон ибн Аффон (розийаляоҳу анҳу) даврида кўчирилган Қуръони карим нусхаси (Мусҳафи Усмон)нинг юртимизга келиб қолиши ҳақида турли тахмин-фаразлар ва далиллар мавжуд. Атоқли олим шайх Исмоил Махдум Сотти Охунд Намангоний Тошкентдаги Усмон Мусҳафининг тарихи ” асарида Мусҳафнинг Мовароуннаҳрга келтирилиши хусусида бир неча мулоҳазаларини билдирганлар. Тарихчи олим Ҳамид Зиёевнинг эътиборингизга ҳавола этилаётган мақоласи бу мавзуга бир ойдинлик киритади, деган умиддамиз.
XIII асрда Волга бўйларида ташкил топган ва ривожланган қудратли Олтин Ўрда давлатининг мўғул ҳукмдорлари бирин-кетин Ислом динини қабул қилганлар. Улар вақт ўтиши билан турклашиб, динимизни ривожлантириб бордилар. Улардан биринчи бўлиб Беркахон (1257 — 1266) мусулмон бўлган эди. Ҳатто у Бухорода бўлиб, таниқли дин пешволари билан суҳбатлашган. Беркахон ҳукмдорлик қилган вақтдан бошлаб, динимиз равнақи айрим хорижий мамлакатлар диққатини жалб этди. Хусусан, Олтин Ўрда давлати ташкил топган минтақадан Мисрга бориб, ҳокимиятни қўлга олган қипчоқлар (мамлуклар) ўз она юртларида динимизнинг юксалишини зўр қизиқиш ва мамнуният билан қарши олдилар. Натижада Беркахон билан Миср подшоҳи Байбарс ўртасида элчилик ва дўстлик алоқалари шаклланди. Мамлуклар асл ватанларини қўмсаб, унинг равнақи учун имкони борича ёрдам бериш мақсадида Олтин Ўрда билан яқин алоқалар ўрнатишган. Байбарснинг элчи орқали Беркахонга юборган совғалари ҳам шундан далолат беради. Булар қуйидагилар эди: «Халифа Усмон (розийаллоҳу анҳу) кўрсатмасига кўра жамланган муқаддас Қуръон, ранг-баранг ёстиқлар, масжид гиламлари, Венеция матолари ва Ливан либослари, теридан ишланган илгичли ва хом теридан ишланган гиламлар, нақшли калжур қиличлари, олтин суви берилган гурзилар, франк дубулғалари, катта шамдонлар, Хоразм эгарлари, жойнамозлар, юганчалар — буларнинг ҳаммасига олтин ва кумушдан нақш чекилган, ҳалқали ёйлар, тош ёйлар, нефт солиб отиладиган ёйлар, қамиш ва ёғоч найзалар; сандиқларга солинган ёй ўқлари, қозонлар, олтин ва кумуш занжирли чироқлар, қоратанли малайлар ва оқсоч ошпазлар, учқур араб отлари ва Нубия туялари, тезюрар уй ҳайвонлари, маймунлар, тўтиқушлар ва бошқа турли буюмлар бор эди. Шунингдек, узунбўйин (жирафа), Миср эшаклари, Хитой кўзалари, Искандария кийимлари ҳам совғага қўшиб юборилган».
давоми -
http://www.qadriyat.uz/index.php?act=4&way=2&nid=128