Нимага саводсизлашиб кетаяпмиз?

[Aaz]

Сообщение от Behzod Saidov

Нима қилайлик шунга? Ўзбек тили демайликми? Ёки лотин ёзувида ёзмайликми? Умуман, юқоридаги фикрингизнинг мавзуга нима алоқаси бор?

Албатта езаверинглар. Мавзу саводсизлар нега купаяди дегани бугани учун айтдимда...

[Husniddin Ato]

Сообщение от Sulhiya Gaziyeva

Ona tili darsi(ona tilimiz grammatikasi) nafaqat maktab programmasida, balki oliy o'quv yurtlarida ham o'tilishini istardim. Ming afsuslar bo'lsinki unaqa emas. To'gri ba'zilar fikrimga qarshi chiqib "Maktabda o'qimagan, institutda o'qirmidi?",- deyishlari mumkin. Lekin "5" baho olish uchun balki ba'zilar o'qir. O'zim ham xato qilgan bo'lsam oldindan uzur so'rab qolaman!

To`g`ri. Shunday deb o`ylashim ham mumkin edi. Lekin bir oz boshqacharoq yondashaman. Oliygohda ham ham ona tili darsini kiritishlik degani yana qancha mablag` va yana qancha dars soatlari degani.

Unda maktablarda ona tilini qanday o`qitishayapti agarda oliygohda ham ona tiliga muhtojlik sezilayatgan bo`lsa?
Nima uchun maktablarda suskashlik qilishayapti bu fanlarni o`tishga?
Nima uchun maktabni bitirayotgan bolalar oliygohlarga kirish uchun maxsus tayyorgarlik soatlarini olishga majbur bo`lishayapti? Undan ko`ra maktabni tugataylikda qolgan ta'limni faqat "reretitor"larga qo`yb beraylik. Sababi ular bu vazifani ancha muvoffaqiyatli ado etishayapti.

[Lutfillo Tursunov]

Сообщение от Sulhiya Gaziyeva

Ona tili darsi(ona tilimiz grammatikasi) nafaqat maktab programmasida, balki oliy o'quv yurtlarida ham o'tilishini istardim. Ming afsuslar bo'lsinki unaqa emas. To'gri ba'zilar fikrimga qarshi chiqib "Maktabda o'qimagan, institutda o'qirmidi?",- deyishlari mumkin. Lekin "5" baho olish uchun balki ba'zilar o'qir. O'zim ham xato qilgan bo'lsam oldindan uzur so'rab qolaman!

Олийгоҳларда давлат тили ўқитилиши керак деган фикрингизга 100 фоиз қўшиламан. Қанақа мутахассислик бўлмасин, барибир тилни яхши билиши керак. Олийгоҳни битираётганларнинг кўпчилиги илмий ишлар ёқлаши мумкин, аммо ўзбек тилини яхши билмаслиги оқибатида ўша илмий ишини тушунарли, равон ва аниқ қилиб ёза олмайди.
Кейин ҳар бир фан бўйича дарсликларни ҳам айнан шу йўналишдаги мутахассислар яратиши керак. Бу ҳолатдаям давлат тилини яхши билмаган мутахассис дарсликни маромида ёза олмайди. Натижани кўриб турибмиз - олий ўқув юртларида давлат тилидаги дарсликлар сони етарли даражада эмас. Кўпчилик техникага оид мақола, рисола, китоб ва дарсликларни ўзбек тилида ифодалаш қийин дейди. Бунга умуман қўшилмайман, бундай қарор юзага келишининг сабаби - ўз тилимизни яхши билмаслигимиз, олий ўқув юртларида она тили дарсларининг мукаммал ўтилмаслиги, эътиборнинг йўқлигидир. Албатта, ўша техника соҳасига оид фикрни ўзбек тилида айтиб ўрганмагандан кейин "мумкин эмас" деган қарорни чиқариб қўя қолишади.
Sulhiya Gaziyeva сизга саволим бор. Сиз таҳсил олаётган Шарқшунослик институтида ўзбек тили дарси ўтиладими? Қайси курсларда ва ҳафтасига неча соат ўтилади ушбу фан?

[Behzod Saidov]

Сообщение от Lutfillo Tursunov

Олийгоҳларда давлат тили ўқитилиши керак деган фикрингизга 100 фоиз қўшиламан. Қанақа мутахассислик бўлмасин, барибир тилни яхши билиши керак. Олийгоҳни битираётганларнинг кўпчилиги илмий ишлар ёқлаши мумкин, аммо ўзбек тилини яхши билмаслиги оқибатида ўша илмий ишини тушунарли, равон ва аниқ қилиб ёза олмайди.

СамДУда ўқиганимда лотин ёзуви алоҳида курс сифатида ўтилган эди. Лекин, унга жуда ҳам кам соат ажратилган.

Сообщение от Lutfillo Tursunov

Кўпчилик техникага оид мақола, рисола, китоб ва дарсликларни ўзбек тилида ифодалаш қийин дейди. Бунга умуман қўшилмайман

Мен эса қўшиламан. Айнан шу кунларда қийин. Сабабини эса фикрингиз давомида ўзингиз ҳам кўрсатиб ўтибсиз:

Сообщение от Lutfillo Tursunov

бундай қарор юзага келишининг сабаби - ўз тилимизни яхши билмаслигимиз, олий ўқув юртларида она тили дарсларининг мукаммал ўтилмаслиги, эътиборнинг йўқлигидир. Албатта, ўша техника соҳасига оид фикрни ўзбек тилида айтиб ўрганмагандан кейин "мумкин эмас" деган қарорни чиқариб қўя қолишади.

Бу сабабларга яна атамалар билан боғлиқ муаммони қўшиш мумкин. Қани эди, ҳар бир соҳа бўйича, аниқ белгиланган, ҳамма амал қиладиган атамалар луғати бўлса. Ҳозирги техник адабиётларни таржима қилиш билан боғлиқ муаммолар анча осонлашармиди...
Умуман олганда, нафақат атамалар луғати, оддий изоҳли луғатни ҳам ҳар 20-30 йилда бир марта чиқармасдан ҳар йили бойитиб бориш керак. Инглиз тилидаги изоҳли луғатларга одамни ҳаваси келади. Қаранг ҳатто "google" деган феъл бор...

[Sulhiya Gaziyeva]

Lutfillo Tursunov vbmenu_register("postmenu_293972", true);
Sulhiya Gaziyeva сизга саволим бор. Сиз таҳсил олаётган Шарқшунослик институтида ўзбек тили дарси ўтиладими? Қайси курсларда ва ҳафтасига неча соат ўтилади ушбу фан?
Men Sharqshunoslik institutining o'zbek guruhida tahsil olaman. Shuning uchun bizda o'zbek tili darsi faqat rus guruhlarida tahsil oladigan talabalarga o'tiladi. Bizda esa rus tili darsi o'tiladi. Shunisiga ham raxmat. Chunki ko'p talabalar rus tilini mutlaqo bilishmaydi desam mubolag'a bo'lmaydi.

[Masud Mahsudov]

Oliygohlarda ona tili darslarining o'tilmasligiga asosiy sabab, fikrimcha, maktab dasturida yetarlicha o'rgatilganligi bo'lsa kerak. Haqiqatan ham, ona tilini oliygohgacha yetarli darajada o'rganmagan talaba, oliygohda ham unga ishtiyoq qilishi amri mahol... Gayrizabon guruxlarga esa, albatta, maktabdanoq o'zbek tilini o'qitishga e'tiborni kuchaytirish kerak... Qolaversa, davlat muassasalarida ham o'zbek tilida ish yuritish masalasi hozirgi kunda eng dolzarb muammolardan biridir... Rasman, hamma joyda bunga amal qilinishi ko'p ta'kidlanayotgan bo'lsa-da, amaliy jihatdan bunga e'tibor juda susayib ketgan...

P.S. Poytaxtda, men eng achingan narsam, o'zbeklarimizning o'z tilini unutib yuborayotganligidir...

[Husniddin Ato]

Сообщение от Masud Mahsudov

P.S. Poytaxtda, men eng achingan narsam, o'zbeklarimizning o'z tilini unutib yuborayotganligidir...

Nega bu jumlalarni asta so`zlaysiz? Baralla aytavering.
O`zbek tilining bugungi kundagi inqirozi jar solishga arziydi.
Darvoqe, jar qolgandan biror foyda bo`larmidi. Bu tilni deb Avloniy qayg`urdi, Behbudiy qayg`urdi, bu forumda ham qancha-qancha bugungi kun dahoyu-ulamolari qayg`urayapti. Kuni kecha Tohir Malik "baralla" fikr bildirdilar.
LEKIN NIMA O`ZGARAYAPTI? Yana qayta rusiyzabonlashib ketayapmiz.
Afsus..... afsus.

[bekww]

Сообщение от Aaz

Сообщение от Aaz Узбек тили узбек тили дейсизлар, мана ман учун учун лотин алифбосида езилган постлар кийинлик билан укилади, купинча укимай кетаман.... Нима қилайлик шунга? Ўзбек тили демайликми? Ёки лотин ёзувида ёзмайликми? Умуман, юқоридаги фикрингизнинг мавзуга нима алоқаси бор? Албатта езаверинглар. Мавзу саводсизлар нега купаяди дегани бугани учун айтдимда...

Албатта хаммага кийин, бирор бир юз йил ичида тилимизнинг алифбоси уч марта узгарса, кайси халк буни кутараоларди...

[Husniddin Ato]

Сообщение от bekww

Албатта хаммага кийин, бирор бир юз йил ичида тилимизнинг алифбоси уч марта узгарса, кайси халк буни кутараоларди...

Iye, siz o`zbek xalqini kim deb o`ylayapsiz? Qancha-qancha kunlarni boshidan o`tkazgan xalq uchun oddiy alifbo nima bo`pti. Nima, natijani ko`rmayapsizmi? Biiiir tashqariga chiqib ko`chani aylaningchi?
Innankeyin, faqat alifbo emas, til ham o`zgarayaptiku. + yana bitta jasorat.

[Masud Mahsudov]

Сообщение от bekww

Албатта хаммага кийин, бирор бир юз йил ичида тилимизнинг алифбоси уч марта узгарса, кайси халк буни кутараоларди...

Hozirgi davrda yurtda savodsizlikning "ommalashib" ketayotganini faqatgina alifboga tirkash unchalik ham to'gri emas... Gap, ko'pchilikning kitob o'qishmay qo'yishayotganlarida... Yoshlarda ilmga bo'lgan intiluvchanlikning yo'qolib borayotganligida... Hamma narsani pulga o'lchashni bog'cha davrdan boshlab bolalalr miyyasiga quyilayotganligida... Maktabda savodsiz o'qituvchilarning ko'payib borayotganida... Ota-onalar turmush tashvishlari bilan bo'lib farzandlarning o'qishlarini jiddiy tergamayotganlarida... Eee, bunaqa sabablarning son-sanog'i yo'q...