Бугуннинг аёллари

[Gulchehra Ibragimova]

Азиз Қизларжон! Муҳтарам аёллар!
Сайтларимиздан бирида ушбу "Бугуннинг аёли...?" номли мавзуда ёритилган мақолани ўқиб, унда ифодаланган айрим жиҳатлар мени жудаям таъсирлантирди..Мақолани ўйлашга ундайдиган томонлари кўп экан..Айрим сатрларни ўқиб..наҳотки..шу даражада ..бўлсак деб ҳам қўйдим..

Бу борадаги Сиз азизларимизнинг фикру мулоҳазаларингизни билишни истардим..

Унда қуйидагича саволлар ҳам берилган бўлиб атрофлича мулоҳазалари ҳам ёзилган.

1)Хўш, илм ва маърифат осмонида юлдуз каби порлаган олимлар туғулиб ўсган даврнинг аёллари қандай аёл эди?
2) Уларни ўзларидан кейинги аёллардан устунлиги бормиди?
3) Бугуннинг аёли улардан қанчалик узоқлашди?
4) Бугуннинг аёли ўша момоларнинг фарзандларимиз деб фахрланишга ҳақлими?
5) Нега ўша аёллар туққан фарзандларини нега юз йилларки бошқа аёллар туға олмаяптилар ёки бугунги кун аёлларидан ҳам шундай фарзандлар туғилиши мумкинми?

Мақолани тўлиғича ўқиб чиқиб, ўз фикрларнигизни билдирсангиз, илтимос..



Бугуннинг аёли...?

Аллоҳга ҳамду сано, Росулуллоҳга саловоту дурудлар. Бу мақоламиз нозик хилқат вакилалари бўлмиш аёлларга бағишланади. Чунки бу айни бугуннинг мавзуи бўлиб, ҳақиқат чашмасидан баҳра олган кўнгил, ундан қониб-қониб ичгиси ва шу баҳонада бошқа кўнгилларга улашгиси келади. Ислом аёллар учун орзу бўлиб келаётган, ҳам тарихда кузатилмаган чин маънодаги қадр-қимматни туҳфа этганлиги ҳақида ҳаммамиз биламиз.
Эслаб кўринг, Исломгача бўлган даврда аёл инсонийлик жиҳатдан эркак билан тенгликни ҳоҳлар эдими?
Ҳа, албатта ҳоҳлар эди ва Ислом бу тенгликни ҳам назарий, ҳам Амалий тарзда олиб келди ва бу тенгликни шаръан қонунийлаштириб қўйди.


Аёл ҳам инсон сифатида иқтисодий мустақилликни ва бошқа инсонлар билан муомалада бевосита озодликни ҳоҳлар эдими?
Ҳа, албатта ҳоҳлар эди ва Ислом тарихда биринчи бўлиб аёлга бу ҳуқуқни берди.
Аёл таълим олиш ҳуқуқини ҳоҳлар эдими?


Ҳа, албатта ҳоҳлар эди ва Ислом унга бу ҳуқуқни ҳам берди, ҳатто таълим олишни мажбурият қилиб қўйди.

Аёл ўзининг ҳоҳишига биноан турмушга чиқишни ёки эркакка ўзи таклиф қилиш ҳуқуқини ҳоҳлар эдими?

Аёл оилавий ҳаётда ўзига нисбатан адолатли ва етарли даражада эътибор берилишини ҳоҳлармиди? Аёл агар ўзига нисбатан одилона муносабат қилинмаса ўз ҳоҳишига биноан ажралиш ҳуқуқини ҳоҳлармиди?
Ҳа албатта ҳоҳларди, чунки у инсон.

Ислом унга бу ҳуқуқларни ҳаммасини берди. Эркакга эса аёлнинг бу ҳуқуқларига даҳл қилмаслигини ва уларни қўллаб қувватлашини билдириб қўйди. Аёл меҳнат қилиш ҳуқуқини ҳам ҳоҳларди. Ислом аёлни меҳнат қилишга бўлган лаёқатини ҳисобга олиб, эҳтиёж туғилганида исломий шарт-шароитлар асносида меҳнат қилиш ҳуқуқини ҳам берди.


Демак, аёл шариат таклифлари олдида эркаклар билан инсоний тенгликка эришди.
Хўш, Ислом аёлни бу тенгликка олиб чиққанидан кейин худди эркакларга юклагани каби аёлга ҳам бурч ва вазифалар юкладими?
Аёлни Ислом қаршисидаги бурч ва вазифалари нималардан иборат бўлди?


Ҳа, албатта Ислом эркакларга вазифалар берганида аёлни ҳам эътибордан четда қолдирмади. Фиқҳий масалаларда эркаклик ва аёллик ҳолатларига қараб баъзи ўринларда фарқ қилади. Аммо эътиқод масалалари олдида имон талаблари олдида эркагу-аёл баробар масъулдирлар. Аввало Қуръони каримдаги «Эй иймон келтирганлар» деган чақириқдан кейинги вазифалар, огоҳлантириш ва башоратлар мўмин эркагу-мўмина аёлга тенг таъалуқлидир. Шунингдек, иймон, намоз, рўза, закот, ҳаж вазифалари аёлга ҳам фарз қилинди. Росулуллоҳ с.а.в. илм олишни фарз (яъни лозим) эканлигини айтганларида, умумий суратда айтмадилар, балки эркакка ҳам, аёлга ҳам алоҳида баробар таъкидлаб: «Илм талаб қилишлик ҳар бир муслим ва муслимага фарздир» дедилар. Бухорий ривояти.
Ислом эркак кишини гуноҳдан қандай қайтарган бўлса аёл кишини ҳам шундай қайтарди. Хулоса қилиб айтадиган бўлсак Ислом аёлни қандай қадрлаган бўлса, шунга яраша бурч ва мажбуриятлар ҳам юклади.
Энди ислом келганидан кейинги тарих мобайнида аёл ўзига белгиланган вазифаларни адо этишлик билан жамиятга қандай наф келтирганлиги қандай фарзандларни туҳфа этганлигига эътибор қаратинг!


Аёл нафақат ислом оламида қадрланадиган, балки бутун инсоният унинг номини эшитганда ҳурмат билан тилга оладиган шахсларни Исломдан кейинги тарих мобайнида тарбиялаб етиштирди. Илм-фан соҳасида пойдевор бўлган илм аҳлининг асосини исломга тўла таслим бўлган тақводор оналар туғиб тарбиялаган эдилар.
Бугунги кун аёлларимиз тарихига бир назар қаратинг!
Ислом оламида қиёматгача устоз бўлиб қолган уламолар имом Бухорий, Термизийлар, фалакиёт илмига асос солган Улуғбеклар, бутун дунё тиббиётига бугун ҳам устозлик қилаётган Ибн Синоларга ислом олдидаги вазифаларини тўла ҳис қилиб яшаган момоларимиз оналик қилишган. Бошқача қилиб айтадиган бўлсак, уларни шундай олиму-уламо бўлишига покиза аёллар, оналар сабабчи бўлишган. Навоийдек нозик қалб шоирларни ҳам, Мирзо Бобурдек моҳир саркардаларни ҳам шу муслима оналар туғиб тарбия қилишган. Шундай улуғ зотларга оналик қилган аёллар қандай қилиб бу каби фарзандларни инсониятга туҳфа эта оладилар? Уларнинг бугунги кун аёлларидан фарқи нимада эди?


Уларнинг фарқи Ислом олдидаги бурч ва мажбуриятларини ҳис қила олишликлари ва шуни адо этишликларида эди. Исломий маънавият ва маданият билан иш тутишларида эди. Ислом динини чексиз ҳурмат қилишларида эди. Агар умумислом тарихига назар солинса, кишини лол қолдирадиган мисоллар жуда кўп. Ўзлари чўри бўла туриб тарбиялаган фарзандларини ислом оламидаги энг катта олимларга ҳам устозлик қила оладиган даражада тарбия қилган аёллар ҳам бор. Бу каби мисолларни фақатгина Исломдан кейинги тарихда муслима аёллар тарихида учратиш мумкин. Биз юқорида зикр қилган илм дарғаларининг болалик тарихига назар солинса, бошланғич таълимларини уйида, гўдаклик чоғида ўқишган.

Алишер Навоий, Ибн Синоларнинг ўн ёшлар атрофида Қуръони каримни тўлиқ ёд этганлиги манбаларда баён қилинган. Уларни бунчалик юқори савияда тарбия топишига, бунчалик илм-маърифатга эга бўлишига кимлар сабабчи. Албатта бу зотларни Аллоҳнинг зикрисиз эмизмаган, Аллоҳнинг зикрисиз бешигини тебратмаган оналар сабабчи. Бугунги куннинг «забардаст олимлари» деб аталаётган профессор, Фан докторлари эга бўлган илмдан кўра кўпроқ илмни гўдаклик чоғидаёқ уларга таълим бера олган, биринчи устозлари, оналари яъни аёл сабабчи. Демак, Исломдан кейинги тарихда қайси даврда бўлмасин, жамиятнинг салоҳиятига иймон эътиқоди мустаҳкам, солиҳа аёллар яъни оналар асос бўла олганлар. Чунки ислом олдидаги вазифаларини ҳис қила олган аёлларни Ислом ўз-ўзидан шу даражага олиб чиққан.

Шунинг учун ҳам Исломдан аввалги тарихларда ва Исломдан бошқа муҳитларда аёл ўзининг жамиятига бу қадар таъсир ўтказа олмаган. Чунки фақат Исломгина аёлга мазкур таъсир кучини берган, фақатгина Исломгина аёлни шундай тарбия қила олади. Ёки бошқача қилиб айтадиган бўлсак, Исломга бўйсунган аёлгина бу даражага кўтарила олади. Шу ўринда баъзи саволлар туғилади.

1) Хўш, илм ва маърифат осмонида юлдуз каби порлаган олимлар туғулиб ўсган даврнинг аёллари қандай аёл эди?
2) Уларни ўзларидан кейинги аёллардан устунлиги бормиди?
3) Бугуннинг аёли улардан қанчалик узоқлашди?
4) Бугуннинг аёли ўша момоларнинг фарзандларимиз деб фахрланишга ҳақлими?
5) Нега ўша аёллар туққан фарзандларини нега юз йилларки бошқа аёллар туға олмаяптилар ёки бугунги кун аёлларидан ҳам шундай фарзандлар туғилиши мумкинми?