Замонавий ўзбек журналистикаси. Таълим ва амалиёт

[Bekmirzo]

Сообщение от OmoN

Агар Бекмирзо рост гапирган бўлса қоғознинг 60%и очиқ қолаётган экан. Агар ёлғон гапирган бўлса талабалардан кимдир "Тўлқин Эшбек" тахаллуси остида газетада мақолаларини чоп эттиряпти шекилли.

Ertaga Qoraqamish tarafda ishim bor edi. Yo'l-yo'lakay fakultetga kirib, "Jurnalist" gazetasidan fotonusxa olib kelishga harakat qilaman. Gaplarim isbotini shunda ko'rasiz.

Birato'la, gazetani tahlil qilib beraman. Jurnalist talabalar o'qib qolishsa, ularga foyda bo'lishi mumkin.

[Shomurodov Shohruh]

Оффтоп:

Bekmirzo, катта рахмат айтилган фикрлар учун. Бизда таълим сохасида айнан янги моделлар киритиш муаммо булиб колмокда. Балки хаммаси хам булар вакти келиб...Бир домламиз айтган эдилар: "Новая идея воплотиться в жизнь тогда, когда уйдут со сцены приверженцы старой".

Оффтоп:

Кейин, "европакурган"ларнинг билими, дунёкараши, савияси УзМУ студентларидан кура анча баланд, буни хохлаймизми ёки йукми. Хозирда биздаги таълимнинг жуда куп нуксонлари бор. Шундай малакага эга кишининг берган маслахатларига кулок солмаслик ахмокликдир. Ахир канча курсатишади ахборотлардан, "чет эллик мутахассислар келиб янги методларни урнатишмокда" деб. Тайёр мутахассис вактини бериб холис фикрлар билдирганда бунака ёндашиш, билмасам. "Приключение Шерлока Холмса и Доктора Ватсона"да бир серияси бор, "XX век начинается" деган, 21 аср бошланиб булди. Олдинги укув методикалари уз актуаллигини йукотиб хам булди, уша мутахассислар хам кетиб колди.

[Husen]

Шахсан мен ўқиган 2001-2006 йилларда факультетда ўз ТВ, радио ва газетасини тайёрлаш учун барча шароитлар бор эди. 2005-2006 ўқув йилига қадар факультет Бешёғочдаги бинода (Пойафзал фабрикасининг рўпарасида) фаолият юритар эди. Бир йили “SOROS”нинг кўмагида факултетимизнинг 3-қаватида студия ташкил этилди. Тан олиш керак, студия энг сўнгги ва қимматбаҳо замонавий технологиялар билан жиҳозланди.
Кейинчалик “SOROS” қандайдир сабаблар ортидан юртимиздаги фаолиятини тўхтатди. Мазкур жамғармага Грузияда рангли инқилобларда қўли бор деб айб қўйилган эди. Эҳтимол, грузин ёшларига жамғарма таъсир ўтказишга ҳаракат қилгандир. Аммо, факультетдаги студиядан фойдаланишда жамғарманинг бирон вакили келиб, “ундоқ дема, бундоқ де” деб ақл ўргатганини, таъсир ўтказмокчи бўлганини шахсан мен кўрмаганман.
Хуллас, студия хусусида... биз талабалар мазкур янгиликни хурсанд бўлиб қарши олдик. Айниқса, фақатгина бино ичида фаолият юритса-да, факультет радиоси очилганидан хурсанд эдик. Дастлабки кунлар танаффуслар пайтида тўлқинларда фақат ҳориж мусиқалари жаранглаб турди. Шунда уч-тўртта талаба минг бир ҳаяжон ва хадик билан студияга йўл олдик, эшиттириш тайёрлаш ниятимиз борлигини маълум қилдик. Студия маъсули Саид ака бизни хурсанд бўлиб кутиб олди ва сценарийлар тайёрлаб келишимизни айтди. Шу билан 20 минутлик вақт учун хар хил лойиҳаларни тайёрладик – дастлаб кунинг муҳим янгиликлари, кейин кўнгилочар йўналишдаги лавҳалар... Илк бора эшиттиришимиз эфирга кетди...
Ҳаммаси ана шундан сўнг бошланди. Йўлаклар бўйлаб жаранглаётган радио тўлқинларга талабаларнинг бепарво ўтиб кетишлари, ҳаттоки яхши ёки ёмон чиқибди дея муносабат ҳам билдирмаслигидан ажабланардик. Шу зайлда бир кун ўтди, икки кун ўтди, бир ҳафта ўтди – аммо, ҳеч қандай муносабат йўқ! Тўғри, биз ҳамманинг оғзига тушишни, домлаларнинг эркатойига айланишни истаётганимиз йўқ эди, эҳтимол, тайёрлаётган материалларимиз ҳам бир тийинга қиммат бўлгандир. Аммо, биз бошқа нарсани кутгандик – бошқа курслар ҳам, бошқа талабалар ҳам студияга ёпирилишини, улар ҳам ўз лавҳаларини тайёрлашларини, факультетда қизғин рақобат муҳити шаклланишини кутгандик, холос.
ТВ хусусида... илк маротаба устозимиз Анвар Каримов студияда талабаларга ўз имкониятлари асосида кўрсатувлар тайёрлашни ўз дарсларида қўллаб кўрди. Бир хонада бир гуруҳ талабалар ток-шоу қилишар, бошловчи курсдошимиз уларни йўналтириб турар – бошқа хонада эса ток шоуни кузатиб ўтирган ўқитувчимиз ва қолган талабалар курсдошларининг ишларини таҳлил қилиб ўтиришарди. Илк маротаба эфирда, интервью, суҳбат, ток-шоу каби жанрларни қўллаб кўрдик. Фойедаги ягона телевизорда тайёрлаган ишларимиз намойиш қилинар экан, муносабат ҳамон ўша-ўша эди... на рахмат эшитасан ва на танқид!
Буёғига ўзимиздаги “табиий тоза дангасалигимиз” сабаб, бошлаган ишларимиз секин-аста тўхтаб қолди.
Демак-ки, имкониятнинг мавжудлиги бошқа, ундан фойдалана билиш бошқа масала экан. Шахсан мен факультетда журналист бўламан деган талаба учун мавжуд имкониятларни етарли деб билардим. Аммо, ҳамма гап ўқитувчида, факултетдаги ижобий муҳитда!!! Устозлар, факультет раҳбарияти талабани фанга, амалиётга қизиқтира олмас экан, тўғри йўналишга йўналтириб турмас экан барибир ижобий натижага эришиш қийин бўлади.
Факультет 2005 йилнинг кузида ЎзМУнинг физика факультетига кўчирилгач, студияга бу ердан жой етмади, шекилли, бошқа бир ўқув биносига жойлаштиришди. Бугунги талабалар ўша студиядан фойдаланишяптими-йўқми, бунисини билмадим!
Хуллас, юқоридаги мулоҳазалар билан кимнидир айбдор қилиб кўрсатиш истагида эмасман. Факультетда имкониятлар етарли эканлигини таъкидламоқчиман, холос!

[Shokirbek]

Chindan ham bunday tashabbuslarning rivojlanib ketishida reklama-e'lonlar, qiziqtirishlar katta rol o'ynaydi. O'qituvchilar birinchi navbatda bunaqa tadbirlarni olqishlab, mavjud sharoit doirasida bo'lsa ham talabalar ichida qiziqarli konkurslar, musobaqalar tashkil qilishsa yaxshi bo'lsa kerak. Kishi bir kechada olim bo'lib qolmaganidek, bu sohada ham birinchi qadam baribir nuqsonga to'la bo'ladi. Ana shunday paytda o'qituvchilarning talabalarni qo'llab-quvvatlashlari, ularga yetarli sharoit yaratib berishlari nihoyatda hal qiluvchi ahamiyat kasb etadi. Biz ana shu nuqtada ancha oqsoqmiz shekilli.

[Bekmirzo]

Сообщение от OmoN

Агар Бекмирзо рост гапирган бўлса қоғознинг 60%и очиқ қолаётган экан. Агар ёлғон гапирган бўлса талабалардан кимдир "Тўлқин Эшбек" тахаллуси остида газетада мақолаларини чоп эттиряпти шекилли.

Aytganimdek, o'sha kuni yo'lakay fakultetga kirib, gazetadan fotonusxa olvoldim.
Marhamat, "Jurnalist" o'quv gazetasi nusxasini quyidagi ilovadan olib, qarab chiqishingiz mumkin...

Ilk kamchilik gazetaning "shapkasi"da. Gazetaga talabalar ijodidan material yetishmayotganidan, gazeta nomi bo'yiga cho'zilgan bo'lsa, ajabmas...
Tanlangan rang - umuman to'g'ri kelmaydi. Nomni bo'yiga biroz qisqartirib, bir tondagi rang ishlatilsa, "shapka" biroz epaqaga kelib qoladi.

3-sahifadagi "Farishta omon derkan..." maqolasiga qarang. To'lqin Eshbek domla maqolasini yolg'on bilan boshlagan. Aziza Halilovaning shu forumda ochilgan "Mening fantaziyam" nomli mavzusi aslo shov-shuvga sabab bo'lmagan. Atigi 7 kishi ishtirok etgan, ular yozgan jami 10 ta mavzuning yarmi boshqa tarafga burilib ketgan mavzuni qanaqasiga shov-shuvga sabab bo'ldi, deyish mumkin. Endi, To'lqin domla bu maqolasida bozor (reklama) uslubini qo'llagan, maqsad - talabalarni uforum.uzga qiziqtirish bo'lsa, ajabmas. Ammo, yolg'on gapirib nima kerak?..
O'sha mavzuda kimningdir "20 yildan keyin yo'q bo'lamiz" degan javobini esa umuman o'qimagan ekanman.
Umuman, bu maqoladan talaba nima o'rganishi mumkin, hayronman...
"20 yildan keyin hayotni qanday tasavvur qilasiz?" mazmunidagi savol 3-sahifada ikkita maqolada yozilgan. Shu tariqa professionallik o'rgatilmoqda shekilli...
Aziza Halilovaning maqolasidagi shu savol keltirilgan oxirgi gapni olib tashlash kerak edi, To'lqin aka.

4-sahifa turgan-bitgani komediya. "S prazdnikom" degan tabriknomaning kelib chiqishini, ortida qanday ma'no borligini gazeta tahrir hay'ati bilarmikan?
Keyin, Anvar Obidjon, Aziz Said va Xurshid Davronlarning she'rlari o'rniga talabalar ijodidan namunalar chiqarilsa bo'lmasmidi?
Suv ustida suzib yurgan gullarga esa qoyil qolmasdan iloj yo'q.

"Askar yigit maktubi"ni Donish domla rus tiliga tarjima qildirib, chiqartirmasa, nima bo'larkin? "Maktub"ni rosti miriqib o'qidim. Ammo, to'g'risi, bir sonning o'zida uni tarjimasini keltirish ortiqcha.
Buning ustiga, bo'sh joy qolib ketayotganidan, yechim sifatida kichikroq biror matn emas, balki xo'rsinib va jilmayib turgan "Smilik"ni qo'yish ma'qul ko'ringan...

Bunaqa o'quv gazetasidan talabalar jurnalistika sohasining nozik jihatlarini hali-beri o'rganishmaydi, o'zlashtirishmaydi.

Сообщение от Tulqin Eshbekov

Аввал талабаларнинг ижодларини жон-жон деб ёритардик! Оқ қоғозда очиқ қолган жойларнигина муҳаррирнинг ўзи тўлдираётганини талабалардан иборат таҳрир ҳайъати аъзолари жуда яхши биладилар.

Talabalarning o'quv gazetasida ancha-muncha joyning ochiq qolib ketayotganini achinarli holat, deb bilaman.

[OmoN]

Сообщение от Bekmirzo

Talabalarning o'quv gazetasida ancha-muncha joyning ochiq qolib ketayotganini achinarli holat, deb bilaman.

Газета ҳақида умуман тушунчам бўлмаса ҳам газетанинг саҳифалари жудаям оздай туюляпти. Менимча факультетда камида 700-800 талаба ўқиса керак. Шунча талаба ижоди учун 4 бет А4 қоғоз камлик қилса керак.

[Bekmirzo]

"XXI-asr" gazetasi O'zLiDePning nashri hisoblanadi. "Xalqaro hayot" rubrikasida Abduvali Soibnazarovning tahliliy chiqishlarini muntazam kuzatib borishga harakat qilaman (birda to'liq o'qib chiqaman, birda yarmini o'qishga ham ulgurolmayman).

Hozir aytmoqchi bo'lganim gazetaning 11-fevralda chiqqan soni haqida. Ma'lumki, o'tgan hafta nihoyasida Prezident Karimov Janubiy Koreada bo'ldi.

Gazeta muqovasida berilayotgan quyidagi ikki xabarga qarang:

Президент Сеулга жўнаб кетди
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimov Koreya Respublikasi Prezidenti Li Myon Bakning taklifiga binoan 10 fevral kuni davlat tashrifi bilan Koreya Respublikasiga jo‘nab ketdi.
Tashrif chog‘ida O‘zbekiston-Koreya hamkorligini yanada kengaytirish va rivojlantirish masalalari, tomonlarni qiziqtirgan mintaqaviy va xalqaro ahamiyatga oid dolzarb muammolar muhokama qilinadi.
Muzokaralar yakunida ikki davlatning turli sohalardagi hamkorligini yanada rivojlantirishga qaratilgan qator ikki tomonlama hujjatlar imzolanishi rejalashtirilgan.

Ислом Каримов Сеулга келди
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimov Koreya Respublikasi poytaxti Seul shahriga yetib keldi.
Tashrifning asosiy voqealari 11 fevralga belgilangan. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimov va Koreya Respublikasi Prezidenti Li Myon Bak O‘zbekiston-Koreya munosabatlariga oid masalalar, o‘zlarini qiziqtirgan mintaqaviy va xalqaro muammolar yuzasidan fikr almashadilar.
Muzokaralar yakunida ikki mamlakat o‘rtasida turli sohalardagi hamkorlikni yanada kengaytirishga qaratilgan qator hujjatlar imzolanishi rejalashtirilgan.

Bu ikki xabar (UzA xabari) muqovaning chap tomonida ustma-ust berilmoqda. Ikkala xabarning mazmuni bir xil. Tahririyatni ko'zi qayoqda? Bitta chiroyli xabar qilib bersa bo'lardi-ku...

[Bekmirzo]

Сообщение от OmoN

Газета ҳақида умуман тушунчам бўлмаса ҳам газетанинг саҳифалари жудаям оздай туюляпти. Менимча факультетда камида 700-800 талаба ўқиса керак. Шунча талаба ижоди учун 4 бет А4 қоғоз камлик қилса керак.

To'lqin akaning gaplaridan xulosa chiqarsak, talabalar mana shu A4 formatdagi 4 sahifani ham o'zlari to'ldirisha olmayapti ekan... Agar gazeta sahifalari soni 8 ga oshsa, unda kamida 3-4 sahifasida talabalar "Quvnoq gaplar" va "To'g'ri gapning to'qmog'i" turkumidan o'qib, malaka oshirib borishsa kerak...

Avval ham aytganimdek, talabalarga to'liq ishonch bildirilishi kerak. Gazetani boricha ularga topshirish kerak.
Gazeta muharrirligiga oldinlari yarim yoki to'liq stavka oylik chiqardi. Hali ham shunaqa bo'lsa, ana boring, shu lavozimni ham talabaga berib yuborish kerak.

Husen Tangrievning kursdoshi gazetaga muharrirlik qilganida, gazeta qancha sahifada chiqqanini bilmadim-ku, ammo, bizning bir guruhdoshimiz gazetaga muharrirlik qilgan vaqtda, u gazetani A3 formatda 4 sahifada chiqarib boshlab, to'rtta sondan keyin linotipdan komputer bosmasiga ("Jurnalist" tarixida ilk marta) o'tkazib, har sonini 16 sahifadan chiqargan edi.

[OmoN]

Оффтоп:

Сообщение от Bekmirzo

Gazeta muqovasida berilayotgan quyidagi ikki xabarga qarang:

Мен учинчисини ёзиб берайми

[Bekmirzo]

Сообщение от OmoN

Оффтоп:

Мен учинчисини ёзиб берайми

Uchinchisi ko'zlarimdan yosh chiqardi.
Xuddi, "Jurnalist" gazetasida Aziza Halilovaning gapini bir sahifaning o'zida To'lqin Eshbekov ham takrorlagandek holat bo'libdi.
Bitta gapning o'zini uchta xabarda takrorlashsa-ya...

Aytmoqchi, yuqoridagi holat nafaqat "XXI-asr" gazetasi, balki "Xalq so'zi", "Narodnoe slovo", "Pravda vostoka" kabi qator gazetalarda ham kuzatiladi...