Исмлар жилоси

[AbuMuslim]

Таниқли психолог олим Дейл Карнеги «Инсоннинг диққатини жалб этиш учун унинг исмини айтиш энг самарали услуб», – деган эди. Бизнинг ҳам диққатимизни бугун ўзбек халқининг исмлари жалб этди ва бу борада кичкина тадқиқотимизни сизга ҳавола қилмоқчимиз...

линк

[Tulqin Eshbekov]

Тадқиқотингиздаги "Бироқ исмлар ҳам эскиради" деган гапни тушунмадим...

[AbuMuslim]

Сообщение от Tulqin Eshbekov

Тадқиқотингиздаги "Бироқ исмлар ҳам эскиради" деган гапни тушунмадим...

...Эрнст Азимович Бегматов ўзбек халқига оид исмларнинг 14600 тасини келтирган, уларга изоҳ берган, аммо уларнинг ҳаммаси ҳам бугунги кунда халқимиз томонидан кенг истеъмолда деб бўлмайди.

Масалан, барчамиз ҳозирнинг ўзида исмларимиз ва фамилияларимизни солиштириб кўрсак ҳам фамилияларимизнинг асосини ташкил этган исмлар бугунги кунга келиб анча урфдан қолиб кетганини кўришимиз мумкин.

Ҳозирда 20 ёшлар атрофидаги ёшлар орасида кўп учрайдиган Шерзод, Сардор исмларидан келиб чиққан Шерзодов ёки Сардоров фамилиялари йўқ ҳисоби.

Йигирма ёшлилар орасида тез-тез учраб турадиган Нигора, Севара исмларининг ўрнини эса янги авлод вакилалари орасида Шаҳзода, Севинчлар эгаллаб бормоқда. Ва албатта, ҳаёт давом этгани ҳамда турли соҳалардаги тараққиётлар натижасида исмлар заҳираси ҳам бойиб боради, истеъмолдан чиқиб қолаётган исмлар ўрни янги шаклланган исмлар билан тўлади...

P.S

Мавзу бўйича бир икки саволлар бор...

1. Исм қўйишда нималарга эътибор қилиш керак...
2. Исм қўйишга ким кўпроқ ҳақли (бобоси, ота-онаси, қариндошлар, қўшинлари, ўртоқлари ва ҳк.)

[Masud Mahsudov]

Сообщение от AbuMuslim

Мавзу бўйича бир икки саволлар бор...

1. Исм қўйишда нималарга эътибор қилиш керак...
2. Исм қўйишга ким кўпроқ ҳақли (бобоси, ота-онаси, қариндошлар, қўшинлари, ўртоқлари ва ҳк.)

1. Ism qo'yishda, avvalo, ismning chin ma'nosini anglash kerak, toki farzzand ulg'ayib, o'z ismining ma'nosini blib yetganda, uyalib qolmasin. Qolaversa, imloviy jihatdan to'g'ri yozilishiga katta e'tibor qaratish kerak. Men shunday insonlarni bilaman, balog'at yoshiga yetkandan so'ng, passport olayotganda, yoki keyinroq o'z ismini o'zgartirishgan.

2. Dinimizga ko'ra, ism qo'yishga birinchi haqli inson - tug'ilgan farzandning otasi... Hurmat yuzasidan, ota bu majburiyatni o'z ota-onasiga o'tkazishi mumkin.

[Mahmud Jurat]

Бухорони машхур қилган айнан мусулмонлар бўлади....

Суҳбат дин тўғрисида эмас, босқинчилик тўғрисида эди. Босқинчиликга келсак Бухоронинг ҳар бир уйига бир араб киритилиб қон қилингани ҳақида. У ёки бу динни ихтиёрий қабул қилган шахс, миллат ва давлатлар кўп. Бухоронинг шаъни араблар келгунча ҳам юқори бўлган, аммо улар айнан араблар томонидан йўқ қилдирилган. Илм ва ривожланишга келсак бизни руслар босиб олганидан кейин ҳам юртимизда ривожланиш кам бўлган эмас. Оламга машҳур олимларимизни санаб ўтиш шарт бўлмаса керак. Бу тарихий ҳолат. Бизда руслар келганидан кейин ривожланиш кўп бўлган деб фарзандларимизни Володя, Михаил ва бошқа исмлар беришни давом этдиришимиз, менимча, унчалик бўлмас. Бу албатта ғалатироқ кўринади ва одамлар бундай қилмайди ҳам. Арабларга келсак, араб тилининг мингйиллик тарихи билан боғланиб кетганлиги учун бизга бу ғалати туюлмаяпти. Аммо қачондир бир куни биз ўзимизни топишимиз ҳам керакдир. Ислом тарқалган миллатлар орасида айнан бизда арабий исмлар жуда кўп. Ён атрофимиздагиларда унчалик эмас. Бу ўринда Туркиянинг қайта тикланиши ўта намунали деса бўлади. "Кунинг ойдин бўлсин" деса бўлар эканку. Мен бу ўринда бирон бир фикрни умуман таклиф қилаётганим йўқ. Чунки ҳали кўп йиллар руслар асоратидан қутулолмай юрамиз. Арабий асоратлардан қутулмоқ менимча анча мушкул масала бўлса керак. Христиан динига мансуб халқларнинг биронтаси яҳудий тилида ибодат қилмайди. Биз ўзимиз билиб билмаган ҳолда бошқа тилда, ўзимиз тушунмаган ҳолда ибодат қиламиз. Оддий исмлар маъносини билмаймизу, ибодатимизнинг қай даражадалигини ўйлаб ҳам кўрмаймиз. Муаммо кўп. Мен ҳар бир инсоннинг ўта билимли, зиёли, қалбан соф, иймонли бўлиши тарафдориман. Бу марраларга у қандай эришади, унинг ўзига боғлиқ. Ҳайём айтганидай Тангрини излашда ҳар кимнинг ўз йўли бўлади ва бу йўл ҳеч кимда бошқаларникига ўхшамайди.

[OmoN]

Оффтоп:

Сообщение от AbuMuslim

Қутайба бизнинг ўлкаларга Исломни олиб келган фотиҳлардан бўлади... («Араб истилоси» дейиш тўғрими?)

Арабми йўқми билмадим, истиломи йўқми унисиниям билмадим. Ўзга юртга лашкар тортиб бориш нима деб аталади (нима мақсадда бостириб борилганидан қатъий назар)?

Сообщение от Mahmud Jurat

Христиан динига мансуб халқларнинг биронтаси яҳудий тилида ибодат қилмайди.

Улар бизга ўрнак бўлолмайдилар

Сообщение от Mahmud Jurat

Биз ўзимиз билиб билмаган ҳолда бошқа тилда, ўзимиз тушунмаган ҳолда ибодат қиламиз.

Ҳаммаям эмас. Билиб, тушуниб ибодат қиладиганлар ҳам топилади.

[мафтун]

Сообщение от OmoN

Ўзга юртга лашкар тортиб бориш нима деб аталади (нима мақсадда бостириб борилганидан қатъий назар)?

Биров сизга бигиз санчса, хамшира укол килади. Зохиран битта нарсага ухшаши мумкин, аммо мохиятда тафовут ер билан осмонча. Зур бериб битта гапга ёпишиб олиш, менимча, яхшимас. Агар мусулмон булсангиз ва бундан шараф туйсангиз, харгиз Аллох берган неъматга -- Исломга нонкурларча муносабатда булманг. ота-онангиз сизни оламга келишингизга сабаб булганидан уларнинг хурмату эхтироми сизга хам фарз, хам карз. иймонли булишингиз учун юртингизга Аллохнинг амри билан келган фотихларни бехурмат килиш,нима деган гап.
Шу уринда Амир Темур, Бобур Мирзо каби аждодларимизни нима деб атайсиз??
Иложи булса,саволга жавоб берворсангиз.

[Korabahtoff]

Сообщение от мафтун

Шу уринда Амир Темур каби аждодларимизни нима деб атайсиз??

Оффтоп:

Кошмар-Ота.)))

[OmoN]

Оффтоп:

Сообщение от мафтун

Агар мусулмон булсангиз ва бундан шараф туйсангиз, харгиз Аллох берган неъматга -- Исломга нонкурларча муносабатда булманг

Давайте менинг эътиқодимни тинч қўямиз. Юқоридаги хабаримда ўзга юртга қўшин тортиб бориш нима деб аталишини сўраганман холос.

Сообщение от мафтун

Шу уринда Амир Темур, Бобур Мирзо каби аждодларимизни нима деб атайсиз??

Амир Темур. Буюк давлат қурган. Жуда кўп жойларни босиб олган.
Бобур - Ҳиндистонни босиб олиб, Бобурийлар империясига асос солган.
Иккаласиям босиб олганидан балки босиб олинган юртлар фақат фойда кўргандир, лекин бу билан босиб олиш ҳақидаги факт ўзгармайди.
Қолган гапларингига жавоб ёзсам бу темани ё мусоркага жўнатворамиз ё бутунлай ёпилиб кетади.
ПС: Оффтоп учун узр. Жавоб талаб қилингани учун ёздим холос.

[Tulqin Eshbekov]

Сообщение от OmoN

факт ўзгармайди.

У даврда бугунгидек давлатчилик, уларнинг мустаҳкам чегаралари бўлмагани, жаҳон тарихида давлатчилик аталмиш улуғвор ишга буюк Соҳибқирон Амир Темур бобоимиз асос солгани ҳақида жуда кўп асарлар, илмий мақолалар ёритилган-ку. Шу боисдан собиқ шўро даврида онгимизга зўрама-зўраки сингдирилган "босиб олиш" деган ўта бирёқлама тушунча бугун тамомила ўзгариб кетган! Буюк аждодлар ҳақида ўйлаб, етмиш ўлчаб кейин ёзинглар. Ўтмишга бугуннинг нуқтаи назаридан баҳо бериш ҳамиша ўзини оқламаслиги ҳақида наҳот ўқимаган бўлсаларингиз?
Иккинчидан, бу саҳифада кўпроқ мавзуга оид дилкаш гурунглар бўлса...