Тулкин Эшбек ижодидан

[Tulqin Eshbekov]

БОКС ВА "ГОНОРОР"
Ҳажвия

Журналда номим "йилт" этиб кўриниши ҳамоно хотиним қалам ҳақини (у "гонорор" дейди) суриштиришга тушди:
– Шунга қанча гонорор беришади?
Мен тахминимни айтдим:
– Уч минг сўмча.
Хоним ўша заҳотиёқ ҳисоб-китобга киришди:
– Ярим кило лахм гўшт!..
– Балки сал камроқ берар,– дедим уни бироз ҳовуридан тушуришга тиришиб.– Солиқ-молиққа, бу ёғи пенсиямга бирор фоиз ушласа...
Заифам заифлигини кўрсатиб жиғи-бийрон бўлди:
– Ий-й, ман қўлийизга тегадиганини сўравотман...
Чайналиб қолдим. Барибир жўялироқ жавоб қайтариш шарт:
– Балки, камроқдир...
Берганнинг бетига қарама, деган мақолни эслади, шекилли, бекам беўхшов тиржайди. Кейин ўсмоқчилаб сўради:
– Манга қаранг, биратўла миллион сўм топишнинг иложи йўқмикин? Ҳамма қарзлардан биратўла қутулиб, рўзғорнинг каму кўстини ҳам бутлаб олардик!
– Тома-тома кўл бўлур, деган гапни эшитгансан,– дейман уни инсофга чақираётгандек.– Ҳар куни минг сўмлик мақола ёзсам, роппа-роса минг кунда миллион сўм, деган гап! Кейин пулдан хирмон ясайвер!
Бу гапга жавобан хоним бурунчасини жийириб қўйди. Сўнг, телевизорнинг мурватини буради. Ана холос, бокс бўйича жаҳон чемпионлиги бошланибди-ку! Эр-хотин экранга михландик.
Ҳаётни ўз қаричи билан ўлчашга ўрганган хонимнинг саволи худди томдан тараша тушгандек бўлди:
– Шунча муштлашганига яраша уларгаям пул тўлашадими?
Тилимни тишлаб ўтирганимдан шунча ғалва қаёқда эди. Бир пайтлар қулоғимга чалинган гап лоп этиб оғзимдан чиқиб кетса денг:
– Ғолибга нақд уч милён, ютқазганга бир милён беришади...
– Кўкиданми?
Шу он ўлжасига ташланишга шай турган мушукдек кўзлари ёниб турган хонимнинг ичини қиздиргим келди:
– Ҳозир Европада кўкини тан олишмайди. Еврода тўлашса керак!..
Бунча пулни қўлига ушлаш у ёқда турсин, ҳатто кўзи билан кўрмаган хотиним ғалати ҳиққиллади. Шу тобда қандайдир режа туза бошлагани кўкимтир кўзларидан кўриниб турарди.
Бир тўхтамга келди, шекилли, тамшаниб қўйганча ясама тиржайди:
– Бир нарсани тушунмадим,– деди гапни узоқроқдан бошлаб.– Ютқазганга нага бир милён беришади?
– Кимсан – жаҳон чемпиони билан рингга тушгани учун бўлса керак,– дедим билағонлик қилиб.
– Манга қаранг,– деди хотиним мақсадга кўчиб.– Сиз ҳам би-ир рингга тушмайсизми? Мана, чемпион ўзимизники бўлди! Муштингиз табаррук, деб ўйнашга кўндирасиз. Иннайкейин, урганингиз ун оши, укажон, деб қўйсангиз, ҳолингизни тушунар! Жа-а накаут қилиб ташлама, деб қўясиз-да, ҳи-ҳи. Ярим соат нари-бери муштлашган киши бўласиз. Қўрқманг, ўлиб қолмайсиз! Кейин бир милённи ўзимизнинг сўмда беришса ҳам майли!
Қассобга ёғ қайғуси, қабилида гапирилган бу гапдан сапчиб тушдим. Шу тобда чемпионнинг залворли қўлқопи варанг этиб қулоғим остига тушгандек чайқалиб кетдим. Барибир, менга жон, хонимга эса пул қайғуси эди...
Ҳушинг жойидами, дегандек кўзига қарасам, бекам жиддий гапиряпти...
– Умримда бировга қўл кўтарганимни кўрганмисан?– Ётиғи билан тушунтирдим унга.– Эр бўлиб ҳатто сени чертмаганман, туврими? Боксчининг қўлқопини кийишниям билмайман-у...
– Ўзим ўргатаман,– деди шартта гапимни бўлиб заифам.– Бунинг ҳеч қийин жойи йўқ...
У шаштидан тушадиганга ўхшамасди. Бидир-бидир қилганча болаларнинг ётоқхонасига кириб кетди-да ўғлимиз мактабидан олиб келган икки жуфт чарм қўлқопни кўтариб чиқса, денг.
– ...мана, қўлийизга тақинг,– деди гапини давом эттириб.– Мана бундоқ-де!..
Хотиннинг қистови билан иш қилишга ўрганса ёмон бўлар экан. Чарм қўлқоплар қўлимга қандоқ тақилиб қолганини сезмай қолсам, денг.
Заифам мен ўйлаганчалик заиф эмаскан. Чарм қўлқоп кийса худди баҳайбат боксчига ўхшаб қоларкан. Шу ҳолатида унинг ўша кингконгдек рақибни ҳам қулатадигандек важоҳатини бир кўрсангиз. Шунча пайтдан бери шу "даҳшатли хотин"га қандоқ эрлик қилиб келаётганимга ўзимча ич-ичимдан қойил қолдим...
– Бўлди, аяжониси,– дедим кўнгилсиз ҳодисанинг олдини олиш илинжида.– Муштлашмай қўя қолейлу...
– Бу машқ, билдийизми! Машқ қанчалик машаққатли бўлса, жангда шунчалик осон бўлади! Тўғри, сиз чемпиондан енгиласиз, аммо лекин, жа-а машқ учун осиб қўйиладиган қопга ўхшаб ҳам турмаслигингиз керак-де! У икки-уч урганда жилла қуриса бир тушуриб қоларсиз!
Ҳамма қўлидан келадиган ишни қилса-да. Айтайлик, менинг қуролим – қалам! Қаламим билан девни ҳам "накаут" қиламан! Ўтган йили "халқаро миқёсда"ги бир иғвогарнинг онасини Учқўрғонда кўрсатганимда ҳамкасблар қойил қолишган!
Қалам билан филни йиқитишга қодир одам афсуски ҳозир шу баҳайбат қўлқоп билан пашшани ҳам уролмаслигим аниқ. Хоним бўлса ҳоли-жонимга қўймай мени гиламга чиқарди.
Эр-хотин "бокчи"лар рингга чиққандек уйнинг ўртасида бақамти турибмиз. (Яхшиямки, болалар ухлаб қолишган!) Фақат, судья етишмайди... Ичимда, охири бахайр бўлсин, деб яратганга илтижо қиламан.
Ҳозир хонимга, бўлди сен ғалаба қилдинг, демоқ учун оғиз жуфтлаган эдим ҳамки, илгарироқ ўзи "мана бундоқ урасиз!" дея қулочкашлаб тушуриб қолса, денг...
Кўзимдан нақ олов чиқиб кетди. Қолганини эслай олмайман. Ҳушимга келганимда ўзимни чойшаблари оппоқ шифохонада кўрдим. Бошимда кўзлари қизарган хоним ўтирибди!
– Ўзийизга келдийизми, дадажониси,– деди у синиққина товушда.– Салгина қўлим тегиб кетганига шунчами? Ваҳимакаш дўхтирлар "сатрисена" дейишадими-ей. Бошийиз чайқалганмиш.
– Минг чайқалмасин, бошгинам омон қолибди-ку,– дедим бошқа жўялироқ гап топа олмай.– Сен айтгандай, бир милённи қўлга киритиш учун бундан баттароғига ҳам тайёрман энди...
Ожизам сакраб кетди:
– Пуллари бошшидан қолсин,– деди тишлашиб.– Бизга ҳар куни минг сўмлик гонорорга лойиқ мақола-пақола ёзсайиз ҳам етади! Кам-кам хўр – ҳамиша хўр, деганлари тилло гап экан, туврими? Энди элликта мақолайиззи гонорори билан отдек бўлиб кетаркансиз!
– Тушунмадим?– Инграб қўйдим беихтиёр.
Хотиним, мунча ғалчага ўхшамасангиз, дегандек ғалати қараб қўйди-да, шифокор ёзиб берган дорилар рўйхатини кўрсатди:
– Отдек бўп кетишийизга бор-йўғи эллинг минг сўмлик дори керак экан...
Бошимга зарба еган чоғда қандоқ ҳушимни йўқотган бўлсам, ҳозир ҳам худди шундай кўз олдим қоронғилашиб кетди...

[Tulqin Eshbekov]

Умид билан суқилган таёқ, бир кун берар мева-ю япроқ, деганларидек, пақилдоқ ҳақида куюб-пишиб ёзганларимиз зое кетмади. Вазирлар Маҳкамасининг бу борада қабул қилинган 309-қарорига биноан пиротехника воситаларига қарши кураш бормоқда! Илоҳим, бу қарор тўлиқ ижро этилиб, тинч ва осойишта яшаш насиб этсин!

[Shokirbek]

Hajviya zo'r chiqibdi, aka. Ayniqsa, mana shu joyiga qoyil qoldim menam:

Ҳамма қўлидан келадиган ишни қилса-да. Айтайлик, менинг қуролим – қалам! Қаламим билан девни ҳам "накаут" қиламан! Ўтган йили "халқаро миқёсда"ги бир иғвогарнинг онасини Учқўрғонда кўрсатганимда ҳамкасблар қойил қолишган!

[Tulqin Eshbekov]

ТЎҒРИ ГАПНИНГ ТЎҚМОҒИ
ёхуд дил дафтаридаги битиклар
(Давоми. Боши ўтган саҳифаларда)

* * *
Даҳолар ўз замонасига сиғмайди, ўтиб кетгач, келажакнинг бағри кенг бўлади...

* * *
Ўзинг хато қилиб, нега худога нола қиласан? Шу ишга қўл уришдан илгари худодан сўраганмидинг?

[Tulqin Eshbekov]

QUVNOQ GAPLAR (Davomi. Boshi oldingi sahifalarda)

Haqiqiy kuy-qo`shiqning farqini yaxshi biladigan san’atsevarlar goho urchib ketayotgan “Seva-seva-seva, man-man-man”, “Chap-chap-chap-chapga qarab o`yna, O`ng-o`ng-o`ng-o`ngga qarab o`yna”, “Qo`zi-qo`zi-qo`zi-qorin-qorin-qorin” qabilidagi majruh “qo`shiq” va “kuy” deb chalgan gumbur-gumburni hazm qila olmaydilar...

BAFURJA GAP
Bafurja gap eshiting,
Ketmang aslo qizishib.
Ular zimdan yurishar,
Oramizni buzishib.

BAXIL GAP
Uning baxil gapi ko`p,
Chunki o`zi eng baxil.
Hech kim bilan hech qachon,
Bo`la olmas u ahil…

[Tulqin Eshbekov]

Ўйнаб гапирсанг ҳам...

ЎТМИШ ВА КЕЛАЖАК ЎРТАСИДА

Қадрли Б.!
Интернет сайтларидан бирида эълон қилган баъзи тутуриқсиз гапларингиз жуда жиғимга тегди. Ит ҳурар, карвон ўтар, деган мақолни эслаб индамай кетсам бўлаверарди. Бироқ, сукут аломати ризо, деган гап ҳам бор. Сизнинг бунақа бетайин сафсатангизга жим кетаверишга виждоним йўл қўймади. Нима деб жаврабсиз: “собиқ шўро даврининг яхши томонлари бўлган. Агар чарх айланиб, яна ўша даврга қайтиб қолсак, ҳозир уни ёмонлаётганлар яна мақташга тушиб кетарди...”
Биз у даврни кўрганмиз, сиз эса эшитгансиз, холос. Фарқимиз ҳам шунда.
Ўйламасдан ёзган гапларингиз баъзи яраларимни янгилади...
Қатағон йиллари Эшбек бувамнинг тегирмони беаёв бузиб ташланган. Нормат бувамнинг серҳосил боғлари вайрон қилинган…
Иккинчи жаҳон уруши бошланган кунлардаёқ Эшбек бувамнинг тўрт ўғли – Суннатилло, Омон, Исмон амакиларим ва Усмон отам жангга отланганлар. (Уларни оллоҳ раҳмат қилсин…)
Суннатилло амаким кўп ўтмай ногирон бўлиб қайтгач, узоқ яшамаган...
Омон амакимдан қора хат келган. Раҳматлининг табаррук номлари юртимиз истиқлоли шарофати билан Тошкент шаҳридаги Хотира хиёбонига ўрнатилган улкан китобга битилган.
Исмон амаким ногирон бўлиб қайтган. Ўнг елкаси тагига кириб кетган ўқдан узоқ йиллар азоб чекди. Шифокорлар уни олиб ташлашнинг уддасидан чиқа олмаганлар. Ниҳоят, 1980 йилда умр йўлдоши – Маврифат момомиз бақувват қўллари билан бир сиқишда ўша ўқни чиқариб ташлаган! Шундан кейингина жони роҳат кўрган амаким анча йил яшади!
Қақшатқич жанглардан 1944 йилда ногирон бўлиб қайтган отам ҳам умрининг сўнгги дамларигача ўша жароҳатлари туфайли озият чекканини кўриб юрагимиз сиқиларди…
Қонли уруш биз киноларда кўриб тасаввур қилганимиздан анча даҳшатли бўлганини раҳматли отам ва амакимдан кўп эшитганман.
Урушдан кейин ҳам узоқ йиллар қаҳатчилик, йўқчилик халқнинг тинка-мадорини қуритганини ота-онамиздан эшитганмиз. Баъзилар ҳатто кунжара ейишга мажбур бўлиб, алал-оқибат бевақт ўлиб кетишган…
Биз мактабга борган 1970 йилларда ҳам халқ ночор аҳволда яшарди. Бутун қишлоқ бўйича икки-учтагина хонадонда телевизор бўларди. Халқ асосан оқ-қора кўрсатадиган телевизор томоша қилишини ҳисобга олган ҳолда футбол жамоалари ҳам албатта оқ ва қора либосларда майдонга тушардилар. (Ҳозир оқ-қора кўрсатадиган телевизор ҳам, шунақа либос киядиган футбол жамоаси ҳам қолмади).
Ўнлаб оилалар ҳафталаб гўшт емасдилар. Кўпчиликнинг қора қозони ҳафтасига зўрға икки-уч бор қайнарди. Қишлоқда деарли ҳама жулдур, ямоқли кийимлар кийишарди. Улар ниҳоятда ночор ҳолда кун кечирарди. Укалар акаларига торлик қилиб қолган кийимларни кийиб катта бўлганлар. Акаларига мазза бўлган экан, дейсизми, йўқ, улар ҳам кўпинча оталарининг кийими кийишган. Камдан-кам одам ямоқсиз кийим киярди. Ҳатто “гуллаган 80-йиллар”да ҳам армия хизматидан қайтганларнинг телпагини талашардик ва уни мактабга кийиб борардик…
Узоқроқ қишлоқларга тўйга борадиган хотин-халажлар учун “замонавий” оёқ-улов – трактор-тежелка бўларди.
Қишлоқларда қорамол боқиш ҳам чекланганди. Биттагина сигиримизнинг сутини эса кўпинча “колхоз сут топшириш планини бажара олмаяпти” деб тортиб олишарди...
Ўғилчаларга суннат тўйи қилиш таъқиқланганди... Сиёсатдан қўрқа-писа “ден рождения” ниқоби остида ўғилчаларнинг қўли ҳалолланарди…
Бу гаплар бугун қўрқинчли тушга ўхшайди. Илоҳим, тушга айлангани рост бўлсин!
Юртимиз мустақилликка эришиб, тараққиёт нималигини кўра бошлаган кезларимиздаёқ “ямоқ” сўзи тилимиздан чиқиб кетди! Бугун кичик ўғлимиз акасига торлик қилиб қолган кийимни кийиши кулгили ҳол ҳисобланади.
1980-85 йилларда талаба бўлган кезларимда бир курсдошимнинг антиқа гапларидан ёқа ушлардим. Нима эмиш, фашистлар ғалаба қозонганида иш бошқача бўлармиш, Гитлер Ўрта Осиё республикаларини гуллатаман, деган эмиш…
Оғзидан боди кириб-шоди чиқаётган ўша курсдошимни ҳам тушунишга ҳаракат қилардим. У қуруқ қоғозда амалга ошган, амалда эса аянчли ҳолда бўлган “социализм ғалабаси” ҳамда саробга айланган “коммунизм ғояси”дан нафратини шу тариқа ифода этарди, шекилли.
Дарсларда “ириб-чириб кетган капитализм” деб ёмонланадиган давлатлар аслида ривожланиб бораётгани, бизнинг “гуллаётган социализм” эса амалда ириб-чириб кетаётганини янгиликка интилувчан талабалар шивир-пичир қилиб гаплашарди.
Ўша пайтларда айрим “илғор ёшлар”нинг образлари, дилимизда армон бўлаётган кўп гаплар севимли адибимиз Пиримқул Қодировнинг “Уч илдиз” романида жуда ҳаққоний тасвирлаганидан ҳайратга тушардик.
1970-80 йилларда “ириб-чириб кетган капитализм” давлатларида оддий нарса ҳисобланган технологиялар ҳақида ҳатто 1985 йилларда ҳам биламан деган одам шубҳа остига олинар, уларни қайдан билдинг, деб сўроқ қилинар, жазога тортиларди...
Шундай тараққиётни билиб қолмасин, деган шубҳа билан собиқ иттифоқ ўзини ўзи, аниқроғи, шўрлик халқини қамал ҳолатида сақлар, чет элга чиқиш оддий халққа, айниқса, зиёлиларга таъқиқланганди... (Компартияга ўта сажда қилган айрим кимсаларгина Москванинг чиғириғидан ўтгач чет элга боришга муваффақ бўлар, сўнг “Америкасини ҳам кўрдик” қабилида сунъий равишда иддаоли мақолалар ёзиб, яна жонажон компариясига садоқатини намойиш этиб қўярди...)
Ҳатто, бирор жойга ишга киришда тўлдириладиган “Шахсий варақа”да шундай саволга жавоб ёзишингиз шарт эди: “Бирор қариндошингиз чет элга борганми?” Мабодо борган бўлса, демак, шубҳали одам ҳисобланардингиз…
Мустабид тузум даврида ҳамма хат-ҳужжатлар асосан рус юритиларди. Ҳатто, “Туғилганлик ҳақида гувоҳнома”, паспортларимизга ҳам ўзбекона исмларимизни атай бузиб ёзиш “таомил”га айланиб кетганди. Ойниса – Айниса, Холтўра – Халтура, Жаббор – Джабар, Дилором – Дилярам, Ғулом – Гулям, Бўрипошша – Бирпаша, Ботир – Батыр, Қодир – Кадыр ва ҳоказо. Бу аянчли хатолик ҳақида юрак ютиб гапирганлар миллатчи сифатида айбланар ва керак бўлса жазога тортиларди…
Ўзбек тили ижтимоий ҳаётимиздан аёвсиз сиқиб чиқарилаётганди. Ҳатто, илмий ишни ҳам ўзбек тилида ёзиш мумкин эмасди.
Худони тилга олган, иймон-эътиқодли бўлишга интилган киши “эскилик сарқити”дан қутула олмаётган қолоқ, деб таҳқирланарди... Имом Бухорийдек, Амир Темурдек буюк бобокалонларнинг табаррук номларини тилга олиш ҳам мумкин эмасди. Тилга олганда ҳам саводсиз, қонхўр деган туҳмат гаплар билан айтганлар “илғор” деб кўкларга кўтарилар эди…
“Гуллаётган социализм”нинг биз “илғор ёшлари” алмисоқдан қолган ёзув машинкасини “техника тараққиёти” деб билардик. Ўша даврда компьютер, интернет, қўл телефони, факсли телефон, нусха кўчириш (ксерокопия) машинаси, видео, DVD, калькулятор, диктафон деган нарсаларни тасаввур ҳам қила олмасдик.
Мустақиллик шарофати билан кўраётган тараққиётимиздан ўргилай, энди газеталардан мақола сўрашса, аввал қоғозга ёзиб, кимгадир машинкалатиб, таҳририятга лўкиллаб олиб бормаяпман. Таҳририят ва босмахона ҳам ит азобида қўрғошинни эритиб, линотип деган баҳайбат машинада “матрица” қилишаётгани йўқ.
Ҳаммасини компьютеримда бажараман! Сўнг ўтирган жойимда интернет орқали юбораман! Зум ўтмай таҳририятдан ташаккур билдириб телефон қилишади! Эртасига газетада чиқиб турган мақолангни кўриб раҳатланишдан катта бахт борми журналист учун!
Бугун бу гаплар ҳам йўлда қолиб кетмоқда. Ҳар куни www.uforum.uz деб номланган электрон нашрда ижодий машқларимдан эълон қиляпман! Ушбу себ-сайт тепасидаги “Уч сонияда Тошкентдан Нью-Йорккага” деган ёзувни ўқиб кўзларимга ишонмагандим. Англияда юрган бир ижодкор укамиз билан шу форум орқали баҳс-мунозара қилгандан сўнг росмана тан бердим! Демак, ёзганларимизни бутун курраи заминда кузатиб боришаётганини тасаввур қилишнинг ўзи мароқли!
Бундан ташқари, қатор газеталаримизда ёритилаётган мақолаларимиз ҳам уларнинг веб-сайтларида эълон қилинмоқда! Шу тариқа ўзбек ижодкорлари ҳам дунё ахборот маконида ўз овозига эга бўлаётгани ва ўзлигини намоён этишаётганидан ҳайратга тушмай бўладими!
Халқимиз турмуш даражаси қанчалик ошганини, оддий қишлоқларимизда ҳам ҳар икки-уч хонадондан биттасида “Нексия”, “Матиз”, “Дамас”, “Тико” каби машиналар турганини тасаввур этганда юрагингиз тўлқинланмайдими!
Болаларга бераётган тарбиямизнинг салмоғига қаранг. Бир пайтлар кўриш орзу бўлган компьютерга бугун “кўп қарама, кўзинг оғриб қолмасин”, қўл телефонда “кўп гаплашма соғлиққа зарар бўлмасин” деб куюнмаган ота-она бўлмаса керак!
Тўрт яшар набирам видеокамерали қўл телефонида суратга олгани-олган!
Чет элга бориб-келишни салгина лоф қилиб айтсам – қўшниникига ўтиб-қайтишдан фарқи қолмаяпти! Ким билан гаплашманг, ер шарини қарийб бир-икки марта айланиб чиққанини оддийгина ҳолдек қилиб гапиради!
Япония, Жанубий Корея, Туркия, Мексика каби анча-мунча ривожланган давлатларнинг узундан-узун сериалларини томоша қилганда албатта бир ҳолатга эътибор қиламан; уларнинг яшаш даражаси, уй жиҳозлари, кийим-кечаклари, машиналари, ҳатто дастурхонлари бизникидан қанчалик фарқ қилади? Эътибор берган бўлсангиз, ўша машҳур фильмларда асосан энг бой-бадавлат кишиларнинг уйи, юриш-туриши намойиш этилади. Хўш, уларнинг нимаси биздан ортиқ? (Аслида ўша мамлакатларда ҳам муаммолар қалашиб ётгани сир эмас...)
Хуллас, истиқлол шарофати билан биз ҳам дунё билан бўйлашаётганимиз, ҳеч камдан кам эмаслигимиз ва ҳеч кимдан кам бўлмаслигимизни ҳис этиб яшашнинг ўзи мен учун олий саодатдир.
Шундай кезда баъзи гаплар қулоққа чалинганида дилим ғаш бўлади. Бир пайлари қонхўр Гитлерни ёқлаб гапирганлар ҳақида юқорида айтиб ўтдим. Шунга ўхшаб энди мустабид тузумни “ҳимоя қилиб” оғиз кўпиртирганларни кўрсам кўнглим айнийди.
Тағин кимсан, қўша-қўша уйли, машинали, боз устига Ўзбекистоннинг хазинаси ҳисобидан чет элма-чет эл кўкрак кериб юрган айрим “замонавий ўзбеклар”...
Биттаси ўйламай-нетмай нима деб иддао қилди денг? Чарх айланиб яна ўша тузум қайтиб келиб қолса, уни ҳам мақтасангиз керак-а?
Тарих сабоқларидан келиб чиққан ҳолда унга ҳаққоний жавоб шу: “худо кўрсатмасин, сиз айтган ҳол юз берса, аввало мол-мулкингиз мусодара қилинади. Чет элга чиққанингиз учун ҳибсга олинасиз ва қатағон қилинасиз. Болангиз мактабда “халқ душмани бўлган отадан кечдим, мен компартиянинг боласиман” деб жар солсагина кун кўриши мумкин... Тараққиётдан яна юз йил ортга улоқтириб ташланасиз...”
Балки, шунда кимдир сиздақа бойваччанинг хароб бўлганини мақтаб ёзар, кимлардир чапак чалар... Агар чарх тескари айланишини тасаввур этаётган бўлсангиз, тахминан шунақа ҳол юз бериши мумкин.
Қўйинг, укажон, нафасингизни шамол учирсин. Ҳар гапга фаришта омин деркан, мен ҳам тилимни тияй...
Бир курсдошим айтган Гитлер ҳам, сиз айтган собиқ мустабид тузум ҳам қабрида тинч ётсин!..
Юртимиз мустақиллигига ҳеч қачон кўз тегмасин! Рўёбга чиққан асрий орзуларимиз асрлар оша бардавом бўлсин!

Тўлқин ЭШБЕК

[Tulqin Eshbekov]

QUVNOQ GAPLAR (Davomi. Boshi oldingi sahifalarda)

Moddiy ne’matlar yaratishda gapning ahamiyati juda katta. Avvalo yaxshi gaplar bilan niyat qilinadi, puxta o`ylangan gaplar vositasida reja tuziladi. Ha degan tuyaga madad, maqoliga amal qilib ishga kirishiladi.

BAXT KELTIRGAN GAP
Shukronalar aytsam arziydi,
Baxt keltirgan har bir gap uchun.
Zamirida olam ma’no bor –
O`sha gaplar ko`rsatar kuchin!

BAXTSIZ GAP
Olib keldi baxtsiz gap,
Boy bergach u baxtini.
Sinayvergach yigit ham,
O`zgartirgan ahdini…

[Tulqin Eshbekov]

ТЎҒРИ ГАПНИНГ ТЎҚМОҒИ
ёхуд дил дафтаридаги битиклар
(Давоми. Боши ўтган саҳифаларда)

* * *
Баъзи ижодий давраларда кимнидир мақтасам, оғзимга ургудек бўлишади, агар ёмонласам, жон-жон деб қўшиладиганлар кўпайиб кетади.
Ёмон гапнинг йўли бунча равон бўлсама?!

* * *
Баъзи болалар ўзини отасидан ақллиман, деб хомтама бўлади. Бу фикрининг қанчалик хато эканлигини ўғли ўзидан “ақлли”роқ бўлиб қолганида англаб етади...

[Tulqin Eshbekov]

QUVNOQ GAPLAR (Davomi. Boshi oldingi sahifalarda)

Gap to`ydiradimi, deb so`rasangiz, men shak-shubhasiz “ha, albatta!” deb javob bergan bo`lardim. Obdon gapni pishitmasdan turib na bug`doy, na paxta, na boshqa mahsulot etishtira olasiz.

BACHKANA GAP
Eng bachkana odamgina,
Bachkana gap topadi.
Ba’zan bu ham etmagandek,
Kuchukchadek qopadi…

BA’ZAN AYTILGAN GAP
Goho ayrim quloqlarga,
Ba’zan aytilgan gap bor.
Natijasin eshitsangiz,
Shu gapdan ham zo`r naf bor…

[Tulqin Eshbekov]

ТЎҒРИ ГАПНИНГ ТЎҚМОҒИ
ёхуд дил дафтаридаги битиклар
(Давоми. Боши ўтган саҳифаларда)

* * *
Бугун бир устозимнинг энг ибратли гапи шу бўлди: “энди ҳар қандай вазиятда ҳам ҳеч ким билан уришмайман!..”
Ҳақиқий олим шу гапи билан чинакам одамийлик намунасини кўрсатди!
Қанийди, ҳамма шундай йўл тутса! Жумладан, ўзим ҳам!..
Бу кундан эътиборан ғанимлар ҳар қанча қитмирлик қилмасин... уришиб бўпман!..
(Худога шукр, пичоққа илинадиган тузикроқ ғанимим ҳам йўқ...)

* * *
Мутахассислар фикрича, сайёрамизда иссиқлик ҳарорати тобора ошиб бораётган эмиш.
Ҳарорат ошган сари айрим одамлар ўртасидаги муносабатлар нечун мунча совуб кетяпти?