Диний экстремизм

[Shokir Dolimov]

Баъзибир ҳужжатларни ўрганиб ўтириб, қизиқ бир маълумотга дуч келиб қолдим. Замиридаги асосий ғоя ва мазмунни сақлаб қолган ҳолда уни таҳрир қилиб, мақола кўринишида эътиборингизга ҳавола этмоқдаман. Мабодо, бирон-бир хатога йўл қўйган бўлсам, маъзур санайсиз.

ҒАЛАТИ «МУСУЛМОНЛАР»

Йилдан-йилга глобал тус олиб бораётган диний экстремизм таъсири юртимизни четлаб ўтгани йўқ, албатта. Бироқ ушбу масала шу қадар нозикки, анъанавий Ислом динига эътиқод қиладиган мўмин мусулмонлар билан муқаддас динимизни бетавфиқ башарасига ниқоб қилиб олган, жамиятнинг тинч-тотув ҳаётини издан чиқаришга уринаётган, давлатнинг конституцион тузумини барбод этиб, халифалик давлатини тузишга даъват этадиган экстремистларни фарқлай билиш, уларнинг фаолиятини моҳирона фош эта олиш жиддий аҳамиятга эгадир.
Дарҳақиқат, диний экстремистик ташкилотлар томонидан олиб борилаётган бундай фаолият таҳлили, бугунги кунда устомонлик-ла ниқобланаётган мутаассиб оқимлар ўзларининг қабиҳ ниятларини рўёбга чиқариш манфаатларида ижтимоий-психологик жараён ва омилларга катта қизиқиш билдираётганини кўрсатмоқда.
Бугун ана шундай оқимлардан бири – Аҳмадия жамоаси тўғрисидаги айрим маълумотлар билан ўртоқлашмоқчиман.

Ушбу жамоа аслида мустамлакачи давлатларнинг ҳимояси остида, муайян мақсад кўзланган режаси асосида вужудга келган бўлиб, асосчиси 1835 йили Ҳиндистоннинг Панжоб вилоятидаги Қодиён қишлоғида туғилган Мирзо Ғулом Аҳмад Қодиёний саналади.
Унинг ҳаётий фаолиятини ўрганиб чиққан соҳа мутахассислари, Панжоб вилоятига бостириб кириб, ўрнашиб олган инглиз мустамлакачиларига сидқи дилдан хизмат қилгани, фаолиятини дастлаб Ислом динига даъват этишдан бошлаб, тарафдорлар орттиришга муваффақ бўлгач, ўзини Оллоҳ томонидан юборилган мужаддид (яъни динни янгиловчи, ислоҳ қилувчи зот) деб, вақт ўтгач эса кўпдан кутилган Маҳдий ва ваъда қилинган Масиҳ, деб эълон қилган. Фаолиятининг охирида эса пайғамбарликка даъво қилишга журъат этиб, ўз пайғамбарлигини Муҳаммад (с.а.в.)нинг набувватидан ҳам аъло ва юксак эканини маълум қилган.

Энди Аҳмадия (дастлаб Қодиёния) жамоасининг эътиқоди ва айрим фикрларига эътибор қаратинг:

жамоа эътиқодига кўра, Оллоҳ рўза тутади, намоз ўқийди, ухлайди, уйғонади, ёзади, хатога йўл қўяди, имзо чекади ва шунга қарамай, Оллоҳ олий ва пок зот саналади;
Мирзо Ғулом Аҳмаднинг илоҳи инглиз бўлиб, у билан инглизча хитоб қилади;
пайғамбарлик набуввати Муҳаммад (с.а.в) билан тугамай, давом этади;
зарурат туғилса, Оллоҳ Ерга пайғамбар йўллайди, Мирзо Ғулом Аҳмад эса ўтган жамики пайғамбарлар орасида табиийки, энг афзали саналади;
Жаброил (с.а.в) Муҳаммад (с.а.в)га ваҳий олиб тушгани каби, Мирзо Ғулом Аҳмадга ҳам ваҳий олиб тушади;
ваъда қилинган Масиҳ, яъни Мирзо Ғулом Аҳмадга тақдим этилган китобдан бошқа Қуръон, унинг таълимотидан ўзга ҳадис йўқ, Мирзо Ғулом Аҳмад раҳбарлигидан ташқари пайғамбарлик ҳам йўқ;
жамоа асосчиси Мирзо Ғулом Аҳмадга Қуръони каримдан ташқари, «Китобул-мубин» номли китоб туширилган;
жамоа дини мустақил дин, вакиллари мустақил шариат эгалари, Мирзо Ғулом Аҳмад йўлдошлари эса саҳобалар, деб эътироф этилади;
жамоа учун Қодиён (Мирзо Ғулом Аҳмад туғилган қишлоқ) ҳарам саналиб, жамоанинг қибласи ҳам, ҳаж амаллари бажариладиган зиёратгоҳ ҳам, ўша қишлоқ бўлади;
инглиз ҳукумати Мирзо Ғулом Аҳмаднинг раҳнамоси ва шу боис, умумий итоатга мувофиқ, «иш боши» талабига кўра, жиҳод ақидаси бекор қилинади;
хамир, афюн ва шу каби, сархуш қиладиган бошқа моддалар истеъмоли мусулмон учун ихтиёрийдир.