[Без оффтопа] Шеър азиз олам аро...

[Aliya]

Sensiz kun...

O`rnimni g`ijimlab, uyg`otadi tong,
Namxush shudringlarga tushadi ko`zim.
Yuzimni yuvadi ilinj qadar mung,
Ko`zgu ham jonimga tilaydi to`zim.

Qadrdon daftardek bag`rin ochar g`am,
O`qib dard tilidan bunyod dostonni.
Kiprigim ziyorat qilguncha shabnam -
Hijron chayonlari chaqadi jonni.

O`tli faryodlarim kelar bo`g`zimga,
Qonli nolalarim qalbga tomadi.
Armon sanchiladi bejon ko`ksimga,
Hayoling hayotdek tutib qoladi...

Allalab, o`rnimga kuzatadi tun -
Ertangi tonglarga bog`layman umid...
Sensiz kun...

[Sodirjon]

Сообщение от Masud Mahsudov

gap she'riyatning, tilning ustidan kulganingizda.

Xo'sh, she'rning qayerida she'riyat va tilning ustidan kulibman?

Bema'ni - ma'nosiz degani , qani aytingchi she'rning qayeridan ma'no topa olmadingiz?
Men taqlidchi emasman, kimdir mengacha shu vaznda she'r yozishi shart emas. Keyin ruschani bilmaydiganlar qiziqsa bir jumlani tarjimasini so'rab bilishlari qiyinchilik tug'dirmaydi, lekin bilishimcha rus tilini bilmaydiganlar forumda yo'q. Navoiydan keltirish o'rni bo'lsa keltiravering, gapingizga yarasha javob olasiz.

[Mahmud Jurat]

Сообщение от Sodirjon

Xo'sh, she'rning qayerida she'riyat va tilning ustidan kulibman?

Тортишувга ўрин йўқ. Икки тилда ёзилган шеърлар адабиётимизда жуда кўп. А. Ориповда, Э. Воҳидовда ҳам бундай шеърлар бор. Бошқа шоирларимиздан ҳам мисоллар келтириш мумкин. Мана сизларга бир мисол: Бехосдан тўкдилар ишонч жомимни,
Эронлар айтгандай “Девол муш дорад”.
Очилиб айтолмам ўзим номимни,
Қулоғинг узулгир “Муш гўш дорад”.

[Masud Mahsudov]

Сообщение от Mahmud Jurat

Тортишувга ўрин йўқ. Икки тилда ёзилган шеърлар адабиётимизда жуда кўп. А. Ориповда, Э. Воҳидовда ҳам бундай шеърлар бор. Бошқа шоирларимиздан ҳам мисоллар келтириш мумкин. Мана сизларга бир мисол: Бехосдан тўкдилар ишонч жомимни,
Эронлар айтгандай “Девол муш дорад”.
Очилиб айтолмам ўзим номимни,
Қулоғинг узулгир “Муш гўш дорад”.

Маҳмуд Журъат домла!

Икки тилда ёзилган шеърлар, одатда, бир-бирига яқин тилларда ижод қилинади. Туркий тилларга форслардан, араблардан кўп сўзлар кириб келган, мумтоз адабиётимизда ҳам кўп адибларимиз икки тилда ҳам ижод қилганлар. Юқорида мен танқид остига олган укамиз эса бизнинг тилимизга умуман узоқ бўлган рус тилини аралаштириб ёзганлар, бу ҳеч қайси қоидага тўғри келмайди. Жуда истеъдодли бўлсалар, рус тилидаги ижод намуналарини ҳам баҳам кўрсинлар. Шарқ - бу Шарқ, унга ғарбий тилларнинг кириб келиши билан шарқона адабиётимизнинг гўзаллигига путур етади.

Мен у укамиз билан тортишмоқчи эмасман, шеърият билан чуқурроқ танишсинлар, кўпроқ китоб ўқисинлар, мумтоз адабиётимизни мутоала қилсинлар, сўнгра ўз хатоларини англаб олсалар ажаб эмас. Менинг ягона мақсадим - ўзбек адабиётимизнинг гўзаллигини, сўз санъатининг нафосатини биздан кейинги авлодларга чиройли тарзда етказиш.

Бадиий адабиёт намуналарининг яхши ёки ёмон эканини вақт кўрсатади. Яхшилари тилдан тилга кўчиб, ёмонлари ўз-ўзидан йўқолиб кетаверади. Биз эса имкон қадар яхши асарлар қолдиришга интилишимиз керак.

[Mahmud Jurat]

Сообщение от Masud Mahsudov

бир-бирига яқин тилларда

Умид ва ҳаракатингиз, адабиётга қайғуришингизга гап йўқ. Аммо туркий тилларга араб тили қанчалик узоқ бўлса рус тили шунчалик яқин бўлиши мумкин. Бу жойда гап рус ёки араб тилида кетмаслиги керак. Шеърнинг ёзилиш маҳоратини муҳокама қилиб, унинг қайсидир тилдан олинган сўзларини иккинчи ўринда қарашга ҳаракат қилсангиз бу йўналишдаги муҳокамага ўрин қолмайди. Умуман олганда бу шеърни бир тажриба сифатида қаралса яхши бўлар эди.

[Sodirjon]

Сообщение от Masud Mahsudov

Шарқ - бу Шарқ, унга ғарбий тилларнинг кириб келиши билан шарқона адабиётимизнинг гўзаллигига путур етади.

Bu gap 200 yil avvalgi adiblar uchun to'g'ri edi. Hozirgi kunda bugun Dunyoning qaysibir chetida chop etilgan asarni bugunoq o'qish, undan tasirlanishimiz mukin va albatta u narsa ijodimizda qandaydir aks etishi tabiiy.

Bundan 2-3 yil avval Paulo Koeloning "Alximik" asari qo'limga tushub qoldi. O'qib hayron qoldim va Alisher Navoiyning " Lison- ut- tayr" idan ko'chirmabdimikin, degan hayolga keldim... Keyinchalik bu adabning boshqa asarlarida ham sharq adabiyotidan tasirlanish kuchli ekanligiga amin bo'ldim. Aslida Navoiy ham Farididdin Attordan ilhomlanib yozgan-ku.Va bunday ilhomlanib asar yaratishni tanqid qilmagan bo'lar edim.

Bu bir misol xalos , aslida adabiyotda sharq, g'arb deyish bugungi kun uchun emas . Adabiyot ham , tarih ham umuminsoniy bo'lib bo'lgan.

[Masud Mahsudov]

Сообщение от Sodirjon

Bu gap 200 yil avvalgi adiblar uchun to'g'ri edi. Hozirgi kunda bugun Dunyoning qaysibir chetida chop etilgan asarni bugunoq o'qish, undan tasirlanishimiz mukin va albatta u narsa ijodimizda qandaydir aks etishi tabiiy.

Bundan 2-3 yil avval Paulo Koeloning "Alximik" asari qo'limga tushub qoldi. O'qib hayron qoldim va Alisher Navoiyning " Lison- ut- tayr" idan ko'chirmabdimikin, degan hayolga keldim... Keyinchalik bu adabning boshqa asarlarida ham sharq adabiyotidan tasirlanish kuchli ekanligiga amin bo'ldim. Aslida Navoiy ham Farididdin Attordan ilhomlanib yozgan-ku.Va bunday ilhomlanib asar yaratishni tanqid qilmagan bo'lar edim.

Bu bir misol xalos , aslida adabiyotda sharq, g'arb deyish bugungi kun uchun emas . Adabiyot ham , tarih ham umuminsoniy bo'lib bo'lgan.

(Паоло Коэленинг Шарқ адабиётидан илҳомланиб ёзгани аниқ, буни ҳамма билади, ҳатто ўзи ҳам тан олган.)
Насрни қўйинг, назм ҳақида гаплашайлик... Сиз замонавий ғарб адабиёти, хусусан шеърияти билан қанчалик танишсиз? Қайси Европа тилларини биласиз? Инглизларнинг замонавий шеъриятини кузатиб борасизми? Испанларничи? Ҳозирги италянча шеърларнинг, ҳеч бўлмаса русча ёки ўзбекчага таржимаси билан қанчалик яқинсиз?

Мен улар билан унча-мунча таниш эканим сабаб, Сизга ўзимнинг танқидий гапларимни ёздим. Уларда шарқона фикрлаш йўқ. Улар меъёрий қабул қиладиган нарсаларни бизнинг шеъриятда одоб, ибо, ҳаё деган ҳилқатларга ўраб маъно берамиз, нозик сўз ўйинлари билан ифода этамиз - Шарқ адабиётининг нафосати ҳам ана шунда. Замонавий ғарб адабиётининг динимизга, анъаналаримизга, қадриятларимизга, аҳлоқимизга мос келмайдиган тарафлари борлиги учун ҳам уни қабул қила олмаймиз. Таниқли қозоқ шоири Мухтор Шохонов шундай фикрлайди: “Ғарб хафа бўлмасин, ҳозир фақат шарқ қалбни тарбиялаш тизимларини амал-тақал қилиб асраб келмоқда. Аммо у ҳам оқма лой каби бугун хавф остидадир”.

Хулоса қилиб шуни айтиш керакки, Шарқ адабиёти ҳамиша ўзининг нафосати билан инсонларга намуна бўлиб келган. Ғарбнинг лойқа сувлари адабиётимизнинг зилол сувига қўшилишидан эса, биз фақат зарар кўрамиз холос, иним.

[Masud Mahsudov]

Бeдорликка ошино кўнгил,
Тун қўйнидан излайди шуъла.
Тополмайин қийналади дил,
Кўксим эзар мунгли ашула.
Ўтирибман,
Сассиз, садосиз,
Кутиб ногоҳ кeлар зиёни.
Ичимдаги дардим – адосиз –
Тор дeб билар шу кeнг дунёни.
Хўрсинаман,
Ёғдуни истаб,
Хонам кeзар зулмат шарпаси.
Нур қидирган хаёлим қистаб,
Нола қилар юрак зарбаси.
Соғинчларга тўлган танамни,
Қўяримга жой бeргин, Худо.
Қуёшларга кўмиб оламни,
Ҳисларимдан этмагин жудо.
Ёруғликка интилиб ўсдим,
Дуолардан топиб паноҳим.
Ўзим ҳақ, дeб,
Ўзгани тўсдим,
Энди авфин кутар гуноҳим.
Англаяпман қанча хатоим,
Тонгга қадам қўйганим сари.
Жаҳолатдан асра, Худойим,
Бир бeғубор гўдак сингари.
Ўзинг энди рост йўлга бошла,
Йўлиқтирмай ғамга, балога.
Ичларимни тўлдириб ташла
Ёруғликка, нурга, зиёга...

(с)

[Nigora Umarova]

Сообщение от Mahmud Jurat

Умуман олганда бу шеърни бир тажриба сифатида қаралса яхши бўлар эди.

Tajriba o'tkazishga uforumdan o'zga maydon yo'qmi? Sal sayqallanib, adabiy tanqidchini nigohidan o'tkazgan she'rlarni joylashtirish tartib-qoidasini kiritmasak, "almoyi-jalmoyi" mazmunga ega she'rlar ko'payib ketdi keyingi paytda. So'z mas'uliyatini ozgina bo'lsa-da his qilsangiz bo'lmaydimi?
"Adabiyotshunoslik qoidalari" kitobidan "shiru-shakkar" she'riy san'at haqidagi izoh bilan yaxshilab tanishib olinglar.
[MOD]Mazmunsiz she'rlar mavzudan o'chiriladi!!![/MOD]

[Mahmud Jurat]

Сообщение от Nigora Umarova

"Adabiyotshunoslik qoidalari" kitobidan "shiru-shakkar" she'riy san'at haqidagi izoh bilan yaxshilab tanishib olinglar.

Бунисига ширу шакар қилиб русча жавоб ёзса бўлади, яъни, "Барин пришел и рассудил" .