Dildagi satrlar

[Tulqin Eshbekov]

SAMOVIY SAVDO
yoxud Oyga xaridorlar hangomasi

Emishki, qay bir yurtda,
To`planishib yuzta boy,
Savdo qilib samodan,
Talash bo`lgan emish Oy.
Xaritasin chizishib,
Taqsimlasha boshlabdi.
Oy sathini chamalab,
Kimdir boshin qashlabdi.
– Hilol bo`lib ko`ringan,
qismi bizga,– der biri.–
Ko`zga o`xshab turgan joy,
Qolmas endi hech siri.
Erga mutloq teskari,
Tomonin ham bo`lishgan.
Ko`rolmagach, axiyri,
Arzonroqqa kelishgan.
Bozor bo`lgach narx-navo,
Oshib-tushib yurarkan.
Oyning yorug` tomoni,
Ancha qimmat turarkan.
– Bu tomoni oydindir,–
depti biri bemalol.–
U tomoni hech qachon,
Ko`rinmasa bu ne hol?!
Taxlab chiqsam pulimni,
Oygacha ham etadi.
U tomonga sarflasam,
Dollar “jalka” ketadi…
Muhokama avjida,
Xaritani talashar.
Lekin Oyga hech biri,
Chiqolmasin bilishar.
– Borib ko`rsam,– der biri,
Qolmas edi armonim.
Sotib olgan joyimga,
Koshki etsa darmonim.
Oyga etak tutishni,
Ko`rsatardim bir bora.
Dovruq solib dunyoga,
Dong taratsam men zora…
Savdolashib puldorlar,
Qoldirmabdi qarich joy.
Boyvachchalar dastidan,
Talon-taroj emish Oy.
Bu samoviy savdoda,
Bor ekan bir o`zbek ham.
Miyig`ida kulib u,
Gapirarkan juda kam.
Uning gali etganda,
Salmoq bilan so`zlabdi.
Boshqalardek hovliqmay,
Uzoqroqni ko`zlabdi.
– Ko`kka narvon qo`ygan-ku,
Ulug`bekning kitobi.
Bobomizdan merosdir.
Osmon, Oy-u Oftobi!
Ne qilasiz talashib,
Quruq gapdan foyda kam.
Agar hayot bo`lganda,
Osh damlardik Oyda ham!

[Gulnora Voisova]

Иқрор

Шоирлик мен учун асло орзумас,
Шу ҳам иш бўлдими йигит бошимга.
Ҳамма шоир зотин йиғса - арзимас
Онамни соғиниб тўккан ёшимга.

Ана, улар қилар булбулларга дўқ:
"Эй қуш, бу боғларнинг мен булбулиман!"...
Шоирлар билан ҳеч ошнолигим йўқ,
Мен ёруғ дунёда кўнглим қулиман.

Аммо юрагимни қийнар бир азоб,
Қўй десам қўймайди, тутқазар қалам.
Мен кетмон сўрасам - тутади рубоб,
Куйлайман жонимдан ўтганда алам.

Осмонга қарасам кўринар тупроқ,
Майсага термулиб ойни кўраман.
Бу қандай кўргулик, билмайман, ўртоқ,
Мен қачон далада буғдой ўраман!..

Шоирлик мен учун асло орзумас,
Шу ҳам иш бўлдими эркак бошимга.
Ҳамма шоир зотин йиғса - арзимас
Уйимни соғиниб тўккан ёшимга.

Ана, улар салқинг хиёбонларда
Энтикиб ёзишар келажакка хат.
Оқибат ҳақида ҳайқиришар ва
Абдулла Орифни қилишар ғийбат...

Бўлди.
Шеър ёзмайман.
Мен энди одам,
Оддий одам бўлиб яшай бошлайман.
Кўнглимга ачиниб агар ёзсам ҳам,
Тунда ёзиб, тонгда ўтга ташлайман!

М.Юсуф

[Hilola Shofayziyeva]

Kumush

Marg`ilonda Kumushni ko`rdim,
Ko`ziga yosh olib turibdi.
Sochlarini maydalab o`rib,
Otabekni kutib yuribdi.

Tongda turib qalam qoshiga
O`sma qo`ygan ekan quribdi,
Ko`zdan oqqan achchiq yoshlari
O`smasini yuvib turibdi...

Meni bir o`y qiynaydi yomon,
Yana yurak o`ynaydi yomon.
Qo`yvor zamin, qo`yvor osmon,
Men uyimga yetaman qachon?

Meni bir o`y qiynaydi yomon,
Yurak yana o`ynadi yomon.
Toshkentga qiz berma Marg`ilon -
Qodiriy yo`q, Zaynablar omon!

Muhammad Yusuf

[Kahramon Jalilov]

Bunday she'rlardan keyin o'z-o'zidan shunaqa ilhomlar keladiki, turib-turib "Shoir emasman, Muhammad Yusuf arig'laridan suv ichganman holos" degan so'zlar yanada qanoat bahsh etarkan kishiga, bir do'stim aytgan ekan she'r bu muhabbat gar u insonlarga ta'sir qilsa, his uyg'ota olsa, haqiqatda ham M. Yusuf ijodi shundaylar qatoriga kiradi, insonlarda mavjud barcha hislarni oddiy so'zlar bilan ifodalash eng buyuk insonlarning ishi...

Biz bahtli bo'lamiz hudo hohlasa,
Hudo hohlamasa uchrasharmidik...

[Kahramon Jalilov]

Ko'pincha menga klassik ashulalar yoqqani uchun, ularning so'zlarini doim yozishga harakat qilardim, iloji bo'lsa sinfdoshlar orasida (maktablik chog'larda) juda ko'p marotaba hirgoya qilardim, chunki ularni so'zlari va aytilishi shunchalik ishlanganki...Mana yana o'sha ashulalardan biri 20 asrning haqiqiy shlager ashulasining she'ri, bu ashulani ko'p artistlar aytishgan eng yaqqol na'munasi N. Abdullayeva va F. Zokirov birga duet ijrosida aytishgani judayam jonli chiqqan...

"Кел"

Қайдасан азизим, қаро кўзлигим,
Севгилим, “Юлдузим”, ширин сўзлигим,
Қўлимда сенга деб сузилган шароб
Кўзларим йўлингда, ширин сўзлигим,
Кел, кел гулёр айтиб кел,
янграсин хар ён
Дилрабо кўйингга тўлсин осмон,
о-о-о-о-о............

Кел бахор рамзини куйга солиб кел
Далалар нафасин бирга олиб кел
Бўйингдан гуркираб турсин (холимиз)
Кел бахор сингари хандон солиб кел
Кел, кел гулёр айтиб кел,
янграсин хар ён
Дилрабо кўйингга тўлсин осмон,
о-о-о-о-о............

[Feruza Xodjayeva]

Сообщение от Kahramon Jalilov

Бўйингдан гуркираб турсин (холимиз)

Бўйингдан гуркираб турсин хонамиз

[Iymandar]

Сообщение от Nigora Umarova

O'zbeklar azaldan mehmonchi eldir,
mehmon tangdan ham ulug' deydilar.

Бу ерда «Меҳмон отангдан ҳам улуғ дейдилар» деб ёзилган бўлса керак? Аслида, умуман чиройли шеър.
Манимча шоир бироз хато қилган. Отадан улуғи фақат Яратган Аллоҳ. Халқимиздаги мақолда аслида «отангдек» (ёки «отангдай») деб ёзилган/айтилган бўлиши керак.

[Nigora Umarova]

Сообщение от Iymandar

Бу ерда «Меҳмон отангдан ҳам улуғ дейдилар» деб ёзилган бўлса керак? Аслида, умуман чиройли шеър.
Манимча шоир бироз хато қилган. Отадан улуғи фақат Яратган Аллоҳ. Халқимиздаги мақолда аслида «отангдек» (ёки «отангдай») деб ёзилган/айтилган бўлиши керак.

Бўлиши мумкин. Бундан ташқари мендан техник хато ҳам ўтганга ўхшайди.

[Iymandar]

Жисми қонундан нафас тори узилмасдан бурун,
Бошинга даври қазо базми қурилмасдан бурун,
Жуббаи жон тири риҳлатдан сўкулмасдан бурун,
Эй кўнгул, қасринг асоси – тан бузилмасдан бурун,
Токи обрўй қўраси – дандон тўкулмасдан бурун;

Бебақодир қолиби тан, боғлама иқбол анга,
Бўлма ғарра орият, дунёда мулку молинга,
Ёд этиб гўру қиёмат, йиғла доим ҳолинга,
Бир назар сол, моумандан воз кечиб, аҳволинга,
Оч кўзинг ибрат билан, тупроққа тўлмасдан бурун.

Махтумқули

Ғарра – мағрурланиш.
Моуман – манманлик, худписандлик

[Iymandar]

Лабларига ҳаёт суви қуйилавергач, тўғон тошларидан ўт униб чиқибди.

***
Оқим ўртасида тўхтаб қолган шохча гўё дарёнинг қудратини қоқ иккига бўлиб турганга ўхшайди.

***
Бу кўл ойна каби тиниқ. Ўз аксингни томоша қилмоқчи бўлсанг, эҳтиёт бўл, бехос кўзингдан ёш томса, у тўлқинланиб кетади, юрагинг ҳам!

***
Кўзингни юм, ўтмишингни кўрасан, лекин ундан кўзингни юмма!

***
Одамни келажак эмас, ўтмиш донишманд қилади, лекин донишмандлик келажакка интилишнинг ўзгинасидир.

***
Одамлар чироққа ёғ қуйишди. Пилик эса, «энди пичоғим ёғ устида», деб ўйлади, оловга кўпроқ ёғни рўпара қилаверди… Лекин ҳақ жойида қарор топди: Пиликнинг боши ҳар кеч қирқиладиган бўлди.

***
Баъзан мен кимдандир кутиб юрган нарсани … у мендан кутаётган бўлади.

***
Ҳаёт ажойиб ўқитувчи: иншо ёздиради, ўзингга текширтиради, баҳони эса бошқалар қўяди. У ҳеч кимга ё унвон, ё гувоҳнома бермайди. Фақат баъзи ўқувчиларгина «чипта»ни ўзлари ясаб олишади, ён-веридагиларни алдаб – инонтириб юришади.
Ҳаёт эса бир кулиб қўйиб, ўзининг абадий иншосини давом эттиради. Ўзингга текширтиради. Баҳони бошқалар қўяди.

***
Икки чол суҳбатлашарди. Уларнинг вазмин, урғули суҳбатидан шу сўзлар қулоғимга чалинди:
- Бу дейман, мулла Шомурод, кўҳна дунё қаёққа кетяпти ўзи?
- Ўтмишга, қария, ўтмишга…

***
Ўзининг ҳақлигини бирон марта ёқлай олмаган одам бошқани ҳимоя қила олмайди.

***
Оёқларинг чиққунча онангнинг елкасидан тушмадинг, неча беланчакнинг бели сени кўтаравериб букчайди, юрадиган бўлганингда синф тўридаги парта опичиб олди сени… Хайрият, улғайдинг! Қани, олға! Ҳаётга қадам қўй энди!
Э, нега жим турибсан? Ё… энди кимнинг елкасини кўзлаяпсан?!

***
Эшикнинг тутқичи гердайди: «Мен жаҳон эшикларини очгувчиман».

***
Бўйиннинг гавдани идора қилишдаги хизматларини маржон билмайди, чунки ўзининг гавдаси йўқ, ўзи бировларнинг бўйнида!

***
Унинг бутун вужуди қорнига – нафсига бўйсунади, у – халта!

***
У очилиб ётган ҳикматни кўрмайди, ёпиқдаги ҳамма нарсадан сир ахтараверади.

***
Бир дўстим авваллари «тез-тез кўришиб турайлик» дегувчи эди, яқинда қўнғироқ қилди, хайрлашаркан, қўшиб қўйди:
- Телефонлашиб турайлик!

***
Сен алик олишдан олдин менга бошдан-оёқ тикилдинг, мен эса саломимдан сўнг турқингга назар солдим.

***
У киши катта иш қилишдан ҳам кўра, катта ишда туришни яхши кўрар эдилар!

***
Китоб дўконининг бошқалардан ажойиб фарқи шуки, бу дўконга ҳар бир харидор ўз тарозуси билан келади.

***
Бир шахсни биламан. У биздек ёшлар орасида: «Тилимизни, урфу одатларимизни ундай қилиш лозим, бундай қилиш лозим!» деб юради. Эътиборлироқ давраларда миқ этмайди ёки бутунлай бошқа нарсаларни гапиради.
Шундай, у ҳамма келишикларда турланадиган одам! Фақат БОШ келишикда эмас!

***
Кўз – топади. Баъзан, яширади ҳам!

***
Нега ипак қурти аввал ўзини ипакка брукаб, кейин ўлади?
- Умр бўйи қилган меҳнатига мукофотни ўзи танлайди!

***
Уришқоқ қўчқор қариган эди… Кўк майсани ҳам базўр тамшайди. Раҳмим келди унга Эркаламоқчи бўлдим. Кафтимга иккита барг қўйиб узатган эдим, пихиллаб калла ташлади…
- Эҳ, калла, калла!...

***
Баъзи одам ўзини пок кўрсатмоқ учун атрофидаги лойни ер юзига чаплаб ташлашдан ҳам қайтмайди.

***
Бир дўстим: «Ўзимдан ҳам кўра соямни яхши кўраман!» - деганди. Сабабини хамон ўйлайман: «Ҳеч нарса таъма қилмай, умр бўйи изингда юргани учунми?!»

***
- Болалар ўт ўйнашни, чоллар ўтга қараб хаёл суришни ёқтиришади. Икки оралиқдагилар-чи?
- Уларнинг ҳаёти ўзи олов-ку!

Омон Матжон