Ж. Толкиен. Хоббит ёки бориб қайтиш

[Shokir Dolimov]

Бургутлар шафқат қиладиган маданий қушлар жумласига кирмайди. Уларнинг баъзилари ҳуркак, қаҳри қаттиқ бўлади. Бироқ Шимолий тоғларда яшаган қадимий қабилага мансуб бургутлар ниҳоятда йирик, иззат нафсли, бақувват ва улуғсифат қушлар саналади. Ушбу бургутлар гоблинлинларни ёқтиришмайди, лекин улардан қўрқишмайди ҳам. Мазкур қушлар орк ўлдириш даражасига (одатда бундай ҳолатлар камдан-кам юз беради, чунки бургутлар бундай қабоҳат гўштини емайди), одатда, босқинчиликка йўл қўймаслик учунгина тушади. Бургутлар анави босмачилар устига чиққан ғорларига қувиб солиш мақсадидагина шўнғийди. Гоблинлар ҳам ўз навбатида, бургутларни ёмон кўриб, улардан қўрқишади, бироқ юксак чўққилардаги инларигача ета олишмагани боис, тоғдан ҳайдаб юбора олишмайди.

Бугун тунда ўрмонда юз бераётган ҳодисалар Бургутлар султонига қизиқ туюлди. Унинг амрига биноан кўплаб бургутлар ўз инларини тарк этиб, оркларни кутиб ўтирган бўрилар устида айлана ясаганча учиб аста пастлашди. Пастлаб тўғри қилишган экан! Ўрмон яланглигида тасаввур ҳам қилиб бўлмайдиган мудҳиш ишлар содир бўлмоқда.

Танаси ўт олиб ўзини дарахтлар орасига урган варглар ўрмоннинг бир нечта жойига ўт қўйиб юборишибди. Ҳозир жазирама ёз бўлиб, тоғ тизмасининг шарқий қиялигида анчадан буён ёғингарчилик бўлмаган. Қуриган дарахтлар, сарғайган қирққулоқ, қуруқ шох-шабба, қарағай игналаридан ҳосил бўлган қалин кўрпа осонгина ўт олмоқда. Варглар йиғилган ўрмон яланглигининг атрофи ловуллаб ёнмоқда. Шунга қарамай, гномлар жон сақлаётган дарахтлар остидаги соқчи-бўрилар ҳеч қаёққа кетмай, аксинча, ғазабга миниб, увиллаганча дарахтга ташланишмоқда, кўзлари қонга тўлиб ўзларининг мудҳиш тилида гномларни ҳақорат қилишмоқда.

Кутилмаганда ялангликка айюҳаннос солган гоблинлар ёпирилиб келишди. Афтидан, улар, ўрмон кесувчилар билан варглар ўртасида жанг кечяпти, деган хаёлга боришган кўринади. Лекин гап нимада эканлигини англаб етишгач, хандон отмоқдан айримлари ерга ўтириб қолишган бўлса, баъзилари найза силкитиб, қурол сопини қалқонга уришди. Гоблинлар оловдан қўрқмайди. Кўп ўтмай, уларнинг фикрича оқилона режа ўйлаб топишди. Омон қолган варгларни бир ерга йиққан орклар ёнаётган ялангликни топтаб ёнғинни ўчиришди ва айни вақтда дўстларимиз ўтирган дарахтлар остига қуриган шох-шабба ташлаб, ўт қўйишди. Дарҳақиқат, қонли режа.

Дарахтлардаги дўстларимиз атрофида олов ва тутун ҳалқаси ҳосил бўлди. Ушбу ҳалқанинг ташқарисига ёйилаётган оловни гоблинлар ўчириб боришди, лекин сайёҳлар ўтирган дарахтлар яқинигача торайиб боришига тўсқинлик қилишмади. Шафқатсиз олов дўстларимиз ўтирган дарахтлар остига ташланган қуруқ шох-шаббага етиб борди. Тутун Бильбонинг кўзини ачиштирди. У ёнғин тафтини ҳис эта бошлади, тутун орасида оркларнинг қувониб, дўстлари ўтирган дарахтлар теварагида рақс тушаётганини кўрди. Найза ва болталарини ўйнатиб рақс тушаётган гоблинлар ҳалқаси ортидаги варглар ўз навбатини кутиб ўтирибди.