Ж. Толкиен. Хоббит ёки бориб қайтиш

[Shokir Dolimov]

Қопларнинг оғзини тезроқ очиб, гномларни халос қилиш керак. Троллнинг бадбўй пайпоғи ичида димиқиб ўлишига сал қолган гномлар ниҳоятда дарғазаб. Тўғри-да, кимга ёқади сени қовуриб ейишга ёки тўғраб қайнатишга келишилгани ёхуд сакраб ўтирганча танангни япалоқ-ясси қилиб сақлашга аҳд қилинганини эшитиб ётиш? Улар тинчлангунча Бильбога қандай қилиб панд еганини икки марта айтиб беришга тўғри келди.

- Бировнинг чўнтагини тозалашни машқ қилишга топган вақтингни қара, бадбахт киссадўз! - койиб берди Бомбур. - Бизга троллнинг гапирадиган ҳамёни эмас, гулхани билан егулиги керак эди холос!

- Айнан ўша нарсаларни троллдан жангсиз тортиб ола билмас эдинг! - тушунтириш берган бўлди Гэндальф. - Вақтни бекор бой бермайлик. Шу яқин атрофда троллар қуёш нуридан бекиниб юрган ғор бўлиши керак. Қани, қидириб кўрайлик-чи.

Кўп ўтмай нишаблик бўйлаб юқорига кўтарилиб, ўрмон ичига кирган тош бошмоқлар изи топилди. Қалин ўсган чангалзор орасида эса ғор оғзини ёпган тош эшик кўринди. Гномлар баравар ёпишиб тошни итаришди, Гэндальф эса эшик очиш билан боғлиқ афсунларнинг барини қўллаб чиқди, лекин ғор очилмади.

- Балким мана бу тўғри келар? - сўради Бильбо, ҳамма ҳолдан тойиб сулайиб қолганда. - Троллар муштлашган жойдан топиб олган эдим.

Хоббит ҳали тошга айланмаган Вильямнинг чўнтагидан тушган ғалати калитни узатди.

- Нега индамадинг шу вақтгача, бефаросат? - бақиришди гномлар.

Гэндальф калитни Бильбонинг қўлидан тортиб олиб, қулф тешигига суқди. Ҳамма баробар итарган эшик ланг очилди. Сайёҳлар ичкарига киришди.

Ғор деворига бадбўй ҳид уриб кетган, ерда бир дунё устухон сочилиб ётибди. Мис тугмалардан тортиб, бир четдаги тилла тангага тўла кўзаларгача бўлган турли-туман ўлжалар айқаш-уйқаш уюм ҳосил қилган. Сал наридаги токчаларга ва токча остидаги ерга егулик захираси жамғарилган. Деворда тролларга кичиклик қиладиган, афтидан, уларга ем бўлганларга тегишли ҳар хил кийим-кечак осилган. Ушбу кийимлар олдида турлича безак берилган, шакли ва узунлиги ҳар хил қиличлар ётибди. Уларлар бир жуфти чиройли ишланган қини ва қимматбаҳо тош қопланган дастаси ила ўзига жалб этмоқда. Гэндальф билан Торин ушбу қиличларни ўзаро бўлишиб олишди, Бильбо эса чарм қинли ханжарни афзал кўрди. Мазкур тиғ троллга чўнтак пичоғидай кўриниши мумкин, лекин хоббитга шамшир вазифасини ўтайди.

- Зўр қурол эканлигига шубҳа йўқ, - деди сеҳргар қинидан ярмигача суғуриб чиқарган қиличини катта қизиқиш-ла кўздан кечириб. - Буларни троллар ҳам, қуролсоз одамлар ҳам болғаламаган, умуман айтганда, ушбу қиличлар бизнинг давримизда ясалмаган. Сиртига битилган қадимий руна ёзувларини ўқишга эриша олсак, кўпроқ маълумотга эга бўламиз.

- Тезроқ чиқиб кетайлик бу ердан, - ўтинди Фили. - Жирканч ҳидга ортиқ бардош бера олмайман.