Ўқувчига жазо бериш мумкинми?
 

Ассалому алайкум, uforum аъзолари. Мен ушбу мавзуни "Ўқувчига жазо бериш мумкинми?" деб номладим, чунки охирги йилларда кўпгина ўқувчиларнинг "қутуриб" кетаётганлигини гувоҳи бўлмоқдаман. Бир вақтлар ўқувчилар коллеж, лицейдан ҳайдалиб кетишдан қўрқишарди, ҳеч бўлмаганда синфдан, курсдан қолиб кетишдан ҳайиқиб туришарди. Ҳозир эса ҳеч нимадан қўрқишмайди. Дарсларга баъзи ўқувчилар хоҳласа келади, хоҳламаса йўқ. Дарсларга баъзида ҳалақит беришади. Қўлингиздан келгани битта директорга "билдиришнома". Ота-онасини чақириб(агарда чет элга ишга кетмаган бўлса), ўзларича тартибга олган бўлишади. Озроқ аҳвол яхшилнгандек бўлади-ю, яна ўша аҳвол давом этади... Агар баъзида жаҳлингиз чиқиб, ўша ўқувчига қаттиқ гапирворсангиз, сиз айбдорга чиқасиз.
Охирги йилларда бирорта коллеждан ёки лицейдан курсдан қолиб кетган ўқувчиларни эшитмадим. Бу нарсалар ўқувчиларнинг онгига албатта, таъсир қилади деб ўйлайман.
Ўқийдиган билимли ёшларга стипендиялар, ўқимайдиганларга турли жазо чоралари кўрилса фойдали бўлмайдими?
Фикрларинизни кутиб қоламан.

O'qishdan haydalishdan qo'rqmasa, menimcha, biror boshqa jazoning foydasi yo'q.

Таълим тизимизда умумий урта таълим мажбурий булганлиги учун хам укувчини укишдан хайдашга хеч кимнинг хаки йук.
Курсдан колиш масаласига келсак, агар укувчининг оилавий шароити кийин ахволда булса укувчи академик таътил олиши мумкин, холос.

Укийдиган укувчи хам, укимайдиган укувчи хам хар доим рагбатга мухтождир. Рагбат моддий ва маънавий булади. Укимайдиган укувчини озгина булса-да кичкинагина харакатини инобатга олиб мактаб куйсангиз, кейинги сафар, албатта, мактов эшитаман деб дарсини тайёрлаб келади. Укувчиларимга берадиган огир жазоим уларни мактамаслигимдир. Эътиборимдан колишдан чучиган укувчим уртокларидан, гурухдошларидан ортда колмасликка харакат килади.

Укимайдиган укувчиларга нисбатан сиз кандай жазони куллаган булардингиз?

Fikringizga qo'shilaman!
Jazo desam to'g'ri bo'lmas-u, chora desam to'g'riroq bo'lar. Agar imkoniyat bo'lsa, shu o'quvchining nega o'qimayotganligi sabablarini o'z tilidan diqqat bilan tinglar va u bilan dildan suhbat qurishga intilib - bu boradagi shaxsiy fikrlari bilan alohida qiziqardim. Bir so'z bilan USTOZlik qilardim!

Ba'zan USTOZlik ham qilib aql o'rgatishga ma'naviy haqimiz bo'lmaydi. Sababi biz fanimiz yuzasidan o'quvchimizga bilim berishga haqlimiz. Oilaviy hayot, turmush darajasidan esa...
Bolaning ahvoli, ruhiyati, ko'zlariga qarab oilaviy sharoitini bilib olish mumkin. Ba'zan oilaviy ahvolini so'rash orqali dilini og'ritib qo'yishdan qo'rqaman. Shunday yo'l tutaman-ki, o'quvchini o'zi kelib mendan maslahat so'raydi, shart-sharoitini tushuntiradi, kerak bo'lsa zarur- do'stona maslahat so'raydi.

Albatta ikki og'iz so'z bilan bu boradagi hamma fikrlarni bayon etish qiyin. Yuqoridagi fikrlaringiz, hamda tutayotgan yo'lingiz mening nazarimda yuksak hurmatga loyiq.
Tarihimizga nazar solsak, Ustoz - eng hurmatli inson bo'lgan desak hato qilmagan bo'lamiz. Sababi, ustozni hurmat qilinish kerak deb yaxshi targ'ib qilinganidangina emas, asosiy sababi - shogirdlar Ustozda komillikning tirik namunasini ko'rishganidan bo'lsa kerak.

Shundan hulosacha yasasak - o'qituvchidan nima talab qilinishi ko'rinib qoladi.

Баъзан шундай вазиятларда ҳақлилик қилиб кўрингчи, ўша ўқувчининг акаси ёки юзи чидаса ота-онасининг ўзи ҳам ҳаққини сўраб келади.
Тўғри, лекин буни ўқувчи қабул қилолмайди.
Ҳозирда, ёшроқ ўқитувчилар дарс бериш давомида бирор ўқувчига қаттиқроқ тегиб қўйса (яъни ўз ҳаққини талаб қилса), дарсдан сўнг ўқувчининг акаси бир тўда шериклари билан ўқитувчидан ҳақларини талаб қилиш учун келиб туришадиган бўлиб қолибди. Ёки бўлмаса эртасига ота-онаси бақир-чақир қилиб (ким экан у, кеча тухумдан чиққан хўрозча, қайта идишига жойлаб қўяман деб) кириб келиб қолади. Бундай шантажчилардан оддий ўқитувчи ҳам қўрқиб қоладида, ҳаёт эса давом этиб кетаверади...
Ана шунақа..., оиладаги тарбия ва ҳаёт шунақа бўлгандан кейин, сизнинг қўлингиздан нима келарди. Ота-онасига ҳам устозлик қилолмайсиз-ку.

Shunday Muallimlar borki ularning darsdan tashqaridagi, nasixatiga joy qolmaydi ,chunki ularning berayotgan ilmi ham ma'naviy ham ma'rifiy ta'sir qiladi o'quvchiga. Ammo unday ustozlar juda kam-de...

menimcha jazolab turish kerak, bu tarbiyani bir ko'rinishi... albatta tarbiya uydan boshlanadi, maktab hech qachon bolaga tarbiya bera olmaydi, tarbiyani uyda ota ona beradi, maktab bolaga bilim beradi....