uForum.uz

uForum.uz (https://uforum.uz/index.php)
-   Ижод хусусида сўз (https://uforum.uz/forumdisplay.php?f=463)
-   -   Озод инсон изтиробларини акс эттирган адиб, публицист, адабиётшунос: Хуршид Дустмухаммад (https://uforum.uz/showthread.php?t=7180)

Nigora Umarova 11.12.2008 11:41

Озод инсон изтиробларини акс эттирган адиб, публицист, адабиётшунос: Хуршид Дустмухаммад
 
Ватан, инсон ва тафаккургина эмас, изтироб хам озодлик истайди. Истиклолга етишган озод изтироб чексиз коинотни, бепоён дунёни, халки, узлиги, кадрияти ва маънавиятини янада чукур, янада теран идрок этолмаётганидан озор чекади.

Мухтарам форумдошлар!

Навбатдаги сухбатдошимиз адиб, публицист, адабиётшунос - фикрга ташна зиёли Хуршид Дустмухаммаддирлар.
Демак, ижодкорлар билан буладиган маърифий сухбатларимиз давом этади...

https://img.uforum.uz/images/400529.jpg

Nigora Umarova 11.12.2008 11:55

Ассалому алайкум Хуршид ака!
Авваламбор форумимизга хуш келибсиз!
Сухбатимиз маънавият, маърифат, ижодкор ва ижод хакида булади.
Хисобли умрнинг уз фасллари бор, бизнинг замондошларимиз эса, мана, ун йилдан ошдики, кайта англаш фаслида яшамокда. Дунёни кайта англаш имконига- изтиробу кувончларга тула бу саодатли дамларга етказгани учун хам Яратганга беадад шукр!
Фикрлаш эркинлиги... Сизнингча у нима?

Xurshid Dustmuhammad 11.12.2008 12:08

Цитата:

Сообщение от Nigora Umarova (Сообщение 160800)
Фикрлаш эркинлиги... Сизнингча у нима?

Ассалому алайкум!
Нигорахон, биласизми дунёда фикрлаш эркинлигидан кура буюкрок неъмат йук. Фикри озод булмаган одамнинг узи озод хисобланмайди. Турли заминий кучлар одамни истаган куйига солиши мумкин, хатто унинг тафаккурига зулм утказишдан тоймаслиги мумкин, лекин энг каттол шароитда хам фикр_озоддир!
Фикрни бугишдан кура тубанрок, разилрок гунох йук, аммо-лекин фикрдан кура буйсунмасрок куч хам йук. Куз очган, "оёкка" туриб олган фикр-фикр эгасидан хам кудратли, энди у теварак - атрофдаги одамларга, дунёга, бутун оламга уз таъсирини утказа бошлайди. Жисм улади, лекин фикр колади. Хар кандай заминий ёвуз куч хам фикрни улдиришга ожизлик килади.
Чунки фикр- илохий, самовий ходисадир!

Husen 11.12.2008 12:11

Ижод ахлининг бошкарув тизимида, қисқаси сиёсатда фаолият юритишини шахсан ўзингиз қандай қабул қиласиз?
Чунки, сиёсат ва ижод назаримда, бир-бирига қарама қарши бўлган манфий ва мусбат қутбларни эслатади.
Ижодкор саройда эмас, халқни орасида юргани маъқул эмасми?

Xurshid Dustmuhammad 11.12.2008 12:12

Мустакиллик бизга ана шу бемисл мархаматни кайтариб берди. Хар бир инсонга бу ёруг оламнинг энг олий хакикатларини англаб етиши учун имкон яратди. Хаётнинг энг олий хикматларини белгилаб яшай олмай яшаш накадар аянчли эканини, зуравон ва ёлгон хакикатларга алданиб умр совуриш накадар кечирилмас фожиаларга олиб келиши мумкинлигини намоён этди.

Nigora Umarova 11.12.2008 12:20

Маънавият нима? Гарчи савол оддий ва жун куринса-да, баъзан инсон жавоб топа олмай кийналади...

Xurshid Dustmuhammad 11.12.2008 14:16

Цитата:

Сообщение от Nigora Umarova (Сообщение 160807)
Маънавият нима? Гарчи савол оддий ва жун куринса-да, баъзан инсон жавоб топа олмай кийналади...

Тугри, куп холларда "Маънавият нима?" деган саволга дурустрок жавоб тополмай унгайсиз ахволга тушиб колишади. Маънавият узинг яшаб турган даврнинг энг мукаддас хакикатларини ва хикматларини англаб етиш, уларнинг кадрига ета билишдир!
Мустакиллик одамлари учун истиклолни кадрлай билиш-маънавият.
Узбекистон мустакилликка эришса, вассалом, олам гулистон булиб кетади деб уйлаш хомхаёл экани, мана, ун йилдан ошик вакт утдики, бот-бот уз тасдигини топмокда. Мустакиллик-тинимсиз мехнат, тинимсиз бедорлик, тинимсиз изланишдан иборат эканлигини эндиликда одамларимиз тобора равшанрок тушуниб, англаб етмокдалар. Жамият узгариши учун одамлар узгариши, одамлар узгариши учун эса, биринчи навбатда, тафаккур ва дунёкараш янгиланиши зарурлиги хам истиклол тонги аён килаётган улуг хакикатлардан бирига айланди.
Бу давр давом этмокда, эхтимол узок давом этар, чунки оламоннинг халкка айланиши, миллий кадриятларнинг умуммиллий тафаккур ва мафкура даражасига кутарилиши, бу сифат узгаришларини умуминсоний демократик анъаналар макомига олиб чикиш гоятда мураккаб жараёнлардан эсон-омон утишни таказо этади.
Жараён осон кечмайди, осон кечмаётган жараённи осонлаштириш учун эса огир саволлардан кочмаслик, нозик муаммоларни-да четлаб утмасликка тугри келади. Мулохазалар хилма-хиллиги, фикрлар ранг-баранглиги керак, гоялар, мулохазалар мунозарасидан тугилажак энг окил гоялар амалга оширилмоги лозим. Жамиятнинг гуллаб-яшнаши, одамлар турмушининг фаравонлашуви соглом гоядан тугилажак окилона тадбирларга боглик.
Сизга, бизга, хаммамизга боглик.

Nigora Umarova 11.12.2008 14:49

Онгли инсон борки, хаёт конуниятларини, чексиз коиноту тубсиз бахри салтанатни, ер каърини ва улар оркали уз онги ва шуури сир-синоатларини кашф этади. Одам одамлигини англай бошлаган, тафаккурини ибтидоий куртаклари ниш ура бошлаган олис утмиш замонларидан то хозирга кадар тафаккур сохиблари ОЛАМ НИМА, ОДАМ НИМА деган жумбок устида бош котирадилар. Айтишларича, дастлабки онгли аждодлар акл-идроки билан хозирги онг тараккиёти оралигидаги масофани ун беш дакикалик йулга киёслаш мумкин экан...

Оламнинг яхлитлиги нимада деб уйлайсиз?

Xurshid Dustmuhammad 11.12.2008 15:21

Цитата:

Сообщение от Nigora Umarova (Сообщение 160903)

Оламнинг яхлитлиги нимада деб уйлайсиз?

Инсоният тафаккури англаб етган энг улкан хакикат- Оламнинг яхлит бир бутунлигидир! Ушбу Оламни тутиб турган Мутлак мувозанат-Мутлак уйгунлик-иккинчи хакикат! Ана шу икки хакикатдан келиб чикувчи учинчи хакикат-инсоннинг билишга мойиллиги!
Замин каъридан тортиб то Коинот чексизлиги кадар нимаики мавжуд экан, шу ораликда кандайин ходисалар, жараёнлар кечар экан, уларнинг барчаси бир-бирига алокадор мазкур уч хакикат хикмат измида!

Nigora Umarova 11.12.2008 15:52

Оламнинг бир бутун ва яхлитлигига ишонмасак, Осмон ва Ер ушбу бутунликнинг икки ажралмас палласи эканлигини тан олмаск, Мутлак мувозанат хикматини тушуниш ва эътироф этиш кийин. Куръони Каримнинг бир оятида "Барча нарса Унинг хузурида улчовлидир..."деган ояти карима бор.
Жуда жун мисолни келтирадиган булсак, одам мувозанатини саклай олмаса икки оёкли коматини тик тутиб туролмайди. Мувозанатсиз куш парвоз кила олмайди. Мувозанат конунияти бузилса хатто турт оёкли хайвон хам кадам босолмайди.
Кумурскадан тортиб то чексиз оламий жараёнлар мавжудлигини таъмин этувчи мислсиз куч-мувозанат!
Мутлак мувозанат хакидаги фикрларингиз...

Xurshid Dustmuhammad 11.12.2008 16:10

Цитата:

Сообщение от Nigora Umarova (Сообщение 160932)
Оламнинг бир бутун ва яхлитлигига ишонмасак, Осмон ва Ер ушбу бутунликнинг икки ажралмас палласи эканлигини тан олмаск, Мутлак мувозанат хикматини тушуниш ва эътироф этиш кийин. Куръони Каримнинг бир оятида "Барча нарса Унинг хузурида улчовлидир..."деган ояти карима бор.
Жуда жун мисолни келтирадиган булсак, одам мувозанатини саклай олмаса икки оёкли коматини тик тутиб туролмайди. Мувозанатсиз куш парвоз кила олмайди. Мувозанат конунияти бузилса хатто турт оёкли хайвон хам кадам босолмайди.
Кумурскадан тортиб то чексиз оламий жараёнлар мавжудлигини таъмин этувчи мислсиз куч-мувозанат!
Мутлак мувозанат хакидаги фикрларингиз...

Олам яралган биринчи лахзалардаёк уни халокатдан асровчи мувозанатни хам яратишга киришилган. Эътибор берсак, табиатда кечадиган хар кандай катта-кичик ходиса Мутлак мувозанатни саклашга хизмат килади. Тасаввур килинг: Ой ёки Куёш Аллох таоло уларнинг зиммасига юклаган буюк миссияни адо этишдан зарра чекинса ёки курраи заминимиз уз уки атрофида айланишни "истамай" колса, окибати нима кечади?
Жавоби аён.
Фикри ожизимизча, инсон-Мутлак мувозанат бардавомлигини саклаш йулидаги Парвардигори оламнинг бемисл кашфиётидир.
Узингизга савол берайлик: бу ёруг олам учун инсон кавмининг нима зарурати бор?
"Зарриёт" сурасида келадиган "Хар бир нарсани жуфт килиб яратдик"(49-оят) деган хикматдан келиб чикилса, жуфти булмаган нарса ё тушунчанинг узи йук. Энг оддий яхши-ёмон, ок-корадан тортиб Еру Осмонгача жуфт килиб яратилган. "Яккалик Худога ярашур" деган гап хам бошка жамики нарсанинг жуфти борлигидан далолат беради.
Хаёлга пича эрк берсак, дунё яралган илк лахзалардаёк жуфтлик тартиботи мукаммал даражада яратиб улгурилмаган. Лоакал инсон бошка жондорлардан кейин, шунда хам аввал эркак-Одам Ато, сунгра унинг кобиргасидан аёл - Момо Хаво яратилганини назарда тутайлик.
Демак, Олам пайдо булган дастлабки вактларда фалакиёт билан замин-икки кутб орасидаги мувозанатда кандайдир кемтиклик хукм сурган. Бошкача айтганда, Замин Самога нисбатан жуфтлик вазифасини тула утай олмаган.

Masud Mahsudov 11.12.2008 16:13

Assalamu alaykum, Xurshid aka... Avvalambor forumimizga xush kelibsiz

Цитата:

Сообщение от Xurshid Dustmuhammad (Сообщение 160804)
Мустакиллик бизга ана шу бемисл мархаматни кайтариб берди. Хар бир инсонга бу ёруг оламнинг энг олий хакикатларини англаб етиши учун имкон яратди. Хаётнинг энг олий хикматларини белгилаб яшай олмай яшаш накадар аянчли эканини, зуравон ва ёлгон хакикатларга алданиб умр совуриш накадар кечирилмас фожиаларга олиб келиши мумкинлигини намоён этди.

Ya'ni, Mustaqillikka qadar yozuvchi/shoirlarda bugunchalik erkinlik yo'qmidi?... Siz erkinlik deb aytayotgan, aslida esa nisbiy tushuncha bo'lgan chegaralanishlar hamma davrga ham xos emasmikin?...

Savol: Bugungi kunda nega yengil-yelpi asarlarning yomg'irdan keyin chiqqan qo'ziqorindek chiqib ketishiga yo'l qo'yilayapti? Yozuvchilar uyushmasida kitobxonlarga taqdim etilayotgan asarlarni ko'rib chiqish yuzasidan biror qo'mita faoliyat yuritadimi?

Husen 11.12.2008 16:29

Цитата:

Сообщение от Masud Mahsudov (Сообщение 160952)
Bugungi kunda nega yengil-yelpi asarlarning yomg'irdan keyin chiqqan qo'ziqorindek chiqib ketishiga yo'l qo'yilayapti?

Бунда халқимиз ҳурматини қозонган ёзувчи адибларимизнинг ўзларининг ҳам тузукина ҳиссалари борга ўхшайди. Масалан, бир курсдошимиз бир куни томдан тараша тушгандек, "қиссам чоп этилди" дея китобини дарсга олиб келиб ҳаммага тарқата бошлади. Биз эса унинг қисса ёзишга лойиқ даражада истеъдоди борлигидан бехабар эканмиз. Кейинчалик, сирини сезиб қолдик - қиссани катта пул эвазига мен ҳурмат қилган ёзувчиларимиздан бири ёзиб берган экан.
Яна бир ёзувчи бутунлай бошқа бир тахаллус билан ҳар куни у ёки бу сариқ матбуот сахифаларида хикоялари билан пайдо бўлади. Беихтиёр хикоя ишлаб чиқарувчи фабрика дейсиз...
Аммо, ўз тахаллуси билан эълон қиладиган асарларини булар билан солиштирсанггиз, ўз тахаллусидаги асарларнинг савияси анча юқори эканлигига гувоҳ бўласиз.
Аксарият, ёзувчиларимиз эса сариқ матбуот нашрларига сармоя киритиб, даромад ҳам қилмоқдалар. Суҳбатдошимиз ҳам ушбу мулоҳозаларга қўшиладиларми?

Nigora Umarova 11.12.2008 16:41

Mas'udbek va Husan Tangriyev !
Adibimiz yuqoridagi savolimga javob berib bo'lsalar-da, keyin sizlar ko'tarib chiqqan muammo haqida fikr yuritsak...
Bo'lmasam suhbatimizda savol va javoblar o'rtasida uzviy bog'lanish bo'lmaydi.

Nigora Umarova 11.12.2008 17:23

Тасаввуф адабиётида "Инсон фаришта ва хайвон уртасидаги мавжудотдир. Хохласа фариштадек пок, хохласа хайвондек онгсиз булиши мумкин" дейилган. Инсон онги ва тафаккури ила узга мавжудотлардан фарк килувчи жонзотдир..
Сизнинг тасаввурингизда инсон ким: чексиз олам багридаги гоятда кичик заррами ёки...?

Xurshid Dustmuhammad 11.12.2008 17:44

Цитата:

Сообщение от Nigora Umarova (Сообщение 161032)
Тасаввуф адабиётида "Инсон фаришта ва хайвон уртасидаги мавжудотдир. Хохласа фариштадек пок, хохласа хайвондек онгсиз булиши мумкин" дейилган. Инсон онги ва тафаккури ила узга мавжудотлардан фарк килувчи жонзотдир..
Сизнинг тасаввурингизда инсон ким: чексиз олам багридаги гоятда кичик заррами ёки...?

Одамнинг асли кандай мавжудот экани хакида бош котирмаган бирорта донишманд булмаган, яшашдан максад нима деган саволга жавоб изламаган оддий одамлар хам кам. Кизик, бундай жумбоклар жавобини беихтиёр ташкаридан-теварак-атрофимиздан, утмишдан... коинотдан излаётганимизни сезмай коламиз. Огир уйга чумган лахзаларда оёгимиз остидаги замин каърига ёки самовий кенгликларга термиламиз. Гуё шу билан барча мохиятни тула англаб етмокчидек буламиз.
Аслида эса инсон-чексиз Олам багридаги гоятда кичик зарра, унинг билагонлиги эса бу Олам мураккаблиги олдида хеч нарса. Мантикан ёндошсак, Оламни англамок учун Оламнинг узи кадар камровли акл-идрок керак.
Бирок инсоннинг табиати шундай яралганки, у узининг киска умри мобайнида муттасил билишга интилади, кашфиёт йулларини излайди. Кашфиёт жараёни шу кадар рохат ва хузурбахшки, хакикатнинг жамолини куриш истагидаги калб ва шуур сохиби бу йулда хеч кандай машаккатдан кайтмайди. Хакикатнинг жозибаси тинмай узига чорлайди, халоватингизни угирлайди, лекин унга сари неча маофа якинлашсангиз у сздан шунча масофа узоклашади, гирромлик килсангиз-устингиздан кулади, зуравонлик килсангиз-гойиб булади...
Нима, одам кандайдир куринмас куч кулида уйинчокми, У шу кадар увол махлукми? Унинг саъй-харакатлари шунчалар бесамарми?..
Уйинчок ва увол махлукка айланиб колмаслик, бесамарликдан самар топиш учун хам одам УЗ хакикатларини узи учун белгилаб олмоги лозим. Оддам узининг гап-сузи, фикр-мулохазалари, яшаш тарзи узгалар учун фойдали эканини билишининг узи улкан саодат. Ана шу саодатнинг узи бандасини юкорида баён этилган улкан хакикатларга якинлаштиради, одамни ана шу хакикатларнинг фаол "аъзоси"га айлантиради. Барча фазилатларимиз жамланиб зарра булса-да наф келтиради.

Nigora Umarova 11.12.2008 18:05

Цитата:


Хуршид Набиевич Дўстмухамедов

https://img.uforum.uz/images/6434277.jpg

Хуршид Набиевич Дўстмухамедов, 1951 йил 8 январда Тошкент шахрида хунарманд зиёли оиласида тугилган.
Ўрта мактабни тугатгач, 1968-1973 йилларда ТошДУ журналистика факультетида тахсил олди. 1973 йилдан Ўзбекистон ССР “Фан” нашриётида, “Фан ва турмуш” журналида ишлади.
1984-1986 йиллар “Кишлок хакикати” газетасида мухбирлик килди.
1986-1995 йилларда “Ёш куч” журналида бўлим мухаррири, бош мухаррир ўринбосари, бош мухаррир лавозимларида, 1995-1997 йилларда Ўзбекистон Республикаси Президенти девонида фаолият юритди.
1997-2004 йилларда Ўзбекистон оммавий ахборот воситаларини демократлаштириш ва кўллаб-кувватлаш жамгармасида хамраис, 1997-2002 йилларда “Хуррият” газетасида бош мухаррир, 2004 йил март ойида Ўзбекистон журналистлари ижодий уюшмаси раис ўринбосари бўлди.
2005-2008 йилларда Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Конунчилик палатаси Ахборот ва коммуникация технологиялари масалалари кўмитаси раиси.
2007 йил июль ойидан Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Конунчилик палатаси Спикерининг ўринбосари лавозимида фаолият юритмокда.
1997 йил Биринчи чакирик Олий Мажлис депутати, 1999 йил Иккинчи чакирик Олий Мажлис депутати, 2004 йил Олий Мажлис Конунчилик палатаси депутати бўлиб сайланди.
1995 йилдан ЎзМТДП аъзоси. Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси аъзоси. Хикоя, кисса, романлари китоб холида нашр этилган. “Чаёнгул” бадиий фильми сценарий муаллифи.
Ўтган асрнинг 70-йиллари ўрталаридан илмий тадкикот ишлари билан шугулланади. 1995 йили “Ўзбек хикоячилигида бадиий тафаккур эволюцияси” мавзуидаги номзодлик диссертациясини ёклади.
2008 йил “Журналистнинг касб одоби муаммолари: назарий-методологик тахлил (мустакиллик даври ўзбек матбуоти фаолияти мисолида 1991-2008 йиллар)” мавзуидаги докторлик диссертациясини химоя килди.
“Шухрат” медали, “Дўстлик” ордени (2006) билан такдирланди.
Оилали, икки нафар фарзанди бор.

Xurshid Dustmuhammad 15.12.2008 15:41

Цитата:

Сообщение от Husen Tangriyev (Сообщение 160803)
Ижод ахлининг бошкарув тизимида, қисқаси сиёсатда фаолият юритишини шахсан ўзингиз қандай қабул қиласиз?
Чунки, сиёсат ва ижод назаримда, бир-бирига қарама қарши бўлган манфий ва мусбат қутбларни эслатади.
Ижодкор саройда эмас, халқни орасида юргани маъқул эмасми?

Бу – азалий савол. Уни баъзан, “шох ва шоир”, “шох ва дарвеш” кабилида хам ифодалашган. Тўгри, сиёсат билан бадиий ижод табиатан бир-биридан йирок тушунчалар. Бу йироклик нимада кўринади? Хаёт, одамлар, муносабатлар, вокеа-ходисалар хакида сиёсатнинг ўз мезон ва ўлчамлари бор, бадиий ижоднинг ўз мезон ва ўлчамлари бор. Аксарият холларда ана шу икки кутб максадлари ва нуктаи назарларини аралаштириб юборамиз-да, нотўгри ва асоссиз хулосалар чикарамиз, тушунмовчиликлар келиб чикади, бошимиз котади. Вахоланки, уларнинг хар биридан ўз жойида, ўз талабларидан келиб чикиб иш тутилса, олам гулистон!
Ижодкор саройда эмас, халкнинг орасида юриши маъкуллиги хакида. Кечирасиз, саройда кимлар ишлайди, кимлар фаолият юритади? Шу халк вакиллари эмасми? Улар хам ўз халкимизнинг бир кисми эмасми? Колаверса, саройда юрган мансабдорнинг кенг халк оммасидан узоклашиб кетиш-кетмаслиги унинг виждонига, ундаги адолат туйгусига боглик. У истаган вактда кўчага чикиши, оддий одамлар окимига кўшилиб кетиши, ўша мухитда нафас олиб, ўша мухит “об-хавоси”дан бохабар бўлиши катта муаммо эмас. Шахсан ўзимга келсак, юкори идоралар оламини билиб-билмай калам тебратиб юраверганимда кўплаб хаётий хакикатлардан бебахра ўтиб кетган бўлар эдим деб хисоблайман.

Xurshid Dustmuhammad 15.12.2008 15:51

Цитата:

Сообщение от Masud Mahsudov (Сообщение 160952)
Assalamu alaykum, Xurshid aka... Avvalambor forumimizga xush kelibsiz

Ya'ni, Mustaqillikka qadar yozuvchi, shoirlarda bugunchalik erkinlik yo'qmidi?... Siz erkinlik deb aytayotgan, aslida esa nisbiy tushuncha bo'lgan chegaralanishlar hamma davrga ham xos emasmikin?...

Savol: Bugungi kunda nega yengil-yelpi asarlarning yomg'irdan keyin chiqqan qo'ziqorindek chiqib ketishiga yo'l qo'yilayapti? Yozuvchilar uyushmasida kitobxonlarga taqdim etilayotgan asarlarni ko'rib chiqish yuzasidan biror qo'mita faoliyat yuritadimi?

Ваалайкум ассалом Масъудбек!
Авваламбор форумда сиз каби эркин фикрловчи ва халкининг маънавиятини уйловчи ёшлар борлигини куриб кувондим.

Саволингизга берадиган жавобим куйидагичадир:

Бу хам демократиянинг шарофати. Бировнинг кўлидаги каламни тортиб олишга хеч кимнинг хакки йўк. Эркин бозор муносабатларининг яхши-ёмон томонлари кўп. Унинг одамларнинг хохиш-иродасига бўйсунмайдиган табиий жихатлари хам талайгина. Давлатимиз рахбари жуда топиб айтди – “оммавий маданият”! Эркин бозор дунёсида юксак санъат намуналарини кадрига етадиган катлам хеч качон йўколиб кетмаганидек, оммабоп асарлар ихлосмандлари хамиша нисбатан кўпчиликни ташкил этаверади. Бу – бир. Иккинчидан, жиддий ва юксак “проба”даги асарларга таклид килиш, улардан ўрганиш оммабоп асар ижодкорларига таклид килишдан кўра анча-мунча мушкул. Учинчидан – оммабоп дегани ўз номи билан харидори кўп дегани. Яъни, моддий манфаат орттириш имконияти дегани.
Айтмокчиманки, оммабоп асарлар яратишнинг реал жозибаси унча-мунча одамнинг бошини айлантириб кўяди.
Хўш, бу мулохазалардан кандай хулоса чикади?
Фикримча, бу – биринчи навбатда дид муаммоси! Кишиларнинг бадиий диди билан боглик муаммо! Енгил-елпи асарлар кўзикориндек урчиб кетишига качон бархам берилади? Халк орасида ўшандай асарларни сотиб оладиган, ўкийдиганларнинг сони камайганда!
Бу – зиёлиларимизни, ижодкорларимизни, бутун жамоатчилигимизни жиддий ўйлантирадиган огир савдолардан бири!

Nigora Umarova 15.12.2008 15:57

Булимимизнинг хар бир иштирокчи ижодкорига бериладиган мухтарам форумдошимизнинг анъанавий саволлари бор.
Цитата:

Хаётда нимадан куркасиз?

Xurshid Dustmuhammad 15.12.2008 16:02

Цитата:

Сообщение от Nigora Umarova (Сообщение 162202)
Булимимизнинг хар бир иштирокчи ижодкорига бериладиган мухтарам форумдошимизнинг анъанавий саволлари бор.
Цитата:

Хаётда нимадан куркасиз?

Аввало, Аллох таоло кандай такдирни раво кўрган бўлса, унга тан бериб яшашдан ўзга чора йўк... Оддий бир банда сифатида айтадиган бўлсам, шу азиз умрни кандайдир арзимас тасодифлар, мисол учун, фалокатлар, табиий офатлар... тухматлар туфайли бархам топиши аянчли, увол. Бировнинг кўлига, ихтиёрига карам бўлиб колиш огир, Ўзи асрасин!..
Хар бир Инсон том маънодаги ИНСОНдек чиройли, фаровон, мамнун яшаши керак, шунга интилиши ва эришмоги керак деб хисоблайман...

Nigora Umarova 15.12.2008 17:59

Куркувнинг хам кудрати борми?

Xurshid Dustmuhammad 15.12.2008 18:02

Цитата:

Сообщение от Nigora Umarova (Сообщение 162255)
Куркувнинг хам кудрати борми?

Куркув аклни утмаслаштиради. Муттасил куркув остида яшаш натижасида зехнни баттар занг босади. Айни вактда куркув жазаваси фавкулодда ишларга кул уришга сабаб булади. Энг хотиржам пайтида курби, иродаси, акл-идроки етмаган ишларни, куркув исканжасида зумда койилмаком килиш хеч гап эмас.

Nigora Umarova 15.12.2008 18:08

Мен инсон умрини купрок минорага ухшатаман. Миноранинг кийшик ёки тугри булиши минорага таъсир килувчи ташки кучларга хам боглик деб биламан...

Xurshid Dustmuhammad 15.12.2008 18:13

Цитата:

Сообщение от Nigora Umarova (Сообщение 162261)
Мен инсон умрини купрок минорага ухшатаман. Миноранинг кийшик ёки тугри булиши минорага таъсир килувчи ташки кучларга хам боглик деб биламан...

Тугри пайкабсиз. Хар ким узининг ёшига тенг баландликдаги минора тепасидан кулайди. Бу минорани савобу гунох гиштларидан бунёд этади. Кулаш чогида нечогли озорли ё озорсиз тушиши мазкур минора гиштларининг канчалик савоб ё гунох лойидан корилганига боглик...

Nigora Umarova 15.12.2008 18:16

Мутлак уйгунлик деганда нимани тушунасиз?

Xurshid Dustmuhammad 15.12.2008 18:25

Цитата:

Сообщение от Nigora Umarova (Сообщение 162272)
Мутлак уйгунлик деганда нимани тушунасиз?

Хаётнинг мохияти умумуйгунлик-гармонияда!
Мутлак бахт-саодат хам гармонияда!
Яхши инсонлар узларининг яхшиликлари билан, ёвуз кишилар узларининг ёвузликлари билан умумуйгунликка йул излайдилар.
Умумуйгунлик учун ёвузлик зарурми?
Зарур дейишга тил бормайди, йук десак... нима сабабдан Одам Ато давридан буён инсоният ва дунё бирон муддат ёвузликдан халос була олмади?
Аллох таоло инсонга бундай рушноликни раво курмади...
Уйгунлик нихоятда кенг тушунча:
ахлокдаги уйгунлик
санъатдаги уйгунлик
ижтимоий уйгунлик
оилавий уйгунлик
умуминсоний уйгунлик ва хоказо.
Жамики уйгунликларни умумлаштирувчи, камраб олувчи тушунча бор, бу -ИЙМОН деб аталади. Инсоният тарихида бу тушунчадан кенгрок маъно англатувчи суз ё ибора йук.

Nigora Umarova 15.12.2008 18:28

Ёвузлик хакида гапириб утдингиз.
Ёвуз кунгилда назокат булиши мумкинми?

Xurshid Dustmuhammad 15.12.2008 18:33

Цитата:

Сообщение от Nigora Umarova (Сообщение 162279)
Ёвузлик хакида гапириб утдингиз.
Ёвуз кунгилда назокат булиши мумкинми?

Биласизми, инсон кунглидаги назокат хам унинг дунёкараши асосида вужудга келади.
Биргина мисол: "Машхур" фашист Гиммлер канарейкаси улганда йиглаган, пьессаларида хаддан ташкари куп кон тукилади деб, Шекспирни ёктирмаган.

Nigora Umarova 19.12.2008 09:54

Дунёни тоза сувдек ахборот куткаради. Ушбу фикрга сизнинг муносабатингиз?

Xurshid Dustmuhammad 19.12.2008 10:03

Цитата:

Сообщение от Nigora Umarova (Сообщение 163687)
Дунёни тоза сувдек ахборот куткаради. Ушбу фикрга сизнинг муносабатингиз?

Лахжамизда "матбуот" ва "демократия" сузлари кадрдонлашиб, гуё бу икки тушунчани алохида тилга олиш мантикка зиддек тасаввур тугиладиган булиб колди. Жамиятда суз эркинлиги, мушохада хурлиги, матбуотнинг туртинчи хокимиятга айланиши, оммабоп нашрларнинг сиёсий-иктисодий мустакиллиги хусусида истаганча бахс-мунозара килиш, фикр алмашиш фойдадан холи эмас, аммо-лекин Лондон ва Кардифф сафари чогида шундай хулосага келдим: жамият олма дарахти булса, матбуот унинг шохидан узилган олма! Зеро, олманинг шакл-шамойили, ранг-туси, таъми, курт тушган-тушмаганлиги дарахтдан!
Биз "олма дарахтимиз" согломлаша бошлаган даврда яшамокдамиз!

Xurshid Dustmuhammad 19.12.2008 10:48

Бугунги кунда газеталар куп, уларнинг хеч бири йуналиши, мавзу ранг-баранглиги, безатилиши, рекламалар борасида бир-бирини такрорламаслиги керак. Ахир такрорланган янгилик-янгилик эмас, бундай "янгилик" билан кун курадиган газета инкирозни зиммага олди, деяверинг! Кайси даражада булмасин, вокеа-ходисалар хар бир газета томонидан мутлако бошка нуктаи назардан тахлил килинади, муносабат билдирилади.
Бир хиллик газетанинг, газетага булган кенг омма иштиёкининг, пировардида фикр янгиланишининг, демак, жамият гуллаб-яшнашининг кушандаси. Биз орамизда шахслар купайишини орзу киляпмиз, бунинг бош омили фикрлар, карашлар ранг-баранглиги эканлиги таъкидланаяпти. Тугри-да, ахир нечогли мазали булмасин, бир козон гуштни харчанд ковурган билан ош хосил булмайди, паловхонтура егимиз келса, унга керакли бошка зарур масалликларни хам козонга солишдан узга чорамиз йук...
Дунёда энг машхур Рейтер агентлигида булганимизда бу ахборотлар кошонасининг канча мувафаккияти булса, шунга раша муаммолари калашиб ётганлигининг гувохи булдик. Агентлик фаолиятидан хикоя килувчи журнал муковасидаги фотосуратда машхур теннис устаси Агасси теннис тури тепасига энгашиб зилол сув булогидан кониб-кониб ичяпти.
Сув-ахборот рамзи!
Ахборот -обихаёт тимсоли!
Демак, дунёни тоза сув, тоза ахборот куткаради, мутараккий инсоният хаётини ахборотдан узилган холда тасаввур этиб булмайди. Аллох таоло бандаларини ёруг дунёдаги барча неъматларидан бахра олиш учун яратган, хамма яхши неъматлар инсон манфаати учун яратилган, бизнинг даврга келиб ахборот энг зарур неъматларнинг зарурига айланди. Энди одамларни ахборот окимидан сикиб булмайди, журналистлар хам, жахон жамоатчилиги хам, тараккий этишни астойдил максад килиб куйган давлат рахбарлари хам буни тан олмай иложлари йук.
Яна газета, яна ахборот, яна бохабарлик истаги...
Замон кишисининг бирор куни, бирор соатини ахборот окимидан узилган холда тасаввур этиб булмайди.

Nigora Umarova 19.12.2008 11:02

Хуршид ака!
Миллий кадриятларимиздан бири "халол ва харом" тушунчаларидир.
Сизнингча, халол нима-ю, харом нима?

Xurshid Dustmuhammad 19.12.2008 11:16

Цитата:

Сообщение от Nigora Umarova (Сообщение 163710)
Хуршид ака!
Миллий кадриятларимиздан бири "халол ва харом" тушунчаларидир.
Сизнингча, халол нима-ю, харом нима?

Умр-синов. Синов кучалари нотекис. Ноаён. улар одамни гох фарогат богларининг нашъу наъмосига туйдиради, гох укубат сахросида сарсону саргардон килади. Хар икки холатда хам инсоннинг сабри, нафси, токати имтихондан утади.
Жонзот борки, яхширок ва осонрок яшаш илинжида нафас олади. Хайвоннинг хайвонлиги ниманинг эвазига нафсини кондираётганини уйламаслиги, бу хакида мулохаза юрита олмаслиги билан белгиланади. Йирткичлар акидаси-на тугишганини билиш, на кавмнинг, на узганинг хакини фаркига бориш, зеро, улжа олинса, гажилса бас!
Бундай майл мохиятан инсон учун хам бегона эмас. у хам тирик жон. У хам узи , оиласи тукрок, фаравонрок яшашини кузлаб тиним билмайди. Узини утга, чукка уради. Халоват илинжида халоватидан кечади. Факат ана шу фарогатини, халовату маъмурчиликни нималарнинг, кимларнинг эвазига топаётганига кура хайвондан ва хатто бошка одамлардан ажралиб туради.
"Халол" ва "харом" тушунчаси айни шу майллар асосида шаклланган булса, ажаб эмас.

Xurshid Dustmuhammad 19.12.2008 11:25

Жон саклаш майли-инстинкти ихтиёрдан ташкаридаги табиий ходиса. Жон саклашга уриниш-халол. Бирок, жонни хар нарсадан воз кечиш эвазига саклаш халолми ё харомми? Халолни харом билан асраш халолми?..
Хаётда учрайдиган жуда куп катта-кичик номаъкулчиликлар мухтожлик важидан хаспушланади. Энг тубан жиноятга кул урган кимсалар хам узларини окловчи далиллар, важлар топадилар... Аслида эса...

Masud Mahsudov 19.12.2008 15:07

Assalamu alaykum, Xurshid aka!

Hozirgi kunda jamiyatimizda ildiz otib ulgurgan poraxo'rlik masalasiga qanday qaraysiz?... Unga qarshi kurashish uchun har birimizdan talab qilinadigan narsa nima? (Muqaddas kitoblarimizda keltirilishicha, porani bergan ham olgan ham bir xil gunohkor ekan)... Xatto maktab kursisidan boshlayotgan pora berish/olish munosabatlarining ertangi kundagi oqibatlariga nega e'tibor qaratilmayapti?... Ertangi kun avlodi mana shu ruhiyat bilan katta bo'lishi bizni tubanlikka yetaklamaydimi?...

Оффтоп:
Izoh: Har safar keskinroq savol berib yuborayotganim uchun uzr... Maqsadim, jamiyatning ma'rfatga erishishiga oz bo'lsa-da, xissamni qo'shish xolos...

Husen 19.12.2008 15:23

Цитата:

Сообщение от Husen Tangriyev (Сообщение 160980)
Цитата:

Сообщение от Masud Mahsudov (Сообщение 160952)
Bugungi kunda nega yengil-yelpi asarlarning yomg'irdan keyin chiqqan qo'ziqorindek chiqib ketishiga yo'l qo'yilayapti?

Бунда халқимиз ҳурматини қозонган ёзувчи адибларимизнинг ўзларининг ҳам тузукина ҳиссалари борга ўхшайди. Масалан, бир курсдошимиз бир куни томдан тараша тушгандек, "қиссам чоп этилди" дея китобини дарсга олиб келиб ҳаммага тарқата бошлади. Биз эса унинг қисса ёзишга лойиқ даражада истеъдоди борлигидан бехабар эканмиз. Кейинчалик, сирини сезиб қолдик - қиссани катта пул эвазига мен ҳурмат қилган ёзувчиларимиздан бири ёзиб берган экан.
Яна бир ёзувчи бутунлай бошқа бир тахаллус билан ҳар куни у ёки бу сариқ матбуот сахифаларида хикоялари билан пайдо бўлади. Беихтиёр хикоя ишлаб чиқарувчи фабрика дейсиз...
Аммо, ўз тахаллуси билан эълон қиладиган асарларини булар билан солиштирсанггиз, ўз тахаллусидаги асарларнинг савияси анча юқори эканлигига гувоҳ бўласиз.
Аксарият, ёзувчиларимиз эса сариқ матбуот нашрларига сармоя киритиб, даромад ҳам қилмоқдалар. Суҳбатдошимиз ҳам ушбу мулоҳозаларга қўшиладиларми?

Мулоҳаза тарзида ёзилган ушбу постимиз сўнггида ҳам савол билан мурожаат қилган эдик. Назардан четда қолмайди деган умиддамиз! Олдиндан раҳмат.

Dilya Hasanova 19.12.2008 23:18

Хуршид ака, сизнинг фаолиятингизнинг куп кисми "Ёш куч" журналида утган. 80 - йиллар охирида "пахта иши" билан боглик катор маколаларингиз чикканидан хабарим бор. Айтингчи, ушанда бу туркумдаги маколалар чикаришингизга каршиликлар булганми?
Оффтоп:
Фурсатдан фойдаланиб, сизга шу туркум маколаларингиз учун миннатдорчилик билдирмокчиман. Менинг бобом, Омонов Бобомурод Сурхандарё вилояти, Узун туманидан худди шу "пахта иши" курбони булган. Сизнинг маколаларингиз уни окланишида жуда катта ёрдам берганини оиламиз аъзолари унутишмаган.

Lutfillo Tursunov 20.12.2008 18:51

Ассалому алайкум, Хуршид ака.

Ахборотни ҳаёт манбаи - сувга қиёсладингиз. Дарҳақиқат шундай. Лекин ахборотнинг қанчалик қадрли эканини тўлиқ идрок эта оляпмизми? Бундай дейишимга сабаб, оммавий ахборот воситаларимиз ўртасида ҳақиқий, қимматли, жоиз бўлса, шов-шувли ахборотга бўлган кураш, рақобат сезилмаяпти...

Яқинда интернетда бир маълумот диққатимни тортган эди. Унда сармоя киритса кутилганидек даромад келтирмайдиган, яъни келажаги сўроқ остида турган йўналиш ва бизнес турлари санаб ўтилганди, масалан, плёнкали фотоаппаратлар ишлаб чиқаришни йўлга қўйиш каби... Ушбу ўзига хос рейтингда газетачилик ҳам тилга олинган. Яъни босма газеталар ўрнини тез кунда интернет журналистикаси эгаллаши айтиб ўтилган. Бу бир тарафдан олиб қараганда ҳақиқатга яқиндек кўринади. Чунки уйида, иш жойида интернети бўлган киши ҳеч қийналмасдан истаган ахборотига эга бўлиши мумкин бўлиб қолди. Интернетдан фойдаланувчилар сони эса кундан-кунга ошиб бормоқда. Шундан келиб чиқиб, бугунги кунда мамлакатимизда интернет журналистикасини ривожлантириш, унинг меъёрий-ҳуқуқий базасини яратиш борасида нималар қилинди ва қилинмоғи зарур? Олий Мажлисда бу борада қандай ишлар олиб бориляпти?

Айни пайтда алоқа ва ахборотлаштириш соҳаси мамлакатимизда энг жадал суръатларда ривожланаётган соҳалардан ҳисобланади. Бунинг натижаларидан бири сифатида биргина сиз билан бўлаётган мулоқотимизни мисол келтиришим мумкин. Компютер қаршисига ўтирган ҳолда ҳеч бир тўсиқсиз ва муаммосиз фикр алмашяпмиз. Бундай имконият эса ўз-ўзидан юзага келмайди. Алоқа ва ахборотлаштириш йуналиши ҳам сизга бегона эмас: маълум муддат Олий Мажлис АКТ масалалари қўмитасини бошқардингиз ва соға қонунчилик базасининг мустаҳкамланишида иштирок этдингиз. Шулар ҳақида ҳам фикрингизни билмоқчи эдим.

Одатда депутат сайлангунга қадар унинг вазифаси нимадан иборат эканини 100 фоиз тасаввур қила олмайди (айниқса, вилоят, туман кенгашларида). Улар депутатликка сайланганидан кейин қандайдир малака ошириш ёки ўқув курслари ташкил этиладими? Умуман, бугунги кун халқ депутати олдида қандай вазифалар турибди?
Оффтоп:
Бир вилоят депутати билан кечган суҳбатдан буён шу савол мени қийнаб келади :)

Eldar Fattakhov 21.12.2008 11:13

Оффтоп:
Цитата:

Сообщение от Xurshid Dustmuhammad (Сообщение 160804)
Хаётнинг

"Подслушал" разговор (хотя ничего не понимаю). Почему в переписке не все участники грамотно пишут текст на узбекском языке? Такое пренебрежение недопустимо, как мне кажется, так как иначе будет очень похоже на коверкание речи типа "моя твоя не понимает". Тўғрими?


Текущее время: 07:11. Часовой пояс GMT +5.

Powered by vBulletin® Version 3.8.5
Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd. Перевод: zCarot
OOO «Единый интегратор UZINFOCOM»