uForum.uz

uForum.uz (https://uforum.uz/index.php)
-   Ижод хусусида сўз (https://uforum.uz/forumdisplay.php?f=463)
-   -   Адабиётдан ахволлар кале :) (https://uforum.uz/showthread.php?t=6271)

AbuMuslim 04.09.2008 02:19

Адабиётдан ахволлар кале :)
 
Бу мавзуда юзерлар адабиёт ва адабиёт тарихи бўйича саволлар беради... ва бошка юзерларнинг саволларига жавоб топади...

Савол:

1) 15 аср шеърияти такомилида ўзига хос ўринга эга, катта итедод сохиби, Хазрати Навоий таъбирича "Маликул-калом" бўлган ва туюқ жанрининг устаси ким бўлган? Ижодидан намуна...

2) Насимий ким бўлган ва у хакида тўгрисида кўпрок маълумот берсангиз;
1. Қайси даврда ва қайси қозилар тарафидан қатл этилган?
2. Насимийнинг шаккоклиги нимадан иборат бўлган?
3. Ўтмишда инсоннинг терисини шилиш жазоси хам мавжуд бўлганми?

Behzod Saidov 04.09.2008 13:25

Цитата:

Сообщение от AbuMuslim (Сообщение 135193)
1) 15 аср шеърияти такомилида ўзига хос ўринга эга, катта итедод сохиби, Хазрати Навоий таъбирича "Маликул-калом" бўлган ва туюқ жанрининг устаси ким бўлган? Ижодидан намуна...

Lutfiy.

Ijodidan namunalar:

Necha dedim:"Ul sanamg'a bormag'in!"
Qilmadi ul tark oxir bormag'in.
Munchakim,xudraylig' ko'rguzdi ul,
Aql hayrat qildi tishlab barmog'in.

Men sening ishqingdin,ey dil, bandaman,
Vah,qachon eytkayman ul dilbanda man.
Bevafolarg'a meni qilding asir,
Sen menga sultonsan,ey dil, bandaman.

Shohruh Rahmat 04.09.2008 16:56

2) Насимий ким бўлган ва у хакида тўгрисида кўпрок маълумот берсангиз;
1. Қайси даврда ва қайси қозилар тарафидан қатл этилган?
2. Насимийнинг шаккоклиги нимадан иборат бўлган?
3. Ўтмишда инсоннинг терисини шилиш жазоси хам мавжуд бўлганми?




1. Насимий (1370-1417йй) Темур ва Темурийлар хукмронлик килган вакти Озарбайжонда тугилган шоир булиб, эътикоди бузилган деб хисоблангандан кейин узок вакт яширинб юрганидан кейин Халеб шахрида султон Муййад буйруги билан териси шилиниб улдирилган.

2. Шаккоклиги асосан Мансур Халложнинг "Ан-ал-Хак", яъни "Мен Худоман" деган гоясининг издоши ва давомчиларидан булганлиги ва Темур ва Темурийлар сиёсатига карши булганлигида.

3. Мавжуд булган, Насимийнинг катли бунга исбот. Бошкаларга ибрат булиши учун шундай катл тури танланган.

Мендаги маълумот факат шу, биронтада кушимча булса факат хурсанд булгаймен.

Nigora Umarova 04.09.2008 17:05

Насимий хакида туркман шоирлари - Дурди шоир ва Махтумкулининг саволу жавобида хам куйидаги сатрлар бор:
Цитата:

Дурди шоир:
У нимадир, емадилар - туйдилар?
У нимадир, улуг кунга куйдилар?
Ул ким эди, товонидан суйдилар?
Шоир булсанг, шундан бизга хабар бер!

Махтумкули:
У дийдордир-емадилар туйдилар,
У намоздир-киёматга куйдилар.
Насимийни товонидан суйдилар,
Биздан салом булсин, жавобимиз-шу!

AbuMuslim 07.09.2008 21:17

3) Алишер Навоий билан Бинои орасида кандайдир зиддиятлар бўлганми?
4) Зарифахоним ... нинг "Менинг Ойбегим" асарида хазрати Алишер Навоий ва сарой ахлининг "приколи" хакида бир киска эпизод бор... Шу эпизод хакида тўхталсангиз... : )

Nigora Umarova 10.09.2008 17:41

Цитата:

Сообщение от AbuMuslim (Сообщение 136015)
3) Алишер Навоий билан Бинои орасида кандайдир зиддиятлар бўлганми?

Цитата:

Накл килишларича, хазрати Низомиддин мир Алишер Навоий ва Биноий туркий тилда ижод килиш борасида хеч келиша олмас эканлар. Хазрат Навоий туркий тилнинг бойлигини айтсалар, Биноий буни инкор килар экан. Биноий Алишер Навоийнинг жигига тегишни яхши курар экан. Бу хакида куйидаги ривоят бор.
Маълумки, Навоий форсий шеърларига Фоний деб тахаллус куйганлар. Бир куни Навоий ва Биноий кучадан утиб кетаётиб, бир кучук уз кучукваччаларини корнини туйдириб ётганини куради. Шунда Биноий Навоийнинг жигига тегиш учун,
- Хазрат, бу Фоний дунёда нима киларди кучукваччаларни бокиб?- дейди.
Хазрат Навоий эса,
- Асло ундай дея курманг. Икки-уч ой утгач Бинойидек итвачча булиб етишурлар-дея жавоб кайтарадилар.
Хазрат Навоий ва Биноий можаролари "Эл деса Навоийни" китобида ривоятлар ила ва П. Кодировнинг "Юлдузли тунлар" асарида кисман баён этилган.

AbuMuslim 15.09.2008 01:22

Адабиёт бешак жуда зарур фан, аммо назаримда хозирги ёшларнинг аксар кисми адабиётга кизикмайдими дейман?

Husen 15.09.2008 11:34

Бугунги ёшларнинг адабиётга кизикмаслигига табиийки узига яраша сабаблар бор. Бу аввало жамиятда адабиётга булган мунособат ва бугунги адабий муҳит билан боглик.
Масалан, ушбу йил туркий оламда Қошғарийнинг 1000 йиллиги кенг нишонланмокда. Аммо, Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси шу билан боглик бирон лойиха ва тадбир уюштиргани йук. Утказган такдирда хам кенг жамоатчилик бундан бехабар. Юбилей юзасидан туркий тилли 17 давлатда "Халкаро хикоялар танлови" эълон қилинди. Унга кўра, ҳар бир мамлакатда Ёзувчилар уюшмаси юбилей мунособати билан Республика хикоялар танловини уюшитириши ва голиб булган учталикни Халкаро танловга тавсия этиши лозим эди. Афсуски, бизда мазкур танлов уюштирилмади. Вахолангки, Халкаро танлов ташкилотчилари республикадаги голиблар учун 500, халкаро танлов голиблари учун эса 2000 евродан кам булмаган мукофот пулларини ажратган эди.
Ҳар холда танловда иштирок этиш лаёкатига эга булган яхшигина ижодкор, хикоянавис ёшларимиз купчиликни ташкил этарди.
Демак-ки, адабий жараёнлрга бефарқлик кўп ҳолларда Ёзувчилар уюшмаси фаолияти билан ҳам боғлиқ!

haoshen 15.09.2008 13:57

Оффтоп:
Цитата:

Сообщение от Husen Tangriyev (Сообщение 137523)
Бугунги ёшларнинг адабиётга кизикмаслигига табиийки узига яраша сабаблар бор. Бу аввало жамиятда адабиётга булган мунособат ва бугунги адабий муҳит билан боглик.
Масалан, ушбу йил туркий оламда Қошғарийнинг 1000 йиллиги кенг нишонланмокда. Аммо, Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси шу билан боглик бирон лойиха ва тадбир уюштиргани йук. Утказган такдирда хам кенг жамоатчилик бундан бехабар. Юбилей юзасидан туркий тилли 17 давлатда "Халкаро хикоялар танлови" эълон қилинди. Унга кўра, ҳар бир мамлакатда Ёзувчилар уюшмаси юбилей мунособати билан Республика хикоялар танловини уюшитириши ва голиб булган учталикни Халкаро танловга тавсия этиши лозим эди. Афсуски, бизда мазкур танлов уюштирилмади. Вахолангки, Халкаро танлов ташкилотчилари республикадаги голиблар учун 500, халкаро танлов голиблари учун эса 2000 евродан кам булмаган мукофот пулларини ажратган эди.
Ҳар холда танловда иштирок этиш лаёкатига эга булган яхшигина ижодкор, хикоянавис ёшларимиз купчиликни ташкил этарди.
Демак-ки, адабий жараёнлрга бефарқлик кўп ҳолларда Ёзувчилар уюшмаси фаолияти билан ҳам боғлиқ

Ўзбекистон Ёзувчилар Уюшмаси Махмуд Қошғарийнинг уйғур иллатига мансуб эканлигини нихоят инобатга олган кўринади. Сиёсий ахвол эса ўзингизга маълум, йил бошидан бери турли хил экстремистлар ХХР нинг ШУАР (Шинжон Уйғур Автоном Райони)да кўп сонли террористик қўпорув харакатларини олиб боришди. Узбекистон эса Шанхай Хамкорлик Ташкилоти қаторида ХХР билан терроризмга қарши курашда кенг миқёсли хамкорлик олиб бормоқда. Бундан ташқари бизнинг спортчилар Олимпиадада иштирок этиши керака эди. Шу пайтда бизда бирдан "қандайдир" уйғур мутаффакири ва адибининг юбилейига бағишлаб танлов ва тадбирлар олиб борилиши ноўринроқ булиб кўринган бўлса ажаб эмас. :)

Умуман, ёшларнинг адабиётга қизиқмаслиги Ёзувчилар Уюшмасига қоронғу.

Улар ўқувчилар эмас ёзувчилар уюшмаси ахир...:)

Nigora Umarova 17.09.2008 09:43

Цитата:

Сообщение от AbuMuslim (Сообщение 137457)
Адабиёт бешак жуда зарур фан, аммо назаримда хозирги ёшларнинг аксар кисми адабиётга кизикмайдими дейман?

Мухтарам АбуМуслим!

Адабиётга кизикувчи ёшларимиз талайгина топилади. Буни мен ёшлар мухитида фаолият олиб борувчи сифатида айтмокдаман.
Бирок улар форумимиздаги Сиз очган мавзудан бехабарлар...

Nigora Umarova 17.09.2008 11:02

Цитата:

Сообщение от Husen Tangriyev (Сообщение 137523)
Бугунги ёшларнинг адабиётга кизикмаслигига табиийки узига яраша сабаблар бор. Бу аввало жамиятда адабиётга булган мунособат ва бугунги адабий муҳит билан боглик.
Масалан, ушбу йил туркий оламда Қошғарийнинг 1000 йиллиги кенг нишонланмокда. Аммо, Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси шу билан боглик бирон лойиха ва тадбир уюштиргани йук. Утказган такдирда хам кенг жамоатчилик бундан бехабар. Демак-ки, адабий жараёнлрга бефарқлик кўп ҳолларда Ёзувчилар уюшмаси фаолияти билан ҳам боғлиқ!

Цитата:

Хар бир миллатнинг миллат эканлигини курсатиб ерувчи оинаи жахони унинг тили ва адабиётидур.

Абдулла Авлоний
Хурматли Хусан Тангриев!
Кенг жамоатчилик Махмуд Кошгарийнинг минг йиллик таваллуди нишонланишидан бехабар экан, нечун журналист сифатида тадбирнинг нишонланиши хакидаги маълумотлар билан кенг жамоатчиликни таништирмадингиз? Ёзувчилар уюшмасига бориб у ердагилар Юнесконинг бу карори билан таниш ёки нотаниш эканликлари билан кизикмадингиз?
Адабий жараёнларга бефаркликда Ёзувчилар уюшмасини айблаш нотугри деб уйлайман.

Nigora Umarova 17.09.2008 11:09

Цитата:

Сообщение от haoshen (Сообщение 137575)
Оффтоп:

Ўзбекистон Ёзувчилар Уюшмаси Махмуд Қошғарийнинг уйғур миллатига мансуб эканлигини нихоят инобатга олган кўринади.

Оффтоп:
XI асрларда умумтуркий халкларни (тугрироги уруг-кабилаларни) уйгур ёки узбек деб ажратилмаганлиги тарихий манбалардан маълум-ку!..

Husen 17.09.2008 13:53

Цитата:

Сообщение от Nigora Umarova (Сообщение 138119)
Цитата:

Сообщение от Husen Tangriyev (Сообщение 137523)
Бугунги ёшларнинг адабиётга кизикмаслигига табиийки узига яраша сабаблар бор. Бу аввало жамиятда адабиётга булган мунособат ва бугунги адабий муҳит билан боглик.
Масалан, ушбу йил туркий оламда Қошғарийнинг 1000 йиллиги кенг нишонланмокда. Аммо, Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси шу билан боглик бирон лойиха ва тадбир уюштиргани йук. Утказган такдирда хам кенг жамоатчилик бундан бехабар. Демак-ки, адабий жараёнлрга бефарқлик кўп ҳолларда Ёзувчилар уюшмаси фаолияти билан ҳам боғлиқ!

Цитата:

Хар бир миллатнинг миллат эканлигини курсатиб ерувчи оинаи жахони унинг тили ва адабиётидур.

Абдулла Авлоний
Хурматли Хусан Тангриев!
Кенг жамоатчилик Махмуд Кошгарийнинг минг йиллик таваллуди нишонланишидан бехабар экан, нечун журналист сифатида тадбирнинг нишонланиши хакидаги маълумотлар билан кенг жамоатчиликни таништирмадингиз? Ёзувчилар уюшмасига бориб у ердагилар Юнесконинг бу карори билан таниш ёки нотаниш эканликлари билан кизикмадингиз?
Адабий жараёнларга бефаркликда Ёзувчилар уюшмасини айблаш нотугри деб уйлайман.

Эътирозларинггиз ўринли.Танлов ҳақида камина Туркиядаги ўртоқларимдан бири орқали хабар топдим. Ва афсуски,танлов муддати тугашига саноқли кунлар қолган бир пайтда. Танловга Ўзбекистон бўйича маъсул шахс этиб ёзувчиТохир Каххор тайинланган экан. Аввалига ёзувчилар уюшмасидан бу кишини топиш бироз қийин кечди. Бошқалар эса танлов ҳақидаги саволларимга елка қисишди. Ниҳоят, баъзи журналлар таҳририятлари билан боғланиб, Тоҳир аканинг уй манзили ва телефонларини топиб боғландик.

Тоҳир Қаҳҳор танлов бўйича Ёзувчилар уюшмасига айтганлигини, бирон-бир журнал танловни ўтказишни ўз зиммасига олиши лозимлигини таъкидлади. Яъни ёшлар ҳикояларини аввал ўша журналга жўнатишади. Журнал ғолиб деб билган иштирокчилар Туркияга йўлланма олади. Афсуски, биронта таҳририят танлов бўйича ваколатни ўз зиммасига олмаган экан. Ёзувчи у билан яна 2 ҳафталардан кеийн боғланишимизни сўради. Бу пайтда эса танлов тугашига 1 кун қолганди.
Шунга қарамай, мен ўзим таниган-танимаган баъзи ижодкор ёшларни воқиф этишга харакат қилдим.
Танловда иштирок этишнинг яна бир усули бор эди - хикояларни танлов электрон манзилига жўнатиш.
Ёш ижодкорлар Азиза Хайитова, Даврон Тожиалиев, Саид Қорабоева ва машҳур ёзувчимиз Абдуқаюм Йўлдошевларнинг танлов электрон манзилига ўз ижод намунларини юборишганини шахсан биламан.
Аммо, бундан бирон наф чикишига ишонмайман. Чунки,ўзбек тилида жўнатилган ҳикояларни барибир бизнинг Ёзувчилар уюшмаси саралаб, яхшиларини аниқлаб бериши лозим-ку... Эхтимол, танлов ташкилотчилари юборилган хикояларни Ёзувчилар уюшмасига қайтариб жўнатишар.
Республикаладаги ғолиблар тахминан 1 августда, халкаро танлов голиблари эса ушбу ойда эълон қилиниши лозим эди. Аммо, шахсан менинг электрон манзилимга танлов бўйича ҳали биронта ҳам хат келгани йўқ.

Туркиядаги ўртоғим билан яна боғландим, натижалар ҳали эълон қилинмаганини таъкидлади. Бу ҳақида чуқурроқ суриштириб яна хабардор этаман. Танлов ҳақида 3 та журнал таҳририятига мурожаат қилганман, ҳаммаси кеч олиб келгансиз деган баҳонада уни чоп этишмади. (Тахририят номларини айтолмайман, узр)

Nigora Umarova 17.09.2008 14:07

Махмуд Кошгарийнинг 1000 йиллигини нишонланиши хакида www.madaniyat.zn.uz da xabarcha qoldirgan edik.

Husen 17.09.2008 14:11

Цитата:

Сообщение от Nigora Umarova (Сообщение 138119)
Адабий жараёнларга бефаркликда Ёзувчилар уюшмасини айблаш нотугри деб уйлайман.

Бугун замон шиддатли тус олган. Эътибор, диққат бўш қолди дегунча ўзига жалб этадиган воситалар кўпайгандан кўпаймоқда. Мобил телефон, Интернет, шоу бизнес, сариқ матубот ва хок... Бундай вазиятда чеккагинада мунғайиб турган адабиёт оламига ким ҳам назар солгиси келарди. Маза қилиб клип кўрилади - ярим-яланғоч қизлар. хорижий автомобил, экрандаги ширин ҳаёт; Интернетга кирилади - чат, агент бор-ки янги дўстлар, (қўпол айтганда - жазманлар) топишга имкон беради. Китобга бало борми, қўлимда сотка бўлса - ичида ҳамма нарса бор! Ўйин дейсизми, клипми, фавкулотда видеолавхаларми хуллас барчаси...
Диққатни чалғитадиган воситалар кўпаймоқда. Бундай вазиятда эътиборни адабиётга қаратишда бош ваколатни, вазифани кимдир зиммасига олиши лозим. Хўш, ким? Шубҳасизки, адабий олам билан шуғулланувчи ташкилот - Ёзувчилар уюшмаси! Улар жамиятимизда адабий ривожланиш, ёшлар орасида адабиётни тарғиб қилишга маъсул . Ва менимча энг асосий вазифалари ҳам шу. Мазкур вазифа ўз ўрнида адо этилмаганидан кейин табиийки - ёшлар кўнггил эҳтиёжларини бошқа воситалардан қондиришади. Чунки, ёшлар номи билан ёшлар! Мукаммал шахс бўлганларида эди Ёзувчилар уюшмасига иш ҳам қолмаган бўларди.
Камина ёшларнинг адабий бефарқлигига Ёзувчилар уюшмаси тўла айбдор демаяпман, бунинг сабаблари бутунлай бошқа воқеа-ходисалар билан боғлиқ. Айтмоқчи бўлганим, адабий тарғибот-ташвиқот ишлари сусайиб қолгандек. Эътиборни ўзларига жалб эта олишмаяпти. Ваҳолангки, яхши асарлар ҳозир ҳам ёзиляпти. "Жазирамадги одамлар", "Исён ва итоат" ва хок... Қисқаси, соддат тилда айтсак, реклама керак...

Nigora Umarova 17.09.2008 14:26

Цитата:

Сообщение от Husen Tangriyev (Сообщение 138186)
... адабий тарғибот-ташвиқот ишлари сусайиб қолгандек. Эътиборни ўзларига жалб эта олишмаяпти. Ваҳолангки, яхши асарлар ҳозир ҳам ёзиляпти. "Жазирамадги одамлар", "Исён ва итоат" ва хок... Қисқаси, содда тилда айтсак, реклама керак...

Адабий таргибот-ташвикот ишларини кай тарзда олиб боришни маслахат берган булардингиз?

Nigora Umarova 17.09.2008 14:33

Цитата:

Сообщение от Husen Tangriyev (Сообщение 138186)
...содда тилда айтсак, реклама керак...

Яхши асар рекламага мухтож булмайди. Биргина мисол: "Шайтанат" асари 1991 йилда "Шарк юлдузи" журналида ойма-ой чоп этилганди. Ёзувчи асарини чоп этиш учун "Ёзувчи" нашриётига мурожаат килганида асарини кабул килишмайди. "Шарк" нашриёти асарни куркмай 5 минг нусхада чоп эттиради. Шундан сунг асар халк орасида оммалашиб, кайта-кайта нашр этилмокда. Хохлаган инсондан- у тадбиркор буладими, зиёлими, укувчими кайси китобни укиганини сурасангиз укиган адабиётлари орасида, албатта, "Шайтанат" булади.

Nigora Umarova 17.09.2008 14:57

Цитата:

Сообщение от Husen Tangriyev (Сообщение 138186)
Шубҳасизки, адабий олам билан шуғулланувчи ташкилот - Ёзувчилар уюшмаси! Улар жамиятимизда адабий ривожланиш, ёшлар орасида адабиётни тарғиб қилишга маъсул .

Ёзувчилар уюшмаси уз номи билан адибларни уюштиришга, адабиётни ривожланишига, ёш ижодкорларни куллаб-кувватлашга масъул. Бирок адабиётни таргиб килишга эмас!
Хозирча мавзунинг бу масаласини шундай колдириб турайлик.
Сизнинг саволларингизга якин кунларда Ёзувчилар уюшмасидан бирор бир вакил жавоб беради.

Nigora Umarova 20.09.2008 12:34

Рухсатингиз билан мен хам адабиёт мухлислари булмиш форумдошларимизга савол берсам.

Цитата:

Ёзувчи Ойбекнинг "Навоий" романида "Ёглоки Алишерий" сузи келади. "Ёглоки Алишерий" нимани англатади?

Nigora Umarova 24.09.2008 14:27

Цитата:

Сообщение от Nigora Umarova (Сообщение 139204)
Рухсатингиз билан мен хам адабиёт мухлислари булмиш форумдошларимизга савол берсам.

Цитата:

Ёзувчи Ойбекнинг "Навоий" романида "Ёглоки Алишерий" сузи келади. "Ёглоки Алишерий" нимани англатади?

Жуда мураккаб савол берганга ухшайман. Жавоб бергувчилар топилмаяпти...

Nigora Umarova 30.09.2008 15:29

Цитата:

Сообщение от Nigora Umarova (Сообщение 139204)

Цитата:

Ёзувчи Ойбекнинг "Навоий" романида "Ёглоки Алишерий" сузи келади. "Ёглоки Алишерий" нимани англатади?

Цитата:

Низомиддин мир Алишер Навоий хазратларининг тишлари огриб колади ва уша пайтларда ёглок деб аталган шойи румол билан тишларини атрофини боглаб оладилар. Мир хазратлариги ихлослари баланд булган Хирот аёллари уртасида румолни шундай тарзда ураш урф(мода) булади хамда румолнинг бундай уралиши "ёглоки Алишерий" деб аталади.

AbuMuslim 03.10.2008 03:11

"Мантикут тайр" кимнинг асари

1. Алишер Навоий
2. Фариддидин Аттор
3. Жалолиддин Румий
4. Абдурахмон Жомий
5. Хусрав Дехлавий
6. Хамза Хакимзода Ниёзий


"Девони луғат ат-турк" кимнинг каламига мансуб

1. Юсуф Хос Хожиб
2. Махмуд Кашғорий
3. Алишер Навоий
4. Абдурахмон Жомий
5. Гулханий
6. Зулфия

...Чун форсий жрди нукта шавки,
Озрок эди анда турк завки
Ул тил била назм бўлди малфуз
Ким форсий англар, ўлди махзур
Мен туркча боғлабон ривоят,
Килдим бу фасонани хикоят

1. Лисонут тайр
2. Мухокамат луғатайн
3. Лайли ва Мажнун
4. Фарход ва Ширин
5. тўғри жавоб йўк... :)

Behzod Saidov 03.10.2008 08:13

Цитата:

Сообщение от AbuMuslim (Сообщение 141954)
"Мантикут тайр" кимнинг асари

2. Фариддидин Аттор

Цитата:

Сообщение от AbuMuslim (Сообщение 141954)
"Девони луғат ат-турк" кимнинг каламига мансуб

2. Махмуд Кашғорий

Цитата:

Сообщение от AbuMuslim (Сообщение 141954)
...Чун форсий жрди нукта шавки,
Озрок эди анда турк завки
Ул тил била назм бўлди малфуз
Ким форсий англар, ўлди махзур
Мен туркча боғлабон ривоят,
Килдим бу фасонани хикоят

1. Лисонут тайр
2. Мухокамат луғатайн
3. Лайли ва Мажнун
4. Фарход ва Ширин
5. тўғри жавоб йўк...

Bunisini eslolmadim. Menda to'g'ri javob yo'q. :)

Nigora Umarova 03.10.2008 09:42

Цитата:

Сообщение от Behzod Saidov (Сообщение 141960)

Цитата:

Сообщение от AbuMuslim (Сообщение 141954)
...Чун форсий жрди нукта шавки,
Озрок эди анда турк завки
Ул тил била назм бўлди малфуз
Ким форсий англар, ўлди махзур
Мен туркча боғлабон ривоят,
Килдим бу фасонани хикоят

1. Лисонут тайр
2. Мухокамат луғатайн
3. Лайли ва Мажнун
4. Фарход ва Ширин
5. тўғри жавоб йўк...

Bunisini eslolmadim. Menda to'g'ri javob yo'q. :)

Бу хазрат Низомиддин мир Алишер Навоийнинг "Хамса"ларидаги "Лайли ва Мажнун" достонидан.

AbuMuslim 03.10.2008 16:09

"Девони луғат ат-турк" Ўзбек тилига ким таржима килган?

Nigora Umarova 03.10.2008 16:15

Цитата:

Сообщение от AbuMuslim (Сообщение 142172)
"Девони луғат ат-турк" Ўзбек тилига ким таржима килган?

“Devoni lug’otit turk” asarining asl qo’lyozmasi bizgacha yetib kelgan emas. Uning yozilgan sanadan 200 yil o’tgach ko’chirilgan birdan-bir nusxasi Istanbul kutubxonasida saqlanmoqda. Uch jilddan iborat bu kitob 1939-1941-yillarda hozirgi turk tiliga tarjima qilinib nashr etilgan.
O’zbekistonda “Devon”ning birinchi tadqiqotchisi va qisman noshiri professor Fitratdir. Bu asarni filologiya fanlari doktori, taniqli tilshunos olim Sodiq Mutallibov hozirgi o’zbek tiliga ag’dargan.

AbuMuslim 04.10.2008 00:52

нигора хоним... Содик Муталлибовнинг ўзбек тилига таржима килган асарини топса бўладими... ёрдам бера олсизми...

хозир мен Козоғистондан нашрдан чиккан "Девони луғат ат-турк" китобини ўкиб чикдим... русчага таржима килишибди... роса зўр китоб...

Nigora Umarova 05.10.2008 12:14

Цитата:

Сообщение от AbuMuslim (Сообщение 142305)
Нигора хоним... Содик Муталлибовнинг ўзбек тилига таржима килган асарини топса бўладими... ёрдам бера оласизми...

Китоб сунгги марта 3 том килиб 1960 йилларда чоп этилган. У юзасидан бир катор илмий ишлар килинган. Асарнинг тили юасидан килинган илмий ишлар билан танишман.
Китобнинг 1960 йилларда чиккан нусхаси билан танишиб чикишга муяссар булганман. Афсусларким, китоб шахсий кутубхонамда мавжуд эмас. Бу борада машхур филолог олим, тилшунос Алибек Рустамийга мурожаат килишингизни маслахат бераман. Китоб уларда мавжуд ва мухтарам зот Шаркшунослик институтида фаолият олиб борадилар.

Цитата:

Сообщение от AbuMuslim (Сообщение 142305)
хозир мен Козоғистондан нашрдан чиккан "Девони луғат ат-турк" китобини ўкиб чикдим... русчага таржима килишибди... роса зўр китоб...

Китобдан этнографияга, тилга, тарихга, туркий халкларнинг маданиятига оид куп нарсаларни урганса булади.
Менга асардаги маколлар купрок ёккан.

Nigora Umarova 08.10.2008 09:55

Цитата:

Сообщение от AbuMuslim (Сообщение 142305)
хозир мен Козоғистондан нашрдан чиккан "Девони луғат ат-турк" китобини ўкиб чикдим... русчага таржима килишибди... роса зўр китоб...

Цитата:

Менга асардаги маколлар купрок ёккан.
Ermaguga bulut yo’q bo’lur.
Yalqovga bulut ham yuk bo’ladi.

Erik erni yag’lig’, ermagu bashi qanlig’.
Tirishqoqning labi yog’liq, erinchoqning boshi qonlig’.

Erdamsizdan qut chertilur.
Hunar va odob fazilatlari bo’lmagan kishidan baxt va davlat ketadi.

Kichikda qatig’lansa, ulg’azu sevnur.
Yoshlikda tirishib, harakat qilgan odam, katta bo’lgach sevinadi.

Qush qanatin, era tin.
Qush qanoti bilan, er oti bilan.

Etli, tirnaqli ezirmas.
Etni tirnoqdan ajratib bo’lmaydi.

Kuzaku uzun bo’lsa, alik kuymas.
Ko’sov uzun bo’lsa, qo’l kuymaydi.

Bir qarg’a bilan qish kelmas.

Keng to’n o’bramas, kengashlik bilig artamaz.
Keng to’n to’zimaydi, kengashli ish buzilmaydi.

Yalngus qaz utmas.
Yolg’iz g’oz tovush chiqarmaydi (sayramaydi).

Qut belgusi bilik.
Bilim – baxt elgisi.

Qo’rqmish kishiga qo’y bashi qo’sh ko’rinur.
Qo’rqqan kishiga yolg’iz qo’yning boshi ham qo’sh ko’rinadi.

Qarg’a qarisin kim bilur, kishi alasin kim tapar.
Qarg’aning qarisini kim biladi, kishining olasini kim topa oladi.

Tilin tugmishin tishin yazmas.
Til bilan tugilganin, tish bilan yechib bo’lmas.

Erdam bashi til.
Odobning boshi til.

Tulku o’z iniga ursa, ujuz bo’lur.
Tulki o’z uyasiga qarab ulisa qo’tir bo’ladi. (Bu maqol o’z elini, urug’ini va mamlakatini yomonlovchilarga qarata aytiladi).

Erik erni yag’lig’, ermagu bashi qanlig’.
Tirishqoqning labi yog’lik, ermagu bashi qanlig’. (Bu maqol yalqovlikni tashlashga , g’ayrat bilan ishlashga undab aytiladi).

Suv ichirmasga sut ber.
Senga yomonlik qilgan odamga ham yaxshilik qil degan ma’noda aytilgan.

O’kuz azaqi bo’lg’incha, buzag’u bashi bo’lsa yik.
Ho’kizning oyog’I bo’lguncha, buzoqning bashi bo’lsa yik.
(Mustaqillik bo’ysunishdan yaxshi).

Tavg’ach xanning to’rqusi telim, tenglamazib bichmas.
Qoraxitoy xoqonining ipak gazmoli ko’p, lekin o’lchamay kesilmaydi.
(Bu maqol ishni boshida puxta qilishga undab, isrofgarchilikka qarshi aytilgan).

Uma kelsa, qut kelar.
Mehmon kelsa baraka keladi.

Qiz kishi savi yo’rig’li bo’lmas.
Baxil odam obro’ topmaydi.

Nigora Umarova 09.10.2008 14:51

Савол: "Девони луготит турк" асарида Афросиёб хакида гап кетади.
Афросиёб ким ва туркийлар уни кандай аташган?
Афросиёбнинг Барман, Барсган, Каазга кандай алокаси бор?

Nigora Umarova 13.10.2008 16:51

Цитата:

Сообщение от Nigora Umarova (Сообщение 144123)
Савол: "Девони луготит турк" асарида Афросиёб хакида гап кетади.
Афросиёб ким ва туркийлар уни кандай аташган?
Афросиёбнинг Барман, Барсган, Каазга кандай алокаси бор?

Жавоб бериш муддати 15 октябргача, жавоблар булмаса жавобини ёзиб колдираман.

Nigora Umarova 13.10.2008 16:54

Цитата:

Сообщение от AbuMuslim (Сообщение 142305)
нигора хоним... Содик Муталлибовнинг ўзбек тилига таржима килган асарини топса бўладими... ёрдам бера олсизми...

Мухтарам Абу Муслим!
Бизда 2006 йилда Салима Рустамийнинг "Девони луготи-т-туркда"ги лингвистик атамалар" деган китоб чиккан экан.

Nigora Umarova 16.10.2008 10:46

Цитата:

Сообщение от Nigora Umarova (Сообщение 145348)
Цитата:

Сообщение от Nigora Umarova (Сообщение 144123)
Савол: "Девони луготит турк" асарида Афросиёб хакида гап кетади.
Афросиёб ким ва туркийлар уни кандай аташган?
Афросиёбнинг Барман, Барсган, Каазга кандай алокаси бор?

Жавоб бериш муддати 15 октябргача, жавоблар булмаса жавобини ёзиб колдираман.

Alp Er To’nga – turklarning qadimiy qahramoni. Yusuf Xos Hojib forslar uni Afrosiyob deb atashlarini yozgan. Mahmud Qoshg’ariy:- “Afrosiyobi Qashqarda – O’rdukant shahrida turar edi”, - deb ko’rsatadi. To’nga Alp Er – yo’lbars kabi kuchli bahodir odam, demakdir. Shuningdek, uning Barman, Barsg’an degan o’g’illari hamda Qaz ismli qizi haqida ham ma’lumotlar saqlanib qolgan. Qaz haqida quyidagi ma’lumotlar keltirilgan: “Qaz – Afrosiyob qizining nomidir. Qazvin shahrini shu qurgandir. Bu so’zning asli qaz o’yini – g’oz o’ynaladigan joy demakdir… Qizning otasi To’nga Alp Er- Afrosiyobdir.U Tahmuraspdan 300 yil keyin Marvni bino qilgan. Ba’zilar Movarounnahrni turklar o’lkalaridan deb bilganlar. U Yankanddan boshlanadi. Uning bir oti Dizro’yindir. U sariqligiga ko’ra mis shahri demakdir. Buxoroga yaqindir. Bu yerda Afrosiyobning qizi – Qazning eri Siyovush o’ldirilgan. Majusiy – otashparastlar har yilibu yerga kelib, Siyovush o’lgan joy atrofida yig’laydilar. Mollar so’yib, qurbonlik qiladilar… ”

Husen 12.12.2008 16:02

Цитата:

Сообщение от Husen Tangriyev (Сообщение 137523)
Масалан, ушбу йил туркий оламда Қошғарийнинг 1000 йиллиги кенг нишонланмокда. Юбилей юзасидан туркий тилли 17 давлатда "Халкаро хикоялар танлови" эълон қилинди. Унга кўра, ҳар бир мамлакатда Ёзувчилар уюшмаси юбилей мунособати билан Республика хикоялар танловини уюшитириши ва голиб булган учталикни Халкаро танловга тавсия этиши лозим эди.

Бир неча кун аввал танловнинг натижалари эълон қилинди. Унга кўра мазкур танловда Ўзбекистон бўйича Назар Эшонқул 1-ўринни қўлга киритди. Тўлиқ тафсилотларни имкон қадар тезроқ эътиборингизга ҳавола этамиз.

Umida Shodiyeva 16.01.2009 17:51

Nega endi bexabar ,bo'lar ekanmiz?! Mana xabrdor bo'ldik hamda ushbu fikrni aytamiz. Hozirgi kunimizning yoshlari ya'ni tengdoshlarimiz, ba'zan o'zbegimning badiiy san'atini qay darajada hurmatga ega ekanligini unutib qo'yishayotgandur,ammo adabiyotni " dil torlarini chertuvchi so'z kalitlarini o'rgatadurg'on ilm " deb ataguvchi yoshlar ham bor. Shu fikrimga qarshi chiqmasangiz kerak ,aziz yurtdosh va forumdosh!

AbuMuslim 16.01.2009 22:29

савол-жавобларимизни давом этирсак...

Хазрати Алишер Навоийнинг "Садди Искандарий" достонида шох Искандар тахтга кандай эришади...?

1. Маликага уйланиб (шох бўлади)
2. Сарой тўнтариши оқибатида...
3. Отасини ўлдириб...
4. Халк талаби бўйича
5. Искандар шох бўлмаган...
6. Бу ерда тўғри жавоб йўк...

"Обид кетмон" қиссасининг муаллифи ким?

1. Тоҳир Малик
2. Ғофур Ғулом
3. Эркин Воҳидов
4. Фитрат
5. Абудлла Қодирий
6. Айний
7. Чўлпон
8. Хамза
9. Пирмқул Қодиров
10. Муҳаммад Юсуф

Sulhiya Gaziyeva 17.01.2009 12:18

Цитата:

Сообщение от AbuMuslim (Сообщение 172436)
савол-жавобларимизни давом этирсак...

Хазрати Алишер Навоийнинг "Садди Искандарий" достонида шох Искандар тахтга кандай эришади...?

1. Маликага уйланиб (шох бўлади)
2. Сарой тўнтариши оқибатида...
3. Отасини ўлдириб...
4. Халк талаби бўйича
5. Искандар шох бўлмаган...
6. Бу ерда тўғри жавоб йўк...

"Обид кетмон" қиссасининг муаллифи ким?

1. Тоҳир Малик
2. Ғофур Ғулом
3. Эркин Воҳидов
4. Фитрат
5. Абдулла Қодирий
6. Айний
7. Чўлпон
8. Хамза
9. Пиримқул Қодиров
10. Муҳаммад Юсуф

1."Saddi Iskandariy" Navoiy "Xamsa" sidagi eng yirik dostondir.
Bu asar G'arb va Sharqdagi eng mashhur siymo jahongir Iskandarga bag'ishlangan. Iskandarni G'arbda Aleksandr makedonskiy deb atashgan. 336 -yilda otasi Filipp o'ldirilgach, taxtga chiqadi. Dostonda filippning nomi Faylaqus deyiladi. 330-yilda iskandar 26 yoshida Doro III ni yengib, Eronni egallaydi. 329-yilda Markaziy Osiyoga kirib keladi. U 323-yilda 33 yoshida vafot etadi.
Faylaqus Tangridan farzand so'raydi. Bir kuni ovdan qaytarkan, shaharga kiraverishdagi vayronada yangi ko'zi yorigan ayolga duch keladi. Chaqaloq o'g'il bola bo'lib, sergak, ona esa o'lib qolgan ekan. Unga iskandar deb nom qo'yib, uning tarbiyasi bilan shug'ullanadi. O'limi oldidan esa uni valliahd etadi va o'z o'rniga shoh qilib qo'yadi.
2. "Obid ketmon" asarini "Adabiyot" kitobimdagi manbalardan bilaman, biroq kitobni o'qimaganman.

AbuMuslim 17.01.2009 17:22

Хали жавоб тўлиқ бўлмасада яна кўшимча савол бериб ўтсам...

Мумтоз адабиётимиздаги Искандар "обрози" бу Александр Македонскийми ёки бошка Искандарми?

Nigora Umarova 17.01.2009 17:30

Цитата:

Сообщение от AbuMuslim (Сообщение 172657)
Хали жавоб тўлиқ бўлмасада яна кўшимча савол бериб ўтсам...

Мумтоз адабиётимиздаги Искандар "образи" бу Александр Македонскийми ёки бошка Искандарми?

Адабиётшунос олим Бегали Косимов "Садди Искандарий"даги Искандарни Алишер Навоий тарихий шахс- Александр Македонский-Искандарга прототип килиб олганлигини ёзган.

Nigora Umarova 17.01.2009 18:07

Искандарнинг тарихий шахс дейишга асосий омиллар куйидагилардир: Шаркда у Искандар Зулкарнайн дейилган. "Зулкарнайн" сузининг икки хил маъноси бор: биринчи маъноси шохли дегани. Хозиргача хам гап орасида, "Бошингда шохинг борми" ибораси кулланилади. Искандар Мисрни босиб олганида Мисрликлар узлари сигинадиган худолари, маъбудлари Амон Ранинг угли деб Искандарни эълон килишади ва бошига худди Амон Ра каби шохли тож кийгизишади. Шарк халклари бунга асосланиб , уни "шохли Искандар" деган ном билан аташган. Агар эсласангиз, "Искандарнинг шохи бор" деган эртак хам бор.
иккинчи маъноси- кун чикиш ва кун ботиш хукмдори дегани.
Унга "сохибкирон", яъни "Кирон сохиби" унвонининг берилиши эса, Искандар Кирон ходисаси булганида тугилган. Кирон ходисаси ер юзида хар саккиз юз йилда бир булиб, бу ходиса даврида Искандар, Мухаммад С.А.В. хамда Амир Темурлар тугилишган. Бу ходисада Зухал ва Муштарий юлдузлари туташади хамда шу пайтда дунёга келган бола ер юзида уз хукмронлигини маърифий жихатдан утказа олади.
"Садди Искандарий"да тарихий шахслар Искандарнинг устози- Арасту(Аристотель), отаси- Файлакус(Филипп), Эрон шохи Доролар катнашганлигини инобатга олиб уни тарихий шахс дейишимиз мумкин.


Текущее время: 16:44. Часовой пояс GMT +5.

Powered by vBulletin® Version 3.8.5
Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd. Перевод: zCarot
OOO «Единый интегратор UZINFOCOM»