Бир-бирини хафа қилишга чиранганлар қолар уятга, хафагазак кўнгилларга малҳам топганлар етар ниятга!

Сизни ҳам бир укамиз "зиёли" деб атабди. Афсуски, кимлигингизни билмаганим ва зиёлига хос иш қилмаётганингиз учун унинг фикрига қўшила олмайман. Нечта газета-журналда қайта-қайта ёритилган ўша ҳикояни ўқиб чиқмасдан муаллифни ҳақорат қилганингиз тўғрими? Шунча нашрларда ёритилиб, минглаб мухлисларда қизиқиш уйғотган ўша ҳикояни афсуски муҳтарама модераторимиз тўхтатиб қўйганди. Ҳали ҳам ижозат берсалар, форумимиз ўқувчилари эътиборига ҳавола қилишим мумкин.


Ўша тубанлик ботқоғига ўзингизни ўзингиз борган сари чуқурроқ ботираётганингиз таассуфлидир.


Қанийди, бу гулшанни майнавозчиликка айлантирмасангиз!

ziyoga undovchi bir savol ekan
 

Dastlab 3dman tomonidan aytilgan : "Ziyo -nur" deb boshlanuvchi va Nigora opaga tegishli post "ilmu-amal" haqidagi fikrlarni qo'llab-quvvatlayman.

Ziyoli inson haqidagi oddiy tasavvurimni bayon etsam:

Nazarimda ziyo so'zi albatta nur bilan bog'liq bo'lsa kerak. Insonlarga nisbatan ham agar ularda irfoniy bir nurni ko'ra olsak, demak u ziyoli deb o'ylayman.

Diplomli yoki diplomsiz bo'lish, ziyoli insonni belgilab berolmaydi menimcha. Chunki bu juda ham yuzaki va nisbiy qarash bo'lib qoladi. Lekin biz kundalik turmushda o'qimishli kishilarga nisbatan u ziyoli oila, bu oddiy oila deb ajratamiz. Vaholanki, haqiqiy ziyolilik boshqa xil sifatlarda ko'rinsa kerak.

Ziyoli insonning sifatlari nimalarda ko'rinadi?

Zohiriy xulqlarini belgilovchi sifatlari:

1. Hamisha ochiq yuzli, kishilar ko'rganda beixtiyor qalbi yumshaydi.. (lekin bu soxta tabassum qilib turish degani emas. Ular tabiiy ravishda yuzlarida hamisha tabassum ila xoksor turadilar.)

2. Shirinso'z, shirinsuxanli. (Ular behuda va bemaza gaplardan o'zlarini tiyadilar, hayo qiladilar. Ular har qanday bemaza so'zlarga nisbatan ham shirin so'zlik ila javob beruvchi yoki sukut saqlovchidirlar.)

3. Og'ir-vazmin. (ya'ni yengil yelpi harakatda bo'lmaydilar. Mulohaza ila, shoshilmay, tafakkur ila fikr yuritadilar, harakat qiladilar. Suhbatda ham, amalda ham hamisha me'yorni ushlaydilar)

4. Pok nigohli. (ya'ni nigohlarini hamisha pok tutadilar. Ular nigohlaridan faqatgina qalbga ziyo olib kiruvchi narsalarga, kishilarga nisbatan foydalanib, turli yomonliklardan asraydilar)

5. Xoksor. (Ular hamisha ojizliklarini unutmagan holda, maqtovlardan hayo qiladilar. Ya'ni, maqtovga loyiq Zot - faqat Yaratganning O'zidir. Bandasi esa Uni maqtaguvchidir. Shu sabab bunday kishilar birovdan maqtov eshitganda, yerga kirgudek bo'lib, uyalib ketadilar, Alloh taolodan hayo qiladilar. Ular "men" deb emas, xoksorlik ila "biz" deb so'zlaydilar)


Botiniy hulqlarini anglatuvchi sifatlari:

1. Qalbi toza. (Birov haqida yomon gumonda bo'lmaydilar. Qalbni dunyo havaslaridan pok tutib, Haq yo'liga bog'lay olgan kishilardir)

2. Kechirimli (Ular zinhor gina qilib yurmaydilar. Birovning aybi yo xatosi uchun darrov kechirib yuboradilar (Haq yo'lida). O'zlari esa, qalb bilan hisoblashadilar, ya'ni inson qalbini aziz sanaydilar.)

3. O'zgalarga yaxshilik tilovchi (Ular hamisha insonlarni, hatto dushmanlaridan bo'lsa ham, ularga insof tilab g'oyibona duoi xayr qiladilar)

4. Taqvoli (Ular g'oyibona Rabbidan qo'rqadilar. Harom sanalgan har qanday narsadan parhez qiladilar. Xoh u taom bo'lsin, xoh u so'z, xoh u amal)

5. Shukrli va chiroyli sab etuvchi (Ular yaxshi yoki uning uchun yomon bo'lsin, har bir ne'matni mehr-muhabbat ila qabul qiladilar. Borida ham, yo'g'ida ham shukr qiladilar va sinovlarga chiroyli sabr qilib turadilar)

Albatta, bu yerda sifatlar muxtasar berildi. Nazarimda, shu sifatlar bilan xulqlangan har bir insonda ilohiy bir nur, ziyo bo'ladi. Xuddi parvona o'tga o'zini urgani singari, boshqa ziyo istovchi qalblar, kishilar ham bu kabi ziyoli inson suhbatida, yonida bo'lishni istaydilar. Chunki undan ilm, ziyo, fayz oladilar. Bu kabi ziyoli insonning foydasi diplom olgani bilan, tuzukroq muomala qilishni bilmaydigan ba'zi bir o'qimishlilardan ko'ra ko'proq tegadi deb o'ylayman.

Demak, nazarimda ziyolilik faqat dunyoviy ilm olish bilan emas, Haq ma'rifatini dilga jo etish va unga amal qilish, bu ilmdan boshqalarni ham bahramand etish bilan belgilanadi.

tuzatish
 

xato ketgan so'z uchun ming bor uzr so'ragan holda uni tuzatib qo'ysam:

"sabr etuvchi"

Шу сифатларга эга зиёли инсонларни биласизми?

Kavsar, Siz, komil insonning sifatlarini belgilab beribsiz, ammo ziyoli insonning sifatlarini emas, chunki komillik ziyodan ustunroq turadi. Ziyoli degani ilm egallagan inson degani, lekin inson ilm egallab hali komilikka yetmagan bo'lishi mumkin...Inson bu sifatlarga mukammal bekamu-ko'st erishmog'i uchun bir umr taqvo-ibodatda, halol yashab, xoki-sor umr kechirib o'tishi kerak....
Ziyo-bilish,o'rganish, o'rgangan degani... komillik-mukammalikka yetishish degani, erishish...bilganini, tatbiq eta olgan degani...

Tarix bizga komil inson deb avliyolarni misol taqirasida keltiradi...Ziyoli inson deb, o'qimishli, dunyo va diniy bilimlarni egallagan shaxsga nisbatan aytiladi..


Mening qisqacha fikrim shu....

Bittalari bu mening eng hurmat qiladigan ustozim Abdumurod Tilavov domla bo'lib, u kishida shunday chiroyli fazilatlarni ko'raman. Siz ham tanisangiz kerak. Filolog u kishi. Yana bittalari Abdulla Ulug'ov. Ularning kamtarligi, ochiq yuzli, kechirimli va shirinsuxanligi, xulqu odoblari o'xshab ketadi shu sifatlarga. Ularning o'qigan leksiyalariga nisbatan bilgan ilmlariga amal qila olishlari va xalqqa yaxshilik tilab doimo insonlarga yordamlashib yurishlari meni qoyil qoldiradi.. To'g'risini aytsam, shunday ustozlarimni ko'rib shu xulosalarga kelgandim. Albatta, jamoli kasbiyga (domla Hindustoniy) ega bo'lish har kimning o'z qo'lida. (Ziyouz.com saytidagi audio maqolalarda eshitgandim)

Hurmatli Pfefferminze, yana sizning ishtirok etib turganingizdan judayam xursand bo'ldim. Albatta fikringizni hurmat qilaman. Nima deb o'ylaysiz, insonni komil deb bilamizmi? Agar shunday bo'lsa, ziyo deganlari shu komil insonda bo'lmaydimi? (ojiz fikrim) Shuni nazarda tutgandim, balkim haq gapdadirsiz, inkor etolmayman. Lekin ziyoli kishi deganda ham botinan, ham zohiran nur taratib turuvchi, ya'ni o'zgalarni bu ziyodan bahramand etib turuvchi kishini tushunaman. Chunki, ilm olish mumkin, lekin bu ilmini o'zgalardan qizg'anish ham mumkin. Yoki olingan ilm shunchaki nazariya bo'lib qolib ketishi ham mumkin. Qachonki biz uni amalda qo'llasak, shunda ziyoga erishamiz deb o'ylayman..