Хурматли Нигора хоним... жуда яхши маълумотларни келтирибсиз... барака топинг...
мен хам сизга тақлид килиб бир маълумотни келтирсам(дағи) бу изланишимизга ёрдам беради деб умид килсам... : )

"...ХΙΙΙ-ХΙV асрларда, айниқса, Мовароуннаҳр ва Хуросон адабиёт аҳллари орасида «Хамса» ёзиш удум бўлган. Маълумки, Хамса бешлик дегани. Яъни. бешта мустақил достондан иборат битта йирик асар. Шу бештадан биттаси албатта Искандарга бағишланган достон бўлган. Низомий Ганжавийнинг «Искандарнома», Хусрав Деҳлавийнинг «Ойнаи Искандарий», Абдураҳмон Жомийнинг «Хирадномаи Искандарий» достонлари шулар жумласидандир. Алишер Навоий ҳам худди шу йўлда «Хамса» битган ва ичида «Садди Искандарий» достони бор. Унда шоир македониядик Искандарни қаҳрамон қилиб олади. Унинг ҳарбий юришлари, устози Арасту билан савол-жавоблари, суҳбатлари, умуман олганда, қилган ишлари ҳақида сўз юритади.
Достонда «Зулқарнайн» сўзи учрамайди, Искандар бўлиб келади ва асосан Искандар Мақдуний яшаган давр тасвирланган. Савол туғилади: нега достон «Садди Искандарий» деб номланган? «Сад» девор дегани ва уни, Қуръонга кўра, Зулқарнайн қурган. Тўғри, Алишер Навоий достонни «Садди Искандарий» деб номлайди, лекин бевосита девор ҳақидаги тасвирларни бор-йўғи икки бетга жойлаган. Унда келишича, Искандар девор қурдиради, девор хом-ашёси асосан тош бўлади ва темир билан мустаҳкамланади. (Алишер Навоий. «Садди Искандарий». 11 том, 465-466 бетлар.)
Ваҳоланки, Қуръонда зикр этилган Зулқарнайн деворни Яъжуж ва Маъжужлардан сақланиш учун темир ва мис эритмаси қоришмасидан қуради. Алишер Навоий «Искандар Мақдуний кўчманчи қабилалар ҳужумларига қарши Ўрта Осиё ва Қовқозда қурган девор»10ни назарда тутган бўлиши мумкин. Алишер Навоий замонида ҳам бу икки шахс ҳақида тортишувлар бўлган. Тўғри, «Садди Искандарий» достони тарихий асар эмас ва ундаги воқеаларга биз тарихий ҳужжат сифатида қарай олмаймиз. Шоир «Хамса»нинг қолган достонларида - «Фарҳод ва Ширин»да жавонмард йигит, «Лайли ва Мажнун»да афсонавий ошиқ, «Сабъаи сайёр»да адолатсиз подшоҳ тимсолларини тасвирлагани сингари, «Садди Искандарий» да ҳам бадиий ижод маҳсули ўлароқ буюк ва фазилатли подшоҳ тимсолини яратди. Яъни, улуғ шоир инсонпарварлик ва адолат ҳақидаги ғояларни етказишга аниқ шахс - шоҳ Искандар номидан фойдаланган. Бадиий ижодкор бундай усул қўллашга тўла ҳақлидир..."

Тўлик маълумот

O'quvchilarim bilan test variantlarini yechayotganimda quyidagi savolga duch keldim.Izlay-izlay javobni topdik. Ushbu she'r muallifi shoir Faxriyor ekan. She'r ham ajoyib
Siz ushbu she'rdan qanday ma'no topgan bo'lardingiz?

Forumdoshlarning javoblarini kutdim. Biroq...
Mayli, o'yin boshlagan inson hamisha o'yinni oxiriga o'zi yetkazib qo'ymog'i darkor. Shundan kelib chiqqan holda o'z fikrimni bildirsam.
She'rni uch xil tahlil qildim.

Катта раҳмат, Тоҳир ака!
Навбатдаги ҳангомаларингизни кутиб қоламиз.

Яна бир версия :)

Азоблар, аламлар, …
Қалбимни болтадек қиймалар чунон...
Қаддимни ҳам эгдилар ёмон.. (p.s. ойболта каби)
Эй ҳилол айт менга, балким биларсан,
Ҳаёт бунчалар – беомон?!

Бир туп гул юз гунча очади деганлари шу булса керак. Чиройли тахлил килибсиз.

Тохир Маликнинг "Танланган асарлар"ини ўкиб... куйдаги жумлаларга дуч келдим...

"...Хўш, муаллимларимиз илми, савияси, фикрлаш қобилияти қай даражада? Ҳархолда бир хил эмас. Назаримда паст савияли муаллимлар кўпроққа ўхшайди. Улар болаларга яхши билим беролмаганлари етмаганидек, илғор фикрли муаллимларни чалишади, уларнинг эркин юришларига халақит беришади. Нон ёпишни билмайдиган отинойи каби айбини беркитишга ҳаракат қилувчи муаллимлар ҳозир йўқ дейсизми? Мен аниқ фанлар муаллимларига баҳо бера олмайман. Бироқ, тарих, она тили, адабиёт муаллималари орасида билимсизларини кўп учратганман. Мени даҳшатга солгувчи нарса шуки, бу муаллималарда илм билан бирга рағбат, ғайрат ҳам йўқ. Мақола билан шеърнинг фарқига бормайдиган адабиёт муаллимлари йиллар мобайнида фарзандларимизга дарс бериб тирикчилик ўтказадилар. Бир мисол айтай: шу йил аввалида Халқ таълими вазирлиги хайрли иш қилди. Жумҳуриятдаги адабиёт муаллимларини пойтахтга чорлаб, таниқли навоийшунос олимлар иштирокида илмий анжуман ўтказди. Олимлар дарсликлардан ўрин олмаган Навоий ҳаёти ва ижодига оид муҳим мавзуларда маърузалар бошлашди. Иккинчи маърузадан сўнг узоқ йўл босиб келган муаллимлар аста-аста чиқиб кетавердилар. Бу қилиқлари билан улар, аввало, маданиятсиз эканликларини намойиш этдилар. Бу ҳолни фақат олимларга, ҳазратта эмас, балки ўз касбларига нисбатан бўлган беҳурматлик деб баҳо бериш мумкин. Қиссадан ҳисса шуки, барча муаллимлар йирик олимлар, ёзувчилар, жамоатчилик иштирокида синовдан ўтишлари шарт. Муаллимлар зиммасидаги масъулиятни чуқурроқ ҳис этайлик, ахир келажагимиз такдири кўп ҳолларда уларга боғлиқ-ку? Келажакни кимларга ишониш мумкин эмас, билиб олишимиз шарт эмасми?"

Тохир Малик, Танланган асарлар (7)

Жонкуярлик ила севимли ёзувчимизнинг фикрларини келтирганингиз учун ташаккур мухтарам Абу Муслим!

Таассуфлар булсинким, орамизда саводсиз муаллимлар бор. Гуруч курмаксиз булмайди. Бирок уз ишнинг фидойилари, жонкуярлари хам кам эмас.

Ushbu baytda qaysi she'r san'atidan foydalanilgan?

San'atlarning nomi esimda yo`q, lekin nimaga asoslanganini aytishim mumkin:
-kar ateist, karateist omonimlar qo`llanishi, tuyuqlarda asosan qo`llaniladigan san'at
- So`zlarning satrda joy almashishi (inversiya edimi)
Mening fikrim shu, balki to`g`ridir :)

Balli, she'rda omonimlarni qo'llab so'z o'yini qilish san'ati tajnis deyiladi.

bir she'r esimga tushdi, maktabda uqigan paytlarda shu she'r bilan talabalar jamoasini adabiyotdan bo`lgan bellashuvda yutuvdik, faqat forsiyda, lekin tushunarli bo`lishi kerak, unchalik ham qiyin so`zlari yo`q. Shart: san'atlarni, she'r janrini aniqlash. Yozib yuboraymi?

Albatta yozing.

Ushbu baytni biz quiydagicha taxlil qildik:

Oy borib omon qayt ,
Boshingga bolta tushmasin.

Demak, she'r quyidagicha:
Dar she'r se kas payg`ambaronand,
Garchand, "lo nabiyul ba'di".
Afsovu, qasidavu, g`azalro,
Firdavsiyu, Anvariy, Sa'diy.
Savlo: qaysi san'atlar ishlatilgan, she'rning janri, agar bilsangiz muallifi (javobi juda ham oson :)

Shuncha kundan beri javob berilgani yo`q, yo forsiyda qiyin bo`layaptimi tushinish?

Menga javob berish qiyin emas-ku, forumdoshlarimizning javoblarini kutmoqdaman.
Hurmatli xshom!
Javobini keyingi haftagacha kutaylik-chi. tarjimasi va she'riy san'atlarni topdim-ku, biroq muallifini bila olmayapman.

Albatta, menga farqi, qancha kut desangizlar kutaveraman :) Eng qizig`i aynan shu muallifni topishda, unchalik ko`p qidirish kerak emas, hozir sizdagi javob to`g`ri :)

Hurmatli xshomning savollariga javob quyidagicha:
She'riy san'atlarga kelsak,
1)2) 3) 4)

Оффтоп:

She'r muallifiga kelsak, taxminan Abdurahmon Jomiyning Navoiyga bergan ta'rifiga sal o'xshabro9q turibdi.

Hamma javoblar to`g`ri, muallifning o`zi esa men olgan manbaada ham noma'lum edi, bu she'rni Erkin Vohidovning "Shoiru, she'ru, shuur" degan kitoblarida o`qigan edim, o`sha yerda E.Vohidov bu she'rni bir gaplariga misol qilib keltirganlar va she'rning muallifi noma'lum deb aytib o`tganlar :)

Оффтоп:

muallifni topish hazil tariqasida berilgan edi, savol berilgan xabarimdagi smiledan ko`rish mumkin

Уйда бундан роппа-роса 50 йил олдин чоп этилган бир китоб қўлимга тушиб қолди. Шу китобга сўзбошидан:

"Мен "Лайли ва Мажнун"ларни қайта-қайта ўқидим. Шунда: Низомий даҳосига қойил қолдим, Хисров Деҳлавийнинг булбулдек сайрашига офарин дедим, Навоийнинг Мажнунига мотам тутиб йиғладим, ___________га келганда, ҳайрат майидан маст бўлдим.

Инсоф билан айтганда, ___________ "Лайли ва Мажнун"и барча "Лайли ва Мажнун"ларнинг гултожидир.

Навоий Лайли билан Мажнун тақдирига чуқур хайрихоҳлик билан қараб, дард билан ёзган. ___________ эса, ҳақиқий Мажнун бўлиб ёзган. Навоий Мажнунни шоир деб тавсиф этади, лекин унинг бирор шеърини келтирмайди. ___________ бўлса, Мажнунни шоир, Лайлини шоирага айлантириб, ўзининг энг нафис, энг латиф ғазал ва мураббаъларини шулар тили билан куйлайди".

Гап қайси шоир ҳақида кетмоқда ва ушбу сатрларнинг муаллифи ким?

1) Абдурахмон Жомийми? Адашмасам Абдурахмон Жомийнинг "Хафт Авранг"ида хам "Лайли ва Мажнун" асари бор эди шекилли.
2) Сатрлар муаллифини билмадим.

Гап Фузулийнинг "Лайлову Мажнун" асари хакида кетмокда. Сатрлар муаллифи эса..... тахминимча, академик Вохид Зохидов булса керак.

[quote=Nigora Umarova;214908]Гап Фузулийнинг "Лайлову Мажнун" асари хакида кетмокда. С/quote]
Тўғри.
1959 йилда чоп этилган "Фузулий. Девон" китобига сўзбоши муаллифи Тўхтасин Жалолов.

Адабиётшунос олим Тухтасин Жалоловнинг гарчи илмий йуналишда булса-да, асарлари марок билан укилади. Пахлавон Махмуд, узбек шоираларига ёзилган илмий маколалари халкона тилда ёзилган. Хассос олим Пахлавон Махмуднинг рубоийларини форсийдан узбек тилига таржима килганлар.

Низомиддин мир Алишер Навоий юкоридаги китъаларида кайси шоирлар хакида фикр юритмокдалар?

Низомий, Шерозий ва Жомий шекилли... :)

Жавоб 75% тугри. :)

66,6% бўлса керак. Тағинам билмадим ;-)


Ўзимча бир вариант:
Низомий эмас. Хинд бўлиши керак. Дехли шахри Хиндистонда. Шундан келиб чиқиб - Дехлавий бўлса керак ;-)

Энди биз иктисодчи булмасак... :-)
"Математикадан ахволлар калай?" деган саволга "уртача" деб жавоб берадиган ахволда булсак...

Демак, саволга Бехзод Саидов 66,6% , Маэстро жаноблари 33,4 % тугри жавоб беришди. Жавоблар тугри.
Офарин!!!

Менимча Дехлавий булса керак.

UPD: кечга колибман, Маэстро нонимни едиз :)

Кайси адабий жанрнинг атамасини узбек тилига таржима килганда "эчкилар йигиси" деган маънони беради?

Тандирда ёпилган нонлар хали роса куп. Нон хаммага етади. :icon_redface: Хафа булманг.

Сатира

Трагедия

Жавоб тугри.