PDA

Просмотр полной версии : Олимлар саъй-ҳаракати: яхшилик ёхуд ёвузлик сари


Nargiza Saidova
29.05.2009, 07:53
Кўп ўтмай шубҳангиз ўз тасдиғини топгандай бўлади. Баъзи аҳли, “дониш”лар тўғрисида айтиладиган “садқаи ўқитувчи кетсин”, “хайф унга олимлик” каби дашномли ибораларни хотирлайсиз. Дилингизда эътироз уйғонади: ўқимишлиларнинг ҳаммасини яхши одамлар деб бўлмайдими?!
Сиз адашяпсиз,
саволни бундай куйишни узи нотугри деб хисоблайман. Укимишлилик яхшилик ёки ёмонликдан далолат берувчи хислат эмас, балки инсоннинг маълум даражасини билдирувчидир. Укимишли одамни у-бу нарсани тушуниши, фикр-мулохаза юрита билиши мумкинлигини билиш мумкин. Яхшилик ва ёмонликка эса буни хеч кандай алокаси йук. Нима дунёда факат укимишсиз одамлар ёмонлик килишган эканми? Эртаклар, балки яхшилика етаклар, лекин аксарият асарлар кандайдир мораль установкаларни илгари суришни уз олдига куймайди. Асарлардаги ёмон персонажлар хам одамларга ёкиб тушиши мумкин.
Лекин хар холда, ахмок дустдан аклли душман булгани яхши деб бежиз айтилмаган. Укимишлилар купрок булгани яхширок. Ёмон булса хам укимишли булгани яхши.

Lutfillo Tursunov
30.05.2009, 15:47
Лекин хар холда, ахмок дустдан аклли душман булгани яхши деб бежиз айтилмаган. Укимишлилар купрок булгани яхширок. Ёмон булса хам укимишли булгани яхши.
Шундайкуя, лекин охирги пайтлар генийларнинг фойдасидан кўра зарари кўпроқ бўлаётгандек. Кескин тараққиётга сабабчи бўлаётган кўплаб кашфиётлар инсониятга қарши ишлатиляпти. Афсуски буларнинг аксарияти онгли равишда амалга ошириляпти. Атом ва генетика билан боғлиқ изланишлар, оммавий қирғин қуролларини ишлаб чиқаришдан кўра, шунга сарфланган маблағ спид ёки саратон касаллигига даво топиш учун қаратилганда аллақачон бу касалликларнинг давоси топилган бўларди. Лекин "билимдонлар" ва уларнинг хомийларини бу нарса қизиқтирмайди... Албатта бу бир томонлама қараш, лекин барибир бугунги фан ва тараққиёт курраи замин учун зарарига ишлаётгандек тасаввур уйғотаверади.

Shomurodov Shohruh
30.05.2009, 18:59
Лекин хар холда, ахмок дустдан аклли душман булгани яхши деб бежиз айтилмаган. Укимишлилар купрок булгани яхширок. Ёмон булса хам укимишли булгани яхши.
Шундайкуя, лекин охирги пайтлар генийларнинг фойдасидан кўра зарари кўпроқ бўлаётгандек. Кескин тараққиётга сабабчи бўлаётган кўплаб кашфиётлар инсониятга қарши ишлатиляпти. Афсуски буларнинг аксарияти онгли равишда амалга ошириляпти. Атом ва генетика билан боғлиқ изланишлар, оммавий қирғин қуролларини ишлаб чиқаришдан кўра, шунга сарфланган маблағ спид ёки саратон касаллигига даво топиш учун қаратилганда аллақачон бу касалликларнинг давоси топилган бўларди. Лекин "билимдонлар" ва уларнинг хомийларини бу нарса қизиқтирмайди... Албатта бу бир томонлама қараш, лекин барибир бугунги фан ва тараққиёт курраи замин учун зарарига ишлаётгандек тасаввур уйғотаверади.

Когда все закончилось, в Лос-Аламосе возникло ужасное возбуждение. Все
устраивали вечеринки, и мы носились повсюду. Я забился в угол джипа и там
бил в барабан и все такое. Но один человек, я помню. Боб Вильсон, сидел
подавленный и безучастный.
- Почему ты хандришь? - спросил я его.
Он сказал:
- То, что мы сделали, - ужасно.
Я удивился:
- Но ведь ты сам начал это. Именно ты вовлек в это всех нас.
Понимаете, что со мной случилось, что случилось со всеми нами? Мы
начинали с добрыми намерениями, потом усердно работали, чтобы завершить
что-то важное. Это удовольствие, это очень волнующе. И перестаешь думать,
знаете ли, просто перестаешь. Боб Вильсон оказался единственным, кто еще
думал об этом в тот момент.
Вскоре я вернулся к цивилизации и поехал в Корнелл преподавать, и мое
первое впечатление было очень странным. Я не могу его понять до конца, но
мое чувство было очень сильным. Например, я сидел в ресторане в Нью-Йорке,
смотрел на здания и, знаете ли, начинал думать о том, каков был радиус
разрушения от бомбы в Хиросиме и тому подобное... Как далеко отсюда 34-я
улица... Все эти здания - разрушенные, стертые до основания и все такое. И
когда я проходил мимо и видел людей, возводящих мост или строящих новую
дорогу, я думал: они сумасшедшие, они просто не понимают, они не понимают.
Зачем они делают новые вещи? Это же так бесполезно.
Но, к счастью, эта бесполезность тянется вот уже почти сорок лет, не
так ли? Я оказался не прав, думая, что бесполезно строить мосты, и я рад,
что и те, другие люди, были достаточно разумны, чтобы продвигаться вперед.


© "Вы конечно шутите мистер Фейнманн", Ричард Фейнманнинг мемуар китобидан бир лавха, Лос-Амосда ишлаган пайтдаги хотиралари, тугрироги атом бомбаси учун олиб борилган изланишлари тугагандан кейинги.

Lutfillo Tursunov
01.06.2009, 23:08
Я оказался не прав, думая, что бесполезно строить мосты, и я рад, что и те, другие люди, были достаточно разумны, чтобы продвигаться вперед.
Менимча, баъзи йўналишлардаги меъёридан ортиқ олға интилишлар борган сари ботқоққа чўктираяпти. Ҳамма балоларнинг ортида шуҳратпарастлик ётса керак. Қирғин келтирувчи қуролларни ўйлаб топаётганлар бир "шуҳрат" чўққисига чиқишса, бошқа бир гуруҳ олимлар ундан ҳам кучлироғини "яратиб" ундан-да баландроқ чўққига кўтарилишади...
Ҳаддан ортиқ бойлик ва шуҳрат ортида мисли кўрилмаган исрофгарчиликлар... Ўз меҳнати билан эришилган тақдирда ҳам бир кишининг кўнгилхушлиги учун минглаб кишига етадиган энергия, озиқ овқат ва бошқа захираларнинг шунчаки сарфланиб юборилиши бир кун келиб уволи уради. Катта-катта казинолар, саройлар, бир кишини ташиб юрадиган самолётлар, шунчаки коинотга учиб бориб келаётган ракеталар, мамлакат ё халқ "шуҳратини" намоён қиладиган улкан лойиҳалар... Буларнинг ҳаммаси Ер куррасини кемириш эвазига амалга ошириляпти. Энг ёмони ҳаммаси - охир-оқибат яхшиликка олиб келмаслигини билган ҳолда амалга ошириляпти. Бугунимиз учун яшашга ўрганиб қолганимиз учунми, келажакни унутдик. Олимларимизга инсоф берсин ишқилиб...

Shomurodov Shohruh
02.06.2009, 00:47
Hurmatli Lutfillo Tursunov, balki shunday qiziqarli mavzuga alohida bir "tema" ochib, fikrlarni davom ettirsak? Bu yerda offtoplarimiz ko`payib ketdi :)

Nargiza Saidova
02.06.2009, 13:40
Албатта бу бир томонлама қараш
албатта. Худди уша атом энергияси тарихан боринг 200 минг ахолининг улимига сабачи булган булса (Хиросима, Нагасаки) миллионлаб инсонларга хаёт бахш этди - бу энергиянинг энг арзон манбаи, атом энергияси оркали млн.лаб инсонлар очарчиликдан, совукдан халос булишди. Бунисини хам хисобга олиш керак. уларнинг ёмон ишларга ишлатилиши эса - бу аксарият укимишсиз инсонларнинг иши деб биламан. Худди уша "ахмок дустнинг" иши. АКШ вакиллари хозирда ОМП ни таркалишининг энг карши булган томонидир, хар бир мамлакат эса уз вактида АКШнинг бу куролни ишлатган ягона давлатлигини эслатиб утишни жоиз деб билади - хуш нима фойда курилди?

Хеч качон илми изланишлар уз заминида ёмонликни кузламайди. Барча зараркунандалик гений эмас ахмокларнинг иши. Факатгина ахмакона ишлар купрок яркираган, узига диккатни купрок жалб килган, шунинг учун кузга купрок куринади. Мисол учун бир неча минг сонли террористлар буйича млрд. дан ортик мусулмонлар хакида фикр юритишади. Вахоланки терористлар хам укимишли эмас гирт чала мулла, худди уша ахмок дустлардан.

Nargiza Saidova
02.06.2009, 13:50
Менимча, баъзи йўналишлардаги меъёридан ортиқ олға интилишлар борган сари ботқоққа чўктираяпти. Ҳамма балоларнинг ортида шуҳратпарастлик ётса керак. Қирғин келтирувчи қуролларни ўйлаб топаётганлар бир "шуҳрат" чўққисига чиқишса, бошқа бир гуруҳ олимлар ундан ҳам кучлироғини "яратиб" ундан-да баландроқ чўққига кўтарилишади...
Ҳаддан ортиқ бойлик ва шуҳрат ортида мисли кўрилмаган исрофгарчиликлар... Ўз меҳнати билан эришилган тақдирда ҳам бир кишининг кўнгилхушлиги учун минглаб кишига етадиган энергия, озиқ овқат ва бошқа захираларнинг шунчаки сарфланиб юборилиши бир кун келиб уволи уради. Катта-катта казинолар, саройлар, бир кишини ташиб юрадиган самолётлар, шунчаки коинотга учиб бориб келаётган ракеталар, мамлакат ё халқ "шуҳратини" намоён қиладиган улкан лойиҳалар... Буларнинг ҳаммаси Ер куррасини кемириш эвазига амалга ошириляпти. Энг ёмони ҳаммаси - охир-оқибат яхшиликка олиб келмаслигини билган ҳолда амалга ошириляпти. Бугунимиз учун яшашга ўрганиб қолганимиз учунми, келажакни унутдик. Олимларимизга инсоф берсин ишқилиб...
олимларга эмас - уларнинг кашфиётларини ёмон йулда ишлатаётганларга. олимлар изланишлар килиб янгилик яратади. Уни ишлатиш эса олимлардан йирок.
Мисол учун космосни келтирдингиз - ахир космос билан боглик кашфиётлар жуда куп фойда келтирди, энг кичиги телекоммуникацияларда - спутник алокани олайлик.
Куролланишга келадиган булсак, бу инсоннинг дунёкараши. Кимдир пичокка мехнат куролига караганден карайди, кимдир эса жиноят куролига. Кимдир динамитни тогларда ишлаш учун ишлатади, кимдир одамларни портлатиш учун. Кимдир самолетдан одам учиши, йулни киска килиши ва хакозо учун, кимдир эса бошка шахарларга бомба ташлаш, бошка самолетларни уриб тушириш..бу яхши ёмонликдан далолат берувчи нарса. Укимишли ёмоннинг ахмок ёмондан афзаллиги эса шундаки, акллисининг нима учун бундай килганини тушуниш мумкин, ахмокдан эса хар балони кутишингиз мумкин. Агар бирор бир максадга эришиш учун инсонларни умрлари кесилса, кийин булсада барибир тушунасиз, гирт бекорга одамлар улдирилганда эса купрок вахимага келамиз.

Nigora Umarova
02.06.2009, 14:58
Мунозарангизни кузатиб бориб Чингиз Айтматовнинг "Икс зурриёт ёки Кассандра тамгаси" асаридаги Филофей деган олим ёдимга келди.

Lutfillo Tursunov
02.06.2009, 22:19
Hurmatli Lutfillo Tursunov, balki shunday qiziqarli mavzuga alohida bir "tema" ochib, fikrlarni davom ettirsak? Bu yerda offtoplarimiz ko`payib ketdi :)

Модераторларимиздан илтимос қилиб қоламиз, ўша оффтоп бошланган жойдан бошлаб алоҳида мавзу очиб беришса. Мавзуни Олимлар саъй-ҳаракати: яхшилик ёхуд ёвузлик сари қабилида номласа ҳам бўлади.

Ozoda Umarova
03.06.2009, 11:13
Форумдошларимизнинг илтимосларига кўра, Китоб ўқишни биласизми? (http://uforum.uz/showthread.php?p=225832#post225832) мавзусидаги Олимлар саъй-ҳаракати билан боғлиқ постлар, ушбу мавзуга кўчирилди.

Shomurodov Shohruh
03.06.2009, 14:07
Катта-катта казинолар, саройлар, бир кишини ташиб юрадиган самолётлар
Буларнинг барчасига олимлар айбдор эмас, казинолар, саройларни, самолётларни Хиггс бозонини топмасдан туриб хам куриш мумкин.

шунчаки коинотга учиб бориб келаётган ракеталар, мамлакат ё халқ "шуҳратини" намоён қиладиган улкан лойиҳалар...
Бир ракетани учириш канчага тушишини билсангиз керак, озмунча пул кетадими. Шундай экан, хар бир учирилган ракета ишсиз утирмайди, кайсидир бир узининг функциясини бажаради, бу коммуникация ёки осмон жисмларини текшириш булиши мумкин. Сунъий йулдошларнинг афзаллик томони шундаки, улар учун энергияни "жонажон" куёшимизнинг узи беради, шундай экан, учиб юраверсин, ахир бизнинг турмушимиз учун хизмат килиб туришибдику.

Умуман олганда, менимча ёмон ният билан бирор бир янгилик киладиган ёвузли "дахо"лар факатгина кинода булса керак. Кайси бир буюк олимларни олиб караманг, хаммаси тинчликсевар булган (асосий кисми).
Юкорида айтилганидек, яратилган кашфиётдан кандай фойдаланиш бу олимларга боглик эмас.

Буларнинг ҳаммаси Ер куррасини кемириш эвазига амалга ошириляпти
Еримизни хозирги кунга кадар хам 13 кмдан ортик кемириб билмадилар, уша бургулаш ишлари хам СССР да амалга оширилган эди. Еримиз бакувват, куп нарсага чидайди :)

Nigora Umarova
03.06.2009, 14:07
Кимки илмни воситаи жох этар,
Узни-да элни гумрох этар.

Алишер Навоий
Шу уринда уз сохам тилшуносликдан келиб чиккан холда айтадиган булсак, тилшуносликда хам 45-50 йилларда "Барча тиллар йуколиб кетади. Урнига дунё халклар сузлашувчи ягона тил колади" деган гоя мавжуд булган. Бежизга шоир Эркин Вохидов,
"Нотик айтар: такдир шул,
Бул жахоний ирода.
Барча тиллар йуколур,
Бир тил колур дунёда.." деб ёзмаган эди.
Нотугри назариялар йиллар утиб амалиётда уз исботини топмайди.

Nargiza Saidova
03.06.2009, 21:27
Нотугри назариялар йиллар утиб амалиётда уз исботини топмайди.
туппа-тугри. улар нотугрилигини тезрок аниклаш учун хам илмий изланишларни тухтатмай давом этавериш керак. "Бу назария ёмонлик келтириши мумкин, уни урганмай колган яхширок" деган фикр илм учун сунъий, нотабиий. Бу билан нотугри назариянинг умри кайтанга чузилади, чунки хар бир урганлимаган нарса атрофида миш-миш купаяди. Суеверие деган нарса (узр узбекчада нима булади?) илмсизликдан келиб чикади.

Behzod Saidov
03.06.2009, 22:22
Суеверие деган нарса (узр узбекчада нима булади?)
Хурофот, бидъат

Lutfillo Tursunov
04.06.2009, 19:29
Янги мавзу очилгани яхши бўлибди.

Nigora Umarova
04.06.2009, 19:34
Янги мавзу очилгани яхши бўлибди.

Янги мавзуга,
Кимки илмни восита-и жох этар,
Узни-да, элни гумрох этар.

Алишер Навоий

хикматини эпиграф килиб олсак буларкан.

Lutfillo Tursunov
04.06.2009, 19:38
Хеч качон илми изланишлар уз заминида ёмонликни кузламайди. Барча зараркунандалик гений эмас ахмокларнинг иши. Факатгина ахмакона ишлар купрок яркираган, узига диккатни купрок жалб килган, шунинг учун кузга купрок куринади. Мисол учун бир неча минг сонли террористлар буйича млрд. дан ортик мусулмонлар хакида фикр юритишади. Вахоланки терористлар хам укимишли эмас гирт чала мулла, худди уша ахмок дустлардан.

Сиз бироз чалғияпсиз ёки чалғитяпсиз :) Сиз келтириб ўтганларни ахмоқ сифатида қабул қилиб бўлмайди, улар жуда ақлли, айёр кишилар. Ўзингиз айтиб турибсиз – бир неча террорчилар сабаб бутун мусулмон аҳли ҳақида ёмон фикр уйғоняпти, деб. Хўш, шунинг ўзиёқ уларнинг тепасида ақлли, айёр нусхалар ўтирганлигини исботламайдими? Сизнингча, чаламулла террорчилар ўзича ҳаммаёқни портлатиб юрибдими? Уларни кимдир бошқариб тургани аниқку...
Шу ерда бир ҳикоят мазмунини айтиб ўтсам:

... Бир ўтинчи ўрмонда айиқ билан дўстлашиб қолади (уларнинг қандай дўстлашиб қолганини ҳозир аниқ эслолмаяпман). Хуллас улар қалин дўстга айланишади. Буни эшитган ўтинчининг ўртоғи ўрмонга келади ва дўстига айиқдан йироқроқ юришини уқтиради. Ўтинчи ўртоғининг маслаҳатларига қулоқ тутмайди ва айиқ жуда меҳрибон дўст эканлигини айтади.
Бир куни ўтинчи касал бўлиб қолади ва айиқ унинг атрофидан жилмай хавотирланиб ўтиради. Ҳолсиз ётган ўтинчини чивинлар талай бошлайди. Айиқ дўстининг ҳолига ачиниб, чивинларнинг ҳаракатидан ғазаби ошади. Шунда ўтинчининг юзига қўнган чивинларни ўлдириш мақсадида қўлига катта тош оладию, зарб билан уради. Чивинни ўлдираман деб ўйлаган айиқ дўстининг бошини мажақлаб қўяди...

Мана буни ахмоқ дўст деса бўлади. Айиқ ахмоқлиги сабаб дўстини ўлдириб қўйди. Энди сўрашингиз мумкин бу айиқни юқоридаги террорчилар тўдасидан нима фарқи бор деб. Фарқи бор. Ахмоқ одам шунчаки билиб-билмай ўлдириб қўя қолади. Ақлли, айёр нусхалар эса бировни ўз қўллари билан ўлдириб ўтирмайдилар – ўзингизни ўзингизга ўлдиртирадилар (Мусулмонман деган терорчиларнинг мусулмонларни ўлдирганлари каби). Энди ўзингиз чамалаб кўраверинг, қайси бири ёмонроқ эканини!
Ҳар қандай ёвузлик ортида фақат ахмоқлик ётмайди, балки ақллиларнинг айёрлигию шуҳатпарастлиги, бойликка ўчлигию ҳокимиятга интилиши ҳам ёвузликни келтириб чиқаради.

Lutfillo Tursunov
04.06.2009, 19:54
олимларга эмас - уларнинг кашфиётларини ёмон йулда ишлатаётганларга. олимлар изланишлар килиб янгилик яратади. Уни ишлатиш эса олимлардан йирок. Мисол учун космосни келтирдингиз - ахир космос билан боглик кашфиётлар жуда куп фойда келтирди, энг кичиги телекоммуникацияларда - спутник алокани олайлик. Куролланишга келадиган булсак, бу инсоннинг дунёкараши. Кимдир пичокка мехнат куролига караганден карайди, кимдир эса жиноят куролига. Кимдир динамитни тогларда ишлаш учун ишлатади, кимдир одамларни портлатиш учун. Кимдир самолетдан одам учиши, йулни киска килиши ва хакозо учун, кимдир эса бошка шахарларга бомба ташлаш, бошка самолетларни уриб тушириш..бу яхши ёмонликдан далолат берувчи нарса. Укимишли ёмоннинг ахмок ёмондан афзаллиги эса шундаки, акллисининг нима учун бундай килганини тушуниш мумкин, ахмокдан эса хар балони кутишингиз мумкин. Агар бирор бир максадга эришиш учун инсонларни умрлари кесилса, кийин булсада барибир тушунасиз, гирт бекорга одамлар улдирилганда эса купрок вахимага келамиз.

Бир ракетани учириш канчага тушишини билсангиз керак, озмунча пул кетадими. Шундай экан, хар бир учирилган ракета ишсиз утирмайди, кайсидир бир узининг функциясини бажаради, бу коммуникация ёки осмон жисмларини текшириш булиши мумкин. Сунъий йулдошларнинг афзаллик томони шундаки, улар учун энергияни "жонажон" куёшимизнинг узи беради, шундай экан, учиб юраверсин, ахир бизнинг турмушимиз учун хизмат килиб туришибдику.

Ҳамма гап шунда. Учирилган бирор ракета ишсиз ўтирмайди. Энди уларнинг инсониятга хизмат қиладиганларидан, хавф туғдирадиганлари ҳам кам эмас. Аниқ ишонч билан айтишим мумкин: бизга коммуникация хизматларини кўрсатадиган сунъий йўлдошлардан кўра ҳарбий мақсадларда ишлатиладиганлари сони коинотда анча кўпроқ. Улар шунчалик кўпайиб кетганки, биз чексиз деб ҳисоблайдиган коинотда ўзаро тўқнашишигача бориб етаяпти (Йўл патрул ходимларига ўша ерда штат ташкил қилса бўлади :)).
Наҳотки, шу ҳарбий мақсадларни кўзлаб юрган Сунъий йўлдошларни ахмоқлар, билимсиз кишилар учирган бўлса?! Наҳотки, шундай мураккаб қурилмаларни, ўзида бир неча хил хавфли биологик ва химиявий қуроллар жамланган ўзи учар жисмларни олимлар “билмасдан” ясаб қўйишгану, коинотга учирворишган бўлса?!
Яқинда АҚШнинг USA-193 айғоқчи-спутниги издан чиққани ҳақида хабарлар тарқалганди. Унинг Ерга қулашидан АҚШнинг ўзи ҳам хавотирга тушиб қолди ва Ерга келиб тушмасидан уни ракета билан ҳавода портлатишга қарор қилди. Агарда бу Сунъий йўлдош шунчаки оддий вазифани бажарадиган кема бўлганида АҚШ бунчалик хавотирга тушмас эди. USA-193 айғоқчи-спутниги корпусида жуда хавфли элементлар сақланган.
Энди коинотда бунга ўхшаган қанча паразит-спутник учиб юрганини (Россия билан Хитой ҳам қараб турмас) тахмин қилиш қийин эмас.
Мана сизга олимларнинг кашфиётлари. Пул учун, шон-шуҳрат учун виждонини сотган одамлар фақат омилардан, билимсизлардан чиқмайди ахир.

Lutfillo Tursunov
04.06.2009, 20:03
Умуман олганда, менимча ёмон ният билан бирор бир янгилик киладиган ёвузли "дахо"лар факатгина кинода булса керак. Кайси бир буюк олимларни олиб караманг, хаммаси тинчликсевар булган (асосий кисми). Юкорида айтилганидек, яратилган кашфиётдан кандай фойдаланиш бу олимларга боглик эмас.

Кинолар шунчаки ҳаводан олинган тасаввур маҳсули эмас. Яхшиямки, кинолар бор – қатор "қудратли" мамлакатларда юқори лавозимларни эгаллаб ўтирган, шуҳратпараст шахсларни башараларини очиб ташлайди, яхшиямки кинолар бор – дунёда глобал муаммолар тобора жиддий кўриниш олаётганини эслатиб туради…
Албатта, буюк деб тан олинган олимлар ёвузлик учун кашфиёт қилишмаган, шунинг учун ҳам халқ уларни буюк деб тан олган. Лекин фақат шуҳратпарастликни ўйлайдиган олимларчи (юқорида айтганимдек, бир-биридан ўтиб тушадиган мураккаб қурол ва техникаларни оддий одамлар ясай олишмайди), уларни халқ тан олмаслиги мумкин, буни улар билишади, аммо бу – биз уларни “ахмоқ”, “билимсиз” ва “ўқимаган” дейишимизга сабаб бўла олмайди.


Еримизни хозирги кунга кадар хам 13 кмдан ортик кемириб билмадилар, уша бургулаш ишлари хам СССР да амалга оширилган эди. Еримиз бакувват, куп нарсага чидайди

Ҳар нарсанинг чеки чегараси бор, ким билади балки Ер бизнинг бурғулашларимиз азобига чидай олмай "дод" солиб ётгандир :)

Shomurodov Shohruh
04.06.2009, 22:11
Ҳамма гап шунда. Учирилган бирор ракета ишсиз ўтирмайди. Энди уларнинг инсониятга хизмат қиладиганларидан, хавф туғдирадиганлари ҳам кам эмас. Аниқ ишонч билан айтишим мумкин: бизга коммуникация хизматларини кўрсатадиган сунъий йўлдошлардан кўра ҳарбий мақсадларда ишлатиладиганлари сони коинотда анча кўпроқ. Улар шунчалик кўпайиб кетганки, биз чексиз деб ҳисоблайдиган коинотда ўзаро тўқнашишигача бориб етаяпти (Йўл патрул ходимларига ўша ерда штат ташкил қилса бўлади ).
Келинг келишиб олайлик, менимча биз хар хил тушунча тугрисида бахс юритаяпмиз. Икки хил тоифа бор, бир тоифа фанга янгилик киритади, табиатнинг янги сирларини очади, ва шу кашфиётларни инсониятга маълум килади. Иккинчи тоифа эса шу кашфиётларни хаётда куллайди, яъни назарияни амалиётда синаб куради. Мен олдинги постларимда биринчи тоифадаги кишиларни назарда тутиб ёзгандим. Сиз эса, менимча, айнан иккинчи тоифа хакида суз юритаяпсиз.
Хакикий олим (I тоифа) учун асосий янгилик, янги бир гоянинг тугилиши, уз фикрининг исботи. Биласизки купгина олим одамларнинг дунёкараши, характери оддий одамларникидан фарк килади. Бир-иккита мохир психологларнинг кули билан деярли хохлаган одамни уз томонизга огдириб олишиз мумкин. Бунга уларни айблаб булмайди.
Умуман олганда, янгилик бу янглик, унинг яхши ёки ёмони булмайди. Шу янгилик асосида килинган харакатларнигина яхши ёки ёмонга ажратиш мумкин. Мисол учун, лазер, портловчи ракеталарга жуда зур ёрдамчи булди, энди хохлаган нишонни аник уриш мумкин; медицинада янги иш куроли, кесмасдан энг мураккаб органларда кийин операцияларни амалга ошириш имконияти тугилди;

Lutfillo Tursunov
04.06.2009, 22:38
Келинг келишиб олайлик, менимча биз хар хил тушунча тугрисида бахс юритаяпмиз. Икки хил тоифа бор, бир тоифа фанга янгилик киритади, табиатнинг янги сирларини очади, ва шу кашфиётларни инсониятга маълум килади. Иккинчи тоифа эса шу кашфиётларни хаётда куллайди, яъни назарияни амалиётда синаб куради.
Албатта, икки тоифа вакиллари ҳақида фикр юритаяпмиз. Мен барча олимлар, кашфиётчилар назариясини қораламоқчимасман. Бугунги фаровон ҳаётимиз учун шак-шубҳасиз кўплаб кашфиётларни бошлаб берган олим ва алломаларнинг хизматлари бор. Буни умуман инкор қилмайман.
Лекин ўша назарияни амалиётда ёвуз мақсадда ишлатадиган "амалиётчилар" орасидаям илмли шахслар, олимлар қўли борлигини таъкидламоқчиман холос. Бирор кашфиётчи оламшумул янгилик қилгани билан уни шунчаки ўқимишсиз одам қуролга айлантира олмайди.
Бир тоифа олимлар борки, улар бошлаган ишлари кўпчиликка зарари тегишини билсалар ҳам тўхташга ҳаракат қилмайди. Уларнинг онгини шуҳрат ва моддий рағбат қамраб олади ва кўзини кўр қилади. Бундайларни умуман йўқ, китоб ўқиб олим бўлдими, демак у яхши инсон деган хулоса бирёқлама қараш бўлиб қолади.
Бу худди охирги пайтларда олғирлик, юлғичлик нормал ҳолат бўлиб бораётгандек, оддий нарсага айланиб қолмаслиги керак.
Кўча-кўйда кўп эшитаман, икки киши суҳбатлашиб, бир-бирининг касбини, ишини, оладиган маошини суриштиради. Кетидан "левасиям" борми, деб сўраб қўяди. Буни шунчалик хотиржам сўрайдики, худди "лева" қилиш, пора олиш, таъмагирлик қилиш, бировнинг ҳақини ейиш нафақат жиноят, балки оғир гуноҳ эканлигини билмайдигандек. Мактабдаги қаровул, қурилиш учун келтирилган материалларни кечаси ўғирлаб, пулласа, ғалла қабул қилиш пунктидагилар буғдойни қоплаб уйига ташиса эшитганлар уларни койиш ўрнига "Шу бола ўзи ёшлигидан жуда ичидан пишганийди-да" деб мақтаб қўядиган бўп қолди...
Худди шундай обрўли олим нима қилса - яхшими-ёмонми, қўллаш керак, у бир нарсани билмаса қилмайди, ундан ибрат олиш керак деган хулоса чиқмаслиги керак бизда. Мен манашу жиҳатни ҳазм қила олмайман.

Shomurodov Shohruh
04.06.2009, 23:23
Лекин ўша назарияни амалиётда ёвуз мақсадда ишлатадиган "амалиётчилар" орасидаям илмли шахслар, олимлар қўли борлигини таъкидламоқчиман холос. Бирор кашфиётчи оламшумул янгилик қилгани билан уни шунчаки ўқимишсиз одам қуролга айлантира олмайди.
Бу ердаги укимишли-укимишсизлик каби белгилар нисбий: атом бомбасини ракетага жойлаб учирувчилар (операторлар, инженерлар ва бошка персонал) XX асрда физикани янги чуккига олиб чиккан дахоларнинг олдида айнан укимишсиздир (Р.Фейнманн, Гейзенберг, М.Планк, Н.Бор, математиклардан фон Нейманн ва бошкалар; куйидаги руйхатдаги кишилардан уч киши Лос Амосда атом бомбасини назариясини яратишда ишлашган. Яратишда ракетани куриш эмас, балки ядро парчаланиш жараёнини урганиш назарда тутилаяпти). Шу олимларнинг мехнати туфайли шунака кийин бир курол харбийлар учун нисбатан осон булиб колди. Нишонга ол, бос. Умуман куроллар тугрисида узи алохида мавзу очиш мумкин, чунки куролсиз узи булмайди, курол булмаса оддий халкни нима билан химоя килиш мумкин? Уша учун бахсда бошка кирраларни курсак:
- Сиз айтиб утган космос: хаво учирилган хар бир сунъий йулдош узининг аник бир орбитаси буйлаб харакат килиши керак. Учираятган пайтда инженерлар шуни хисобга олишади. Ишдан чикиш холлари купинча ташки таъсир ёки асбобнинг узидаги камчиликлар билан купинча боглик булади (хозирги кунда айнан шу йулдошлар туфайли картографист, геодезистларнинг иши анча енгиллашди)


Бир тоифа олимлар борки, улар бошлаган ишлари кўпчиликка зарари тегишини билсалар ҳам тўхташга ҳаракат қилмайди. Уларнинг онгини шуҳрат ва моддий рағбат қамраб олади ва кўзини кўр қилади. Бундайларни умуман йўқ, китоб ўқиб олим бўлдими, демак у яхши инсон деган хулоса бирёқлама қараш бўлиб қолади.
Бундай кишилар агар олим булмаган такдирда хам, демак бировга барибир зарар етказарди демак. Бу ерда уни айнан олимлик шунга олиб келди дейиш тугри эмас. Мен учун олим одам фанда олим, обруъли. Хаётда эса бошкалар каби инсон, айбсиз парвардигор.
Умуман олганда янги гоянинг урнатилиши жуда хам кийин, баъзан уша гоя авторининг улимидан кейин хам булиши мумкин. Бир домламиз айтар эди: "Янги гоя эскисининг тарафдорлари улимидан кейин келади" деб. Негадир тугри фикрлар, гоялар купинча оёкости булади, уни урнига охири уйланмаган планлар, ечимлар инобатга олинади...




Худди шундай обрўли олим нима қилса - яхшими-ёмонми, қўллаш керак, у бир нарсани билмаса қилмайди, ундан ибрат олиш керак деган хулоса чиқмаслиги керак бизда. Мен манашу жиҳатни ҳазм қила олмайман.
Инсон хаётига хавф етказиши мумкин булган хар кандай янгилик, кашфиёт албатта давлат кузатувида булади ёки уша давлат тегишли идоралари томонидан буюртирилган булади. "17 мгновений весны"да Рунге исмли физикнинг кийнаш жараёни бор. Мана шунака холатларда хаммага хам жон азиз, ишлашга мажбур булади.
Яна айтган фикримни кайтарман: Обрули олим одамнинг фикри мен учун факатгина уша фан тугрисида айтилганда эътиборли, асосий бир йуналиш сифатида булади. Колган холларда эса у хам оддий инсон.

Lutfillo Tursunov
27.06.2009, 21:39
Бу ердаги укимишли-укимишсизлик каби белгилар нисбий: атом бомбасини ракетага жойлаб учирувчилар (операторлар, инженерлар ва бошка персонал) XX асрда физикани янги чуккига олиб чиккан дахоларнинг олдида айнан укимишсиздир (Р.Фейнманн, Гейзенберг, М.Планк, Н.Бор, математиклардан фон Нейманн ва бошкалар;
Мавзу бироз тўхтаб қолди. Лекин давом эттиришга арзийдиган мавзу... Демак, фақатгина генийларни олим деб ҳисоблайсиз. Албатта, дунёда ўқимишли кишилар жуда кўп, генийлар эса саноқли. Мен генийларнинг қилган кашфиётларига қарши фикр билдира олмайман, чунки уларнинг саъй-ҳаракатлари сабаб бугунги фаровон турмуш шароитларида яшаяпмиз. Лекин шу кашфиётлардан фақат яхшилик учун фойдаланилмаяптику. Бизнинг баҳсимизни келтириб чиқарган нарса ҳам айнан шу. Мавзунинг номига эътибор беринг: Олимлар саъй-ҳаракати: яхшилик ёхуд ёвузлик сари. Олимлар томонидан қилинаётган кашфиётлар қайси мақсадда фойдаланилаётгани муҳимроқ эмасми? Нима учун бир кашфиётнинг фойдали жиҳатларини аниқ билиб турамизу, ундан ғаразли йўлларда фойдаланиш чораларини қидирамиз...
Келинг, бу топик остида оламшумул янгиликлар қилган олимлар, уларнинг ғаройиб ишлари ҳақида ва бу кашфиётлардан қандай мақсадлар йўлида фойдаланмоқчи бўлаётганлари ва фойдаланаётганлари ҳақида маълумотлар қолдирсак. Бу форум ўқувчилари учун қизиқ бўларди. Мен бошлаб бера қоламан.

НИКОЛА ТЕСЛА - АҚЛДАН ОЗГАН ПРОФЕССОР ПРОТАТИПИ... АСЛИДАЧИ?

Унинг атрофида яшаганлар кўз ўнгида дунё эртаклар оламига айланар эди. Оддий капалаклар ёрқин чироқчалар тусини олар, жомадонлар ичидан шарли чақмоқлар олиниб меҳмонхоналарни ёритиш учун ишлатиларди... Некола Тесла – ХХ асрнинг барча кашфиётларини олдиндан айта олган инсон. Унинг илмий тажрибалари ҳар доим яхшилик ва ёвузлик чегараси мувозанатини сақлаб турарди. Тунгусс метеоритининг қулаши, Ню-Йоркдаги зилзила, бир зумда бутунбошли армияни йўқ қилиб юбора олиши мумкин бўлган даҳшатли қуролнинг қўлланилиши – Никола Тесланинг тажрибалари рўйхатида тилга олинади. Айнан у кўплаб фантаст-ёзувчилар учун ихтироси бутун дунёни йўқ қилиб юбориши мумкин бўлган ақлдан озган профессор тўғрисидаги асарларига протатип вазифасини ўтаган. Аслини олганда эса у қандай инсон бўлганини – яхшими, ёмонми кўпчилик билмайди. У ғаройиб одам бўлгани эса аниқ.
(давоми бор.)