Дилда дардинг бўлмаса...

[AbuMuslim]

Яшириш на ҳожат, кейинги йилларда "роман", "қисса" ва "ҳикоя" деганлари "болалаб" кетди. Қай бир газета ё журнални очиб қараманг, бирон янги асарга кўзингиз тушади. Аммо, нимаям дейсиз... кўполроқ қилиб айтганда, сон кўпу, сифат йўқ... Энг ачинарлиси, уларда оддий инсоний дард етишмайди. Театрлардаги спектаклларимиз, киноларимиз ҳам шунақа. Қа-чон қараманг, оилавий машмашалар, эр-хотин, қайнона-келин ўртасидаги можаролардан иборат майда ва бачкана гаплар. Муаллифлари хафа бўлишмасин-у, бу хил "асар"ларнинг аксарияти эсда қолмайди, бугун ўқиладими, томоша қилинадими ё йўқми, эртасигаёқ унутилади кетади... (с) Эркин Усмон

Нега? Нима учун шундай бўлиб қолди?

[JUS]

Нега? Нима учун шундай бўлиб қолди?

Супер танқидчининг йўқлигидан.

[Alisher Asror]

Нега? Нима учун шундай бўлиб қолди?

1.Bir paytlar (1990 yillarning boshlarida) sifatsiz Xitoy mollari yurtimizni bosib ketgan edi. Davlat tamonidan bu holatga chek qo`yilishi , bozordagi mollarning sifatini oshishiga olib keldi.

2.Bozor shundayki qanday istemolchi bo`lsa shunday tovar keltirishadi, istemolchiga moslashiladi.

[Gulchehra Ibragimova]

Дилда дардинг бўлмаса...

Адашмасам, Машрабнинг сатрларидан эди шекилли? "Дилда дардинг бўлмаса, сардафтаримни (баъзи манбаларда дардисоримни) ковлама" дейилган. Яхши мавзу бошлабсиз, "Нега"?, "Нима учун?", "Нима сабабдан?" каби жавобсиз саволларга дилинг тўлганда.."бир дардлашгани" ... Табриклайман!

[Tulqin Eshbekov]

эр-хотин

Менга баъзи саҳналарда хотинларнинг ўз эрига "ака" деб мурожаат қилиши жуда ғалати туюлади. Унга жавобан эри нима дейиши керак? "Ака" деганларга "синглим" деб жавоб бериши мумкинми? Йўқми? У ҳолда эрини ҳам "ака" демасин-да. Кумуш ё Зайнаб Отабекка "ака" демаган-ку! Хўш, бунга сиз нима дейсиз, зукко форумдош?

[dimu82]

эр-хотин

Менга баъзи саҳналарда хотинларнинг ўз эрига "ака" деб мурожаат қилиши жуда ғалати туюлади. Унга жавобан эри нима дейиши керак? "Ака" деганларга "синглим" деб жавоб бериши мумкинми? Йўқми? У ҳолда эрини ҳам "ака" демасин-да. Кумуш ё Зайнаб Отабекка "ака" демаган-ку! Хўш, бунга сиз нима дейсиз, зукко форумдош?



Нафакат баъзи сахналарда хаётда хам шундай дейиш кон-конига сингиб кетган. Лекин бундай чакириш ута мантиксиз. Рости узимни аёлимга хам шундай дейишни бас килгин деб куп айтаман. Бу урф-одат сингиб кетганлиги учун буни йукотиш бирмунча мушкул кечиши мумкин. Аёлларимиз эрларини "бегим", "дадаси" деб чакирилишлари максадга мувофикрок.

[AbuMuslim]

У ҳолда эрини ҳам "ака" демасин-да. Кумуш ё Зайнаб Отабекка "ака" демаган-ку! Хўш, бунга сиз нима дейсиз, зукко форумдош?

dimu82 айтмоқчи "ака" деб чақириш бизларда урфга айланган... яъни аҳли эрини "ака" деб чақириши туғишган "ака-ука" маъносида эмас, балки ўзидан "катта"га бўлган хурмат оҳангидаги мурожатидир.... бундай чақириш зарар бўлмаса керак...
аммо менга кўра хотини эрини исми билан чақиргани мақул :biggrin: (ёки куняси билан...)

[AbuMuslim]

Супер танқидчининг йўқлигидан.

Тушунмадим... Адабиёт ва саънат оламида танқид йўқ демоқчимисиз....

[AbuMuslim]

Киноларимиз ҳам мақтайдиган даражада эмас, ҳолбуки сўнги вақтларда "пачкалаб" кинолар чиқмоқда... аммо пичоққа илинадигани йўқ ҳисоб...

мисол учун сўнги ўн йил ичида туширилган киноларимизда ҳаммани қойил қолдирадиган спец эффект ишлатилганми... шаҳарда машиналар пойгаси, сув остида, поезд устида олишувлар, катта шаҳарларнинг қамал қилиниши, деворларидаги шаҳар мудофаси... аждарҳо билан олушувлар... ва бошқа шунга ўхшаш лавҳалар борми?

[Bekmirzo]

мисол учун сўнги ўн йил ичида туширилган киноларимизда ҳаммани қойил қолдирадиган спец эффект ишлатилганми... Albatta bor. Bo'lganda ham, dahshatidan bor :)
"Dilxiroj" filmini eslaysizmi? Filmda bosh qahramonni bolakayligida sunnat qilishayotgan paytda uning ishtonidan bulbulcha uchib chiqadi. Ana sizga spets-effekt! :) ;)

[Tulqin Eshbekov]

мушкул

Дилдаги дардга малҳам топиш мумкин, бироқ, у ўчмас гардга айланмаса, дейман-да. Ҳар қандай мушкул ишнинг ҳам уддасидан чиқса бўлади-ку. Айнан шу масалада маърифий тарғиботни давом эттиравериш зарур, деб ҳисоблайман.

[JUS]

Тушунмадим...

Наҳотки "супер" сўзини тушунмайсиз? :(

[AbuMuslim]

Яшириш на ҳожат, кейинги йилларда "роман", "қисса" ва "ҳикоя" деганлари "болалаб" кетди. Қай бир газета ё журнални очиб қараманг, бирон янги асарга кўзингиз тушади. Аммо, нимаям дейсиз... кўполроқ қилиб айтганда, сон кўпу, сифат йўқ... Энг ачинарлиси, уларда оддий инсоний дард етишмайди. Театрлардаги спектаклларимиз, киноларимиз ҳам шунақа. Қа-чон қараманг, оилавий машмашалар, эр-хотин, қайнона-келин ўртасидаги можаролардан иборат майда ва бачкана гаплар. Муаллифлари хафа бўлишмасин-у, бу хил "асар"ларнинг аксарияти эсда қолмайди, бугун ўқиладими, томоша қилинадими ё йўқми, эртасигаёқ унутилади кетади... (с) Эркин Усмон

Абу Муслим, умуман олганда юрагида дарди бўлмаганлар қалам тебратишини бир тамондан тушунса бўлади... яъни бу ҳам ижоднинг аниқроғи бизнеснинг бир тури бўлса керак... ёки пули ошиб-тошиб бораётганларга, шуҳрат керак бўлиб қолгандирда десак ҳам бўлади... аммо бизга керакми шу? Маънавиятимиз шулар биланми бойиб боради...

[Mahmud Jurat]

аммо бизга керакми шу? Маънавиятимиз шулар биланми бойиб боради...
Марҳамат, бошқасини ёзиб кўришсин. Балки омади чопар

[Masud Mahsudov]

Яшириш на ҳожат, кейинги йилларда "роман", "қисса" ва "ҳикоя" деганлари "болалаб" кетди. Қай бир газета ё журнални очиб қараманг, бирон янги асарга кўзингиз тушади. Аммо, нимаям дейсиз... кўполроқ қилиб айтганда, сон кўпу, сифат йўқ... Энг ачинарлиси, уларда оддий инсоний дард етишмайди. Театрлардаги спектаклларимиз, киноларимиз ҳам шунақа. Қа-чон қараманг, оилавий машмашалар, эр-хотин, қайнона-келин ўртасидаги можаролардан иборат майда ва бачкана гаплар. Муаллифлари хафа бўлишмасин-у, бу хил "асар"ларнинг аксарияти эсда қолмайди, бугун ўқиладими, томоша қилинадими ё йўқми, эртасигаёқ унутилади кетади... (с) Эркин Усмон

Абу Муслим, умуман олганда юрагида дарди бўлмаганлар қалам тебратишини бир тамондан тушунса бўлади... яъни бу ҳам ижоднинг аниқроғи бизнеснинг бир тури бўлса керак... ёки пули ошиб-тошиб бораётганларга, шуҳрат керак бўлиб қолгандирда десак ҳам бўлади... аммо бизга керакми шу? Маънавиятимиз шулар биланми бойиб боради...

Akam, o'zingiz bilan suhbatlashayapsizmi? :)

[AbuMuslim]

Akam, o'zingiz bilan suhbatlashayapsizmi?

Дардлашадиган дардкаш топилмаганидан кейин ўзимга ўзим гапираманде...
(яъни юқоридаги пост монолог эди)

[Tulqin Eshbekov]

юрагида дарди бўлмаганлар

Шу мавзуга оид бир нечта қўшиқлар беихтиёр қулоқларим остида жаранглагандек бўлди:

"Қулоқ солиб эшит мани дардимни,
Бу кунимдан баттар бўлдим дардингдан..."

"Дардсиз, бедардларни кўргали йўқ тоқатим..."

"Дардим сиғмас дунёга, сиғмай қолдим ўзим ҳам..."

[AbuMuslim]

умуман олганда юрагида дарди бўлмаганлар қалам тебратишини бир тамондан тушунса бўлади... яъни бу ҳам ижоднинг аниқроғи бизнеснинг бир тури бўлса керак... ёки пули ошиб-тошиб бораётганларга, шуҳрат керак бўлиб қолгандирда десак ҳам бўлади...

Бу гўёки ҳамма ижодкорлар "дардсиз" бўлиб қолди, дейилган тошнинг уларга қараб отилгани эмас... йўқ, йўқ... балки биз ҳали "дардли" асарларга ҳақли эмасдирмиз, шунга ижод аҳли сукунат бўстонида ором олаётгандирлар...

Қўшиқларимиз ҳам, киноларимиз ҳам, адабиёт-у саънатимиз ҳам "шедевр" асарларга, "шедевр" ғояларга, "шедевр" қарашларга мухтож... буни деярли ҳамма тушуниб турибди... гўё
фақат соҳта асарларни шедевр даражасига олиб чиқилишга уринишлар... кузатувчини бироз хафа қилади халос...

[Tulqin Eshbekov]

ижодкорлар "дардсиз" бўлиб қолди

Бундай бўлиши мумкин эмас. Айтайлик, муҳаббат дардининг поёни йўқ! Юртимизга, маънавиятимизга четдан "ахборот хуружи" қилаётганларни эса - дард устига чипқон ҳам дейиш мумкин. Фақат, уларни ҳис қила олган ижодкор - ҳақиқий ижодкордир.

[AbuMuslim]

Юртимизга, маънавиятимизга четдан "ахборот хуружи" қилаётганларни эса - дард устига чипқон ҳам дейиш мумкин.

Албатта, хуруж дойим бўлган ва кейин ҳам бўлади... Бу эски дунё ўзи шундай кимдир кимни босиб олмоқчи бўлади, қандай яшашни ўргатмоқчи бўлади, нималар ҳақида ўйлашимизни бошқармоқчи бўладилар... нималарни киймоқ лозим, нималарни танаввул қилиш шартлигини ҳам ўргатишмоқчи бўлади... шу хуружларга жавоб бера олмай қолишлик эса ёки хуружларга бепарволик "дардсизлик" аломати бўлса керак...

Айтайлик, муҳаббат дардининг поёни йўқ!Муҳаббат дарди ҳам ҳар кимда ҳар хил кечади... дейлик кимдир ватани, миллати, дини учун жонини фидо қилади... кимдир эса сотқин бўлади... сотқин ҳам манфур ишдан жирканиб эмас балки ишини "муҳаббат" ила адо қилади... яъни қилган иши ўзига чиройлик кўринади... (Чўлпон, Қодирий ва шунга ўхшаш фидойиларни қурбон қилган хоинларнинг кирдикорларини вақт аниқ кўрсатиб берди...)

[Hero]

“Ko’z yoshi” qoyasi

Burchmalladan yuqorilab Ko’ksuv daryosi vohasi sari borilsa, Ko’z yoshi qoyasiga duch kelamiz. Qoyadan hamisha suv tomchilab oqib tushib turadi.
Daqqiyunus zamonida Ko’ksuv tog’alarida bir boy yashagan ekan. U befarzand ekan. Ko’p yillar o’tib xotini bir kuni xomilador bo’lib qolibdi. Oy o’tib, kun o’tib xotinining oy kuni yetib, bir suqsurday o’g’il tug’ibdi. Dunyoga kelgan bolani doya xotinlar qo’lga olib ko’rib barining aqli boshidan uchib, ba’zilarining labiga uchuqlar toshib qolibdi. Chunki haligi chaqaloq odam bo’lib odamga o’xshamas, maxluq bo’lib maxluqqa o’xshamasmish. Uning na boshi, na qo’l-oyog’i bor ekan, bamisoli suv solingan meshga o’xsharmish. Bolaning faqat emishu yig’lashdan bo’lak peshasi yo’q ekan. Er-xotin har kuni tangriga nola qilib, bolasiga rahm qilishini so’rab, iltijo qilisharkan. Ammo bola sira o’zgarmas, o’sha-o’shaligicha qolaveribdi, o’smabdiyam, odam qiyofasiga kirmabdiyam. Bolasining baribir tuzalmasligiga ko’zi yetgan ota va ona bu dardi bedavodan qutulish chorasini izlay boshlashibdi. Bir kuni Ko’ksuv daryosiga tashlab kelishibdi.
Ota-ona qishlog’iga qaytar-qaytmas haligi bola toshga aylanib qolibdi. Uyiga qaytib kelgan ona sho’rlik baribir bolasiga ichi achishib o’sha zahotiyoq iziga qaytib borib qarasa, bolasi toshga aylanib qolganmish. Ona faryod solib toshga qarab yugurgan ekan, tosh ichidan judayam chiroyli bir bola chiqibdi. Ona xursandligidan ko’zidan o’t chaqnab, bolasi sari talpinibdi. Ammo haligi bola jilmayib, onasiga tomon bir talpinibdi-yu, keyin shartta burilib yon tomondagi g’orga kirib ketibdi.
Ona bechora – zora bolam chiqib qolsa, bir nazar ko’rsam deb g’or og’zida mukka tushib, bir necha kun kecha demay, kunduz demay poylab yotibdi. Bolasining dardida faryod chekib, zor-zor yig’labdi. Ammo boladan darak bo’lmabdi. Mushtipar onaizorning ahvolini ko’rgan butun borliq unga achinib, faryodiga sherik bo’libdi, qushlar ham motamsaro sayrab, onaning iztirobiga hamdard bo’lishibdi, qoyatoshlar o’zining metindek bag’ridan suv chiqarib bamisoli shashqator ko’z yoshi to’kibdi. Xullas, bola qaytib g’or og’zidan chiqmabdi, ona yig’lab – yig’lab, ayriliqqa bardosh berolmay, shu g’or oldida jon beribdi. Bu voqealarning shohidi bo’lgan qoya tosh haligacha ko’z yoshini tiyolmas emish. Bu qoyaning Ko’z yoshi deb atalishining boisi ham shunda ekan.



(Foydalanilgan adabiyot: “Ipak yo’li afsonalari”.

[Mahmud Jurat]

Нигора Умаровага эътирозлар:
Lev Tolstoyning "Anna Karenina" asari bilan tanishmagan adabiyotchi yoki jahon adabiyotini mukammal bilmagan adabiyotshunos o'zini mukammal adabiyotshunos deya olmaydi. Birinchidan, "Hikmatli so'zlar" mavzusidan tashqariga chiqqansiz. Ikkinchidan, Uchirma, kesatiq gaplaringizni bu yerda yozmang. Uchinchidan, forum qonun-qoidalariga amal qilsangiz olam guliston bo'ladi. To'rtinchidan, internet maydoni sizga safsata sotadigan joy emas. Forumimizda shu paytgacha ma'nili xabarlar qoldirilayotgan edi. Hech kim hech qanday -izmlarga qarab ketayotganligi yo'q.
кадимизмга (буни тушунмадим)бориб колмасак (хайриятки калмасак эма) булгани (бўлганидан балки булгани яхшироқдир) тугилмади.

Нигора Умаровага
Анна Каренина ўзи билан ўзи овора бўлиб турсин. Аммо ушбу фикрларни сизга, Нигорахон, ёзишга ҳар ҳолда эҳтиёж бор. Жаҳонда А. Каренинани билмаган адабиётчи ва жаҳон адабиётини мукаммал билиш у ёқда турсин, ҳатто айтайлик эвенклар, тува, гагаузлар ва бошқа шунга ўхшаш кўплаб халқлар адабиётини умуман билмаган адабиётшунослар ҳам бор. Шу жумладан, мисол келтирадиган бўлсам, Белинскийнинг (ўша пайтда ҳатто бир давлат вакиллари бўлишига қарамасдан) ўзбеклар адабиётини бутунлай билмаганлиги ва унинг Ўрта Осиё халқларига нисбатан бутун салбий, ҳатто ўта миллатчи шовинистларча фикрда бўлганлигини таъкидлаб ўтишим мумкин. Бу билан на ўша адабиётшунос ва на ўша адабиёт ўзгариб қолмайди. Бу деган сўз, илм уммони чексиз ва биз ҳар биримиз унда ўз билимимизни ҳамма ҳолда ҳам нисбий баҳолашимиз керак.
Энди “Ҳикматли сўзлар” доирасида мен айтиб ўтган фикр юзасидан эътирозингизни қабул қиламан ва шу жойнинг ўзида қабул қилмайман ҳам. Сабаби, “Олдига келганни емак,....оғзига келганни демак”, аммо, “гап келганда ...аяма”.
Форумда суҳбат кетаяпти, демак, бу жойда сиз айтгандай, “учириқ”, “қочириқ”лар ўз ўрнида ишлатилади ва сизнинг “Бу жойда ёзманг” деган амрингиз менимча, ўта юмшоқ қилиб айтганда ҳам, ўринсиз. Суҳбатда ким нимадан фойдаланиши унинг ўз фикри, қуввайи ҳофизаси ва маҳоратига боғлиқ. Сизнинг амрингиздан эса ўтган асрдаги газеталарда бўладиган бир лавозимнинг “ҳиди” келиб турипти. Ёки фақат кимларгадир яхши кўринмоқчисиз. Айтишим мумкин, журналистнинг ўз фикри, ўз позицияси бўлмаса у албатта кимларнингдир қўлида ўйинчоққа айланади.
Эътирозингизнинг учинчи бандига шундай жавоб беришим мумкин: Форум қоидаларидан чиқмадим чоғи, агар чиққан бўлсам ёзганларимни ўчириб ташлар ва мени форум аъзолигидан ҳам маҳрум қилган бўлар эдингиз. Бу ҳолат эътирозларнгизнинг важоҳатидан кўриниб турипти. Аммо бир нарсани унутмангки, мени интернетга чиқиш имкониятидан қонунлар доирасидагина чиқаришингиз мумкин. Бу ҳам фақатгина суд ҳукми билан.

[Mahmud Jurat]

[
давоми: Мана энди масаланинг энг нозик, қалтис, муҳим жойига келдик. Сизнинг “internet maydoni sizga safsata sotadigan joy emas” деган сўзларингиз. Биринчидан, ўзингиз билмаган кишини “сафсата сотаяпсиз” дейиш уни ҳақорат қилиш. Демак ҳақорат кечирилмайди ёки кечириш учун алоҳида сабаб бўлиши керак. Иккинчидан, сизнинг интернет ҳақидаги фикрларингиз ҳали унчалик кенгга ўхшамайди. Бундай дейишимга сабаб, мен сизнинг интернет ҳақидаги фикрларингизни бошқа жойларда ҳам ўқидим ва унчалик қўшилолмайман.
Жаҳон халқлари ўтган асрнинг етмишинчи йилларидан бери интернетдан фойдаланиб келаяпти ва бу йўналишда уларда тажриба катта. Биз ва бизга ўхшашлар, аниқроғи сиз ва сизга ўхшашлар ҳали ҳамон интернету қўл телефоннинг зарари ҳақида оғиз кўпиртириб мулоҳаза юритиб велосипедни қайтадан ихтиро қилмоқчи бўласизлар. Лўнда қилиб айтганда ғилдирак анча илгари ихтиро қилинган, унинг моддий, маънавий, ҳарбий ва бошқа фойда, зарарлари ҳақида алоҳида тортишмасдан бошқаларнинг тажрибасини ўзлаштириш керак, холос.
“Forumimizda shu paytgacha...” , ҳа, яхши гаплар кўп. Аммо улар қай тилда ва қай йўсинда айтилаяпти. Бу айтилган ва қолдирилган “маънили гаплар”га ёшларнинг муносабати қандай, қизиқиб кўрганмисиз. Эътибор берган бўлсангиз умуман муносабат йўқ. Бу саҳифаларга бирон ўқувчи чиқиб муносабат билдирганини кўрмаяпман.
(Агар улардан сўраганингизда ҳам шарқона қилиб сизни ва “сизнинг” форумингизни бўрттириб мақташади. Буни мен психолог сифатида сизга аниқ айтишими мумкин. Психологлар сўровларда валидность, лигитимность, презентативность ва бошқа шунга ўхшаш ҳолатларни ҳам ҳисобга олинг дейишади. Сиз ҳам буларни унутмасангиз яхши бўлар эди. Ахир биз ҳаммамиз яхшиликга интилаяпмиз.)
Сабаби, “ботқоқдан балиқ чиқмас”лигига ёшларининг кўзи аллақачон кўникиб бўлган. Ёшлар биз катталар ўйлагандан анча ақллироқ, буни биз катталар унутамиз, унутмаган ҳолларда инкор қиламиз, холос.
“Измларга кетаётганимиз йўқ”, дебсиз. Бундан менинг қанчалик хурсанд бўлганимни билсангиз эди. Аммо бир масала бор, агарда биз ўша измлар устида аллақачон ўтирган бўлсакчи. Унда аҳволимизни қандай баҳолаган бўлар эдингиз.
Сизнинг на ёшингиз ва на мутахассислигингизни билмайман. Интернет ўзи шунақа нарса. Интернетнинг айнан мана шу томонларига таяниб мен “Интернет келин” деган саҳна асари ҳам ёзганман.
Бугунги кундаги мавжуд ва киритилаётган имломизнинг камчиликлари интернетимиз ва форумимиздаги кўпчилик хато ва камчиликларнинг сабаби эканлигини билсангиз керак. Биз ўта томири кучли халқмиз. Араб имлосигача бўлган мингйиллик имлоларимизни ўта кўпчилик ҳатто билмайди. Биз учун, айниқса диндорларимиз учун ҳамма нарса гўёки араблардан бошлангандай. Кечагина болаларимизга Фрунзе, Октябр исмларини бера бошлаган эдик. Шунга ўхшаш, биз учун босқинчи бўлган Або Муслимлар ҳали ҳамон орамизда бор. Не алам билан яқинда билдим, ўзбекларимизнинг орасида ҳатто Қутайба деган исм бор экан. Ҳа, майли, булар кўплар учун майда масалалар. Аммо мен психолог бўлганим учун куюнаман, чунки ёшларнинг руҳига бу ”майда” хато камчиликлар кириб улгурган. Бу аҳолимиз орасидаги “майлиларни” энди ва келгусида куч билан ҳам чиқариш ўта қийин бўлади. Чунки тарбия осон, аммо қайта тарбия жуда мушкул муаммо. Ҳиндларда яхшигина бир мақол бош: “Шамол эксанг бўрон ўрасан” деган.
Мавжуд кирил ва лотин имлоларидаги камчиликларимизга ажойиб мисоллар келтирса бўлади. Кирилга алоқадор мисоллар келтирмайин, чунки унга ўз вақтида ўзбекнинг академик шоири Ғ. Ғулом яхшигина мисол келтириб кетган. Ҳозиргача жон бермаётган имлога келсак, охир оқибат унутармиз уни ҳам. Аммо интернетда ҳар куни ўтиб турган “Хар” билан “Ҳар”, лотиндаги “qo*r” билан “qor”ларга ўхшаш ва бошқа ўта қалтис мисоллар излаб юриш шарт эмас. Форумни очиб ҳар куни ўзингиз кўриб турасиз. Баъзи ёзганларингизни кўриб куюнчак инсон экан, деб фахрланиб ҳам қўяман ўзимча. Қани эди ҳаммамиз ҳам бирданига куюнчакга айлансакда бугунги кундаги кўплаб хато ва камчиликларимизни суриб ташқарига чиқариб ташласак. Шунда бизнинг устимиздан кулувчилар ва бизни камситувчилар камаярмиди. Ҳозирча оғзига кучи етмаганлар нималар демаяпти.
Алп эр Тўнгганинг сўзларини эслаб қоламан: “Ортимдан келаётган шаданитлар......” омон бўлинглар.

[albatros]

Муаллифлари хафа бўлишмасин-у, бу хил "асар"ларнинг аксарияти эсда қолмайди, бугун ўқиладими, томоша қилинадими ё йўқми, эртасигаёқ унутилади кетади... (с) Эркин Усмон

Нега? Нима учун шундай бўлиб қолди?

Bunday holatlarni bartaraf etish uchun avvalo ijod ahli o'zgalar asarlarini emas, o'zining asarini tanqid qilib ko'rish kerak, yanikim o'zining yaratayotgan asarlarini ham kamchiliklarini ko'ra bilish kerak.Ana shunda bu kabi illatlar biroz bo'lsada kamayadi, menimcha.

[Hero]

Муаллифлари хафа бўлишмасин-у, бу хил "асар"ларнинг аксарияти эсда қолмайди, бугун ўқиладими, томоша қилинадими ё йўқми, эртасигаёқ унутилади кетади... (с) Эркин Усмон

Нега? Нима учун шундай бўлиб қолди?

Agar ijod ahli o'zgalar asarlarini tanqid qilmasa o'sha asar muallifi o'zining kamchiliklar qanday biladi to'g'rimi

[AbuMuslim]

...Йигирманчи йилларда соҳибжамол қизнинг қандайдир чолгами, бойгами, «ёт унсур»гами тегиб қўйганидан ўкиниш, келинчакни бул эрдан айнитиш, ёвуз чангалдан қутқариш, озод турмуш фаолига айлантиришга ҳаракат тасвири сиёсий поэтик мажбурият тусини олди...

http://www.e-adabiyot.uz/adabiyotshunoslik/adabiy-suhbatlar/543-oshiqona-muhabbat-botil-muhabbat.html

[AbuMuslim]

Agar ijod ahli o'zgalar asarlarini tanqid qilmasa o'sha asar muallifi o'zining kamchiliklar qanday biladi to'g'rimi

Албатта танқидга кенг йўл очилиши керак... (Аслида танқидчиликка кенг йўл очилган бўлсада, танқидчилар журъатига йўл ёпиқдек... бу ёғи ўзбекчилик бўлса керак... )

[Hero]

Agar ijod ahli o'zgalar asarlarini tanqid qilmasa o'sha asar muallifi o'zining kamchiliklar qanday biladi to'g'rimi

Албатта танқидга кенг йўл очилиши керак... (Аслида танқидчиликка кенг йўл очилган бўлсада, танқидчилар журъатига йўл ёпиқдек... бу ёғи ўзбекчилик бўлса керак... )

Tanqidchilarga yo'l ochiq bu faqat insonlarning fikrini yuzaga chiqarish kerak. Bu uchun jarat degan qobiliyat kerak

[Mahmud Jurat]

jarat
Ўзбек тилида жарат деган сўз йўқ, агар шева вариантини кўзда тутмаган бўлсангиз.

[Alisher Asror]

Ўзбек тилида жарат деган сўз йўқ, агар шева вариантини кўзда тутмаган бўлсангиз.

Menimcha JASORAT demoqchi bo`lgan.

[Hero]

jarat
Ўзбек тилида жарат деган сўз йўқ, агар шева вариантини кўзда тутмаган бўлсангиз.

Xa JASORAT SO'ZI Raxmat bundan keyin sal e'tiborliroq bo'laman kichirasi siz bir tug'ilgan yilizga qarang sal hatochilik o'tibdi.

[мафтун]

ТАНКИДЧИЛИК эмас, аслида АДАБИЁТШУНОСЛИК деса, тугри булади менимча. чунки бадиий асарлар тахлил килинади бу фанда.

[мафтун]

бугунги адабиётшуносларга жасорат эмас, журъат кифоя. ХХ асрда, яъни истиклолгача адабиётшунослик балки жасорат талаб килгандир. килгандаям, АБДУЛЛА КАХХОР, ОЗОД ШАРОФИДДИНОВ каби КАХРАМОНЛАР бор эди. хозирги танкидчилар куштирнокка тушди - "танкидчилар" - мадхиябозларга айланди десам хам хаким кетмаса керак. кайси асарга билдирилган такризларига караманг, "осмондан" келишади. ичига кирсангиз -- гиж-гиж сув. хайрон коладиган жойи йук, менимча, журналистларга ухшаб, танкидчилар хам тижоратга утишди шекелли. (виждонли адабиётшунос домлалардан узрим бор албатта). пулини туласангиз мактовлар кетма кетлиги....... булмаса, хозирги газета-журналлар, яна босмахоналар урчиган хозирги замонда ёмон асарлар битилмаяптими?! (риторик).
ёш каламкашларни мактаб, алдаб-сулдаб, шишириб, пулини олиб (энг асосий нукта хам шу асли) китобига хавойи сузлар билан "ок йул" тилаб, босиб бераётган ........лар (уларни нима деб аташга хайронман) адабиётимиз чинорига тушган куртлар булса керак.

[мафтун]

Нокамтарлик булсаям айтай, мен хам шеър ёзаман, баъзилардан мактов хам эшитаман, аммо китоб холида чикаришга журъат тополганим йук хали. кадрдонимиз давронбек шеърларимни маъкул куриб, ziyouz.com сайтига жойлаган. балки вактингиз булса, кириб курарсиз..... фикрларингиздан, агарчи танкидий булсаям, мамнун булардим.....
http://www.ziyouz.com/index.php?option=com_content&task=view&id=448&Itemid=49

[pipicron]

Яшириш на ҳожат, кейинги йилларда "роман", "қисса" ва "ҳикоя" деганлари "болалаб" кетди. Қай бир газета ё журнални очиб қараманг, бирон янги асарга кўзингиз тушади. Аммо, нимаям дейсиз... кўполроқ қилиб айтганда, сон кўпу, сифат йўқ... Энг ачинарлиси, уларда оддий инсоний дард етишмайди. Театрлардаги спектаклларимиз, киноларимиз ҳам шунақа. Қа-чон қараманг, оилавий машмашалар, эр-хотин, қайнона-келин ўртасидаги можаролардан иборат майда ва бачкана гаплар. Муаллифлари хафа бўлишмасин-у, бу хил "асар"ларнинг аксарияти эсда қолмайди, бугун ўқиладими, томоша қилинадими ё йўқми, эртасигаёқ унутилади кетади... (с) Эркин Усмон

Нега? Нима учун шундай бўлиб қолди?

Assalom alaykum ahli forumdosh.
Mana shu mavzuga yana bir savol qo'shsam degandim. Bolalab ko'payotganlar orasida forumlar ham to'lib toshib ketdi. Hatto ular unib o'sishi uchun bir birlarini qo'llab quvvatlay boshladilar. Lekin, afsuski, ularda faqat bir turkum forumchilar o'zaro suhbat qiladilar. Aniqrog'i forumni forumchi do'stlari uchun saqlab turadilar. Lekin e'tibor bersangiz, yoshlar, oddiy yoshlar, ilmdan, fandan, ijoddan uzoq bo'lgan yoshlar forumlarda deyarli uchramaydilar. Adashib kirib qolganlari ham fikrini aytishga uyaladilar yoki moderatorning birinchi chaqishidan so'ng qochib qoladilar.
Istagan forumdoshdan so'rang "Мой мир", "Одноклассники" kabi saytlarni nimasi yaxshi deb. O'zini ziyoli hisoblagan forumdoshlar ko'pchiligi ijobiy javob berishlari qiyin, negaki ularni sifatsiz bekorchilikdan boshqa narsa hisoblamaydilar. Lekin aksariyat yoshlarimiz aynan mana shu suhbatxonalarda o'tirishibdiku? Nahotki ularni suhbatiga qo'shilib, ularni suhbatga tortishni imkoni bo'lmasa?
Kelin, bir mulohaza qilib ko'raylik. Bir necha suhbatdosh zo'r berib bir mavzuni chaynasakda, keyin mavzuni yopib, keyingi mavzuga o'tsak. Agar biror bir "Одноклассник" adashib "Мой мирдан" yoki "Google"dan kelib qolmasa, bu mavzuni qiymati forumdan tashqariga chiqmaydi. Demak, ziyoli insonlar ziyosiz insonlar orasiga kirmas ekan, unda yoshlar ham yosh ijodkorlarni tan oladilar va ular yanada bolalab ketadilar. Qozonga yaqin yursang qorasi yuqadi. Balki osha Insoniy dardni forum ko'rmayotgandir? Forum insoniyat dardini qarashga odatlanib, inson dardi haqida unutib qo'ygandir? Forum minglar haqida o'ylayotganda, ular birni o'ylab pul topishyapti.
"Муаллифлари хафа бўлишмасин-у, бу хил "асар"ларнинг аксарияти эсда қолмайди, бугун ўқиладими, томоша қилинадими ё йўқми, эртасигаёқ унутилади кетади..."
Agar Internet, server va server xotirasi bulmaganda Forumlar ham ulardan farqi qolmasdi.
Forumdoshlardan uzr so'rayman....

[AbuMuslim]

Kelin, bir mulohaza qilib ko'raylik. Bir necha suhbatdosh zo'r berib bir mavzuni chaynasakda, keyin mavzuni yopib, keyingi mavzuga o'tsak. Agar biror bir "Одноклассник" adashib "Мой мирдан" yoki "Google"dan kelib qolmasa, bu mavzuni qiymati forumdan tashqariga chiqmaydi. Demak, ziyoli insonlar ziyosiz insonlar orasiga kirmas ekan, unda yoshlar ham yosh ijodkorlarni tan oladilar va ular yanada bolalab ketadilar. Qozonga yaqin yursang qorasi yuqadi. Balki osha Insoniy dardni forum ko'rmayotgandir? Forum insoniyat dardini qarashga odatlanib, inson dardi haqida unutib qo'ygandir? Forum minglar haqida o'ylayotganda, ular birni o'ylab pul topishyapti. "Муаллифлари хафа бўлишмасин-у, бу хил "асар"ларнинг аксарияти эсда қолмайди, бугун ўқиладими, томоша қилинадими ё йўқми, эртасигаёқ унутилади кетади..." Agar Internet, server va server xotirasi bulmaganda Forumlar ham ulardan farqi qolmasdi.

Яхши кузатувлар қилибсиз, раҳмат, лекин хулосада шошибсиз... яъни тез хулоса қилиб қўйибсиз...
Дейлик қайсидир форумда сизга кўра зиёли бўлмаганлар ўтирибди, зиёлилар уларнинг “нотўғри” суҳбатларига аралашмаяпти... ва уларга бу қизиқ ҳам эмас... демак улар ўзларининг фикридан юксакроққа кўтарила олмаяптилар... ва жойларида қолиб кетяптилар... бу эса сизга кўра тўғри эмас... аммо шу ерда қайси нарса нотўғри, айнан шу жойига тўхталмабсиз... зиёли бўлмаганларнинг форум ёки ижтимоий тармоқларда зиёли бўлмаган суҳбат қуришларими ёки зиёлиларнинг уларга писанд қилмай, уларга эътибор бермаётганларими? Яъни ким бу ерда “айбдор”... суҳбатга эҳтиёжи бор ёшларми ёки ислоҳ қилишнинг самарали йўлидан фойдалана олмаган зиёлими?

[Kavsar]

Нокамтарлик булсаям айтай, мен хам шеър ёзаман, баъзилардан мактов хам эшитаман, аммо китоб холида чикаришга журъат тополганим йук хали. кадрдонимиз давронбек шеърларимни маъкул куриб, ziyouz.com сайтига жойлаган. балки вактингиз булса, кириб курарсиз..... фикрларингиздан, агарчи танкидий булсаям, мамнун булардим.....
http://www.ziyouz.com/index.php?option=com_content&task=view&id=448&Itemid=49

Marhum Oxunjon Madaliyevning qo'shiqlari akam bilan menga yoqadi. Hatto akam xirgoyi qilib yuradi. "Shu mening eng so'nggi qarorim" deganlariniyam. She'rlarini qayoqdan olgan ekan deb yurardim. Muallifi esa shu paytga qadar kamtarlik qilib yurgan ekanlar. Bizlar kitobxon sifatida nimayam derdik, tanqid qila olarmidik shunday yaxshi she'rlarni. Muallifdan yangi va yaxshi kitoblar chiqarib xalqqa taqdim etishlarini kutib qolamiz.

Samimiy hurmat va ijodiy muvaffaqiyatlar tilab...

[pipicron]

зиёли бўлмаганларнинг форум ёки ижтимоий тармоқларда зиёли бўлмаган суҳбат қуришларими ёки зиёлиларнинг уларга писанд қилмай, уларга эътибор бермаётганларими? Яъни ким бу ерда “айбдор”... суҳбатга эҳтиёжи бор ёшларми ёки ислоҳ қилишнинг самарали йўлидан фойдалана олмаган зиёлими?

AbuMuslim, Rahmat, fikringizni tushungandekman.
Yoshlarni, unuman barchani ziyoli va ziyosizga ajratish noto'gri, lekin yoshlarni ziyoga yetaklay olmayotgan, sustlik qilayotgan ziyolilarning aybi ko'proq deb bilaman. Agar forumga sarflayotgan vaqtimizni bir qatrasini yoshlarni foydali manbalarga yo'naltirishga sarflasak yaxshi bo'laredi. Afsuski, ba'zida forumga ham vaqt topa olmaymiz.
Fikringizni o'qib ber necha МОЙ МИР ishtirokchilaridan so'rab ko'rdim. "Bizga yo'l bo'lsin" degan javob ko'proq uchradi... Lekin ular orasida xaqiqiy iqtidorlar borligini tan oldim...
Lekin yana panaga yashirinamiz....

[AbuMuslim]

Мавзуга оид бир мақола бор экан, шундан бир-икки иқтибослар келтирсам... сўнг мақоладаги фикрлар бўйича фикр алмашсак...

«Тез битган» битикларда бадият йўқ. Жўн жумлалар, ним бадиий тўқималардан иборат сюжетлар кўп. Бирининг қаҳрамони Дубайда юрса, иккинчисиники Парижнинг серҳашам булварларида кезаётган бўлади, бошқасинининг қаҳрамони Россиянинг ўрмонларида сарсон. Бу «асар»ларда аслида туриш-турмуши салбий қусурлардан иборат қаҳрамон ўқувчига ижобий образ ўрнида тиқиштирилади, Ғарбда «енгил мутолаа» учун чиқариладиган асарлардан кўчирилган воқеалар силсиласи ривожлантирилади (буни ёзган «адиб» «миллий колорит» деган тушунчалар билан бошини оғритиб ўтирмаган, албатта). Уларда ўзбекчилигимизда сир тутиладиган маиший саҳналар, ётоқхонадаги «воқеа»ларгача очиқдан-очиқ баён этилаётир.

Бинойидек қалами бор бир ижодкор илк асарлари биланоқ анча тилга тушиб қолганди. Шу ижодкор ҳам кўнгилочар газеталардан бири билан шартнома тузди-ю, буюртма асосида ҳикоя, қиссалар қоралашга ўтиб олди. Тўғри, у «сариқ матбуот» орқали анча донг таратиб қўйди ҳам. Бир куни уни кўчада учратиб қолдим. Ҳали салом-алигимиз тугамай:
- Шошиб турибман, ака. Эртага газетанинг навбатдаги сони чиқади. Унда чиқаётган қиссамнинг давомини ёзиб беришим керак, - деди.
- Ҳали тугамаган қиссани газетада босяпсизларми?
- Ҳозир ҳамма шунақа қиляпти. Қиссани буюртма асосида, тўғридан-тўғри «полоса» (газета саҳифаси)га ёзиб бераман, - деди у мени ҳайрон қолдириб.
- Ие, қўлёзма-чи?
- Қўлёзма қилишга вақт қайда!
Унинг гапларидан эндиликда аччиқ ичакдек чўзиладиган, тўқима саҳналарга бой, «сериал қисса»лар ҳам тўғридан-тўғри газета саҳифасига ёзилаётганидан хабардор бўлдим.
- Биз адиблар, - деди ижодкор мағрурона оҳангда, - давр нимани кўтарса, шуни ёзамиз.
- Ахир бу халтура эмасми? - дейман куюниб. - Вақтлар ўтиб, саёз тўқималаринг ўқувчиларнинг меъдасига тегса, ҳамма меҳнатинг бир тийинлик бўлиб қолишидан қўрқмайсанми?
Ижодкор беписанд қўл силтади:
- Одамларга шу керак экан, бугун ўқишяпти. Эртага бир гап бўлар..."

Мақолани тўлиқ ўқимоқчи бўлганлар учун ҳавола: http://e-adabiyot.uz/adabiyotshunoslik/tanqidchilik/658----lr.html


Менинг тушунишимча, кўпчиликнинг дилида дарди йўқ...
пул учун, "заказ"га ёзилаётган нарсаларнинг қадри йўқ... Пул учун ёзияпти-ку, аммо бир тийинлик қимматга эга эмас...

[AbuMuslim]

Чунки улар «Ёндим-куйдим, оҳ-воҳ» деб куйлашади-ю, шеъру қўшиғига пул олиб кетаверишади, уларга қизиқиб қолган баъзи соддалар эса ҳаётни шундай тасаввур қилишади; ёлғон севгига алданиб, «севги»нинг макрли тўрига тушиб қолишадида, кейин эса дунёга сиғмай юришади."

тўлиқ: http://e-adabiyot.uz/adabiyotshunoslik/sheriyat/680-maqola.html

[Tulqin Eshbekov]

ким бу ерда “айбдор”... суҳбатга эҳтиёжи бор ёшларми ёки ислоҳ қилишнинг самарали йўлидан фойдалана олмаган зиёлими?

Мана шу фикрингиз анча баҳсталаб экан.
Наздимда, суҳбатга эҳтиёжи бор ёшларга ҳақиқий зиёлилар маънан йўл кўрсата билиши зарур. Давраларда ҳам ёши улуғроқ, катта ҳаёт тажрибасига эга кишилар сўз бошлайди, ўзгалар шунга мосу хос равишда давом эттиради.
Подани ... тана бузади, деганларидек, гоҳо яхши давраларга тасодифан қўшилиб қолган битта-яримта калтафаҳмлар ўйламай-нетмай, моҳиятига етмай: "бўлмаган гап, қуруқ сафсата!" қабилидаги луқмаси билан суҳбатнинг белига тепади-да ўзи аравани қуруқ олиб қочади...
Шундай чигалроқ вазиятда ҳам ақлидониш инсон самимий, гўзал фикрлари ила даврага маънавий нур таратишда давом эта олади! :)

[pipicron]

гоҳо яхши давраларга тасодифан қўшилиб қолган битта-яримта калтафаҳмлар ўйламай-нетмай, моҳиятига етмай: "бўлмаган гап, қуруқ сафсата!" қабилидаги луқмаси билан суҳбатнинг белига тепади-да ўзи аравани қуруқ олиб қочади...
Шундай чигалроқ вазиятда ҳам ақлидониш инсон самимий, гўзал фикрлари ила даврага маънавий нур таратишда давом эта олади!

Мавзуга кайтишни маъкул топдим.
Дархакикат, баъзида жахлимизни боса олмаймиз, баъзида фикримизни когозга ураймиз, баъзида коса таги нимкоса кабилида сухбат курамиз.
Битта яримта калтафахм сухбатнинг белига тепса у билан тенг булишни узимизга раво курмаймиз ёки олиб кочаётган аравасини тухтатиб тугри йулга солишга вакт топа олмаймиз. Лекин качонгача? Хатто вакти келса бир форумдаги икки форумдош хам бир бирига хатосини курсатишга истихола килишади, одамгарчилик юзасидан фикрини маъкуллаб куя колишади. Бу эса сухбатларни белига тепгандан кура тезрок якун булишига олиб келади.
Зиёли, оми деган тушунчаларга эътибор бермайман. Лекин, даврамизда турфа онгли инсонларни куришни жуда жуда истардим.

[Гўзал]

Ассаламу алайкум!

О.Назарбеков ижросидаги мана бу сатрларда бир қанча саволларга жавоб топиш мумкиндек...

Агар мен ҳар қаён бўлсам, кўнгил сендан жудо бўлмас,
Магар минг йил наво қилсам, сенинг дардинг адо бўлмас... :)

[Mahmud Jurat]

Лекин, даврамизда турфа онгли инсонларни куришни жуда жуда истардим.
Қадимги бир файласуфдек куппа кундуз чироқ ёқиб "суҳбатлашишга одам излаб юрибман" деганлар бизда ҳам кўп ва бу ҳол давом этаверса керак. Чунки, менимча, одам излаганлар тобора кўпаяяпти, бу хурсанд бўладиган ҳол.

[AbuMuslim]

Бахс "предметный" бўлиши учун, мавзуга сабаб бўлган "Дард" тушунчасига тўхталмабмиз...

Дард деганда нимани тушунамиз... Дард хаммада бир хил бўлиши керакми? ва хк...

[Mahmud Jurat]

бу хурсанд бўладиган ҳол.

Бунинг нимасидан хурсанд бўласиз бу даҳшатку. суҳбатлашишга одам тополмасанг. Бир томонини ўйлаб хурсанд бўлиш ҳам мумкин, сиз ҳақсиз. Бу ҳам бўлса бизнинг ҳам одамлар ўйлай бошлаптику, деб.

[Masud Mahsudov]

бу хурсанд бўладиган ҳол.

Бунинг нимасидан хурсанд бўласиз бу даҳшатку. суҳбатлашишга одам тополмасанг. Бир томонини ўйлаб хурсанд бўлиш ҳам мумкин, сиз ҳақсиз. Бу ҳам бўлса бизнинг ҳам одамлар ўйлай бошлаптику, деб.

Domla, o'zingiz bilan suhbat qurmoqdamisiz? :) Yuqorida iqtibosdagi gap, menimcha, o'zingizga tegishli-ku...:cray:

[Sodirjon]

Дард деганда нимани тушунамиз... Дард хаммада бир хил бўлиши керакми?

Xalqimizda bir maqol bor:

Ishqsiz - eshak, dardsiz - kesak.

Demak, dardi yo'q odam odam emas, u jonsiz kesakdan farqi yo'q. Homush yurgan do'stimizni ko'rib: Senga nima bo'ldi? Nima darding bor ? - deb , so'roqlay boshlaymiz.

Dard - orzu , armonlarning alamli og'rigi emasmikin. To'g'ri, dard hastalik ma'nosida ham keladi, lekin u ko'proq dil hastaligi , menimcha.

Odam betakror bo'lganiday uning dardi ham o'zicha , alohida bo'ladi , deb o'ylayman, muhabbatni har bir qalb o'zicha kashf qilganiday.

[Maestro]

Domla, o'zingiz bilan suhbat qurmoqdamisiz?
профилни ўзгартириш ёдларидан чиққан бўлса керак)...
ёки 6 ой ичида фикрлари кескин ўзгариб кетгандир...

менда ҳам шунақаси бўлиб туради, бир-икки йил аввал ёзганларимни ўқиб, ўзимга - ўзим ҳайрон қоламан ))

балки техник косякдир)