Мактабларда информатика дарси/дарсликлари

[OmoN]

Ўтган йили (балки ундан олдинги йилдир, короче Беҳзод Саидов танловда ноутбук ютиб олган йил) танловда қатнашиш учун қуйидаги "мақола"ни тайёрлагандим. "Мақола"нинг савияси расво бўлгани учун жюри аъзоларининг вақтларини бекорга сарфламасликлари учун танловда қатнашмаганмандим.

Ўрта мактабларда информатика дарси.

Бу мақолани ёзишимдан асосий мақсад, ўрта мактабларда ўтиладиган дастурлаш тилини таҳлил қилиш ва мутахассис сифатида информатика қитувчиларига айрим тавсиялар бериш эди. Лекин ўрта мактабнинг 5-8 синфларигача мўлжалланган дарсликларни кўриб чиқиб фикримни бироз ўзгартиришга қарор қилдим.
5 ва 6 синфлар дарсликларини кўриб чиқиб дарсликлар муаллифларининг машаққатли меҳнатлари самарасига гувоҳ бўлдим. Чунки дарсликлар мукаммал тарзда эътирозга ўрин қолдирмайдиган даражада тайёрланган. Улардаги мавзулар қулай кетма-кетликда жойлашган бўлиб ўзлаштириш учун жудаям қулай. Мавзуга оид амалий машғулотлар эса ўқувчилар билимини мустаҳкамлашда катта самара беради.

5-синф дарслиги

Дарсликда ёритилган Paint дастури билан ишлаш 5-синф ўқувчиларининг ёшига мос тарзда берилган. Бу ўқувчиларни информатика фанига қизиқтиришда катта ёрдам беради деб ўйлайман.

6-синф дарслиги

Бу дарсликда асосий эътибор матн муҳаррирларига, хусусан MS Word дастурига қаратилган бўлиб, бу дарслар 5 синфда Windows операцион тизими билан танишган ва Paint дастури билан ишлашни ўрганган ўқувчилар учун қийинчилик туғдирмайди. MS Word матн муҳарририда ҳужжатлар тайёрлаш ва матн устида турли амаллар бажариш(матн форматини ўзгартириш, нусха олиш, бошқа жойга кўчириш), жадваллар ҳосил қилиш, расмлар жойлаштириш батафсил келтириб ўтилган.

7-синф дарслиги

6-синф дарслигини кўриб чиқиб, 7-синф дарслигида MS Office пакетининг яна бир ажралмас қисми бўлган MS Excel ҳақида гап кетса керак деб ўйлагандим. Лекин дарсликнинг мундарижасига кўз югуртириб MS Excel га тегишли ҳеч қанақа мавзу тополмадим.
1-дарс: Информатика фани нимани ўрганади.
Бу дарсда информатика фани ва ахборот(информация) ҳақида умумий тушунчалар берилган.
Шу ерга келганда битта савол пайдо бўлди. 7-синфда “Информатика фани нимани ўрганади” деган мавзу бўлса ўқувчилар 5 ва 6 синфларда қайси фанни ўқишган?
2-дарс: Ахборотнинг кўринишлари, хусусиятлари ва турлари.
Бу дарсда ахборот тушунчаси кенгроқ ёритилган бўлиб, ахборотнинг кўринишлари, хусусиятлари ва турлари батафсил тушунтирилган. Шу билан бирга ахборотлардаги қонуниятлар ҳам бажариладиган машқларда келтириб ўтилган.
3-дарс: Ахборотлар устида бажариладиган амаллар.
Бу дарсда асосан ахборотли жараёнлар, ахборот устида бажариладиган амаллар, уларни ташувчи воситалар, ахборотни қайта ишлаш ва узатиш ҳақида керакли маълумотлар мисоллар билан берилган.
4-дарс: Ахборотларни кодлаш.
Яъни ахборотларни “бегона кўзлардан пана қилиш”. Аввалги ўқув йилларида Paint ва MS Office дастурларини ўрганган ўқувчилар бу йил ахборотларни кодлашни ўрганиши керак. Бу мавзу анъанавий Морзе алифбоси, ҳарфларни тартиб рақамлари билан алмаштириш ва аралаштирилган алифбо усули ёрдамида ёритилган. Шахсан мен бу мавзу 7-синф ўқувчилари учун ортиқча деб ҳисоблайман. Ахборотларни кодлаш олий ўқув юртларида махсус фан сифатида ўтилади-ку. Тўғри, ҳамма нарсани болаликда ўрганиб қўйган маъқул, лекин, ўқувчиларнинг ҳаммаси келажакда информатика соҳаси бўйича мутахассис бўлмайди-ку. Масалан, доктор ёки тикувчига ахборотни кодлашнинг нима кераги бор?
5 ва 6 дарслар бутунлай саноқ системалари ва улар устида амаллар бажаришга бағишланган.
Яна ўша “ота-боболаримиздан қолган” саноқ системалари. Яъни “0 “ва “1”лар кетма-кетлиги. 7-синф ўқувчиларининг бошини саноқ системалари билан қотиришнинг нима кераги бор? Ундан кўра юқорида айтиб ўтганимдай MS Excel дастури ёки компьютерга янги дастурлар ўрнатиш каби кўпроқ қўл келадиган билимлар ўргатилса мақсадга мувофиқ бўлмайдими? Тўғри, компьютерда барча ахборотлар ва амаллар иккилик саноқ системаси асосида сақланади ва амалга оширилади. Лекин шуни деб ҳамма фойдаланувчилар саноқ системаларини билиши, сонларни бир саноқ системаларидан иккинчисига ўтказа олиши, ва улар устида амаллар бажара олиши шарт эмас-ку. Масалан оддий бир котиба иккилик саноқ системасини мукаммал билгани билан MS Office дастурлар пакетини, хусусан MS Word , MS Excel, MS Power Point ва MS Outlook дастурларида ишлашни билмаса ҳеч қаердан иш тополмайди. Дарсликда эса иккилик саноқ системаси камлик қилгандай қадимги мисрликлар ва мексикаликларнинг рақам ва сонлари ҳам келтириб ўтилган.

8-синф дарслигида 7-синф дарслигидага баъзи мавзуларни айнан такрорлаган. Масалан 8-синф дарслигидаги 4-дарс 7-синф дарслигидаги 5-дарсдан ал-Хоразмийнинг расми билан фарқ қилиб турибди. Ҳатто қадимги мисрликлар ва мексикалик ацтекларнинг рақам ва сонлари ҳақида келтирилган мисоллар ҳам бир хил. Битта нарсани икки синфда айнан такрорлашнинг нима кераги борлигини тушунишга менинг ақлим камлик қилди.
Бу дарсликда ҳам саноқ системалари ҳақида батафсил маълумот берилган. Фақатгина 3-боб, 11-дарсдан бошлаб компьютерлар ҳақида маълумот бериш бошланган. Эътибор беринг, 5-синфда Paint дастури, 6-синфда MS Word матн процессорини ўрганган болалар 8-синфга келиб 3-йилдан бери ўрганиб келаётган компьютерлар ва уларнинг тарихини ўрганишмоқда. Саноқ системалари шунчалик муҳим нарсами? Наҳотки ўрта мактабда бир ярим ўқув йили давомида ўрганилиши шарт бўлган даражада муҳим бўлса?
8-синф дарслиги фақатгина ахборт ва саноқ системалари билан чегараланиб қолмаган. Унинг 5-бобидан бошлаб ўқувчилар 6-синфда ўзлаштирган матн муҳаррирлари ва матн процессорлари ҳақидаги мавзулар бошланган. Битта мавзуни икки синф дарслигида такрорлашнинг нима кераги бор эди? Балки ўқувчилар 6-синфда ўрганганларини 7-синфда саноқ системалари ҳақида бош қотираётиб унутиб қўйганликлари учундир?
9-синф дарслигини тополмаганим учун кўриб чиқолмадим. Балки 9-синф дарслигида мен айтган MS Excel ва MS Power Point дастурлари ўргатилгандир...

[Abdurohman]

OmoN, бек сиз билан тортишиш ниятим йогу, лекин сизга бир савол бермокчи эдим.. Бу билан нима демокчисиз?!...
Менинг фикримча, бу форум, блог эмаски, сиз бошингиздан утказган хар бир муаммони "масалани" кутариб чиксангиз... Форумни охирги ойларда укиб, менга шунака "иммунитет" хосил булдики.. канча бу ерда фикр мулохаза юритсангиз, барибир бефойда экан.. Яхшиси ким нима деётган экан деб шундайга куз югуртириб утаман. Лекин ...

[OmoN]

Бу билан нима демокчисиз?!...Информатика дарсликларини қайта кўриб чиқиш керак демоқчиман.
Менинг фикримча, бу форум, блог эмаски, сиз бошингиздан утказган хар бир муаммони "масалани" кутариб чиксангиз...Бу мени бошимдан ўтган муаммо эмас. Агар постни бошидан бошлаб ўқиган бўлсангиз мақола нима мақсадда ёзилгани ҳақида гапирганман.

[Гани Ражабов]

Omon informatika darsligi haqidagi fikrlaringizga to'liq qo'shilaman.

[Colorado]

OmoN, бек сиз билан тортишиш ниятим йогу, лекин сизга бир савол бермокчи эдим.. Бу билан нима демокчисиз?!...
Менинг фикримча, бу форум, блог эмаски, сиз бошингиздан утказган хар бир муаммони "масалани" кутариб чиксангиз... Форумни охирги ойларда укиб, менга шунака "иммунитет" хосил булдики.. канча бу ерда фикр мулохаза юритсангиз, барибир бефойда экан.. Яхшиси ким нима деётган экан деб шундайга куз югуртириб утаман. Лекин ...
Мени хам танкид килишга, бахо беришга ва акл ургатишга иштахам зур. Лекин хар сафар уйлайман, узим нима иш килдим, кулимдан нима келади ....
Шунинг учун ОмоН ни пости уринли ва фойдали деб хисоблайман.
Келинг, сизам "акилли" фикр юритинг шу мавзуда, биз эса олкишлаймиз :biggrin:

[Husen]

танловда қатнашиш учун қуйидаги "мақола"ни тайёрлагандим.
Менга таниш мақола бу! :)
Таклиф шуки, Халқ таълими вазирлигидаги мутасаддилардан бири мақола юзасидан изоҳ беришса яхши бўларди. "Фуқароларнинг мурожатлари тўғрисида"ги Қонунга мувофиқ бу ёзма равишда вазирликка топширилса ундан ҳам яхши. Натижа беришига ишонаман! Ҳозирги вазирни АКТ соҳасида илғор деб эшитганман.

[Abdurohman]

Мени хам танкид килишга, бахо беришга ва акл ургатишга иштахам зур. Мен танкид килиш учун ёзганим йук. OmoN, бек мени кандай "танкидчи" эканлигимни биладилар.
Келинг, сизам "акилли" фикр юритинг шу мавзуда, биз эса олкишлаймиз
Мен бу мавзуда тухтовсиз фирк юритишим мумкин. Лекин бир нарсага 100% ишончим комилки, мен бу ерда ёзган барча фиркларим, шу форумнинг логига колиб кетади, фойдаси булмайди. Чунки бу форумни хар ким хам укимайди. Яна бир нарсаки, ёши утган домлоларга интернетнинг умуман кераги йук. Жон куйдуриб ёзиш бефойда.
Фикрларимга келадиган булсак, бейсик ва паскални дасрликлардан олиб ташлаш кераклигини хатто уша ДОМЛОЛАР хам билишади. Куп маротаба АСМ олимпиадаларига борган эдим. Хар гал бу мавзу кутарилади ва "Кейинги йили хар киламиз" деб жавоб беришган. Мана карангки, кейинги йилнинг 4 таси утиб, 5 чиси хам келиб копти. (Хар йили Октябр ва Ноябр ойининг охирларида АСМ олимпиадалари булиб утади)...

[OmoN]

Фикрларимга келадиган булсак, бейсик ва паскални дасрликлардан олиб ташлаш кераклигини хатто уша ДОМЛОЛАР хам билишади. Куп маротаба АСМ олимпиадаларига борган эдим. Хар гал бу мавзу кутарилади ва "Кейинги йили хар киламиз" деб жавоб беришган. Мана карангки, кейинги йилнинг 4 таси утиб, 5 чиси хам келиб копти. (Хар йили Октябр ва Ноябр ойининг охирларида АСМ олимпиадалари булиб утади)...Бейсик ва Паскални дасрликлардан олиб ташлаш ҳақидаги фикрингизга қўшилмайман. Булар мактабда дастурлаш асосларини (ўзгарувчилар, константалар, тармоқланувчи жараёнлар, такрорланувчи жараёнлар...) ўргатиш учун бемалол ярайдиган дастурлар (мен кўпроқ Паскал тарафдориман нимагалигини билмадим). Менимча мактабларда ўқувчиларда дастур ва дастурлаш ҳақида бошланғич тушунча берилади. Қайси тил ёрдамида тушунтирилиши унчалик ҳам муҳим эмас (агар юқори даражадаги тиллардан фойдаланилса албатта. Мен учун Паскал айни муддао).

[Bekmirzo]

...
Хар гал бу мавзу кутарилади ва "Кейинги йили хар киламиз" деб жавоб беришган.
...Gapingizning shu joyi ja qo'pol chiqibdi-da domlalarga nisbatan... :)

[JUS]

Таклиф шуки, Халқ таълими вазирлигидаги мутасаддилардан бири мақола юзасидан изоҳ беришса яхши бўларди. "Фуқароларнинг мурожатлари тўғрисида"ги Қонунга мувофиқ бу ёзма равишда вазирликка топширилса ундан ҳам яхши. Натижа беришига ишонаман! Ҳозирги вазирни АКТ соҳасида илғор деб эшитганман.

Жуда таклиф беришга устасизда! ;)

Уни вазирликка эмас, Республика таълим марказига тақдим қилиш мақсадга мувофиқ.

[OmoN]

Уни вазирликка эмас, Республика таълим марказига тақдим қилиш мақсадга мувофиқ.Кимга тақдим қилиш муҳим эмас, натижаси муҳим. Менга 5-6 синфларнинг дасрликлари ёқди. 7-8 синф дарсликларини эса менимча қайта кўриб чиқиш керак. Саноқ системаларидан ҳар куни фойдаланилмайди. Лекин MS Word, MS Excel, MS Power Point дастурларига кўпчиликнинг тез-тез иши тушиб туради.

[JUS]

Кимга тақдим қилиш муҳим эмас, натижаси муҳим. Менга 5-6 синфларнинг дасрликлари ёқди. 7-8 синф дарсликларини эса менимча қайта кўриб чиқиш керак. Саноқ системаларидан ҳар куни фойдаланилмайди. Лекин MS Word, MS Excel, MS Power Point дастурларига кўпчиликнинг тез-тез иши тушиб туради.
Демоқчи бўлганим, натижасини ҳам ўша Республика таълим марказидан олишингиз мумкин. Чунки дарсликлар бўйича амалга ошириладиган барча ишлар РТМда ўтказилади. У ерда алоҳида метод кабинет бўлиб, барча экспертлар бошқа рецензия берувчилар ўша ерга мурожаат қилишади.

[Хаджи]

Информатика фани доимо ривожланишда. Шу сабабли уни бир неча кисмларга булиб укитиш зарурати тугилиб бормокда.
Масалан дастурлаш тиллари, Офисда фойдаланадиган дастурлар, Интернет асослари, Web-технология.. Сабаби улар хар кайси алохида билим ва куникамани талаб киладиган технологиялар хисобланади. Бу факат менинг фикрим

[Abdurohman]

Бейсик ва Паскални дасрликлардан олиб ташлаш ҳақидаги фикрингизга қўшилмайман. Булар мактабда дастурлаш асосларини (ўзгарувчилар, константалар, тармоқланувчи жараёнлар, такрорланувчи жараёнлар...) ўргатиш учун бемалол ярайдиган дастурлар (мен кўпроқ Паскал тарафдориман нимагалигини билмадим).
Кушилмайман. Чунки Институтга келиб хам шу армисок Паскал ва Бейсик дастурлари яна кайтадан давом этттирилади. АСМ га келиб эса Делфи да ишлаш мумкин эмаслигини эслатишади. С++ эса 4 курс 2 семестирида бошланади. (Диплом ишлари билан бирга..) Шу шу.. биздан Билл Гейтс ва Марк Цукенберглар "якин" орада чикади..

Gapingizning shu joyi ja qo'pol chiqibdi-da domlalarga nisbatan...
Хм.. "ДОМЛО"лар шогирдларига берган жавобларичи?!..

[OmoN]

Кушилмайман. Чунки Институтга келиб хам шу армисок Паскал ва Бейсик дастурлари яна кайтадан давом этттирилади. АСМ га келиб эса Делфи да ишлаш мумкин эмаслигини эслатишади. С++ эса 4 курс 2 семестирида бошланади. (Диплом ишлари билан бирга..) Шу шу.. биздан Билл Гейтс ва Марк Цукенберглар "якин" орада чикади..
Институтда нима ўтилиши бу бошқа масала. Мен мактабдаги таълим ҳақида гапиряпман. Сиз санаб ўтган тиллар махсус фан сифатида ИТшникларга ўтилади. Мактаб таълими эса барча учун умумий.

[G'ayrat Raximov]

Har qanday darslik va o'quv dasturlari bolaning yoshiga mos bo'lishi kerak bundan tashqari milliy mintalitetni ham hisobga olish zarur. Chet el tajribasidan foydalanilgan holda maktablarda tajriba sinovdan o'tkazilib keyin o'quv dasturlari ishlab chiqilib joriy qilinsa maqsadga muvofiq bo'lar edi.

[Mehriddin]

siz bu gapni aytishdan oldin 1-marta kompyuter oldida o'tiganingizni eslang

[OmoN]

siz bu gapni aytishdan oldin 1-marta kompyuter oldida o'tiganingizni eslangКим? Савол топикстартерга тегишлими?

[Абдурашид Хундибаев]

Ким? Савол топикстартерга тегишлими?
Бунинг учун биринчи топикстартер кимлигини тушунтириб ўтиш керак бўлади. http://uforum.uz/images/icons/icon7.gif

[OmoN]

siz bu gapni aytishdan oldin 1-marta kompyuter oldida o'tiganingizni eslangБу гап МЕНГА тегишлими? Агар менга тегишли бўлса:
Жуда яхши эслайман. Ўшанда Dyna ўйинини ўйнагандим. Лекин причем тут информатика дарслиги?

Информатика дарсида ўрганган саноқ системалар ҳозир милиция, банкир, молиячи, иқтисодчи.... бўлиб ишлаётган синфдош дўстларимдан биронтасигаям асқотаётгани йўқ. Менга эса 2 курсда махсус фан(Ҳисоблаш тизимлариниг информацион асослари)ни ўқиётганимизда керак бўлган холос.
Меҳриддин ака, профилингизда ёзилишига кўра информатика дарсликлари ҳақида биздан кўра кўпроқ нарса биласиз. Шу мавзуда нима дея оласиз?

[Алишер Ашуров]

2 курсда махсус фан(Ҳисоблаш тизимлариниг информацион асослари)
Бизда ҳам айнан 2 курсда ўтилган эдию Номи фақат "Ҳисоблаш тизимлариниг ахборот асослари" (ХТАА) эди. Ўтириб, роса 1 ва 0 ларга 0 ва 1 ларни қўшиб-айириб чатиштирганмиз. Мақсад, тушунишимча, компьютер қиладиган ишни талабалар ҳам хис қилишсин, бўлган.

[Mehriddin]

Salom OmoN.
Men bu mavzungizga qo'shilamah,darsliklarni yana bir marotaba o'qib chiqing yana fikringgiz o'zgaradi,chunki kitoblar ko'p tajribalardan o'tib yozilgan. Siz aytgan sanoq sestemalarni o'tish kerak. Wodda , Excelda ishlashga kam soatlar ajratilgan. Bu kamchilikni biz o'qituvchilar takrorlash hisobidan bajarishimiz kerak. Power Point darsturiga soat ajratilmagan. Yangi kitob chiqayotganda bunga Respublika ta'lim markasi etibor bersa kerak.

[Mehriddin]

Salom OmoN.
Men bu mavzungizga qo'shilamah,darsliklarni yana bir marotaba o'qib chiqing yana fikringgiz o'zgaradi,chunki kitoblar ko'p tajribalardan o'tib yozilgan. Siz aytgan sanoq sestemalarni o'tish kerak. Wodda , Excelda ishlashga kam soatlar ajratilgan. Bu kamchilikni biz o'qituvchilar takrorlash hisobidan bajarishimiz kerak. Power Point darsturiga soat ajratilmagan. Yangi kitob chiqayotganda bunga Respublika ta'lim markasi etibor bersa kerak.

[OmoN]

chunki kitoblar ko'p tajribalardan o'tib yozilgan. Siz aytgan sanoq sestemalarni o'tish kerak. Wodda , Excelda ishlashga kam soatlar ajratilgan. Bu kamchilikni biz o'qituvchilar takrorlash hisobidan bajarishimiz kerak. Power Point darsturiga soat ajratilmagan.Қанақа тажрибалар? БЭСМ-6 лар политехдаги АСУнинг подвалидагилабораторияларини гуллатган даврлардаги тажрибаларни айтяпсизми?
Тўғри, саноқ системалари ўтилиши керак. Лекин икки семестр битта нарсани айнан қайтаришнинг нима кераги бор? Мактабда умумий таълим берилади. Саноқ системалари эса уже умумий таълимга кирмайди(балки аввал ҳам кирмагандир, ўтиладиган бошқа нарса бўлмагани учунгина программага киритилгандир). Ҳозир эса ундан муҳимроқ умумий дастурлар керагидан ортиқ.

[Abdurohman]

OmoN, бек... Энди сизни позициянгизни тушундим. Хакикат, мактаб дарсликларида хотяби компьютер асослари яхши утилса яхши булар эди. Лекин ундан ташкари мактабларимизда Информатика фани асосида спец синфлар хам ташкил этиш керак. Ана уша ерда санок тизимлар ва дастурлаш тиллари ургатилса булади. Уйлайманки бу синфга бошка йуналишларга нисбатан кизикиш катта булади..

[Абдурашид Хундибаев]

... мактабларимизда Информатика фани асосида спец синфлар хам ташкил этиш керак. Ана уша ерда санок тизимлар ва дастурлаш тиллари ургатилса булади. Уйлайманки бу синфга бошка йуналишларга нисбатан кизикиш катта булади..
Гапингиз тўғри, бугунги кунда информатика фани чуқур ўрганиладиган ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари ташкил этиш йўналишида ишлар олиб борилаяпти. Бундан ташқари, умумтаълим муассасаларида информатика фани чуқурлаштириб ўтиладиган синфлар ҳам ташкил этиш кўзда тутилган. Фақат бу жараён маълум вақт талаб этади.
Ташкил этиладиган синфлар, ихтисослаштирилган мактабларга тегишли талаблар қўйилган бўлиб, тартиби Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2008 йил 7 августдаги «Айрим фанлар чуқур ўрганиладиган давлат ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари фаолиятини такомиллаштириш тўғрисида»ги 173-сонли қарорида белгилаб берилган.

[OmoN]

Хўш, шундай қилиб ўша бехосият саноқ системаларини қачон дарсликлардан чиқариб юборасизлармиз? Ҳеч бўлмаса ажратилган соатларни қисқартирасизлармиз?

[Абдурашид Хундибаев]

Хўш, шундай қилиб ўша бехосият саноқ системаларини қачон дарсликлардан чиқариб юборасизлармиз? Ҳеч бўлмаса ажратилган соатларни қисқартирасизлармиз?
Тўғри, эски дастур бўйича 8-синфда 6 соат саноқ системалари ўтилар эди, янги такомиллаштирилган дастурга мувофиқ саноқ системалари 7-синфга ўтказилиб, 3 соатга туширилган, яъни 1 соат саноқ системалари тарихи, 1 соат саноқ системалари ҳақида маъруза ва 1 соат амалий машғулот.
Саноқ системаларини ўргатишдан асосий мақсад - ўқувчига ахборотнинг компьютерда тасвирланиши ҳақида умумий маълумотлар беришдан иборат.

[shaxnoza]

Menimcha sanoq sistemalari mavzularini butunlay olib tashalash kerak. O`rniga Internet yoki dasturlash tillaridan birini kiritish kerak.

[Mehriddin]

Menimcha sanoq sistemalari mavzularini butunlay olib tashalash kerak. O`rniga Internet yoki dasturlash tillaridan birini kiritish kerak.
укувчи компьютерда ахборотни кандай тасвирлашини билиши учун керак.II-тур олимпиадада хам саволлар бор. Бу мавзуни дарсликка киргизишдан олдин мавзуларнинг барчаси тажриба-синовдан
o'tgan.

[Bobur Tillabaev]

Menimcha sanoq sistemalari mavzularini butunlay olib tashalash kerak. O`rniga Internet yoki dasturlash tillaridan birini kiritish kerak.

Саноқ системаларини билмай туриб қандай қилиб дастурлашни ўрганиш мумкин. Хар бир фанни ўрганишда эволюцион йўл билан ўрганиш керак революция шарт эмас.

[OmoN]

Саноқ системаларини билмай туриб қандай қилиб дастурлашни ўрганиш мумкин. Хар бир фанни ўрганишда эволюцион йўл билан ўрганиш керак революция шарт эмас.Мактаб дастурчиларни тайёрламайди-ку. ССни махсус фан сифатида ВУЗда ўтиш мумкин (шундай қилинади ҳам). Агар Сизнинг гапингизга кирадиган бўлсак алифбедан олдинг ўрхун-энасой битиктошларини ўрганишимиз керак эканда.

[MAK]

Омон, озгина Офтобсиз ёзмасам бўлмайди.

Саноқ системалари хақидаги фикрингизга қўшиламан. 8-синфда СС туфайли информатика дарси, математика сингари мени умуман қизиқтирмаган. Лекин, Бейсик бошланди ва мавзу DATA va READ кўрсатмаларидан циклда фойдаланишга етиб келди. Ўқитувчим масалани ўртага ташлади ва ечимини топганга 5 та 5 бахо мукофот эълон қилди. ШУНДА МЕН ХАММАСИНИ ТУШУНДИМ. Шу давргача ноль кўрсаткич бешга айланди. Адашмасам ўрисчада "озарение", дейилади бу.

Информатика бўйича олимпиадада дастурлаш масалаларидан 5, саноқ системаларидан 2 олиб келганман (туман, вилоят).

Мактабда хеч бўлмаганда қуйидаги кўникма ва билимлар берилиши зарур, деб ўйлайман:
1) Клавиатура ва сичқонча билан эркин ишлаш;
2) Русча ва инглизча интерфейсда мустақил харакатлана олиш;

Бу мақсадда қандай дастурий воситалар ва технологиялардан фойдаланиш у қадар мухим эмас.

ОФФТОП:
Коллежларда педагогик сертификатга эга бўлмаган махсус фан ўқитувчилари мажбурий тарзда пуллик пед.курсларга жўнатилмоқда (ўзининг хисобидан). Мен хам бу борада ОГОХЛАНТИРИШ ХАТИ олганман. Янги йилдан ўрнимни дастурлаш бўйича амалий тажрибага эга бўлмаган бирор педагогга бўшатиб беришим керак.
НОЛА-ФИҒОН
Майли, бўшатиб бераман. Лекин, ОГОХЛАНТИРАМАН. Коллежда касб-хунарга ўқитиш учун педагог эмас, мутахассис бўлиш керак. Чунки, фақат мутахассисгина НИМАДАН БОШЛАШ КЕРАКЛИГИНИ БИЛАДИ ВА ЭНГ ҚИСҚА ЙЎЛНИ ТОПА ОЛАДИ. Мутахассисни камситиш яхшиликка олиб бормайди. Уни рағбатлантириш, ёрдам бериш ўрнига МОДДИЙ ВА МАЪНАВИЙ ҚИЙНМОҚДАЛАР.
Учите учителя.

[Jabbor]

Гапингиз тўғри, бугунги кунда информатика фани чуқур ўрганиладиган ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари ташкил этиш йўналишида ишлар олиб борилаяпти. Бундан ташқари, умумтаълим муассасаларида информатика фани чуқурлаштириб ўтиладиган синфлар ҳам ташкил этиш кўзда тутилган. Фақат бу жараён маълум вақт талаб этади.
Ташкил этиладиган синфлар, ихтисослаштирилган мактабларга тегишли талаблар қўйилган бўлиб, тартиби Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2008 йил 7 августдаги «Айрим фанлар чуқур ўрганиладиган давлат ихтисослаштирилган умумтаълим муассасалари фаолиятини такомиллаштириш тўғрисида»ги 173-сонли қарорида белгилаб берилган.
Информатика фани чуқур ўрганилмайдиган умумтаълим муассасаларида 5-7 синфларда информатика дарсларида синф ўқувчилари икки гуруҳга бўлинадими ёки йўқми? Вазирликнинг тушунтириш хатида синф ўқувчилари сони 25 дан ортиқ бўлса бўлинади деб ёзилган. Аммо илмий мудиримиз бунга соат ажратилмаган синфларни бўлиб ўтсангиз 20-25 минутдан дарс ўтишингиз мумкин деб айтди. Бу гапини 5-7 синфларда информатика дарслари хафтасига 0,5 соат ўтилади деган сўз билан изоҳлаяпти. Ўтган ўқув йилида шаҳар ХТБўлимига ёзма равишда мурожаат қилганимда ҳам натижа чиқмаган.
Бундан ташқари мактабимизга 2011 йил декабрь ойида бир комплект компьютер синфи берилди. Аммо шу пайтгача махсус мебель келмагани учун синф хонасини ишлата олмаяпмиз.
Абдурашид Хундибаев ХТВ да ишлаётган бўлсангиз шу масалаларда ёрдам бера оласизми?

[Manuchehr]

[/QUOTE]Фикрларимга келадиган булсак, бейсик ва паскални дасрликлардан олиб ташлаш кераклигини.....
[/QUOTE]
:buba:
Бундай хулоса чикаришдан олдин BASIC дастурлар тилининг мазмун мохиятини тушуниш ва таржимасига эътибор бериш мақсадга яқинроқ бўлармиди? Мактаб таълимида ўқувчи ёшларда бошланғич дастурлаш асослари ўргатилади. BASIC ва PASKAL дастурлаш тили бошловчилар учун энг қулай ва содда дастурлаш тиллари бўлиб ёшларни дастурлашга йўналтириш учун мақбул танловдир. Қолаверса бизни Республикамизда таълим турлари кетма-кетлигига амал қилинган ҳолда хар бир мавзу оптималлаштирилган яъни мактаб таълимида берилган бошланғич тушунча (дастурлаш масаласида) ўрта-махсус касб ҳунар тизимида чуқурлаштириб ўқитилади. 18 ёшли шахснинг дастурлаш борасидаги тушунчаси билан 5-8 синф ўқувчисининг тасаввури, фикрлаши, лаёқат ва қобилияти бир хил маслиги ҳар ҳолда сир бўлмаса керак. Шу нақтаи назар билан қарайдиган бўлсак, бир бўғинни таҳлил қилишдан олдин кетма-кетликда ҳамма бўғин маълумотлари билан танишиш мақсадга мувофиқ бўлар эди. Сиз назарга тутаётган бошқа дастурлаш тиллари ўқувчи-ёшларнинг касб-ҳунарга йўналтириш жараёнида ўрганилиб уларнинг танловига кўра кейинги таълим босқичида ўргатилиши мумкинлигини ёдда сақлашимиз керак. АКТ йўналишидаги касб-ҳунар коллежларида бошқа дастурлаш тиллари ўргатилади. Информатика ва АКТ фанларини ўқитиш 5 синфдан эмас балким компьютер ҳақидаги тушунчалар мактабгача таълим тизимидан бошлаб ўргатилади. Ўзбекистонда узлуксиз таълим тизимини таҳлил қилмасдан туриб таълимнинг бир бўғини ҳақида хулоса чиқариш адолатсизлик бўлади. Интернетда, форумда ҳар хил фикрларни олға суриш мумкин ҳамда осондир. Бироқ бу билан бир тизим ҳақидаги бир-неча интернет шайдоларини чалғитиш яхши нарса эмасдир. Дунёнинг эксперт-мутахассислари таълимнинг "Ўзбек модели"ни тан олиб турганда бу билдирилган фикр асоссиз ва хато деб уйлайман!!! Зеро ки таҳлил таълим тизимининг кетма-кетлигида олиб борилмаган. Билдирилган фикр бир китобдаги асарнинг ўртасидан 4 варақ олиб ўқиш ва хулоса чиқариш билан бирхилдир.

[Manuchehr]

8-синфда СС туфайли информатика дарси, математика сингари мени умуман қизиқтирмаган.. .
Sanoq sistemalari dasturlashning umuman kompyuter ish tizimining asosi bo`lsa qanday qilib informatika, AKT va kompyuter haqida gapirish mumkin. Hurmatli forumdoshlar hammamiz komyutrerda ishlaymiz biroq turli soha vakillari bo`lishimiz mumkin. Kompyuterda ishlay olish, yozish, chop etish ba`zi hollarda dastur yoza olishimiz mumkindir bu bilan kompyuterni to`liq bilaman deb bo`lmaydi!!! Kompyuterda amalga oshirilgan har bir ishimiz 2 lik sanoq sistemasida 0 va 1 birlar bilan kodlanishini bilamizmi? "MAK" mutaxassis sifatida yozayapti. U kishining yetuk mutaxassisligida ham shubha bor. Zero ki kodlashni, axborot uzatish tartibi qolaversa bugun kun mavzusi bo`lmish axborot xavfsizligi masalasida eng asosiy omil Sanoq SISTEMALARIga borib taqaladi. Zamonaviy informatikada asosan 3 xil sanoq sistemalaridan 10, 16 va 2 lik sanoq sistemalaridan foydalaniladi. Sanoq sistemalari bu axborotlarni kodlab uzatish asosini tashkil qiladi. Menimcha "Mak" ning ushbu mavzu borasadiga bilimida chalkashliklar mavjud. "MAK" Olimpiadalardagi ishtiroki haqida gapirayapti. Men ham Respublika fanlarari olimpiadasi g`olibi bo`lib imtihonsiz oliy o`quv yurtiga kirganman. "MAK" aytganday sanoq sistemalari haqidagi savollar haqiqatdan ham mavjud biroq oliy ta`limdagi, kasbiy faoliyat jarayonida Rossiya, Germaniya, Koreya kabi bir qator davlatlardagi ta`lim tizimi bilan ayniqsa Informatika va AKTni o`qitish jarayoni bilan tanishganman, olimpiadalarda, internet olimpiadalarida ham ishtirok etganman. Ushbu olimpiadalarda ham sanoq sistemalariga oid savollar bor, ushbu mavzu o`rgatiladi. Birovning "Mutaxassis"man deb bong urushi bilan bir tizimdagi mavzuni olib tashlash kerak degan xulosa o`rinlimikan!!! Hurmatli forumdoshlar XULOSA chiqarish Sizlarga havola!!!

[Jabbor]

Саноқ системаларини билмай туриб қандай қилиб дастурлашни ўрганиш мумкин. Хар бир фанни ўрганишда эволюцион йўл билан ўрганиш керак революция шарт эмас.
Мактабда дастурлаш асосларини ўргатиш учун информатика ўқитувчиларининг ўзлари дастурчи бўлиши керак.
Мактаб дастурчиларни тайёрламайди-ку.
Тўғри. Мактаб битирувчиси компьютердан фойдаланишни яхши ўрганиб олса шунинг ўзи етарли. Қизиқиши бўлса АКТ коллежларида ўқишни давом эттиради.

Информатика ва АКТ фанларини ўқитиш 5 синфдан эмас балким компьютер ҳақидаги тушунчалар мактабгача таълим тизимидан бошлаб ўргатилади.
Демак Сизнингча Информатика ва АКТ фанларини ўқитиш боғчадан бошланади. 1-4 синфларда дам олишиб 5-синфдан яна Информатика ва АКТ фанларини ўқитиш бошланади. Саноқ системалари 7-синфда факультатив ҳисобида 2 соат ўрганилади. Шу 90 минутда СС ларни 7-синф ўқувчиси тўлиқ ўзлаштириб олиши мумкин деб ўйлайсизми? Яна бир синфда 35-40 ўқувчи ва уларга икки хафтада бир соат дарс ўтилса.
Май ойида мактаблар ўқув режасининг лойиха варианти беришувди. Унда 5 синфдан бошлаб информатика фани мактаб компонентига киритилиши ва бир хафтада
1 соатдан ўтилиши белгиланган эди. Афсуски лойиха тасдиқдан ўтмаган шекилли.

[Jabbor]

Мактабда дарслар бошланганига бир ой бўлишига ҳам озгина қолди. 5-синф ўқувчилари учун информатика дарсликлари йўқ. Янги китоб берилиши керак деб ўтган йилги 5-синф информатика дарсликлари макалатурага топширилган. 5-синф информатика дарслиги ҳақида бирон маълумот бера оладиган инсон борми?

[Maestro]

Абдурашид Хундибаев ХТВ да ишлаётган бўлсангиз шу масалаларда ёрдам бера оласизми?
Одатда Абдурашид Хундибаев ўзларига "тегишли" саволларга жавоб берадилар. Балки деярли дам олиш кунларига тўғри келиб қолгани учун жавоб беролмаётгандирлар... Лекин жавоб бўлиши аниқ, фикримча.

[Maestro]

5-синф информатика дарслиги ҳақида бирон маълумот бера оладиган инсон борми? Фикримча- йўқ.... Бир неча йил аввал "Мактабда ижарада бўлмаган, кутубхоналардан топишнинг иложиси бўлмаган, сотувга таъқиқ қўйилган ўқув қўлланмаларини ота-оналар қаердан топишлари керак" қабилидаги саволомиз гапимга мен ҳам жавоб ололмаганман...;-)

[Colorado]

Одатда Абдурашид Хундибаев ўзларига "тегишли" саволларга жавоб берадилар. Балки деярли дам олиш кунларига тўғри келиб қолгани учун жавоб беролмаётгандирлар... Лекин жавоб бўлиши аниқ, фикримча.
Абдурашид, навряд ли. Возможно,новый руководитель ответит, но есть сомнения

[Maestro]

Абдурашид, навряд ли
Раҳимжон ака, я что-то упустил?

[Shahodat]

ўтган йилги 5-синф информатика дарсликлари макалатурага топширилган. биз топширмадик. "Янгиси октябрда келар экан. Хозир эскисидан фойдаланиб туринг",- деди кутубхоначимиз

[Maestro]

Иқтибос нотўғри кетибди. Макалатура борасида мен индамадим:-)

[Hamidbey]

Oktyabr oyida kelarmish yangisi bizda eskisidan o'tiliyabdi

[OmoN]

Sanoq sistemalari dasturlashning umuman kompyuter ish tizimining asosi bo`lsa qanday qilib informatika, AKT va kompyuter haqida gapirish mumkin. Нега энди гапириш мумкин эмас? Масалан кимдир бухгалтер. 1С ёки шунга ўхшаган программанинг у ёғидан кириб бу ёғидан чиқиб кетади. У СС ни чуқур билмасаям бемалол ишини қилавериши мумкин. Қолаверса гап мактабдаги информатика дарси ва дарсликлари ҳақида кетаяпти. Айтишниклар ҳақида эмас.
Kompyuterda amalga oshirilgan har bir ishimiz 2 lik sanoq sistemasida 0 va 1 birlar bilan kodlanishini bilamizmi?Баъзи (даже кўпчилик) компьютер билан ишлайдиганларга ахборотнинг компьютерда 0 ва 1 лар билан кодланишини билиш умуман керак эмас. Мисоллар келтирайми ё шартмасми? Оддий бир мисол: Пейнетда ўтирадиган киши (уям компьютер ишлатади) саноқ системасини билмаса яхши ишлай олмайдими?
Zero ki kodlashni, axborot uzatish tartibi qolaversa bugun kun mavzusi bo`lmish axborot xavfsizligi masalasida eng asosiy omil Sanoq SISTEMALARIga borib taqaladi. Zamonaviy informatikada asosan 3 xil sanoq sistemalaridan 10, 16 va 2 lik sanoq sistemalaridan foydalaniladi. Sanoq sistemalari bu axborotlarni kodlab uzatish asosini tashkil qiladi.Буни ҳамма тушуниб турибди (унчалик ҳам ғалча эмасмиз), лекин буни мактабда ўргатишнинг нима кераги бор?

[Jabbor]

Oktyabr oyida kelarmish yangisi bizda eskisidan o'tiliyabdi

5-синфлар учун информатика дарслигини ва 2-3-синфлар дарсликларини олиб келишди.Октябрда келармиш деб тўғри айтган экансиз. 5-синф учун чиқарилган янги дарсликнинг қандай афзалликлари бор эканки, 5-синфлар учун информатика китоби 3-марта янгидан чиқарилаяпти.

[otabek0505]

IMHO:
Darsliklardagi mavzularga e'tirozim yo`q, lekin, ba'zi forumdoshlarimning fikriga qo`shilgan holda ba'zi mavzular uchun ajratilgan soatlarni kamaytirib, ba'zilarini ko`paytirishning tarafdoriman! Masalan:
-Sanoq sistemalari kerakli mavzuligini va uni o`rganish kerakligini qo`llab quvvatlagan holda, bu bilimlarning hozirgi kun informatikasiga aloqasi minimallashganini tan olaman. Bularni balkim matematika darslariga kiritarmiz, shunda informatika o`qituvchisi ishlashi menimcha osonlashardi?!
-Mantiq, algoritm borasidagi bilimlar berishni chuqurlashtirish kerak! To`g`ri, bolalarning hammasini professional kompyuterchi qilish shart emasdir, lekin menimcha mantiq ilmini va biror vazifani bajarishning algoritmini tuzishni o`rganish ko`p sohalarda asqotsa kerak! Agar bola professional dasturchilik yo`lini tanlasa ham bu juda ajoyib sovg`a bo`lardi. Sababi shaxsan menga kompyuterning hamma dasturida ishlashni qotiradigan, lekin mantiq va algoritmga tushunmaydigan boladan, hattoki kompyuterning haqiqiysini ushlab ko`rmagan bo`lsa ham, matematika, mantiq va algoritmning nazariyasini chuqur o`rgangan bolaga informatika va dasturlashni o`rgatishim 10 marta oson!!!
-Dasturlash darslarini butunlay olib tashlash MUMKIN EMAS, lekin, menimcha dasturlashni anchayin qisqa va boshlang`ich asosini berish yetarli. Bu borada darslikka o`zgartirish kiritish uchun tavsiya berishga ojizman, sababi u yerda o`zim bundan yaxshiroq o`zgartirish bera oladigan mavzu topmadim.

[Hamidbey]

Oktyabr oyida kelarmish yangisi bizda eskisidan o'tiliyabdi

5-синфлар учун информатика дарслигини ва 2-3-синфлар дарсликларини олиб келишди.Октябрда келармиш деб тўғри айтган экансиз. 5-синф учун чиқарилган янги дарсликнинг қандай афзалликлари бор эканки, 5-синфлар учун информатика китоби 3-марта янгидан чиқарилаяпти.Bizlarga haliyam kelmadi. Sizlarda 2-3 sinflarga informatika o'qitilayabdimi.Bizlarda o'qitilmayabdi. dars yetmasmish Oquv ishlari bo'yicha direktor o'rinboasari aytdi. Bizda shunaqa gaplar. Lekin buyruqda aytilgan ingliz tili yoki informatika o'qitilsin 2-4 sinflarga deb . Afsus bizda ikkala fan ham o'qitilmayabdi.

[Jabbor]

Bizlarga haliyam kelmadi. Sizlarda 2-3 sinflarga informatika o'qitilayabdimi.Bizlarda o'qitilmayabdi. dars yetmasmish Oquv ishlari bo'yicha direktor o'rinboasari aytdi. Bizda shunaqa gaplar. Lekin buyruqda aytilgan ingliz tili yoki informatika o'qitilsin 2-4 sinflarga deb . Afsus bizda ikkala fan ham o'qitilmayabdi.
Siz buyruq deb o'tgan yili aprel oyida chiqqan qo'shimcha darslar haqida aytayotgan bo'lsangiz kerak. Bu buyruqqa ko'ra ingliz tili va informatika fanidan qo'shimcha darslar o'tilishi belgilab qo'yilgan. Sinflar uchun o'quv rejasi ham ko'rsatib o'tilgan edi.
Bizning maktabda 2-4 sinflarga Informatika o'tilmayapti. O'tgan o'quv yilida ingliz tilidan qo'shimcha darslar o'tilgan. Meni qiziqtiradigan savol 5-7 sinf o'quvchilari informatika darsida ikki guruhga bo'linadimi yo'qmi? Vazirlikning dars rejalariga bergan uqtirish xatida bo'linadi deb yozilgan. Ammo qanday moliyalashtirilishi haqida gap yo'q.

[Ustoz]

Ammo qanday moliyalashtirilishi haqida gap yo'q.
Agar aniqlik kiritlsa kimlardir tirikchilik qila olmaydi-da. Mana shu mavhumlik orqasidan ko`p amaldorlar pul qilishadi. Tokarevning bir qo`shig`i bor edi sovet davrida:
Мы воры гуманисты, воруем очень чисто,
Там где надо писать двести мы напишем триста.

[Abdusalim Nursaidov]

Углим лицейда укийди 5 синф учун информатика дарслиги таркатилган лекин информатика дарси бу йил утилмасмиш келаси йил утилармиш яна бир углим рус мактабида 5 синфда укийди уларда информатика укитувчисини узи йук буни кандай тушуниш мумкин туман маориф булимидагилар нима килаяпти дарс тополмай юрган информатика укитувчилари канча бариси бекор юришиб ди

[Hero]

Углим лицейда укийди 5 синф учун информатика дарслиги таркатилган лекин информатика дарси бу йил утилмасмиш келаси йил утилармиш яна бир углим рус мактабида 5 синфда укийди уларда информатика укитувчисини узи йук буни кандай тушуниш мумкин туман маориф булимидагилар нима килаяпти дарс тополмай юрган информатика укитувчилари канча бариси бекор юришиб ди


Bu xalq ta'limi ihtiyorida. Darliklar esa chuqurlashtirilgan maktablar uchun chiqarilgan

Abdusalim aka ў, ғ,ҳ,қ xarflariga e'tibor bering

[Hamidbey]

Углим лицейда укийди 5 синф учун информатика дарслиги таркатилган лекин информатика дарси бу йил утилмасмиш келаси йил утилармиш яна бир углим рус мактабида 5 синфда укийди уларда информатика укитувчисини узи йук буни кандай тушуниш мумкин туман маориф булимидагилар нима килаяпти дарс тополмай юрган информатика укитувчилари канча бариси бекор юришиб ди
Aka informatika o'qituvchilarining ko'pchiligi Rossiyada ishlashayabdi.

[Биллур]

o'qituvchilarining ko'pchiligi Rossiyada ishlashayabdi
Бу ҳақиқатни сабабини мендан кўра яхши биладиганлар бўлса керак.
Балки..., изоҳнинг хожати йўқдир?!

[Shahodat]

Meni qiziqtiradigan savol 5-7 sinf o'quvchilari informatika darsida ikki guruhga bo'linadimi yo'qmi? Vazirlikning dars rejalariga bergan uqtirish xatida bo'linadi deb yozilgan. Ammo qanday moliyalashtirilishi haqida gap yo'q. moliyalashtirishi 8-9 sinflarda qanday bo'lsa, 5-7 larda ham shunday.
Bu xalq ta'limi ihtiyorida. Darliklar esa chuqurlashtirilgan maktablar uchun chiqarilgan bekorga aytibsiz. Informatika darsi davlat rejasiga 5-7 sinflar uchun maktab ixtiyoridagi soatlarga kiritilgan (VMning 2012 yil 15-maydagi 130 -sonli qaroriga ilova).

[Abdusalim Nursaidov]

Угилларим математикадан чукурлаштирилган синфларда укишади