Kino va tomоshabin o'rtasidagi masofa yaqinmi yoki uzoq?!

[Nigora Umarova]

Иккала актёр (Баҳриддин Абдуллаев ва Бахтиёр Раҳимов)лар ижро қилишган Қурбон образи дунёнинг турли синовларига дод-фарёд чекиб ўтирмайдиган шахсдир. У кузатувчанлиги орқали барча ҳатти-ҳаракатларини бажаради, дард-аламга берилмайди, эҳтирослардан йироқ қаҳрамон. Режиссёр ўтмиш ва бугун сюжетларини ёндош-паралел келтириш орқали драматик кўринишларни бир тизимга жойлаган.
Севгисиз ҳаёт – азобли ҳаёт. Аммо шундай кишилар бўладики, бахтсизликнинг овозини ўчириш учун кўникувчанликка мослашишади. Феруза Саидова, Ҳуснора Ҳожимуродова ижро қилишган Лола кўникувчан аёлми? Йўқ, у бахтсизликнинг сукути ҳеч вақт бахт бўла олмаслигини, шу сукут таъминлаган хотиржамлик ҳам аянчли эканлигини идрок қила билган аёлдир. Акс ҳолда Рустам(Шаҳобиддиа Фаёзов)нинг “хоҳласам ураман, хоҳласам...” деган гапларига кўниб, ўз отасига – куёв бўлмишнинг қайнотага қўл кўтаришига қараб ўтирар эди. Рустамнинг кексалик даври Баҳодир Муродов ижросида очилмагандек негадир. Уни фақатгина касалхона “койкаси”да кўрамиз-у, лекин бошқа ижрода - на қарашларини ва на-да, бошқа ҳолатини сезамиз, орқа планда қолиб кетган.
Ўзни алдамаслик-ҳаётдаги бош масала. Инсон ўзини алдашга кўникдими, шуни одат қилдими-демак, у ҳамиша алдашга, алданишга тайёр. Умрида “бирор марта йиғламаган”, “ҳаётида ҳеч бир тўсиққа дуч келмаган”, бирор марта “оч қолмаган” инсон бўлмаса керак?!.. Ҳар бир инсоннинг ўз дарди бор. Фильмда Абдухалил Мингноров ижро қилган Расулбойнинг дарди ичида. Тўғри, кишилар наздида у “ошиғи олчи”, “егани олдида-емагани ортида” кўринишидаги бир инсон. Қаср монанд ҳовлисида ҳатто товуслари ҳам бор. Бироқ хонадондаги ҳаёт ўша “товус”га ўхшаш гўзал кўрингани билан, ниҳоятда ёқимсиз, файз йўқ. Расулбой зўр яшаётгандек кўринади, аммо у мавжудгина, холос, сурати бор-у, сийрати йўқ; бошқаларни эмас, ўзини алдаб яшаётган шахс қиёфаси. Шоир ёзганидек, “...не учун жаҳона келдинг, кайфиятинг баён этиб кет” туйғуси унинг маънисиз қарашларини ифода этиб берган актёр қиёфасида акс этган. Бундай шахслар на меҳрга ва на-да қаҳрга арзийдиган ожиз кишилардир. Расулбой ўз манфаати йўлда ўзгалар тақдирини асло ўйламайди. Дардисар, “пиёниста” ўғли Рустамни Лолага уйлантиришда ҳам қўл остидаги ҳайдовчи Ҳамроқул ака (Жумадилла Раметов)нинг лоқайдлиги туфайли тушиб қолган ночор аҳволидан фойдаланишда; унинг қизини келин қилиб олишда фойдаланади.
Оқ-қора тасвирланган Қурбон ва Лоланинг ўтмишидаги кадрларнинг кетиши ва уларни туташтирувчи нуқталар ҳам ўзига хос. Чуқур нигоҳли қараш ҳамда сўзсиз жим туриб гапириш... Нигоҳлар кинотомошабинни қаҳрамонларнинг ўтмишига етаклайди. Кадрларда “оҳ-воҳ” қилиб “муҳаббат эртаги”ни сўзлаш йўқ. Бир-бирини тушуниш, ардоқлаш, қадрлаш, ўзаро меҳр кўрсатиш бор. Бунинг моҳияти эса, эркак ҳам, аёл ҳам тақдир зарбаларига дуч келиб бўлганлигида. Инсон қийналиб етишган нарсаси ёки инсонининг қадрига етади. Қурбон ва Лоладаги бир-бирини ардоқлаш ҳам балки шундандир?!.. Лола ўзига нисбатан олийжаноблик кўрсатган Қурбоннинг ортидан “дунёни нариги чеккасига кетишга ҳам тайёр”. Ҳатто келинининг “Ойижон, мени ҳам ўттиз йилдан сўнг тайёрлаган таомимни сизники каби суйиб ейишармикан?..” деган саволига “Буниси ўзингизга боғлиқ” дейиши ҳам шундан. Инсон ўзи пиширган ошни айланиб ҳам, ўргилиб ҳам ўзи ейишини Ҳуснора Ҳожимуродова, Феруза Саидова ва Бахтиёр Раҳимовлар бир қатор диалогларда кўрсатиб бера олишди.

[Nigora Umarova]

Эпизод роллар бўлса-да, характер яратиш ва унинг моҳиятини очиб бериш кўрсатиш актёрлар Азамат Эргашев (гумашта), Фатхулла Масъудов (Қувватов), Музаффар Шодиев (Сотволдиев)ларнинг ижросида улар ижро қилган қаҳрамонларга нисбатан ўйлантирадиган “кулгу” уйғотади.
Қурбон умр фаслининг баҳори ва кузи – ёшлиги ва етуклик палласининг оқаётган сув (вақт)даги кўприк устида юзма-юз келиши, инсоннинг ўзлигини топганлиги, умри беҳуда кетмаганлигини тасвирлаш жараёни ҳам кадрга таъсирли муҳрланган. “Ота бўлиш осон, бироқ оталик қилиш қийин”,- дейишади. Якундаги ўғил Дилшод (Камолиддин Каримов)нинг “Сиз менинг ҳақиқий дадамсиз” деган сўзлари ҳам томошабинни таъсирлантирди. Зеро, бегона болани “дунёни бундайлигига сени айбинг йўқ, болам” деб ўғил қилиб қабул қилиб олиши, уни бегоналигини билдирмай, йигирма йил ўз фарзандидек тарбиялаш барчанинг ҳам қўлидан келавермайди.
Фильм ғояси яхши танланган, ечим бор. Баъзи ўринларда “гипербола” (муболаға) ҳам мавжуд: булар-саратон касалининг охирги босқичида бўлган “ана кетади, мана кетади” деган беморнинг касалхонага қочиб кетишини-ю, буни ҳеч ким сезмаслиги; бўлажак куёв бўлмиш устанинг хонадонга қоқилиб “учибгина” кириши, КАМАЗнинг мунажжим (фолбин) кампирнинг бир гапи билан “пов-лов” этиб ёниб кетиши (бўлиши мумкин, бундай шахслар кучли парапсихолог бўлишади ) ... Тўғри, булар кинотомошабинда кулгу уйғотиш учун қилинган нарсалар. Бироқ аксар томошабин “нима учун кулаяпман...” деб ўйлаб қолмасмикан?
Алалхусус, “Хазонрезги”даги “икки ёртининг бир бутун” бўлишидаги ҳолатлар томошабинда ҳамдардлик, кулгуни қўзғата олди. Инсон қатъий аҳдли, бир сўзли ва ҳаётда ўзига юклатилган вазифани қойилмақом қилиб бажариши шартлилигининг моҳияти унда мужассам.

[Nigora Umarova]

“PROlogue” – ёш киноижодкорлар II Республика фестивали



Миллий ифтихор туйғуларига йўғрилган, Ватан, она табиат,
гўзаллик, инсонийлик, бағрикенглик, бунёдкорлик, севги, меҳр ва
муҳаббат каби мавзуларда қисқа метражли фильмлар яратиш, бу
йўналишда ижод қилаётган ёш истеъдодларни излаб топиш, уларни
қўллаб-қувватлаш ва кенг жамоатчиликка танитиш, ёш ижодкорларнинг
профессионал малакасини ошириш, катта экранларда ўз ижодини намойиш
этишига йўл очиб бериш, уларнинг энг яхшиларини саралаб олиб, нуфузли
халқаро кинофестивалларга тавсия этиш ҳамда кўп йиллар давомида қўлга
киритилган ижодий ютуқ ва анъаналарни давом эттириш каби муҳим
вазифаларни амалга ошириш мазкур фестивалнинг асосий мақсад ва
вазифаси ҳисобланади. ”Ўзбекистон Республикасида 2016 йилда ёшларга оид давлат сиёсатини
амалга оширишга қаратилган қўшимча чора-тадбирлар Дастури”
ижросини таъминлаш мақсадида “Ўзбеккино” Миллий агентлиги ҳамда “Камолот” ёшлар ижтимоий ҳаракати ҳамкорликда “PROlogue” – ёш киноижодкорлар томонидан суратга олинган қисқа метражли фильмлар II Республика фестивали бошланганлигини эълон қилади.
Фестиваль бу йил иккинчи маротаба ташкиллаштирилмоқда.
Фестивалда 35 ёшгача бўлган профессионал ва ҳаваскор
киноижодкорлар – Ўзбекистон Республикаси резидентлари қисқа
метражли бадиий ва бадиий шаклдаги ҳужжатли фильмлари билан
иштирок этишлари мумкин. Унда қатнашиш бепул.
Фестивал талабига мувофиқ, фестивалга тақдим этилган қисқа метражли бадиий фильмнинг умумий вақти 30 дақиқадан ошмаслиги керак. Шу билан бирга, фильм сўнгги 2 йил мобайнида суратга олинган ҳамда мазкур фестивалда аввал иштирок этмаган бўлиши лозим.
Фестивалда иштирок этиш учун қуйидаги ҳужжатлар
“Ўзбеккино” Миллий агентлигига топширилади:
 ариза ;
 асар(лар) DVD ёки AVI форматда топширилади;
 саралашдан сўнг: паспорт нусхаси (яшаш манзили билан), асар
муаллифи ҳақида маълумотнома (2-илова)га асосан, икки дона фотосурат,
муаллиф лозим топган реклама материаллари ва бошқа маълумотлар;
юридик шахслар учун: корхона гувоҳномаси.
Тақдим этилган асарларнинг янгилиги, ғоянинг ижтимоий
муҳимлиги, ижодий ёндашувнинг оригиналлиги, бадиий таъсирчанлиги,
визуал қатлам ва қаҳрамонлар концепциясининг ўзига хослиги, режиссёр
ва оператор маҳорати, актёрларнинг ижроси, шунингдек, Давлат тилида
бўлиши ёки Давлат тили субтитрларда берилиши Фестивалда қатнашиш
ҳуқуқини таъминлаш мезони ҳисобланади.
Фестивалда иштирок этиш учун аризалар 1 октябрга қадар тақдим этилиши шарт. Аризалар ўрганилиб, 20 октябргача сараланади ҳамда ушбу кўрик дастурига киритилган қисқа метражли фильмлар 16-20 ноябрь кунлари намойиш қилинади.
 Ғолиблар аниқлангач, 21 ноябрда уларни тантанали тақдирлаш маросими ўтказилади. Улар махсус совринлар ва дипломлар билан
тақдирланади.

Асосий совринлар қуйидагилар:
 “Энг яхши қисқа метражли бадиий фильм” учун бош соврин;
 “Энг яхши сценарий”;
 “Энг яхши режиссёрлик иши”;
 “Энг яхши операторлик иши”.

Фестиваль доирасидаги намойишларга кириш бепулдир.

[Nigora Umarova]

Ўзликни қидиришдаги Ойга талпинишнинг кино талқини

Яқинда режиссёр Собир Назармуҳаммедовнинг “Ўзбеккино” миллий агентлиги буюртмаси асосида 4К видеоформатида суратга олинган “Толиққан кўнгиллар ойга талпинар” фильмининг тақдимоти бўлиб ўтди. Фильм номининг ўзиёқ кишини ўйлантиради. Кўнгил қандай ҳолатда толиқади-ю ва нима учун ойга талпинади?!.. Қуёшга эмас? Бунда қандайдир фалсафа мужассамдек.

Инсон умрини кун ва тунга муқояса қиладиган бўлсак, фақат қоронғудагина биз ёруғликнинг қадрига етамиз. Шаҳар ҳаётидан, ғала-ғовуридан чарчаган уч дўст – Шавкат (Ўзбекистон халқ артисти Эркин Комилов), Убайдуллоҳ (Ўзбекистон халқ артисти Мамасоли Юсупов) ҳамда Эркин(Ўзб.да хизмат кўрсатган артист Карим Мирҳодиев) шаҳардан ташқаридаги овлоқ бир қишлоққа афсонавий поклагувчи тошга фориғланиш учун йўлга тушишади. Ҳар бир дўстнинг ўзига хос феъл-атвори борким, уларни жипслаштириб тургувчи нарса, бу - бир-бирига яқин қишлоқларда кечган болаликлари ва талабалик йилларида танишиб қолиб, ҳаётнинг алғов-далғов синовларида синашта биродарга айланганликларидир. Бир қарашда исмнинг ўзиёқ дўстларнинг характерини очиб беради. Уч дўст, уч қиёфа; аммо рамзий жиҳатдан олиб қараганда, уларда умргузаронлик қилаётган яхлит бир инсон қиёфасини кўриш мумкин. Инсон умри давомида Убайдуллоҳдек актёр бўлиб роль ўйнаб яшашга маҳкум; Шавкатдек ҳаёти давомида мол-дунё, обрў-эътибор қозонишга интилади; бу ёруғ оламда кун кечирар экан, ҳар бир куни Эркиндек ҳаёт илмининг фалсафасини ўрганиш билан давом этади. Уч дўстнинг бу сафарини томошабин наздида ЎЗЛИКНИ ҚИДИРИШ учун қилинган сафар деса ҳам бўлади. Шарқ халқларининг фалсафасида ОЙ кечани ёритувчи ва туғилиш рамзи сифатида келади. Бу, айниқса, қадимги шумер халқларининг мифологиясида мавжуд. Ҳатто шумерлар Ой маъбуди - Наннани Қуёш маъбуди - Уту ва Зуҳро юлдузи - Ианнанинг отаси сифатида тасвирлашган. Астролог ва психологлар ўтказган тадқиқотларига кўра, инсон руҳиятидаги маълум ўзгаришлар ойнинг тўлишишига боғлиқ бўлиб, у тўлишган пайтда руҳий хасталиклар кучайиши, суицид (ўз жонига суиқасд қилиш кучайиши), жиноятчилик сонининг ошиши аниқланган. Демак, Ой ҳам ички туғёнлар жунбушга келишигав сабаб бўлувчи, ҳам фориғланиш учун восита бўлувчи осмон жисми ҳам экан. Юсуф Хос Ҳожибнинг XI асрда ёзилган “Қутадғу билиг” (Саодатга элтгувчи билим) асарида подшо Кунтуғдининг вазири Ойтўлди деб тасвирланиб, бойлик, давлат рамзи сифатида келади. Шу тарафдан олиб қараганда, уч дўстнинг Ойга талпиниши бежиз эмас, балки режиссёр ҳам ушбу жиҳатларга эътибор берган ҳолда “Ой” рамзини бежиз танламагандир?!...

Уч дўст ойтош ёнига етгандаги ҳолатда кўзларини юмиб, ўтган умрлари жараёнини мушоҳада қилишади - уч хил ҳаёт кечириш, бироқ улар умри якунининг фалсафаси бир: Инсонга умр берилар экан, у ўз ўрнини ярата олиши керак.
Сафардошлар етти тепани айланиб ўтишади. Қаҳрамонларнинг тепалардан бирида ўтаётганда, тўп тепаётган болаларнинг ўзи кўринмаса-да, бироқ копток ирғитиш жараёнининг овозлар орқали ҳис этиш лавҳаси бор. Буни кўрган томошабин, умр коптокка ўхшайди, у ўринсиз думалагани каби давлат ҳам, обрў ҳам беқарордир, деган фикрга келиши, табиий. Етти тепа –еттилик. Уч дўст олтмишдан ошиб, етмишга етмиш остонасида тургандаги ҳолат Алишер Навоийнинг “Лисон ут-тайр” достонидаги қушларнинг Семурғни излаб етти водийни босиб ўтиш жараёнини ҳам эслатади. Дастлаб икки тепани айланаётган пайтда Шомил (актёр Бернар Назармуҳаммедов) уч қаҳрамонни тепаликларни қайта айлантирадиким, бу инсон умрининг дастлабки икки ўн йиллик даври – болалик ва йигитликдаги беқарорликни эслатади.
Бернар Назармуҳаммедов имжро этган Шомил образига келсак, уни Ойбола (лунатик) дейиш ҳам мумкин. Шомил қишлоқ одамларига ўхшамайдиган ўзига хослиги, одамовилиги ҳамда тинмай китоб ўқиши билан ўзга инсонлардан ажралиб туради. Шу жиҳатдан қаҳрамоннинг инсонларни ўзлигини қидиришга чиққан сафарларига йўлбошчилик қилиши бежиз эмас. Эркин(Карим Мирҳодиев)нинг, унга берган “Сен фариштамисан? Бу дунёда сен ҳам бирор гуноҳ қилгандирсан?” -деган саволи уни ўз қобиғини ёриб чиқиб, ичида тўпланган ўй-фикрларининг вулқондек отилишига сабаб бўладиким, Убайдуллоҳ(Мамасоли Юсупов)нинг юпатгувчи тасаллисига, “Ойтошга шунча одамни бошлаб келдим-у, бироқ ундан қанчаси қайтмади”,- дея надомат чекиши, одамизот бу дунёга келибдики, истайдими ёки йўқми, албатта, дунё гардлари гоҳ умр елвизаги ёхуд бўронлари орқали унга қўнишини акс этган. “Кўзни қалбнинг ойнаси” дейишади. Шомилнинг қалби тозалиги унинг зилол сувидек шаффоф нигоҳлари орқали операторлик ишида кўрсатилган.
Оператор Умид Маликов тасвирга олган юртимизнинг гўзал табиат тасвири- қоятошлар орасида парвоз этаётган бургутлар парвози, шаршара сувларининг оҳанграбодек юқоридан пастга қуйилиши, чакалакзор тўқайлардаги зимистон ҳаёт каби лавҳалар; қаҳрамонлар руҳияти ҳамда умр йўлини босиб ўтишидаги ҳолатларини дарахтларнинг танаси, бозордаги ғала-ғовурлар, қишлоқ ҳаётининг ўзига хос жиҳатларини тасвирга олган кадрлари томошабинни беихтиёр фильмнинг таг маъносини уқиш ва “ўқиш”га чорлайди. Кадрлар ортидан қуйилиб келаётган В.Вивальди, В.Моцарт, П.Хиндемитт, К. Педерецкийнинг мусиқалари киши руҳиятини бир ҳолатдан иккинчи ҳолатга ўтишига хизмат қилди.
Сафар жараёнининг сўнгги тепалигида сафардошлар дуч келган устоз актриса Дилором Эгамбердиева ижро қилган телба кампир эпизоди қаҳрамонлар юзига кўзгу тутиб, уларнинг асл қиёфасини ўзларига кўрсатишга ёрдам беради. Зеро, “дунё машмашаларидан чарчадим” деб толиққан инсоннинг ойтошга етгандаги толиқиши ёки ҳордиғини чиқариши олдида, дунёнинг майда-чуйда, икир-чикирларининг сариқ чақачалик аҳамияти қолмайди. Телба кампир қиёфаси у дунё ва дунё орасида қайсидир гуноҳи учун аросатда қолган ҳамда гуноҳларидан покланиши учун “совун қидираётган” (!)лиги қайси гуноҳи кабираси учун бу ожиза бу жазога лойиқ экан-а, деб томошабинни анча ўйлантиради ва ўзи хулоса чиқаришига ундайди. Фильмда мистик, абсурд, рамз элементлари мавжуд.
Фильм қаҳрамонлари Хайри(!) ва Абдулла ота(!)ларнинг сафарга чиққан йўловчиларни заррабин (дурбин) орқали кузатишлари бу дунёнинг моҳияти “кузатувчилар” ва “кузатилмишлар”дан иборат эканлигини кўрсатаётгандек гўё. Бўй етган, эрта-индин турмушга чиқиш арафасида турган Хайрининг амакиси бошчилигида келган меҳмонлар олдида хурсандлигидан рақс тушиб кетиши кишига “эриш”, ғайритабиий бўлиб туюлди.
Шаршарадан оқаётган сувнинг юқорисида ёки сойда Эркиннинг ёхуд Шавкатнинг кўзига кўринган яъжуж-мажжуж қиёфалар, бу фоний дунё гўзал кўриниб ўз домига қаҳрабодек тортиб олади-ю, юҳодек сени ютиб юборади, деган маъноларни берди.
Фильм сўнггида Ўзбекистон халқ артисти раҳматли Санъат Девонов ижро қилган ойтошга етишган умрбоқий донишманд чол қиёфасида Хизр чашмасидан сув ичиб, “ўзини ўзи жазолаган”, бироқ дунёнинг барча сирлари, ҳатто “ўн биринчи олам”нинг ҳам сири тагига етган комил шахс қиёфаси гавдаланади. Қаҳрамон сўзларидан маълум бўладики, инсон танини эмас, руҳини бойитиши шарт. Яшашнинг мағзи (ядро)си ҳам шунда. Сафар сўнгида уч дўстнинг қалби покланганлигини “кўзлар шаффофлиги” зуҳур этади.
Умуман олганда, режиссёр Собир Назармуҳаммедовнинг ютуғи, уч дўст – Шавкат (бойлик), Убайдулла (уддабуронлик), Эркин (ақл) қиёфалари орқали кишиларни ўйлантирувчи, мушоҳада қилишга “мажбурловчи” фильмни томошабин эътиборига ҳавола этганлигидадир. Бу фильм ҳақидаги илк ва айрим мулоҳазалар эдигина, холос. Қолган баҳони эса вақт ва бошқа томошабинлар ҳакамлиги беради.

Нигора УМАРОВА

[Sparc]

Сообщение от Nigora Umarova

“Толиққан кўнгиллар ойга талпинар” фильмининг тақдимоти бўлиб ўтди. Фильм номининг ўзиёқ кишини ўйлантиради. Кўнгил қандай ҳолатда толиқади-ю ва нима учун ойга талпинади?!.. Қуёшга эмас? Бунда қандайдир фалсафа мужассамдек.

менимча эса, мужмал жумлалардан фалсафани излаш бефойда.

[Nigora Umarova]

Сообщение от Sparc

менимча эса, мужмал жумлалардан фалсафани излаш бефойда.

Қидирманг, топмайсиз. Бу ерда агар Сиз фалсафа қидирмаётган бўлсангиз, ҳеч ким фалсафа изламаяпти.

Оффтоп:

Спарк, жумлаларимни назорат қилишдан ўзга ишингиз йўқми?

[Sparc]

Сообщение от Nigora Umarova

Спарк, жумлаларимни назорат қилишдан ўзга ишингиз йўқми?

Сиз янглишмасам санъатшунос, яъни қайсидир маънода танқидчи, янглишмасам, мақолаларингиз турли медиаларда чоп этилади, яъни сиз - публичное лицо. Танқидга тоблари йўқми дейман ?

[Nigora Umarova]

Сообщение от Sparc

Сиз янглишмасам санъатшунос, яъни қайсидир маънода танқидчи, янглишмасам, мақолаларингиз турли медиаларда чоп этилади, яъни сиз - публичное лицо. Танқидга тоблари йўқми дейман ?

Янглишдингиз. Мен ҳам Сиздек оддий томошабинман. Медиаларда мақолаларимни чоп этилиши эса ўз ихтиёрим билан эмас, билдирган фикрларимни сўрашгачгина тақдим этаман.

Тўғри ва самимий танқидни тўғри қабул қиламан. Бироқ...

Менинг оғзаки ва ёзма нутқим шундай ривожланган. Сиз айтган файласуфона мужмал жумлаларни қўллаш камчилигимни йўқотиб, халқона сўзлашга ўрганишим керак.

[Sparc]

Жаҳон кино арбобларининг ўзаро "илиқ" муносабатлари тўғрисида КоммерсантЪ Weekend журналида ёзишибди.

[Sparc]

Бугун Алишер Навоий номидаги кино саройида "Дадам бетоб" фильмини томоша қилдим. Панорамага охирги марта студентлигимда боргандим, демак 30йилдан ошибди.

Кино саройи замонавий кинозаллардан кино намойиши сифати пастлиги, томошабинларга қулай иқлим йўқлиги билан фарқ қилади.

"Дадам бетоб" фильми фейсбукда кенг мухокама қилиниб, яхши фикрлар билдирилгани учун томоша қилиш иштиёқи тугилди. Фильм тугаганидан сўнг мақтовлар оширилиб юборилгандай туюлди. Батафсил таассуротларни кейинроқ ёзарман.