Jahon xalqlari maqollari

[Nigora Umarova]

Сообщение от AbdulAziz

Toshkent shevasida kap-katta itni ham kuchuk deyilaveradi.
Aslida, kuchuk - itning bolasi.

Кучук - 1 собачка; собачонка; 2 щенок. (Ўзбекча-русча луғат)

1. Itning bolasi; yetilmagan yosh it. Kim kuchuk birlan xo'tukka necha qilsang tarbiyat, It bo'lur, eshak bo'lur, bo'lmaslar aslo odami. Uyg'un. Izzat Sulton. "Alisher Navoiy" dramasidan.
2. Umuman it. Nuri ayvonga yaqinlashgach, tuproqqa qorishib yotgan katta, pahmoq kuchuk zanjirini shaldiratib, o'rnidan turdi. Oybek. "Qutlug' qon" romanidan.
("O'zbek tlining izohli lug'ati", T-2006, 442-bet)

[Nigora Umarova]

Сообщение от JasurBek Urinboev

Бузоқ билан сигир синоним бўлмагандек, булар ҳам синоним эмас.
Лайча бу ит тури.

Laycha- kichkina, ixcham pastak uy iti.
Bulardan tashqari, faqat uyning ziynati uchun boqiladigan bitta laycha kuchuk... bitta baroq mushuk. G'.G'ulom. "Shum bola" qissasidan.
(O'zbek tilining izohli lug'ati, 2-tom, 485-bet)

Yuqoridagi izohlardan ko'rgazma uchun emas, foydasi tegadigan qilib itni parvarishla, degan ma'no kelib chiqmoqda. Maqol ko'chma ma'noda qo'llanilgan.

Оффтоп:

Uzr, maydakilashib ketdim.

[AbdulAziz]

• Bolasiz uyda baxt bo‘lmaydi.
• O’z uyasida sichqon ham botir.
• Ho‘kizga semizlik, yigitga qotmalik yarashadi.
• Bo‘ri qaysi cho‘ponning qo‘yini o‘g‘irlash mumkinligini uning qalpog‘idan biladi.
• Qayerda yaxshi qariyalar bo‘lmasa, yaxshi yoshlar ham bo‘lmaydi.
• Agar bir erkak seni uch marta aldasa ― sen ahmoqsan, agar bir chuqurga uch marta qulasang ― sen ko‘rsan.

Adigey xalq maqollari

[AbdulAziz]

Сообщение от Nigora Umarova

• Erkalatilgan it kuchukka aylanadi.

"It" va "kuchuk" so'zlari sinonim emasmi? Fikrimcha, "kuchuk" so'zi o'rniga "laycha" so'zini qo'llash joizmikin?

Балованная собака становится щенком.

Bu yerda laycha ma'nosida emas, aynan itning bolasi - kuchuk ma'nosida qollangan ekan.

щенок м, р. -нка (мн. щенки и щенята)
кучук, ит боласи; (Русча-ўзбекча луғат)

[Ulugbek Mansurov]

Сообщение от Nigora Umarova

1. Itning bolasi; yetilmagan yosh it.
2. Umuman it.

Луғат мақоласининг стилистик белгиларини қўйишни унутибсиз. Кучук сўзининг иккинчи маъноси, яъни, «умуман ит» маъноси сўзлашув тилига хос.
... 2. с.т. Умуман ит.
Ўзбек тилининг изоҳли луғати, II жилд, Тошкент, 2006 йил, 442-бет.

Оффтоп:

Кучук сўзи форс тилидаги «кучек» (کوﭼک) сўзидан келган бўлиб, кичкина, кичик, ёш маъноларини беради.
Тожик тилида кучук сўзи сўзлашув тилига хос бўлиб, айнан ит маъносини бераркан, ит боласига эса кучукбача дейишар экан.

[Kavsar]

Rim - bir kunda qurilmagan.

Kulgin - butun dunyo senga qo'shiladi,
Yig'lasang - yolg'iz o'zing qolib yig'laysan.

Ingliz maqoli

[Kavsar]

Tojik xalq maqollaridan


Guilishkrop ki kushad ? - Qassob
(Chumchuq so'ysa ham qassob so'ysin)

Zaboni murg'nro murg'on medonad
( Qush tilini qush biladi )

Davidani go'sala to kaxdon
(Buzoqning chopgani somonxonagacha )

To shamol naboshad, shoxi daraxt namejumonad
(Shamol bo'lmasa, daraxt qimirlamaydi )

Sangi vazminro ob namebardorad
(Og'ir tosh suvga oqmaydi )

Dardi kampir g'o'za
(Kampirning dardi g'o'zada )

Daraxit dar yak sabz meshabod
( Daraxt bir joyda ko'karadi )

Sari daraxti mevador xam ast
(Mevali daraxtning boshi egik buladi )

No six so'zadu no kabob
(Six ham kabob ham kuymasin )

Takka boshadu shir dixad
(Taka bo'lsa ham sut bersin)

Xuro's dar xama jo yak xil zeg' mizanad
(Xo'roz hamma joyda ham bir xil chaqiradi )

Ham la'l ba dast biyodu ham yor naranjod
(Ham la'l qo'lga kelsinu ham yor hafa bo'lmasin )

Intizor badtar az marg ast
(Kutish o'limdan battar )

Maqollar internetdan olingan. Aniq saytini yozib qo'ymagan ekanman, uzr.

[AbdulAziz]

• Bir kun tilingni tiymasang, bir yil uning azobini chekasan.
• Avval eshagingni bog‘la, so‘ng Allohga topshir.
• Qurol, xotin va itingni qarzga berma.
• Ertangi tovuqdan bugungi tuxum afzal.
• O’lim ikki marta kelmaydi.

Tatar xalq maqollari

[AbdulAziz]

• Quyosh botish uchun chiqadi, inson o‘lish uchun tug‘iladi.
• Quloq ― ikkita, og‘iz ― bitta. Bas, ikki marta eshitib, bir marta so‘zla.
• Yomon xabarning qanoti bor, xushxabarning ― oyog‘i oqsoq.
• Quyon toqqa achchiq qilibdi, tog‘ sezmabdi ham.
• Ilon po‘stini tashlaydi, fe’lini tashlamaydi.

Qrim-tatar xalq maqollari

[Abdulaziz Muhammad]

Bugungi ishni ertaga qo'yma;
Yer xaydasang kuz xayda, kuz xaydamasang yuz xayda;
Bolali uy - bozor, bolasiz uy - mozor;

Forum uchun sag'al xunukroq maqol-u, ammo g'ij-g'ij ma'no Halqimiz o'gzaki ijodidan:

Bola - b..idan ma'lum.