Қизиқарли маърифий мақолалар

[Qadriyat]

Abu Iso at-Termiziy

Uning to‘liq ismi Muhammad ibn Iso ibn Savra ibn Muso ibn az-Zahhoq Abu Iso as-Sullamiy az-Zariyr al-Bug‘iy at-Termiziy bo‘lib, hijriy 209 (melodiy 824) yili Termiz yaqinidagi Bug‘ (hozirgi Surxondaryo viloyatining Sherobod tumani hududida joylashgan) qishlog‘ida o‘rta hol bir oilada tavallud topgan. Markaziy Osiyolik mashhur tarixchi Abu Saad Abdulkarim as-Sam‘oniy (1113-1167) at-Termiziy Bug‘ qishlog‘ida vafot etganligi uchun al-Bug‘iy taxallusi bilan ham atalganini ham qayd qiladi.

[Qadriyat]

Imom Muslim ibn Hajjoj

Imom Muslimning to‘liq ismlari Abul-Husayn Muslim ibn al-Hajjoj. ibn Varad ibn Kushoz al-Qushayriy an-Naysoburiy (an-Nishopuriy) bo‘lib, taval-ludlari yilini ko‘pchilik tarixnavislar hijriy 204 (melodiy 819) deb ta’kidlashadi. Arab tarixchisi Ibn Xallikonning yozishicha esa, ul kishi 821 yilda Nishopurda tug‘ilganlar. Bu fikr hozirgi zamon tadqiqotchilari tomonidan qo‘llab-quvvatlangan.

[Qadriyat]

Imom Qaffol ash-Shoshiy

Qaffol ash-Shoshiyning to‘la ismi Abu Bakr ibn Ali Ismoil Qaffol ash-Shoshiy bo‘lib, arab manbalarida uning hurmatini bajo keltirish uchun nomiga katta, ulug‘ yo muhtaram ma’nosini ifodalaydigan "al-Kabir" so‘zini qo‘shib yozadilar. Bu bilan o‘tmishdoshlarimiz Qaffol ash-Shoshiyga nisbatan buyuk ehtiromni ifoda etganlar.

[Qadriyat]

Imom Abu Mansur al-Moturidiy

Abu Mansur al-Moturidiy sunniy e’tiqodidagi ikki yirik oqimlardan biri bo‘lmish Moturidiya oqimining asoschilaridan hisoblanadi. Uning hayoti haqida ma’lumotlar juda ozdir. To‘liq nomi Abu Mansur Muhammad ibn Muhammad ibn Mahmud al-Hanafiy al-Moturidiy as-Samarqandiydir.

[Qadriyat]

Xoja Abdulxoliq G‘ijduvoniy - Jahoniy tariqat asoschisi

Мусулмон Шарқида машҳур тариқат пири, хожагон-нақшбандия силсиласининг асосчиси Хожа Абдулхолиқ Ғиждувоний 1103 йили Бухоро вилоятининг Ғиждувон туманида туғилган. Манбаларнинг гувоҳлик беришича, унинг отаси Имом Абдулжамил Ҳаққа яқин киши эди. Имом Молик авлодидан бўлган бу нажиб инсон ўз даврининг улуғ донишмандларидан бўлиб, зоҳирий ва ботиний илмларда донг таратган. Абдулхолиқнинг отаси ҳам, онаси ҳам Рум подшоҳларининг авлодларидан бўлиб, тақдир тақозосига кўра Ғиждувонга келиб қоладилар.

[Qadriyat]

Xoja Ahror Valiy: Naqshbandiya tariqati nazariyotchisi

Султон Ҳусайн Бойқаро ва Мир Алишер Навоий саъй-ҳаракати билан темурийлар пойтахти — Ҳирот шаҳри Шарқ дунёсида фан ва маданият маркази, Шарқ Ренессансининг буюк рамзига айланди. Улум ва фунун, айниқса, тасаввуф ва ирфоннинг машҳур вакилларини у ерда учратиш мумкин эди. Абдураҳмон Жомий, Алишер Навоий, Саъдуддин Кошғарий нақшбандийликнинг йирик намояндалари сифатида ушбу тариқатнинг усул ва қоидаларини назарий томондан ривожлантириб, амалиётда татбиқ этиб келардилар, адабиёт соҳасида уларни ҳаёт билан боғлашга ҳаракат қилардилар.