Шеърият тўғрисида мунозара

[Gulchehra Ibragimova]

Сообщение от Sparc

Ҳай, ҳай, ҳай. Ҳеч ким сизнинг шеърингизни бузаётгани йўқ. У ҳақида ўз фикримни билдирдим, холос. Ғазаб отига миниб олганингиздан сўнг, билдирилган фикрлар ҳам четда қолганга ўхшайди.

А-уууууууууу, "Қайсар " ака қаердасиз??

[albatros]

Сообщение от Sparc

Менимча, охирги учта сатр умуман қовушмаган. "Айрилиқ ғамларин бошладим ича" сатри "кеча" билан тугаган олдинги сатрга қофияни келтириш учун мажбуран ёзилганга ўхшайди, "бошладим ича" деган жумла сунъий чиққан.
"Жоним олсаларда олмасдим кеча" сатри биринчи қарашда тушунарсиз, "олмасдим кеча" жумласига эътибор берилса, у сунъий равишда "кеча олмасдим" жумласидаги сўзларни ўрнини алмаштириш орқали ҳосил бўлгани аниқланади.

Менимча, "СЕНИ МЕНДАН ОЛИБ ҚЎЙДИЛАР.." деб ҳасрат билан ёзилган шеър сунъий сўз тузилмаларидан эмас, юракдан отилиб чиққан, ўқиган одамни ишонтира оладиган сатрлардан иборат бўлиши керак.

Ижод шундай нарсаки, унда битилган сўзлар ифодаси, ундаги туйғуларни ҳеч ким шу ижодкорнинг ўзидек ҳис эта олмайди. Ижод шундай ёзиладики, ундаги биргина сўзни сиз ўзгартирисангиз, ижодкор ёзган, ижодкор қалбининг изтироб, туйғуларини сўзда ифода этган туйғуларни англатмаслиги мумкин. Чунки битилган ижод фақатгина шу ижодкорнинг қалб туйғулари, кўнгил кечинмалари. Уни сиз ижодкордек тўла ҳис эта олмайсиз... Баъзида шундай шеърларга кўзингиз тушади. Бир қарашда сиз айтган қофиялар йўқ, шеър эса сизга унчалик миёрида ёзилмагандек туйилади. Масалан тасбеҳлар, ёки оқ шеърлар... Хўш сизнингча булар ҳам сунъийлик асосида маънони кучайтириш учун битилганми? Юқоридаги шеърда эса мен ҳеч қандай сунъийликни кўрмадим.

Ўзи кейинги пайтларда шеърият саҳифасида танқидлар кўпайиб кетди. Ахир бу ҳам ижод аҳлини бу саҳифага кириб ўз битикларини қўйишдан кўнглини совутиб юбормайдими ?! Форумдошлар ҳам баъзида бирор фикр ёзишга иккиланиб қолишяпди. Ҳар бир гапингиздан нуқсон топиб, сизга танбеҳлар берса, форумга фикр ёзишга кўнглингиз йўл бермай қолар экан...

[pipicron]

Сообщение от Gulchehra Ibragimova

у менинг дардларим..дард чеккан менман..Ҳаққингиз йўқ уни бузишга ўзингизни шеърингзни эса хоҳлагандек қилиб ёзиб олинг. Мен уни сиз учун ёзганим йўқ!!

Албатта шеър кимнидир қалбидан отилиб чиқади. Отилиб чиқдими, тамом, қоғознинг юзига сиёх чаплайди. Отилиб чиқдими, муаллифнинг фарзандига айланади. Қани уни ёмон деб кўрингчи?

Sparc, Ассалом алайкум.
Форумдошларнинг ижодига тахлил билан, мазмунан ва коидаларга асосан ёндашишингизни маъқуллайман. Бу ижодкорларга янада изланишга, янада интилишга, ўз камчиликларини аниқлашга имкон беради. Ёки уларни ижод қилишдан бутунлай тўхтатиб қўяди.

Одатда, бирор бир ижод тахлил қилинаётганда, ундаги камчиликлар кўрсатилишдан олдин сара асарлардан мисоллар келтириш орқали мазмун ва мохиятни очиб берадиган коидаларга ойдинлик киритилади ва тахлил қилинаётган асарнинг суст томонлари кўрсатилади ва уларни мустахкамлаш учун йўлланма берилади. Балки шунда ижод ахли танқидни кай даражада гўзал бўлганини англаб етар ва рахмат айтар. Мен хам ижод қиламан, мен хам танқидга, маслахатга зорман. Лекин қўполликка эмас, хатоларимни тузатувчига эмас, айнан, менга ўрнак бўла оладиган ижодкорларга зорман.

Сизни танқид қилишим сизга ёқмаслиги мумкин, лекин сиз танқид қилган асар муаллифларига хам сизнинг фикрингиз ёқмаслиги мумкин. Гап ёқиш ёки ёқмасликда эмас, балки ёнаётган оловга мой сепиш ёки сув сепишдадир.

Тўғри, шеърнинг баъзи жойларида бир оз қуполлик, бир оз услубдан чиқиш сезилиб турибди, лекин бу жихати шоиранинг қалбидан отилиб чиқаёган вулқоннинг хароратида сезилмайди. Балки шоира бошқа вақт бўлганида бошқача ифода этарди.

Сени мендан олиб қўйдилар...
Сени мендан олиб қўйдилар....
Сени мендан олиб қўйдилар...
Қайтариб олишга энди хаққим йўқ....

Балки бу шеъриятнинг бирор бир қонунига мос келмас. Лекин уни керакли интонацияда, керакли оханг ва хис билан ўқисангиз, 4 сатрнинг умуман кераги бўлмасди.... Лекин шеър учун 4ғсатрни ёздим. Шеър булиши учун. Биринчи учта сатрни эса шеър учун хам, танқид учун хам, нашр учун хам, умуман, нима бўлганда хам ўчириб ташлолмас эдим. Негаки мен бу туйгуни айни вақтда хис қилмасам хам, шунчаки хаёлимда жонлантириш эвазига шундай мазмун топдимки, агар бу шеър демасалар, мен уни фақат дўстларим билан бахам кўрардим.

Sparc, Яна бир бор узр сўрайман, лекин хар қанча дўст бўлмайлик, хар қанча ачитиб гапирмайлик, гап ижод хақида эмас, қалбини ижодга йўналтирган форумдошлар хақида кетаяпти. Шундай экан, дустона қўполликдан кўра, бегона фикр яхшироқ деган хаёлга бордим. Негаки дўстнинг қўпол маслахатидан кўра бегонанинг фикридан кўпроқ мазмун ва мохиятни англаб олишим мумкин. Хатто бегонанинг мақтовидан хам танқид топиш мумкин.

Ёзаман: дардимни шодликка қўшиб,
Ким нима тушунса менга барибир.
Танийди бошига тушса кунларим,
Бу шеърни мен ёздим. Мен ёздим ахир...

[Sparc]

Сообщение от albatros

Ижод шундай нарсаки, унда битилган сўзлар ифодаси, ундаги туйғуларни ҳеч ким шу ижодкорнинг ўзидек ҳис эта олмайди. Ижод шундай ёзиладики, ундаги биргина сўзни сиз ўзгартирисангиз, ижодкор ёзган, ижодкор қалбининг изтироб, туйғуларини сўзда ифода этган туйғуларни англатмаслиги мумкин. .

Шоир эҳтимол шеърни ўзи учун ёзар, лекин бу шеър мухлислар, шеърхонлар, танқидчилар томонидан баҳоланади.

Сообщение от albatros

Ўзи кейинги пайтларда шеърият саҳифасида танқидлар кўпайиб кетди. Ахир бу ҳам ижод аҳлини бу саҳифага кириб ўз битикларини қўйишдан кўнглини совутиб юбормайдими ?! Форумдошлар ҳам баъзида бирор фикр ёзишга иккиланиб қолишяпди. Ҳар бир гапингиздан нуқсон топиб, сизга танбеҳлар берса, форумга фикр ёзишга кўнглингиз йўл бермай қолар экан...

Бу мавзуда неча юз ёки мингта шеър жойлаштирилган, бу шеърлар ҳақида фикрлар эса неча ўн бўлиши мумкин. Мавзудан мақсад нима ўзи, шеърингизни жойлаштириб, "плюс" ларни йиғишми?

[barlos]

Сообщение от Баходир кушаков

юзини яшираётган форум аъзолари юзларини кўрсатиб,кейин бирор фикр билдиришса

Оффтоп:

бўлди, шу аснодан бошлаб шахсан мен юзсизларга қарши фикр билдирмайман, аноним деб ҳисоблайман

[pipicron]

Сообщение от Sparc

Бу мавзуда неча юз ёки мингта шеър жойлаштирилган, бу шеърлар ҳақида фикрлар эса неча ўн бўлиши мумкин. Мавзудан мақсад нима ўзи, шеърингизни жойлаштириб, "плюс" ларни йиғишми?

Бу фикрингизга қўшиламан. Танқид ва тахлилнинг йўқлиги мавзуни коллекцияга айлантириб куйганди. Лекин тахлил ва танқид хар томонлама оъектив бўлиши керак. Шахсий фикр билдиришга менимча хеч ким фарши эмас, лекин "бундай бўлмайди", "мана бундай бўлиши керак", "мана бу нарса ясама", "мана бу нарса сохта", "мана бу нарса кўчирилган" деган тўғридан тўғри таъсирлардан қочиш керак. Аксинча, бирор бир ғализ чиққан сатринг асл мазмунини аниқлаб, айнан мана шу мавзуни акс эттирган чиройли сатрларни келтириб ўтиш муаллифга янгидан янги шеърлар учун сабаб бўларди.

[Masud Mahsudov]

Муҳтарам ижодкорлар, фойдаланувчилар. Юқорида баъзи шеърларга билдирилган фикрларда чиндан ҳам жон бор, ижод маҳсулининг қандай эканини ўқувчилар баҳолайдилар, танқид асносида ҳар қандай ижод ҳам сайқал топади, шаклланади. Юқорида танқидий фикр билдирган дўстлар адабиётдан анча хабари бор кишилар, ёзганларига кўра. Уларнинг ижод ҳақидаги фикрини инобатга олиб, уни тузатишдан кўра уларга тош отиш ўринли эмас. "мен шундай ёзганман, бу менинг дардим. Ишингиз бўлмасин." қабилидаги гаплар яхши ижодкорга ярашмайди... Балки уша танқид қилинган сатрларни чиндан ҳам кўриб чиқиш керакдир, сайқал бериш керакдир. Бировнинг фикрини билиш уни дилини оғритишдан кўра яхшироқ-ку. Улар Сизнинг шахсиятингизга эмас, ижодингизга баҳо бермоқдалар-ку...

Ижод - чиндан ҳам ҳар бир ижодкорда узига хос кечади. Бироқ ижодий асарларнинг ўз шакл-шамойили, маъноси, стилистикаси, мантиқийлиги бўлиши керак эмасми? Шеър, деб эълон қилгандан сўнг, ҳар қандай ижодкор унинг шаклига ҳам, маъносига ҳам жавобгар. Агар бошқаларнинг шеър ҳақидаги фикрини тўғри қабул қилмасангиз, бу мавзуда уни ёритишдан не мақсад? Фақат ижобий гаплар эшитишми? Ундан кўра уша шеърий дардларни ўзингиз ёзиб, ўқиб ўтиравериш керак эмасми, бошқалар билан бўлишмай?

[Masud Mahsudov]

Сообщение от pipicron

Бу фикрингизга қўшиламан. Танқид ва тахлилнинг йўқлиги мавзуни коллекцияга айлантириб куйганди. Лекин тахлил ва танқид хар томонлама оъектив бўлиши керак. Шахсий фикр билдиришга менимча хеч ким фарши эмас, лекин "бундай бўлмайди", "мана бундай бўлиши керак", "мана бу нарса ясама", "мана бу нарса сохта", "мана бу нарса кўчирилган" деган тўғридан тўғри таъсирлардан қочиш керак. Аксинча, бирор бир ғализ чиққан сатринг асл мазмунини аниқлаб, айнан мана шу мавзуни акс эттирган чиройли сатрларни келтириб ўтиш муаллифга янгидан янги шеърлар учун сабаб бўларди.

Яхши ижодкор шундай ижод қилиши керак-ки, унинг ижод маҳсули ҳамма томонидан осон тушунилсин, ўқувчи уни бир ўқишда ёдлаб оладиган бўлсин. Ёки, шеърнинг қайсидир байти ўқувчининг эсида муҳрланиб қолсин. Кимдир танқид қилдими, демак, ижодкор уша танқид қилинган сатрини ўқувчига яхшилаб тушунтирсин...

[Quvonchbek Karimov]

Сообщение от Sparc

Хеч качон ўзига ўзи баҳо бермайди инсон.
Умуман ман учун берилган хар бир фикр кадрли, ижод қилаётган эканман кимгадир ёқиши ёки ёқмаслиги учун эмас ўзим учун, кўнглим учун ёзаман. Кимгадир ёқмадими майли, кўз юмиб ўқимай қўяқолишсин.
Агар ким учундир шеърларимда озгина маъқул жойи бўлса бошим кўкка етади.
Билдирилган хар бир фикр учун барчангизга ташаккур.

[Quvonchbek Karimov]

[QUOTE=pipicron;808100]

Сообщение от Баходир кушаков

Шунинг учун ўзбекнинг бир гапи бор:"мард бўлсанг майдонга чиқ"Бировнинг расмини қўйиш қонун бўйича таъқиқланганини билганимиз ҳолда,ҳар бир юзини яшираётган форум аъзолари юзларини кўрсатиб,кейин бирор фикр билдиришса нур устига аъло нур бўлар эди.

Расмимни қўйишни билмаяпман. Харакат қиламан