Моё меню Общее меню Сообщество Правила форума Все прочитано
Вернуться   uForum.uz > ТЕМАТИЧЕСКИЕ ФОРУМЫ > Образование > ZiyoNET
Сообщения за день Поиск
Знаете ли Вы, что ...
...нарушения правил форума наказываются. Старайтесь их не нарушать.
<< Предыдущий совет - Случайный совет - Следующий совет >>

ZiyoNET Общественная образовательная сеть ZiyoNET


Ответить

 
Опции темы Опции просмотра
Старый 29.04.2009 13:06   #31  
Аватар для Nigora Umarova
Оффлайн
AKA:Nigorabegim
Сообщений: 8,095
+ 8,360  10,318/4,529
– 37  58/50

UzbekistanОтправить сообщение для Nigora Umarova с помощью ICQОтправить сообщение для Nigora Umarova с помощью Skype™Мой КругFacebook
Цитата:
...Юкоридаги фикрга кайтаман. Содда,жўн ўйлаш одамни халокатга,бевакт ўлимга олиб боради. Кишиларда антибиоток дорисига нисбатан зарарли ва саёз фикр шаклланиб улгирган. Масалан,оддий тумовга чалинган аксари кишилар дархол антибиотокка ёпишади,дўхтир хам бу вазиятда антибиоток буюради. Антибиоток яллигланиш касалликлари ўткир кўринишда хуруж килган пайти кўлланилади, ўн йилдан буён кулоги окиб юрган бемор кандайдир янги чиккан антибитокни ичиб тузалиб кетмайди. Бир нарсани унутманг: антибиоток киска муддат давомида ва дўхтир назорати остида кабул килинади, пала-партиш ичилган антибиоток иммун тизимини кучсизлантириш хисобига инсон танасидаги касалликни яна хам чукур илдиз оттириб юборади-ки,кейин бу касалингизни хеч кайси табиб тузатолмай ожиз колади. Навоий айтадики, касалликка карши ўз мижозинг курашмас экан, сени Исо Масих хам тузатолмайди. Маълумки, антибиоток биринчи навбатда мижозимизга хужум килиб яралайди.
Шу ўринда яна бир гап. Мамлакатимизда фаолият юритаётган хориж дори фирмаларининг бевосита дўхтирлар билан ишлайдиган юзлаб диллерлари бор. Улар поликлиника ва шифохоналарга бориб, дўхтирлар билан шахсан юзма-юз учрашиб ўз формаси дориларини беморларга “ўтказиб” беришни илтимос килишади. Бу ўринда илтимос деган сўз унчалик ўрнига тушмади. Аникроги, дори фирмаси диллери дўхтирга муайян микдорда пул ёки кимматбахо буюм ваъда килиб ўз дориларини сотилишига кўмак беришини сўрайди. Унча-мунча дўхтир бу каби сердаромад таклифга дарров рози бўлади. Шу тарика дўхтир хам дори фирмаси махсулотларини сотилишидан маддий манфатдорлар каторига кириб колади. Бу нарса эса унда беморларга нисбатан холисликни йўколишига олиб келади. Поликлиника,шифохоналар ва хусусий клиникаларнинг коридорлари ва шифокорлар ўтирадиган хона деворлари турли хил дори фирмаларнинг мухсулотлари реклама килинган плакат-когозларга тўлиб кетган. Шифокорлар ўтирадиган столни устида дори рекламаси акс этган юзлаб этикет когозларга кўзингиз тушади. Шу йил кишда Ревматология марказида ётиб даволандим. Бундаги аксари шифокорлар кийиб олган ок халатнинг кўкрак чўнтаги устида Диклоберл деган ёзув бор. Диклоберл – таянч-харакат аъзолари яллигланишида ишлатиладиган дори воситаси. Ревматолог шифокордан сўрайман:
- Ок халатингиздаги Деклоберл ёзуви ўрнига ревматолог деган ёзув бўлса яхши эмасми, ахир сиз Диклоберл-шифокор эмас, ревматологсиз-ку!
Шифокор хам эътирозимга кўшилганнамо дейди:
- Профессор хам Диклоберл ёзуви бор халатни кийманглар дейди.
Кимнинг аравасига чиксанг,ўшанинг кўшигини айтасан,дейди халкимиз. Дори фирмалари “аравси”га чикиб олган шифокор ўшаларнинг йўригига юришга мажбур,йўкса “арава”дан тушириб юборишади...
Яна бир гап. Шифокорларимиз беморга тайин килган дориларини дуч келган когозга, аксари холларда кайсидир дори фирмаси савдо маркалари тасвири туширилган когозларга ёзиб беришади. Бу нарсани хам ножойиз иш деб хисоблайман. Беморга тайин килинган дори воситалари расмий ресепт бланкасига ёзилиши ва унда шифокор имзоси ва мухри бўлиши лозим. Ана шундагина дори фирмаси билан хамкорлик киладиган дўхтирлар касалга дори тайин килишда сал эхтиёткор бўлишади. Шунингдек, хар бир нарсанинг жавобгарлиги бўлиши керак. Дейлик, дўхтир тайин килган дорини ичиб беморнинг ахволи ёмон бўлиб колди.Хўш,бунинг учун ким жавоб беради. Билиб кўйинглар: соглик инсондаги имондан кейин иккинчи ўринда турадиган бойликдир. Согликнинг йўколиши ногиронлик ва охири бевакт ўлимга олиб боради. Кўчада бировни бир шапалок урсангиз камалишингиз аник. Лекин бировга нотўгри дори тайин килиб соглигини бир умрга бузиб ташласангиз сизни хеч ким суриштирмайдими. Бу- адолатдан эмас. Шунинг учун айтаман-ки, хар бир дўхтир беморга тайин килаётган дори воситалари учун жавобгар эканлигини хис килсин.
Реклама жамият кишилари онгига мислсиз тазйик ўтказаётган даврда яшаяпмиз. Кизиги шундаки, хар бир фирма ўзига тегишли махсулотни ўзи реклама килади. Дейлик арра кипигига озгина шакар ва ун аралаштириб вафли тайёрлаган ёки саноат чикиндиларидан печени ишлаб чикараётган фирма ўз махсулотини жаннат меваси деб реклама килади. Бозор иктисодиёти хар кимга ўз махсулотини ўзи макташ хукукини берди. Сўз воситасида инсон миясини чалкаштириб юбориш жуда осон нарса. Бундай рекламалар тасирида тугма акли паст ва билимсиз одамлар бирданига “аклли” бўлиб коляпти. Беакл ва нодон одамнинг бирданига “донишманд” бўлиб колишидан кўркиш керак. Рекламаларнинг шакардан ширин ёлгон гаплари тўрига илинган одам ўзини аклли санай бошлайди. Антибиотокларнинг инсон танасидаги касалликка таъири таърифу тафсиф килинган этикет- ялтирок когозларни ўкиб кўрганмисиз. Бундай ялтирок когозларда муайяан антибиоток танадаги касалликни кандай килиб йўкотиб ташлаши математик аниклик билан баён этилган. Аслида эса ундай эмас. “Йўрикнома когозда антибиотокларнинг хамма зарарли таъири ёзилмайди” дейди фармацевт танишим.Бундай реклама когозларини ўкиган ахмок бўлмаган одам хам алданиб колиши хеч гап эмас. Бунинг устига антибиоток ичишни сизга Дорихоначи эмас,балки малакали шифокор тавсия киляпти. Одатда шифокор тавсиясига риоя килмайдиган одамнинг касали тузайлмайди дейишади. Лекин шифокор деганлари ўзи хамкорлик килаётган дори фирмаси махсулотини кўпрок сотилишини таъминлаб,беморга нисбатан холисликни йўкотган бўлса-чи.
Шахримизда кундан кунга кўпайиб бораётган дорихоналар кўчаларимиз безаги эмаслиги аник. Мулохазали одам дорихоналар сони кўпайишидан ташвишга тушмай иложи йўк.
Дорихоналардаги химикат дорилар касални даволаб ташлар экан,хўш, унда нега кун сайин дорихоналар сони кўпайиб боряпти. Себзордан Цирккача бўлган масафада (1кмга якин) 20 дан зиёд дорихона бор,кейинги икки ой ичида улар сафига яна учта янги дорихна кўшилди.
Аслида ота-бобомиздан колган урф-одатларимизни унутиб юборганимиз бизга кимматга тушяпти. Нопок тадбиркорларимиз хориждан келтираётган хар турли саноат колдикларидан тикилган совук курткани кийиб бел ва буйрак касалига чалинсак чалинмизки, лекин ота-бобомиз кейган пахтали камзул ёки пахтали чопонни киймаймиз. Ўз соглигимизни асраш ва касаликларни даволашда хам тажриба ва йўрикларни бутунлай унутиб юборганмиз. Энам рахматли мактаб кўрмаган, нафака пулини олиш учунгина имзо кўйишни ўрганиб олган эди. Лекин гўё саводсиз энам афти ангоримизга караб танамиздаги салбий ўзгаришларни бемалол пайкар эди. “Совуклигинг ошибди”, Иссиклигинг ошибди”, “Жигаринг кизиб кетибди”,”Буйрагингга совуклик ўрнашибди” “Конинг куйилибди” “Мижозинг бузилибди” деган гапларни энамнинг огзидан эшитганман. Ва рахматли энам танамиздаги салбий ўзгаришларни оддий озик- овкат ва бошка хонаки воситалар билан бартараф киларди.
Хозирги оналар эса боласи касал бўлса нима килишини билмай дорихонага серкатнов бўлиб колади...
Ответить 
2 "+" от:
Старый 29.04.2009 13:24   #32  
Аватар для Nigora Umarova
Оффлайн
AKA:Nigorabegim
Сообщений: 8,095
+ 8,360  10,318/4,529
– 37  58/50

UzbekistanОтправить сообщение для Nigora Umarova с помощью ICQОтправить сообщение для Nigora Umarova с помощью Skype™Мой КругFacebook
Цитата:
..Хар кандай касал комплекс равишда даволансангина тузалиш деган хурсанд кунларга етиши мумкин. Хасталикни халка шаклида хар томондан ўраб,камал холатига тушириб тор-мор килинади. Агар касалликнинг бир томонга кочиб колишига имкон берсангиз шифо майидан тотиб кўриш насиб килмайди. Замонавий медицинада пархез деган нарса умуман ўкитилмайди.
Шифохоналарда хам пархезга унчалик эътибор берилмайди. Холбуки, улугларимиз айтиб кетган: “Пархезсиз касал – хамиша ўсал”. Оддий пархезга риоя килмагани учун одамлар бевакт ўлиб кетади, касаллиги ўн йиллаб тузалмайди. Пархезни тушунчасини кўпчилик тор маънода, яъни касал истеъмол киладиган муайя овкат турларига нисбатан ишлатишади. Лекин пархез жуда кенг тушунчага эга. Пархез – хаёт тарзингизни касалликка карши кураша оладиган равишда тубдан ўзгартиришдир. Дейлик, отитга чалингансиз,касалингиз сурункали тус олган, сиз эса деярли куёш нурлари тушмайдиган зах бетон уйда яшайсиз. Бундай мухитта отитингиз ўн йилда хам тузалиши даргумон. Ёки пайпогингиздан тортиб бош кийимингизгача дагал синтетик матодан тикилган. Бу каби кийим-кечак сог одамни хам касал килади. Умуман хар кандай яллигланиш касалидан бутунлай халос бўлиш учун биринчи навбатда синтетик кийимлардан воз кечиб, табиий матодан тикилган кийимларга кийишга ўтишингиз керак. Тузалишнинг бошка йўли йўк. Оёгингиздаги оддий синтетик пайпок кулогингиз очидаги яллигланишни тузалишига монелик килади. Синтетик кийимлардан пархез килмаган касал тузалиш тонгини тушида хам кўрмайди. Унутманг,кадимги Грециянинг афсонавий кахрамони Ахиллнинг жони товонида бўлган. Оддий йўтални даволаш учун товонга эътибор бериш озим. Кекса табиб Абдулазиз Саиднуриддин ўгли яллигланиш билан боглик касалликларни тузатишда бемор юриш-туриши хакида кимматли маслахатлар берган. Хурматли табибимизнинг китобларни албатта топиб ўкиш керак.
Узок касал одамнинг ичи гараз, хасад,хусумат каби салбий туйгуларга тўла бўлади. Бу каби мараз туйгулар тузалиш томон килаётган харакатингизда йўлингиздаги энг катта тўсикдир. Истасангиз-истамасаниз бу каби ёмон туйгулар кўнгилда пайдо бўлаверади. Уларнинг пайдо бўлиш манбаси танангиздаги хасталикдир. Хасталик йўколса, кўнглингизда офтоб нурларини сезасиз. Хўш, хасталик туфайли ичингида тўлиб-тошиб кетган мараз туйгулардан кандай халос бўлиш мумкин? Аввало бу борада беморга атрофидагилар – кариндошлари,фарзандлари ва дўстлари ёрдам бериши керак. Билиб кўйинг: якинлари томонидан ташлаб кўйилган касал ярми янчилган илон каби зарарли махлукка айланади, дуч келган одамни хафа килишга, ранжитишга уринади. Бу нарса эса унинг тузалишини бутунлай йўкка чикаради. Демак, сог одамлар хар доим касалдан кўнгил сўраб туришлари, ахволидан хабардор бўлишлари, унга самимий кариндошлик ва дўстлик мехрини кўрсатишлари лозим. Бусиз тузалишнинг хеч иложи йўк. Шуни унутмангки, хеч ким хаста бўлиб ётиб колишдан химоя килинмаган.
Худо кўрсатмасин, бугун девдай бўлиб кўчани тўлдириб юрган одам эртага касал бўлиб кўчага чиколмай колишингиз, зах бетон уйингизнинг бурчагида эски чопонга ўралиб гижиниб ўтиришингиз мумкин. Хаётдан хар нарса кутиш мумкин. Бир хўплам сувни ичишга улгирмаслигингиз мумкин: кутилмагнда бало келиб томогингиздан хиппа бўгади.
Ичингизни захарлаб ташлаётган палагда кечинмалардан кутилишнинг иккинчи усулини эса беморнинг ўзи топиши лозим.Кўлингизга когоз ва калам олиб ичингизни кечаётган туйгуларни ёзишга харакат килинг. Дейлик якинларингиз ташлаб кўйди, холингидан хабар олишмаяпти, ёрдам бермаяпти. Сиз эса когозга “ Якинларим окибатсиз ва бемехр экан, ёмон кунимда ташлаб кўйди”деб ёзинг. Дейлик касалликка чалинганингиздан сўнг дўстларингиз сиздан юз ўгириб кетди. Буни хам когозга ёзинг:” Дўстларим номард экан, касалланиб кераксиз одамга айланиб колганлигим учун мендан юз ўгириб кетишди”. Хуллас, бемор ичидаги айниган туйгулар босимидан зарар кўрмаслиги учун ўзини бир нарсага каттик чалгитиши керак. Агар кўлингиздан келса арзимаган дурадгорлик иши билан шугулланинг, ёки томоркангизга чикиб бегона ўтларни юлинг. Нима бўлганда хам бемор ўз хасталиги ва ичидаги ёвуз ва тушкун туйгулар билан юзма-юз колмаслиги керак.
Менинг бу тавсияларим табобатда янгилик эмаслигини яхши биласиз.
Бу гапларни Ибн Синою Розийлар бундан минг йил илгари айтиб кетишган.
Айрим фикри калта шифокорлар табобатни (билмаганлиги учун) писанд килмайди. “Табибга борган касални даволамасликка хакким бор” пўписа хам килади. Лекин билмайдики, табобат умидсиз, ўлиши аник бўлган касални хам ташлаб кўймайди. Балки касалнинг ичидаги афсуз,пушаймон,тушкунлик,ўлимдан кўркув каби инсонга хаддан зиёд каттик азоб бераётган захарли туйгуларни хам даволайди. Аслида энг мухим даво шу. Худо томонидан кариш ва касалланиб ўлиш деган хукмини Лукмону Хаким хам ўзгартиролмайди. Лекин инсонни калбини чирмовикдай ўраб олган дахшат ва кўркув тўла кечинмаларни захрини пасайтириш ва ўлимни осон килиш мумкин.
Ибн Синонинг рубоийларини ва Розийнинг фалсафий асарларини ўкинг: бу асарлар касалнинг кўнглини кўтариш ва ўлим вахимасини пасайтириш учун ёзилган. Яъни бемор ўлиб кабрга киргунича табобат уни ташлаб кўймайди.
Табобат, бу – инсонпарварликнинг энг юкори чўккисидир.
Дори фирмалари билан хамкорлик киладиган дўхтирнинг тавсияларига шубха билан карашни ўрганинг.

Рахмат Курбон, адабиётшунос

Последний раз редактировалось Nigora Umarova; 29.04.2009 в 13:42.
Ответить 
Старый 29.04.2009 14:59   #33  
Аватар для khikmatilla
Оффлайн
Ташкентский фармацевтический институт
Проректор по учебной работе
Сообщений: 135
+ 111  81/47
– 0  0/0

UzbekistanОтправить сообщение для khikmatilla с помощью ICQ
Цитата:
Сообщение от Fahrulla Посмотреть сообщение
Бир дустим менга -карасам табобат хакида мавзу йук, янги мавзу очсангиз -деб колди Шу сабаб бу ишга кул уришга тугри келди.
Бу мавзуда мулокотдан максад- халк табобатидан ёки медицинадан хар ким узи билган маслахатларни уртоклашсин, биз укиб урганайлик, фикр билдирайлик ва билмаган нарсаларимизни сурайлик.

Катнашувчиларга катта рахмат.


Узим бошлаб бераман.
Биласизларми? Абу Али Ибн Синонинг Тиб конунлари китоби европа давлатларида урта асрларда асосий дарслик сифатида 650 йилдан ортик вакт фойдаланилган.
Бу китобнинг киймати хозирда хам йуколмаган.
Бу китоб хозирги халк табобатининг асосини ташкил килади.
Бунда ёзилган кимматли маълумотларнинг купчилиги халигача урганилмаган.
Баъзи гиёхларнинг хозирги номлари номаълум, баъзи касалликларларнинг номлари. Касалликка ташхис куйиш, мизож таълимоти мавхумлигича- урганилмасдан колмокда.
Аждодларимизнинг кимматли меросини урганиш бизнинг асосий вазифаларимиздан биридир!

Жуда яхши мавзу очибсиз. Сизга бир маълумотни бермокчиман. Агар Сизга айтсам Абу али ибн Сино ёзган китоби "Тиб конунлари" 500 йил давомида печат киладиган стоноклар чиққандан сўнг, Европада 40 маротаба кайта чоп этилган бўлиб "Инжил" китобидан сўнг у ерда(Европада) нусхаси бўйича иккинчи ўринда турар экан. Биринчи маротаба Фридрих Барбарос топшириғига асосан Герхард Кримоновский таржима қилди ва шу кунгача врачлар столидаги справичник бўлиб хизмат қилиб келмоқда. Вақт хамма нарсани ўз жойига қўяди. Агар чоп этилган китоблар ўз мухлисини топа олмаса, албатта бу меҳнат зое кетган бўлади деб ўйлайман. Лекин ассосланмасдан, илмга эга бўлмасдан даволаш учун харакат қилган киши Аллохни олдида нима жавоб беришини ўйлаб қўйиши зарур. Ахир инсон саломати унинг энг зарур ва катта бойлигидир. Сохта табиблар ва илмсиз врачлар халкимизни соглигини саклаш ишларида катта заррар берадилар.
__________________
http://fitq.zn.uz/

Последний раз редактировалось khikmatilla; 29.04.2009 в 15:08.
Ответить 
"+" от:
Старый 29.04.2009 15:04   #34  
Аватар для khikmatilla
Оффлайн
Ташкентский фармацевтический институт
Проректор по учебной работе
Сообщений: 135
+ 111  81/47
– 0  0/0

UzbekistanОтправить сообщение для khikmatilla с помощью ICQ
Ха айтгандек, хаммани сўзига кириб хар хил гиёхларни истеъмол килиш ярамайди. Гиёхларнинг ичида захарлилари хам бор ва уларни мутахассис тавсиясига кўра истеъмол килиш керак. Ўзбекистонда жуда билимдон табиблар хам бор, лекин хамма "табибман" деган кишига ишониш керак эмас.
__________________
http://fitq.zn.uz/
Ответить 
"+" от:
Старый 30.04.2009 15:40   #35  
Аватар для Nigora Umarova
Оффлайн
AKA:Nigorabegim
Сообщений: 8,095
+ 8,360  10,318/4,529
– 37  58/50

UzbekistanОтправить сообщение для Nigora Umarova с помощью ICQОтправить сообщение для Nigora Umarova с помощью Skype™Мой КругFacebook
Цитата:
Ташхисми ёки вахима

Инсонмисан, борми сенда хис,
Нега кўйдинг нотўгри ташхис.

Беморнинг гапи

Асл касби филолог бўлган курсдошларимдан бири бир неча йил мактаб ва коллежда адабиёт фанидан дарс бериб юрди. Кейин эса хеч кутилмаганда кимнингдир ёрдами, воситасида хорижий дори-дармон фирмаларидан бирига илакишиб колди.
Курсдошим сўз билан одамни сехрлаб ташлайдиган даражада гапдон, яъни оратор эди.
У ўз гояси,фикрини сизга сингдириш, гапларига ишонтириш учун жуда кўп далил исботлар келтирар ва,энг мухими, хаддан зиёд кўп гапириб миянгизни чарчатиб юборар эди.Сиз эса миянгиз чарчагани учунгина унга ишониб колганлигингизни сезмай коласиз.
Бундай гапдонлик, нотиклик дори-дармон фирмасида ишлаш ва яхшигина пул ишлаб топиш учун кўл келишини билмаган эканман.Сўзда сехр бор. Бу –бор гап.
Хуллас курсдошим гапдонлиги ва сергайратлилиги туфайли ўзи аъзо бўлган дори фирмасида бир йилдаёк кандайдир мансабга,аникроги, ахоли орасида дори сотувчиларнинг катта бир гурухига бошлик бўлди.
Якинда диллер курсдошим йўл-йўлакай уйимга мехмонга кириб ўтди. Маълум бўлишича, у тез-тез чет элларга ўзи мансуб фирма номидан хизмат сафарига бораётган экан. Бу галги чет эл сафаридан антика ташхис аппарати олиб келибди. “Бу Канадада ишлаб чикилган аппарат. Касалингизга гоят аник ташхис кўяди”, деб мактанди у.
“Синаб кўрайлик” дедим. У рози бўлди. “Лекин мени текширишингнинг хожати йўк.. Каерим касаллигини ўзим яхши биламан”, деб огохлантириб кўйдим.
Аёлим,уйимизга кириб-чикиб юрадиган кўшни хотинлар ва талаба жияним дўстимнинг “Гоят аник ташхис кўяди” деган гапига кизикиб колишди. Деярли хамма аёллар Канадада ишлаб чикарилган ташхис ускунасида ўзларини текширтирмокчи бўлишди. “ Бунинг кийин жойи йўк,-деб тушунтирди курсдош дўстим,- аппаратга уланган манави симларни чап кўл бармокларингга боглаб кўяман, ўзим эса экранда пайдо бўладиган ракамларни ёзиб бораман”. Ростдан хам тиббий ускунанинг кичкинагина экрани бор эди. Хуллас “100 фоизли” тўгри ташхис кўйиш жарёни бошланди. Дастлаб кўшни аёл ташхисга тортилди.
5 минут давомида экрандаги ракамларни ёзиб борган дўстим кўшни аёлга: “матка”нгизда ўсимта ўсишни бошлабди. Назаримда хозирча сизга билинтиргани йўк”,-деди. Бечора кўшни аёлнинг туси ўзгариб, бир четга ўтиб ўйланиб колди. Иккинчи кўшни аёл хам бироз чўчиб ўзини текширтиришга рози бўлди. Бу галги “ташхис” хам кўркинчли бўлди. “ Жигарингизда жиддий муаммо пайдо бўляпти”. Бу аёлнинг хам ранги-рўйи ўзгариб, бир оз асабийлаша бошлади. Канадада ишлаб чикарилган тиббий ташхис аппарати топаётган касалликлар бошкаларни кўркитиб юборди. Бошка хеч ким ўзини текширтиришни истамади.
Эрталаб дўстим ўз вилоятига жўнаб кетди. Аппаратда ўз касалликларини аниклатган икки кўшни аёл эса юраги вахимага тўлиб хусусий ташхис марказларига йўл олишди.
Кечкурун аёлимдан секин сўрадим:” Кўшни аёллар ташхис марказларига бориб келишибдими? Нима гап экан”. Хотиним киноя билан жавоб берди:” Канадада ишлаб чикарилган бўлмай ўлсин ўша вахимачи аппарат. Кўшниларимизнинг хеч канака касали йўк экан. “Матка”нгизда ўсимта ўсяпти демай ўлсин ўша дўстингиз. Гапини ел учирсин”.
Якинда Чорсу бозорида бир пайтлар журналистика сохасида бирга ишлаган собик хамкасбимни кўриб колдим. Саломлашдик. Турмушимизни суриштирдик. Хозир нима иш киляпсан?- деган саволимга у:
- Хитойдан ташхис аппарати олиб келиб табибчилик киляпман,- жавоб берди у.
Кизик. Хозирги замонда ўкимай,ишлаб тажриба орттирмай битта шубхали тиббий аппарат сотиб олиб ўша захоти табибга айланиб колиш мумкин экан-да. Бугунги кунда табибман дегувчилар кўпайган. Одамлар бир ухлаб туриб табибга айланиб коляпти…
Инсон саломатлиги тиллодан хам кимматли неъмат. Бу неъмат мамлакат бойлиги хамдир. Мамлакатнинг саломатлик деб аталувчи бойлигини талон-тарож килишга хеч кимнинг хакки йўк.. Табиб никобини кийиб олган фирибгарларни фош киладиган идора бордир ахир...
Асл касби тарих ўкитувчиси бўлган хамкишлогим бир неча ўн йил ўзини хар томонга уриб тадбиркорлик килди. Икки йилдан буён эса Хитойдан кандайдир тиббий ташхис ускуналарини олиб келиб, кишлокда табибчилик киляпти. Хозирги кунда хаттто СПИДни даволайман деб “пўписа” киладиган “дахо” табиблар пайдо бўлган.
Инсонни даволаш шу даражада осон экан-да. Инсонни даволаш кўйнинг жунини олиш ёки итнинг канасини териб ташлаш эмас. Инсон саломатлиги тадбиркорлик килиш учун кулай майдонга айланиб колиши яхшиликка олиб бормайди.
Зўрга еттинчи синфни битирган, ўкиш-ёзишни деярли билмайдиган, кўзига хар турли шарпалар кўриниб юрадиган киз-аёллар одатда ўзларини фолбин деб эълон килиб юборишади. Бизнинг содда халк фолбин билан табибнинг фаркига бормайди. Дардига даво истаб фолбинга хам боради. Хатто айрим танишларнинг кистови билан менинг ўзим хам (бир томони кизикиш) фолбинга боргандим. Оёк-кўли огирлашиб,огзим сувланиб,серуйку бўлиб колгандим. Фолбин аёл Куръон ўкишни билмас экан. У ўзимизнинг ширин ўзбек тилида мени даволашга харакат килди. Кўлига накд ярим метр келадиган Чуст пичогини олиб, пичокнинг учини пешонам,кўкрагимга теккиздириб: Рахматжонинг ичига кириб олган жин-алвастилар чикинглар,унга азоб берманглар. Оллохдан кўркинглар,бу бечора бандани кийнаманглар, деб ўн минутча кўлидаги пичогини кўймай даволаш сеансини ўтказди.
Охирида сўрадим:
- Касалим нима экан? Нега касал бўлибман.
- Сиз нотўгри жойда утиргансиз. Касалингиз шундан. Елкангизга жин-ажиналар миниб олган. Етти кун менга катнайсиз. Хар келганда кора хўрознинг гўштини олиб келасиз. Авлиёларга багишлаб ис чикараман.
Фолбин аёлга уч минг сўм бердим. Ўша пайтлар уч минг сўм кичкина пул эмасди. Лекин кора хўрозни каердан топаман.Иккинчидан, ўртача хўроз ўн мингдан кам эмас. Ўзи хўрознинг кора ранглиси бўладими. Хеч диккат килмаган эканман.Фолбин билан хайрлашиб ўрнимдан турган пайтим у менга:
- “Дом”нинг пастида аптека бор. Аптекадан аспирин деган таблетка олиб, ичиб юринг,-деди.
Табибман, фолбинман, касалларни даволайман дегувчилар беморларнинг пулини шилиш максадида бир-бири билан тил бириктирган бўларкан. Юнусободда Дониёр табиб бор, ўшанга хам бориб кўринг, деб маслахат берди кўшниларимдан бири. Табибнинг манзилини топиб бордим. Табиб каттагина залга ўхшаган хонада беморларни кабул киларкан. Хонанинг девор томонларига териб кўйилган диван ва стулларда хаста аёллар,бемор эркаклар терилишиб ўтирибди. Хона тўрига ўрнатилган узун истол ортида табибнинг кассири, табиб ва тахминан 15-16 ёшли йигитча ўтирибди.Касалингига ташхисни шу йигит кўяркан. Олдида кичкинагина аппарат. Аппаратга учига тўмток темир пайванд килинган сим уланган. Йигитча тўмток темирни хар бир бармогингиз учига ботириб чикади ва ва аппаратнинг кичкинагина экранчасида пайдо бўлаётган ракамларни ёзиб боради. Мени хам шу усулда текширди. Текшириб бўлгач, ундан сўрадим: “ Касалим нима экан?” Йигитча бир оз ўйланиб туриб:” Касалингиз чап томонингизда экан”- деди. “Чап томон? Чап оёгимми, чап кўлимми,чап кулогим ёки чап кўлимдами касаллик. Балки касаллик юрагимдадир. Ахир юрак чап томонда жойлашган”- деб йигитчага савол охангида гапирдим. У гапимга жавоб кайтармади ва ёнимда ўтирган навбатдаги беморни “текшириш”ни бошлади.Хали 16 га хам тўлмаган, кийимлари юпун, сочлари тўзиган, тишлари сап- сарик йигитчанинг касалга ташхис кўяман дейиши одамга жуда эриш туюлар экан.
Беморлар бир бошдан табибнинг рўпарасидаги стулга ўтириб, кандай касалликка чалинганлигини гапириб беряпти. Мен табибга якинрок жойда ўтиргандим. Истасам-истамасам кўпчилиги аёллар бўлган беморларнинг ўз касалликлари хакидаги шикоятларини эшитишга мажбурман. Жуда нокулай бўларкан.Аёллар ўзларининг нозик хасталикларини табибга гапириб бераётганда кулокларимни беркитиб олгим келарди.
“ Беморларни битта-битта кабул килса бўлмасмикан. Аёл ва эркаклар бир-бирининг касалликлари хакидаги гапларини баралла эшитиб ўтириши ахлокка жуда зид-ку!”- деб ўйлагандим. 2005-йил эди ўшанда. Кассир аёлга 7 минг тўлаб табибнинг тўгрисидаги столга ўтирдим. У мендан кандай касалликка чалинганимни бир огиз хам сўрамай, бармокларимга майда-майда игналар санчий бошлади. Ўзим гапира бошладим. “ Бошим огрийди. Жуда ёмон огрийди...”
Табиб гапларимга эътибор бермай бармогимга охирги игнасини санчиб: “ Ичингизга жуда катта жин кириб олган. Мана бу ракамга телефон килсангиз, ичингиздаги жинни кувиб чикаришади. Жуда кучли мулла” деди. Кейинрок “жуда кучли мулла”га кўнгирок килдим. У тезда етиб келди. Полга тўшак солиб, ёстик кўйиб чўзилиб ётдим. Мулла ёнимда чўкка тушиб олиб узок Куръон тиловат килди. Куръон тиловатини тинглаш – рух учун тенгсиз озука. Лекин жин кувгич мулланинг овози дагал экан. Балки муллага айлангунича кашанда ва арокхўр бўлгандир. Кўпинча бўйнигача гунохга ботган, зиногар, арокхўр ва ўтакетган золимлар Худонинг кудрати билан бир кунда ёмон килмишларини ташлаб, имонга келади. Тоза эмас,ифлос кийим ювилади...Лекин имонга келган одамга ўтмишини эслатиш хам гунох. Худо уни тўгри йўлга солибдими, демак гунохидан хам кечган. Мулла гохида тиловатдан тўхтаб “ Ичингизда бирор нарса кимирладими?” - деб сўраб кўярди. “Йўк” дердим. Хуллас, мулла карийиб бир соатга якин Курон тиловат килди.Лекин ичимда хеч нарса кимирламади.Жин кувгич мулланинг нархи ўн минг сўм экан. 2005- йилда 10 минг кичкина пул эмасди.Мен билан хайрлашаётган мулла: “ Балки сизга касаллик бошка нарсадан теккандир. Фолбинлик исломда кораланади, лекин барибир ўзингизни яхши фолбинга кўрсатишингиз керак. Мен зўр фолбинни танийман. Сизга унинг телефон ракамини ёзиб бераман” деб бир парча когозга фолбиннинг телефон ракамини ёзди. Мен унга: “ Фолбинга борганман, у менга аспирин ичишни тавсия килган” дедим. “ Унда роса зўр табибнинг манзилини берай. Кўйликда яшайди. Борасизми” деди. Индамадим. Елкасига кўлимни кўйиб
” Майли,яхши боринг” деб кузатиб кўйдим.Яна табибга борсам, у касалимга даво тополмаса,кейин кимга жўнатади. Гассолгами? Гўрковгами? Ёки Тибетда табобатни ўрганиб келган Масих нафас сўфий табибга борайми? Хуллас, касал бўлманг экан. Бу дунёда касалларнинг пулини талон-тарож килишни касб килиб олган олчо?лар кўп экан.
Чўл-сахрода биронта хайвон яраланиб жон таслим килаётган пайти унинг тепасида, осмонда гала-гала кузгунлар пайдо бўлади...
Айрим каззоблар учун касал одамнинг “гўшти” жуда мазали бўлишини илгари ўйлаб кўрмаган эканман...
Хуллас, касалга ташхис кўйиш мураккаб иш эканлигини тиббиёт академиклари хам эътироф этишади. Вужудингизга азоб бераётган касалликнинг ўнта боши бўлади ва бир пайтнинг ўзида ўнта жойингизни тишлайди. Ўнта касалликнинг илдизини топиш эса анча мураккаб нарса. Ибн Сино хам айрим касалликларни аниклаш, аникланган такдирда хам даволаш ўта кийин эканлигини эътироф этган. Хатто тиббиёт академиклари касалга ташхис кўйиш кийин иш деб турган пайти тиббиёт ва табобатдан мутлако бехабар кимсаларнинг хориждан кандайдир тиббий сукуна сотиб олиб беморларга ташхис кўяман, уларни даволайман дейиши хам кулгули, хам хатарли нарсадир. Халк саломатлигини биринчи навбатда билими чала ва тажрибаси паст, дори фирмалари билан хамкорликка берилиб беморга нисбатан холисликни йўкотиб кўйган шифокорлар, сохта табиблар ва хар турли тиббий аппаратлар сотиб олиб беморларни даволамокчи бўлаётган сохтакорлардан химоя килиш керак.
Хўш, беморларни йўк жойда пайдо бўлган сохта табиблар, кандайдир тиббий аппарат сотиб олиб ўзини шифокор деб эълон килган фирибгарларнинг остонасига бош уриб боришига нима мажбур килади? Касалланган одам хеч качон тўппа-тўгри табибга ёки шифокорман дегувчи фирибгарга бормайди... Каерга боради? “ Ўша “ каерда” сифатли тиббий ёрдам оляптими? Шу хакда хам ўйлаб кўриш керак. Яна хозирги кунда кўпчилик шифокорлар дори-дармон фирмаларининг диллерларига айланиб колган. Улар касални тузатишдан кўра, аксинча, ўзи хамкорлик килаётган фирма дориларини кўпрок сотилиши ўйлайди. Шу боис касалга химикат дориларни керагидан ортикча тайин килади. Халк ибораси билан айтсак, химикат дориларга ружу кўйган бемор “бурга”ни ўлдираман деб “кўрпа”сини хам ёкиб юборади. Нопок шифокор ва химикат доридан “огзи куйган” бемор ё ўзини ўзи даволашга ўтади ёки табибман деган сохтакорларнинг остонасига ётиб олади. Иккинчидан, кўпчиликнинг тиббий маданияти ўта паст. Антибиоток ичсам,бас, касалим тузалади деб ўйлайди. Кетма-кет антибиоток ичиб, охирида халокат ёкасига бориб колган одамларни, 25 ёшида кампирга айланиб колган кизларни кўрганман... Шунингдек, ўзим хам бемор сифатида тез-тез сохта антибиотокларга дуч келганман. Жабрини хам тотиб кўрганман...
Денгиз ва дарё сувлари ўз таркибларига илакишиб колган зарарли, ифлос нарсаларни кўпикка айлантириб, киргокка чикариб ташлайди. Яъни сув хар доим ўзини ўзи тозалаб, поклайди. Кўлмак сувлар эса бундай хусусиятларини йўкотиб, ташкаридаги нопокликни ўзига жалб киладиган бўлиб колади. Жамият хам дарё ва денгиздек гап. Соглом жамият хам хар турли сабаблар билан пайдо бўладиган иллат ва бидъатларни худди кўпикдек четга чикариб туради.
Юкорида айтганимдек, миллатнинг соглиги Мурунтовнинг тиллосидан хам киммат туради. Фирибгар ва ёлгончиларнинг миллат соглигига путур етказиш хисобига тадбиркорлик килишига асло йўл кўйиб бўлмайди.
Огрикнинг остида Оллох бор, дейди Румий... Хушёр бўлинг...


Рахмат Курбон,
адабиётшунос
Ответить 
2 "+" от:
Реклама и уведомления
Старый 30.04.2009 16:48   #36  
uParty Member Known ID Group Ultimate
Аватар для OmoN
Оффлайн
програмщег
Сообщений: 4,971
+ 2,743  5,086/2,116
– 69  99/68

Uzbekistan
Дори фирмаларининг диллерларига айланган шифокорларнинг харакатларини назорат киладиган хеч кандай ташкилот йукми? Шуларнинг дастидан бу йил мед.институтга хужжат топширворишим хеч гап эмас. Аввалига биронта дорини тавсия килишади. Кейин уша дорининг коробкасининг бир кисмини йиртиб олишади. Кейин билсам уша коробканинг йиртиб олинган кисмларини туплаб дори фирмасига топширса уларга хар хил совга(тиббиёт ускуналари, кийимлар, духовка...)лар беришаркан.
__________________
Ошибки прошлого, мудрость будущего. (с)Д.Тернер.
Ответить 
Старый 30.04.2009 17:08   #37  
Аватар для khikmatilla
Оффлайн
Ташкентский фармацевтический институт
Проректор по учебной работе
Сообщений: 135
+ 111  81/47
– 0  0/0

UzbekistanОтправить сообщение для khikmatilla с помощью ICQ
Цитата:
Сообщение от OmoN Посмотреть сообщение
Дори фирмаларининг диллерларига айланган шифокорларнинг харакатларини назорат киладиган хеч кандай ташкилот йукми? Шуларнинг дастидан бу йил мед.институтга хужжат топширворишим хеч гап эмас. Аввалига биронта дорини тавсия килишади. Кейин уша дорининг коробкасининг бир кисмини йиртиб олишади. Кейин билсам уша коробканинг йиртиб олинган кисмларини туплаб дори фирмасига топширса уларга хар хил совга(тиббиёт ускуналари, кийимлар, духовка...)лар беришаркан.
Бу холлар кўп учраб турибди ва у врачлик этикасига тамоман зид. Сиз ўз вазифангизни яхши адо этаяпсиз. Нима киласиз врач бўлиб гунохингизни ошириб. Яхши врач бўлсангиз арзимаган маошга ишлашга тўгри келади, лекин катта савоб олинади.
__________________
http://fitq.zn.uz/
Ответить 
2 "+" от:
Старый 30.04.2009 21:07   #38  
uParty Member Known ID Group Ultimate
Аватар для OmoN
Оффлайн
програмщег
Сообщений: 4,971
+ 2,743  5,086/2,116
– 69  99/68

Uzbekistan
Цитата:
Сообщение от khikmatilla Посмотреть сообщение
Сиз ўз вазифангизни яхши адо этаяпсиз.
Рахмат
Цитата:
Сообщение от khikmatilla Посмотреть сообщение
Нима киласиз врач бўлиб гунохингизни ошириб.
Бу ишни айнан ушанака врач булмаслик учун килмокчиман Бунинг иложи йуклигини узим хам биламан Шунчаки орзуимни ёзгандим холос
__________________
Ошибки прошлого, мудрость будущего. (с)Д.Тернер.
Ответить 
Старый 01.05.2009 10:06   #39  
Аватар для khikmatilla
Оффлайн
Ташкентский фармацевтический институт
Проректор по учебной работе
Сообщений: 135
+ 111  81/47
– 0  0/0

UzbekistanОтправить сообщение для khikmatilla с помощью ICQ
Цитата:
Сообщение от OmoN Посмотреть сообщение
Цитата:
Сообщение от khikmatilla Посмотреть сообщение
Сиз ўз вазифангизни яхши адо этаяпсиз.
Рахмат
Цитата:
Сообщение от khikmatilla Посмотреть сообщение
Нима киласиз врач бўлиб гунохингизни ошириб.
Бу ишни айнан ушанака врач булмаслик учун килмокчиман Бунинг иложи йуклигини узим хам биламан Шунчаки орзуимни ёзгандим холос
"Яхши ният ярим мол" маколига асоалансак албатта Сизга ухшаган инсофлик одамалар врач бўлса маъкўл эди. Ха айтгандек врачлар орасида инсофлилари жуда хам кўп, лекин битта- иккитасининг муомиласи хам бу номга дог туширади.
__________________
http://fitq.zn.uz/
Ответить 
Старый 01.05.2009 17:10   #40  
Аватар для olim
Оффлайн
Сообщений: 259
+ 557  160/82
– 0  3/3

UzbekistanОтправить сообщение для olim с помощью ICQОтправить сообщение для olim с помощью YahooLiveJournalМой мир
Цитата:
Сообщение от khikmatilla Посмотреть сообщение
Ха айтгандек врачлар орасида инсофлилари жуда хам кўп, лекин битта- иккитасининг муомиласи хам бу номга дог туширади.
Gurunch kurmaksiz bo'lmaydi deyishadiku lekin shifokorlar orasida khikmatilla akamiz aytganidek insoflilari juda ko'pdir.

Последний раз редактировалось olim; 01.05.2009 в 17:15.
Ответить 
Ответить




Powered by vBulletin® Version 3.8.5
Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd. Перевод: zCarot
Advertisement System V2.5 By Branden
OOO «Единый интегратор UZINFOCOM»


Новые 24 часа Кто на форуме Новички Поиск Кабинет Все прочитано Вверх