PDA

Просмотр полной версии : Эл ардоклаган санъаткор: Узбекистон халк артисти Коммуна Исмоилова


Nigora Umarova
14.11.2008, 17:50
https://img.uforum.uz/images/2998868.jpg

Элимиздан чиккан шундай санъаткорлар борки, улар ижро этган кушикларни кайта-кайта тингласанг хам, яна тинглагинг келади. Ана шундай санъаткорлардан бири Коммунахоним ая Исмоиловадир. Ая ижро этган "Гуругли" достонининг "Равшан" кисмидаги "Болама ухшайди овозинг сани..." кушиги бугунги кунда уз ахамиятини йукотмаган, ая ижро этган макомларни мухлислари хали хам севиб тинглашади.
Навбатдаги сухбатдошимиз пири бадавлат онахон, халкимизнинг севимли, ардокли санъаткори, "Шошмаком"дек бебахо дурдонани махорат ила ижро этган устоз санъаткор Коммунахоним ая Исмоиловадир.

Nigora Umarova
14.11.2008, 18:13
Мухтарам форумдошлар!
Коммунахон ая Исмоиловага саволларингиз булса ушбу мавзуда колдиришингизни сураймиз.

Nigora Umarova
14.11.2008, 18:44
https://img.uforum.uz/images/9751833.jpg
Коммунахоним Исмоилова 1927 йили Хива якинида укитувчи оиласида тугилди. Коммуна аянинг ота-онаси кизларини укитувчи булишини орзу киладилар, аммо ая бутун борлиги билан мусикага, ашула ва раксга берилган эди. Мусикага булган зур хавас, интилиш ва кобилият ун яшар кизчани театр сахнасига етаклади. Унинг санъаткор булиб етишувида ота-онасидан эшитган халк кушиклари, раккосаларнинг шух ракслари, мусикадан олган чукур таассуротлари мухим ахамиятга эга булди. Коммуна Исмоилова кушикчи булиб танилган пайтларидаги репертуари болалигида уз ота-онасидан урганган халк кушиклари, ялла ва лапарлардан иборат эди.
Нихоят аянинг орзуси руёбга чикди. кунларнинг бирида унга "Фарход ва Ширин" спектаклининг оммавий сахнасига чикишга ижозат беришди. Дастлаб бошка кичик артистлар билан сахнага чикиш ва кичик булса-да, роллар уйнаш унинг хаётида унутилмас вокеалар булиб колди.
Аянинг падари бузрукворлари кизининг ашула, уйинга хавасини куриб хурсанд булса хам, унинг бу йулдан боришига норози эди. Чунки кизини укитувчи булишини орзу килар, уни театрдан узоклаштириш чораларини изларди. Ота охири Коммуна аяни Урганчдаги укитувчилар курсига юборади. Орадан бир йил утмасданГавхар Рахимова ва фахриддин Содиков рахбарлигидаги концерт бригадаси келади. Бу бригада уруш йилларида ташкил топган булиб, жангчиларга, фронт оркасидаги мехнаткашларга концертлар берарди. Ансамбль Урганчга келганида, Коммуна улар орасида хамшахар кизлардан бирини учратади ва уоркали ансамблнинг бадиий рахбари Гавхар Рахимова билан танишади, нихоят ансамбль таркибига киришга муваффак булади. Ансамбль фронтда хизмат килиш учун махсус ижрочилар тайёрлай бошлайди. коммуна хам ансамбль билан фронтга бориш истагини билдиради. Унинг хали анча ёшлиги ансамбль рахбарларини уйлантириб куяди, лекин Коммуна фронтга жунаш фикрида каттик туради.
Коммуна ая фронт бригадасида етук ашулачилар санъатини кунт билан урганади. У ансамбль билан фронтда юрган биринчи к4нларини эслаб:"Дастлаб жуда кийин булган эди. Уша йилларда айтиладиган Ватан уруши мавзуларидаги жанговор кушикларни тез суръатда урганиб, концертларда айтиш мен учун огир туюлди. Баъзида сахнадан кетмокчи хам булардим",-дейди.
Коммунахон аянинг овози сопрано типида булиб, юкори регистрдаги учинчи октаванинг ре-ре-диез нотасигача етади. Хонанда овозини усталик билан ишлата билади. У ашулачилик анъаналарига хос кочиримлар, нолишлар ва нолалардан усталик билан фойдаланади.
Ая бугунги кунда Глиэр номли мусика мактабида ва Маданият окартув коллежида мусика илмидан ёшларга сабок бериб келмокдалар.

Husniddin Ato
15.11.2008, 00:51
https://img.uforum.uz/images/2998868.jpg (http://%5BIMG%5Dhttps://img.uforum.uz/images/2998868.jpg%5B/IMG%5D)



G`afur G`ulom istirohat bog`i, 12-avgust/2008 yil.
Photo by kamina :)

Nigora Umarova
17.11.2008, 16:29
G`afur G`ulom istirohat bog`i, 12-avgust/2008 yil.
Photo by kamina :)

Rasmlarni taqdim etganlari uchun Husniddin Atoga o'z minnatdorchiligimni bildiraman va mualliflik huquqini suiste'mol qilganim uchun uzr so'rayman.

Husniddin Ato
17.11.2008, 19:43
G`afur G`ulom istirohat bog`i, 12-avgust/2008 yil.
Photo by kamina :)

Rasmlarni taqdim etganlari uchun Husniddin Atoga o'z minnatdorchiligimni bildiraman va mualliflik huquqini suiste'mol qilganim uchun uzr so'rayman.

Nigora opa uzrga hojat yo`q. Bu suiste'mollikga kirmaydi. Meni xatoyim. Suratni yuborayotib mu'allif nomini ham keltirib o`tishingizni so`rashni unutdim.

Nigora Umarova
18.11.2008, 16:08
Мухтарам форумдошлар!
Коммунахон ая Исмоиловага саволларингиз булса ушбу мавзуда колдиришингизни сураймиз.

Нахотки узбек мумтоз мусика санъати юзасидан хеч кимда савол булмаса?

Husniddin Ato
18.11.2008, 19:40
Мухтарам форумдошлар!
Коммунахон ая Исмоиловага саволларингиз булса ушбу мавзуда колдиришингизни сураймиз.

Нахотки узбек мумтоз мусика санъати юзасидан хеч кимда савол булмаса?

Menimcha forumdoshlarimiz an'anaviy savollardan qochib, noan'anaviy savollar berishmoqchi ko`rinishadi. Uning ustiga o`zbek san'ati namoyondalaridan biriga-ya.

Lutfillo Tursunov
25.11.2008, 15:42
Коммунахон аяга саволларимни икки кун аввал қолдирган эдим. Шошилиб ёзганим учунми, негадир у сақланмабди. Шу саволларимни яна такрорлайман:

1. Ижодга кириб келишингиз оғир даврларга тўғри келади. Иккинчи жаҳон уруши йилларида кўпгина санъаткорларимиздан иборат гуруҳ фронтга юборилган. Агар адашмаcам, сиз ҳам ушбу гуруҳ таркибида фронтда иштирок этгансиз. Ниҳоятда оғир шароитда жанчиларимизни руҳлантириш санъаткорларимиздан қанчалик маҳорат ва матонат талаб этганини тасаввур қилиш қийин эмас. Ўша дамлар сизда қандай хотиралар қодирган?

2. Авваллари қишлоқларда, далаларда меҳнаткашлар олдида машҳур санъаткорлар иштирокида концертлар ташкил этиш анъана бўлган. Буни кўпчилик ёши катта кишилар ҳалигача бошқача бир ҳиссиёт билан эслаб юришади. Санъат усталари юзлаб одамлар олдида ҳеч қандай микрофонсиз, баралла овозда куйлашган пайтлар ҳам бўлган. ҳозир эса микрофонсиз тугул, фонограммасиз ашула айтолмайдиган қўшиқчиларимиз кўпайиб кетган. Нима ҳозир қўшиқчиларимизда овоз пардалари шунчалик пасайиб кетяптимикан? Сиз узтоз санъаткорсиз, аввалги авлод ва ҳозирги авлод қўшиқчиларини яхши биласиз. Бу икки авлод ўртасида қандай фарқ бор?

3. Хозиргача кўплаб шогирдлар тайёрлагансиз. Одатда ҳар бир устознинг энг севимли, энг ёқимтой шогирди бўлади..?

4. Сизга энг ёқиб тушадиган савол. Шу саволни суҳбатларда кутасизу, негадир ҳеч сизга у саволни беришмайди... Ўша савол ва унга жавобингиз?

Husniddin Ato
26.11.2008, 09:01
http://www.classicmusic.uz/media/for_uforum/Kommuna_Ismoilova_1.jpg

http://www.classicmusic.uz/media/for_uforum/Kommuna_Ismoilova_2.jpg

http://www.classicmusic.uz/media/for_uforum/Kommuna_Ismoilova_3.jpg

http://www.classicmusic.uz/media/for_uforum/Kommuna_Ismoilova_4.jpg

http://www.classicmusic.uz/media/for_uforum/Assalom.mp3

Izoh qoldirishga ulgurmagan uchun uzr azizlar.

Nigora Umarova
26.11.2008, 11:13
Izoh qoldirishga ulgurmagan uchun uzr azizlar.

Imkonim bo'lganida yigirmata rahmatnoma qo'yardim.

Husniddin Ato
26.11.2008, 13:37
Izoh qoldirishga ulgurmagan uchun uzr azizlar.

Imkonim bo'lganida yigirmata rahmatnoma qo'yardim.
Aslida barcha rahmatni sizga bildirish kerak. Rahmat, Sposibo, Thank you for all.

Nigora Umarova
12.12.2008, 17:31
Коммуна аянинг хонадонларига кириб борганимизда ая эндигина Глиэр номли мусика мактабида дарс бериб хонадонларига эндигина кайтган эканлар.
Нихоят ва нихоят Коммунахоним ая Исмоилова билан сухбатлашишга мушарраф булдик.

Nigora Umarova
12.12.2008, 18:06
Ассалому алайкум аяжон!
Авваламбор бугунги мулокат жараёнига рухсат берганингиз учун Сизга барча Uforumдаги форумдошларимиз номидан уз миннатдорчилигимизни билдирмокчимиз.
Сиз каби ёши улуг санъаткорларнинг панд-насихатлари, хаётий сабоклари биз ёшлар учун бугунги кунда маънавиятга эътибор берилаётган пайтда сув ва хаво каби нихоятда зарур. Келажакда хам жуда аскотади.
Бугунги сухбатимиз миллий кадриятларимиз хакида булади. Хаётий тажрибаларингиздан бизларга гапириб берасиз, бизни кизиктирган саволларга жавоб берасиз деган умиддамиз.

Nigora Umarova
12.12.2008, 18:09
Демак, сухбатимизни бошладик.

https://img.uforum.uz/images/3191310.jpg

Nigora Umarova
12.12.2008, 18:12
Аяжон, бугунги кунда Сизни маънавият борасида кайси муаммолар уйлантирмокда?

Kommuna Ismoilova
12.12.2008, 18:29
Болам, авваламбор мени иззат-икром килиб келибсизлар, Сизларни Худо иззат-икром килсин. Илохим, мени ёшимга етиб юринглар.

Kommuna Ismoilova
12.12.2008, 18:44
Аяжон, бугунги кунда Сизни маънавият борасида кайси муаммолар уйлантирмокда?
Болам, мени кийнаётган саволлардан бири бу хозир миллийлигимизни йуколиб кетаётганлигидир.
Бугунги кунда кушикчиларимиз турли хил чет элни музикаларини олиб кушикларига куйишмокда, бир кушикда кузатиб-эшитиб утираман ун мартадан ошик накарот кетади. Кушикларнинг аксарият мавзуси севги-мухаббат, айрилик мавзусида худди бошка мавзу куриб колгандек... Бу ерда кушик музикаси кетаверади, хонанда ун марталаб бир сузни такрорлайверади. Мусикаси туркчами, эрончами хорижники. Шу билан кушик тугайди.

Kommuna Ismoilova
12.12.2008, 19:19
Кушикка шеър ёзаётган ижодкорлар кушик матнига эътибор беришса яхши буларди. Хозир каёкка карама хаммаёкни севги-мухаббат, айрилик мавзусидаги кушиклар босиб кетди. Хаёт факат севги-мухаббатдан иборат эмас-ку!..
60-йилларда биз тинчлик, дустлик, юрт фаравонлигини таргиб килиб кушик куйлардик.
Шулардан бири:
Чорвамиз куп, мевамиз мул, пахтакор диёр,
Иссик калбинг бизни кучар хамма бахтиёр.
Бу улкада хамма тинчдир, хамма бахтиёр,
Гулла, яшна бахтимизга жон Узбекистон!...

Кушикларда шундай сузларни ишлатса булади-ю!.. Юртнинг мевалари, бойликлари, мехнаткаш халки таргиб килинмокда.

Husniddin Ato
12.12.2008, 19:41
Кушикларда шундай сузларни ишлатса булади-ю!.. Юртнинг мевалари, бойликлари, мехнаткаш халки таргиб килинмокда.

Kelin shu fursatda S.Kalonov ijodlari va sizning ijroyingizga mansub "Do`ppi tikdim" qoshig`ini tinglasak.

http://www.classicmusic.uz/media/for_uforum/Do%60ppi%20tikdim_Kommuna%20Ismoilova.mp3

Kamina arxivida Aya ijrolaridagi faqat "Assalom" va "Do`ppi tikdim" qo`shiqlari bor ekan. Kommuna ayaning o`zlaridan o`zlari ijro etgan qo`shiqlarni olishning imkoni bo`lishi bilan suhbatimizga yanada mazmun baxsh etgumiz. Qo`shiqni ba'zi bir "zvukozapis"chilardan himoya qilgan holda track avvali va oxirida web sahifamiz titridan foydalanishga qaror qildik (odatdagidek).

Husen
15.12.2008, 11:42
Бугун улуғ санъаткоримиз, Ўзбекистон халқ артисти ва форумимизнинг фахрий аъзоси Коммуна Исмоилованинг таваллуд топган кунлари. Онахонимизни табаррук 81 ёшлари билан муборакбод этамиз. Умр йўли 100-довонни забт этганда ҳам форум орқали тилаклар йўллаш насиб этсин.
Санъатимиз бахтига ҳамиша омон бўлинг!

Nigora Umarova
15.12.2008, 17:27
Онахонимизни табаррук 81 ёшлари билан муборакбод этамиз. Умр йўли 100-довонни забт этганда ҳам форум орқали тилаклар йўллаш насиб этсин.
Санъатимиз бахтига ҳамиша омон бўлинг!

Хусан Тангриевнинг самимий ва эзгу тилакларига кушилган холда куйидагиларни эътироф этмокчиман.

Аяжон!
Узбек санъатини довругини оламга ёйиш борасидаги эл-юрт олдидаги хизматларингиз доимо шогирдларингизга дастуруламал булиб келган.
Бугунги кунда карилик гаштини суриш билан бирга ёшларга Глиэр номли мусика мктабида, Маданият окартув колледжида мусика илмининг кушикчилик йуналишида илм ургатиб келмокдасиз.
Мана шундай машаккатли ва масъулиятли ишларни бажаришингизда Сизга куч-кувват ва бугунги кундигидек гайрат тилаб коламан.
Узбек миллий кушикчилик мактабида улгайтирган шогирдларингиз Клара Жалилова, Дилором Каюмова, Тожибар Азизова, Зулахо Бойхонова, Муножат Тешабоева, Нилуфар Саидова... каби юздан ортик шогирдларингиз булса уларнинг сони мингдан хам ортсин.

https://img.uforum.uz/images/4634439.jpg

Kommuna Ismoilova
18.12.2008, 16:42
1. Ижодга кириб келишингиз оғир даврларга тўғри келади. Иккинчи жаҳон уруши йилларида кўпгина санъаткорларимиздан иборат гуруҳ фронтга юборилган. Агар адашмаcам, сиз ҳам ушбу гуруҳ таркибида фронтда иштирок этгансиз. Ниҳоятда оғир шароитда жанчиларимизни руҳлантириш санъаткорларимиздан қанчалик маҳорат ва матонат талаб этганини тасаввур қилиш қийин эмас. Ўша дамлар сизда қандай хотиралар қодирган?


Болам, хакикатан хам санъатга кириб келишим огир даврларга тугри келган. Укитувчилар тайёрлаш билим юртида укиб юрган кезларимда Тамарахоним бошчилигидаги бир гурух санъаткорлар Хоразмга келишган. Уша пайтларда укитувчилар тайёрлаш билим юртида укирдим. Чикиб бир лапарни ижро этиб бердим ва ижроим ёкиб колди шекилли, Тамарахоним ва Гавнархоним мени уз ансамблларига кушиб олиш учун отам рахматлидан рухсат сурашди. Отам рахматли бошида каршилик килдилар, сунг рози булдилар. Дастлаб 40-йилларда Катта Фаргона каналини курилишида ишлаётганларга концерт дастури куйиб берганмиз. Ансамблда энг ёши мен эдим.
Кейинчалик иккинчи жахон уруши бошланди. Узбек жангчиларини рухлантириш учун бир гурух узбек адиблари ва артистларидан иборат бригада тузилди. Бизнинг бригада Гарбий фронтда фаолият олиб борди. Белоруссия ва Украинадаги узбек жангчиларига концертлар куйиб бердик.

Nigora Umarova
18.12.2008, 16:52
Аяжон, сизларнинг ансамблингиз бундан 20 йиллар хам олдин фаолият олиб борган эди. Нима учун ансамблингиз айнан Зебо Ганиева номи билан аталган? Иккинчи жахон урушида кахрамонлик курсатган хотин-кизларимиз куп булган-ку?
Укувчилик йилларимда рахматли ёзувчи Адхам Рахматнинг "Шинелли кизлар" деб номланган китобларида Белоруссиядаги бир тепаликни олишда Зебо Ганиева кахрамонлик курсатганлиги хакида укигандим. Зебо Ганиеванинг номи ансамблингизга нима учун куйилган ва Зебо Ганиева шахсияти хакида маълумот берсангиз...

Kommuna Ismoilova
18.12.2008, 17:09
Аяжон, сизларнинг ансамблингиз бундан 20 йиллар хам олдин фаолият олиб борган эди. Нима учун ансамблингиз айнан Зебо Ганиева номи билан аталган? Иккинчи жахон урушида кахрамонлик курсатган хотин-кизларимиз куп булган-ку?
Укувчилик йилларимда рахматли ёзувчи Адхам Рахматнинг "Шинелли кизлар" деб номланган китобларида Белоруссиядаги бир тепаликни олишда Зебо Ганиева кахрамонлик курсатганлиги хакида укигандим. Зебо Ганиеванинг номи ансамблингизга нима учун куйилган ва Зебо Ганиева шахсияти хакида маълумот берсангиз...
Зебо Ганиева урушдан олдин Тамарахонимнинг шогирди булган ва Москвадаги олий хореография мактабига укишга кирган. 1941 йилда Иккинчи Жахон уруши бошлангач, юрти-Узбекистонга кайтиб келиш урнига фронтга боришим, юрт шаънини химоя килишим керак деб кулига курол олган. Иккинчи Белоруссия фронтида бмир тепаликни эгаллаш учун жанг кетаётганда бизнинг аскарларимиз оркага чекинганлар. Бирок Зебо "Олга!" деб кулидаги гранатаси билан немис танкига пешвоз чиккан хамда кулидаги куроли билан танкни портлатган. Бу нарса колган жангчиларнинг кунглидаги орини уйготиб, уларни олдинга-жангга интилтирган хамда тепалик кайтариб олинган. Зебо Ганиеванинг бу жасорати учун биринчилардан булиб уруш кахрамони унвони берилган.
Навбатдаги концертимиз харбий госпиталда булиши керак эди. Бизга бир узбек кизи ажал билан олишиб ётганлигини, яшашдан умидини умуман узган холда эканлигини айтишди. Олдига кириб карасак, Зебохон!
Тамарахоним дарров номини айтиб чакирдилар, кузини сал очди-ю яна бемажолгина ёпди. Ранглари нихоятда саргайиб кетган, юзлари бинт билан ураб ташланган эди. Узбек кушикларидан бирини секин хиргойи килдик. Юзига сал-пал кон югиргандек булди. Ёнидан чиккандан сунг Тамарахоним унга рухий далда кераклигини ва Зебо юртини нихоятда согинганлиги хозирги ахволидан маълумлигини айтдилар. Бир кечанинг узида хаммамиз- Тамарахоним, Гавхархоним, Мухиддин Кориёкубов, Халимахоним Носирова, Комил Яшинлар маслахатлашиб "Олга бос, олга бос, Доим олга бос!" деган кушикни яратдик ва эртаси куни эрталаб Зебонинг ва бошка ярадор жангчиларнинг олдида куйладик. Бу кушик Зебонинг узига булган, яшашга булган ишончини оширдими дейман, дарров тузалиб кетди ва яна кайтадан жангга кирди.
Уруш йилларидан сунг у Москвадаги академиялардан бирига кириб етук олима булиб етишди.

Nigora Umarova
18.12.2008, 17:12
Сиз хакингизда ёзилган хужжатли киссалардан бирида фронтда тугилган кунингизни нишонланганлиги хакида укигандим...

Kommuna Ismoilova
18.12.2008, 17:24
Сиз хакингизда ёзилган хужжатли киссалардан бирида фронтда тугилган кунингизни нишонланганлиги хакида укигандим...

Бу вокеа 1943 йилда булганди.
15 декабрь. Кахратон киш. Взвод командири Гавхар опамга: "Лёля! Не сделаете ли вы узбекский плов для нашых бойцов?"-деб илтимос килди. Гавхар опам дарров ош тайёрлаш жараёнига барча ансамблимизнинг аъзоларини жалб килдилар. Козон йук, челакда бир амаллаб узбек паловини тайёрладик. Газеталардан дастурхон солиб хамма узининг топганини "дастурхон"га куйди. Взвод командири ким кайси санада тугилганлигини суради. Карангки, менинг тугилган куним шу кунга тугри келибди. Командирнинг "Коммуна, дай Бог чтоб ты была жива и здорова многие годы. Чтобы мы все встречались после войны " деган тилаклари кулогим тагида жаранглаб турибди. Оллох насиб килган экан, 50 йилларда Москвадаги Катта театрга концерт куйгани борганда взвод командири билан учрашиш насиб килмади-ю, бирок унинг рафикаси билан учрашиш насиб килди. Комадирнинг рафикаси харбий госпиталда врач эди. Бир кун у билан утган-кетганлар хакида гаплашиб утирдик.

Kommuna Ismoilova
18.12.2008, 17:41
Авваллари қишлоқларда, далаларда меҳнаткашлар олдида машҳур санъаткорлар иштирокида концертлар ташкил этиш анъана бўлган. Буни кўпчилик ёши катта кишилар ҳалигача бошқача бир ҳиссиёт билан эслаб юришади. Санъат усталари юзлаб одамлар олдида ҳеч қандай микрофонсиз, баралла овозда куйлашган пайтлар ҳам бўлган. ҳозир эса микрофонсиз тугул, фонограммасиз ашула айтолмайдиган қўшиқчиларимиз кўпайиб кетган. Нима ҳозир қўшиқчиларимизда овоз пардалари шунчалик пасайиб кетяптимикан? Сиз узтоз санъаткорсиз, аввалги авлод ва ҳозирги авлод қўшиқчиларини яхши биласиз. Бу икки авлод ўртасида қандай фарқ бор?


1943 йилдан сунг фронтдан кайтиб келдик. Энди фронт оркасида мехнат килаётган мехнаткашларга концерт бера бошладик. У пайтларда микрафонлар каёкда дейсиз? Хатто маданият саройлари ва клублар хам йук эди. Бор овозимиз билан кушик куйлашимиз керак эди.
Паркентга борганимиз хеч эсимдан чикмайди. Хукиз аравага Тошкентдан чикиб неча чакирим йул босиб борганмиз. Араванинг уртасида кийимларимиз, чолгу асбобларимиз. Икки четида биз артистлар. Ме ва Розия Каримова ёш булганлигимиз учун араванинг орка тарафига утириб олганмиз. Оёкни осилтириб олганимиздан оёкларимиз увишиб колиб, баъзан пиёда юрамиз. Ерга тушсак, ёзда билк-билк тупрок; кишда чилп-чилп лой.
Пешинда Паркентга кириб борган булсак, дарров тушлик дастурхонини ёзишди. Нонни ярмини олма баргидан тайёрланган чой ва кайнатма шурва билан тановвул килиб, кузимиз киймай ноннинг ярмини, кайнатма шурвадаги гушт ва хар биримизга бир сикимдан теккан туршак-майизларни оила аъзоларимизга илиниб халтамизга жойладик.
Кеч соат олтида буладиган концертга тайёрландик.
Одамлар хашак ва похоллардан уриндиклар килиб олишган. Керосинда ёнадиган машъалалварни ёкишган. Концерт тугагунча керосинда ёкилган оловлар туфайли юзларимиз коп-кора булиб кетганди.

Nigora Umarova
18.12.2008, 17:43
Аяжон, санъаткор учун энг огир йукотиш бу овоз пардаларининг ишдан чикишидир. Сизда хам шундай холатлар булганми?

Kommuna Ismoilova
18.12.2008, 17:51
Аяжон, санъаткор учун энг огир йукотиш бу овоз пардаларининг ишдан чикишидир. Сизда хам шундай холатлар булганми?

1952 йилда шамоллаб колганман. Овоз пардам хеч чикмайди. Хукумат концертига чикасан, дейишади. Бу кулимдан келмаслигини ва овозим 6 ойдан бери чикмаётганлигини айтсам хам мажбурлаб сахнага чикартиришди.
Ноиложликдан паст пардадаги овозда кушик куйлай бошладим. Халк олкишлади ва яна-яна деб кушик талаб кила бошлади. Ноиложликдан бир-икки кушик куйладим. Карасам, овозим аввалги холига кайтяпти. Хурсанд булганимдан яна бир кушик куйладим.
Халкимнинг олкиши ва маънавий-рухий куллаб-кувватлаши овозимни тиклашимга ва санъатга кайтиб келишимга сабаб булди.

Kommuna Ismoilova
18.12.2008, 17:59
Хозиргача кўплаб шогирдлар тайёрлагансиз. Одатда ҳар бир устознинг энг севимли, энг ёқимтой шогирди бўлади..?



Лутфилложон болам, она учун фарзанднинг яхши-ёмони булмагани каби шогирдларимни хам ёкимтой ёки бошкача деб айта олмайман. У Дилороммми, Кларами, Мехрими, Муножат Тешабоевами, Тожибарми, Нилуфарми, Мавлудами, Давронми- хаммаси мен учун бирдек ардокли, бирдек кадрли. Хаммаси узига хос. Умрим давомида юздан ортик шогирд тайёрладим. Оллохга шукур.

Kommuna Ismoilova
18.12.2008, 18:07
Сизга энг ёқиб тушадиган савол. Шу саволни суҳбатларда кутасизу, негадир ҳеч сизга у саволни беришмайди... Ўша савол ва унга жавобингиз?


Маънавиятимизни саклаб колиш учун, макомимизни келгуси авлодга етказиш учун нима килишимиз керак?
Маком кай тарзда магнит тасмасига ёзилган?
Макомни овоз тасмасига ёзиш осон булмаган. Шахар тинчигач, Навоий кучасидаги Маданият Вазирлиги жойлашган бинонинг туртинчи каватида мен, рахматли Берта Давидова, Ориф Алимахсумов, ака-ука Шожалиловлар, Фаттоххон Мамадалиев ва бошкалар Юнус додам бошчилигида макомни айтардик ва ёзиб олишарди. Олти хил маком турли услубдаги овоз пардаларда ижро этиларди.
Яхши булардики, бугунги кунда биз борлигимизда макомни моно куринишидан тугрилаб кучиришса.
Келгуси авлодларга биздан мерос булиб коларди.

Nigora Umarova
18.12.2008, 18:16
Аяжон!
Собик иттифок даврида санъаткорлар хуп ва куп Партияни мактаб кушиклар куйлашган. Айтингчи, санъаткорларга хам уша даврларда маънавий тазйиклар булганми?

Agzam Abdullaev
18.12.2008, 18:34
Ассалому алайкум аяжон!
аввалам бор қимматли вақтингизни аямасдан Forum иштирокчиларининг саволларга жавоб берётганингиз учун миннатдорчилик билдираман. Аяжон "Болама ўхшайди овозинг сани" қўшиғингизни жуда кўп маротаба эшитанмиз, нима учун шу пайтгача сизнинг қўшиқларингиз диск тасмаларга ёзилмаган, агар қаердадир бўлса манзилини берсангиз ёки шу Uforum гa шу қўшиғингизни "Болама ўхшайди овозинг сани" тақдим қилсангиз олдиндан каттакон рахмат.

Nigora Umarova
19.12.2008, 09:45
... "Болама ўхшайди овозинг сани" тақдим қилсангиз олдиндан каттакон рахмат.

Хурматли Аъзам Абдуллаев!

Ая барча кушикларини форумимизга хадя килишга ваъда бердилар, бирок уларни электрон вариантга айлантириш керак. Кушиклар аудио тасмага ёзилган.

Хозирча "Болама ухшайди овозинг сани.." кушигининг матнини бермокдамиз. Ушбу кушик Хоразм достончилик мактабига кирувчи "Гуругли " туркумидаги достонларнинг "Ошик Гариб ва Шохсанам" достонида куйланган.

Овозинг сани

Халк узи еткизган азиз мехмоним,
Болама ухшайди овозинг сани.
Тез хабарин бергил- чикмасдан жоним,
Углима ухшайди овозинг сани,
Болама ухшайди нолишинг сани.

Углим йитиб, султон бошим хор улди,
Углимни курмакка кунглим зор улди,
Йигламокдин икки кузим кур улди,
Углима ухшайди овозинг сани,
Болама ухшайди нолишинг сани.

Аввал-бошдан мени ёзим кетибди,
Кулимдан урдагу гозим кетибди,
Куйнимдан айрилиб, кузим кетибди,
Углима ухшайди овозинг сани,
Болама ухшайди нолишинг сани.

Углим борган жоя сан хам борибсан,
Углим билан созу сухбат курибсан,
Ё углимсан, ё углимни курибсан,
Углима ухшайди овозинг сани,
Болама ухшайди нолишинг сани.

Lutfillo Tursunov
20.12.2008, 19:29
Зебо Ганиева урушдан олдин Тамарахонимнинг шогирди булган ва Москвадаги олий хореография мактабига укишга кирган. 1941 йилда Иккинчи Жахон уруши бошлангач, юрти-Узбекистонга кайтиб келиш урнига фронтга боришим, юрт шаънини химоя килишим керак деб кулига курол олган. Иккинчи Белоруссия фронтида бмир тепаликни эгаллаш учун жанг кетаётганда бизнинг аскарларимиз оркага чекинганлар. Бирок Зебо "Олга!" деб кулидаги гранатаси билан немис танкига пешвоз чиккан хамда кулидаги куроли билан танкни портлатган. Бу нарса колган жангчиларнинг кунглидаги орини уйготиб, уларни олдинга-жангга интилтирган хамда тепалик кайтариб олинган. Зебо Ганиеванинг бу жасорати учун биринчилардан булиб уруш кахрамони унвони берилган. Навбатдаги концертимиз харбий госпиталда булиши керак эди. Бизга бир узбек кизи ажал билан олишиб ётганлигини, яшашдан умидини умуман узган холда эканлигини айтишди. Олдига кириб карасак, Зебохон! Тамарахоним дарров номини айтиб чакирдилар, кузини сал очди-ю яна бемажолгина ёпди. Ранглари нихоятда саргайиб кетган, юзлари бинт билан ураб ташланган эди. Узбек кушикларидан бирини секин хиргойи килдик. Юзига сал-пал кон югиргандек булди. Ёнидан чиккандан сунг Тамарахоним унга рухий далда кераклигини ва Зебо юртини нихоятда согинганлиги хозирги ахволидан маълумлигини айтдилар. Бир кечанинг узида хаммамиз- Тамарахоним, Гавхархоним, Мухиддин Кориёкубов, Халимахоним Носирова, Комил Яшинлар маслахатлашиб "Олга бос, олга бос, Доим олга бос!" деган кушикни яратдик ва эртаси куни эрталаб Зебонинг ва бошка ярадор жангчиларнинг олдида куйладик. Бу кушик Зебонинг узига булган, яшашга булган ишончини оширдими дейман, дарров тузалиб кетди ва яна кайтадан жангга кирди. Уруш йилларидан сунг у Москвадаги академиялардан бирига кириб етук олима булиб етишди.
Мана кимлардан ўрнак олишимиз керак. Бу ҳақиқий жасорат, мардонаворлик ва сабр-бардошлик намунаси эмасми?! Ҳозирги кунда арзимаган қийинчиликдан руҳи синиб, ўзни йўқотиб қўяётганлар қанча?!

Husen
23.02.2009, 12:44
Оммавий ахборот воситаларидан бирида Коммуна Исмоилова билан уюштирилган сухбат матнини эътиборингизга хавола этамиз.

Бугунги қаҳрамонимиз 82 лшни қоралаган Ўзбекистон халқ артисти Коммуна Исмоиловаё суҳбатимизни "мен туғилган Хива шаҳрида 1927 йилда бунақа исм йўқ эди"ё деган гап билан бошлади.
Коммуна Исмоилова: Менинг дадам Хива шаҳридаги газетанинг бош муҳаррири бўлган. Мен туғилган пайтда дадамни райкомга чақиришган. Унга “Исмоиловё бизга “Хива коммунаси” деган янги газета очиш ҳақда буйруқ келди. Авваламбор янги туғилган қиз билан табриклаймиз. Ўша қизингизнинг номини Коммуна деб қўйинг"ё дейишган.
Менинг қулоғимга Уллибиби деб азон айтишганё аммо туғилганлик тўғрисидаги гувоҳномага Коммуна деб лздириб олишган. Менинг ота-онам 1928 йилда Тошкентга САГУга ўқишга келишган. 1932 йилда САГУни тугатишган ва дадам шу йили Манғитга райкомнинг биринчи секретари этиб тайинланган. Онам бўлса женсектор бўлган. Мен мана шунақа оиланинг фарзандиман.

Болалик даври қадимий Хива миноралари лнида шодон ўталтган Коммунаё сал ўтмай олис Европадаги уруш жабҳасига бориб қоламанё деб ўйламаган эди.

Коммуна Исмоилова: 1943 йил 11 февралда Хоразмдан олиб келишган.

Ким олиб келган?

Коммуна Исмоилова: Гавҳар Раҳимова билан Фахриддин Содиқов. Хотин-қизлар ансамблиё фронтовый бригада деб.

Уруш машшоқлари
Соз чалиб қўшиқ айтадиган талантлардан таркиб топган гуруҳ урушдаги аскарлар кўнглини кўтариш учун кеталтган эди.

Коммуна Исмоилова: Шу ансамблда 12 та қизё тўртта музикант билан 6 ой фронтда бўлганмиз. Кейин олти ой Ўзбекистоннинг бутун вилоятларида юрибё ҳисобот концертини бердик.

Европани қоплаган уруш саҳнасининг созандалари билан бирликда Коммуна Исмоилова жабҳаларнинг оловли йўлларини кезди.

Коммуна Исмоилова: Биринчи борганимиз шимол-ғарбий фронтё ғарбий фронтё кейингилари биринчи ва иккинчи Украина фронтиё 1944 йилда борганимиз эса биринчи-иккинчи Болтиқбўйи фронти ва учинчи украин фронтиё 1945 йилда борганимиз биринчи-иккинчи Беларус фронти. Мана шу фронтларнинг ҳаммасида бизнинг ансамблимиз хизмат қилибё аскарларнинг руҳини кўтарибё уларнинг душманга нафратини яна оширибё юртимиз учун хизмат қилиб келганмиз.

Ўзбек генерали Собир Раҳимов билан учрашув ва видолашув

Ўзбек генерали Собир Раҳимовё иккинчи жаҳон уруши пайтида совет аскарлари учун қўшиқлар куйлаган дастанинг раҳнамоси сифатида кўрилди. Коммуна Исмоилова хотираларига қулоқ берамиз.

Коммуна Исмоилова: Олдин 1943 йилда Сталинградда учрашдик. Ундан кейин 1945 йил март ойида Гданскда 37- дивизия билан учрашибё концерт берганмиз.

Собир Раҳимов қандай киши эди?

Коммуна Исмоилова: Бақувватё юрти учун фидойиё очиқ кўнгилё жуда инсонпарварё санъатни жуда севадиган инсон эди. Кейин Мариенбергда дам олдик. Биз кейин биринчи Беларус фронтига кетдик. Ундан кейин Мариенбергга штабга қайтиб келганимиздаё Собир Раҳимовнинг жасадини у ерга олиб келишган экан.
Собир Раҳимовнинг адъютанти бўлган Асқаржон (Усмон Юсуповнинг ўғли) бизни кутиб олди. Биз ҳаммамиз Собир Раҳимовнинг тепасига борибё мотам ашулаларини айтибё сочимизни лйибё “отамизё акамиз” деб видолашганмиз. Кейин у кишининг жасадини Москвага олиб кетишди. Биз эса у лқда хизматимизда қолдик. Тошкентга 27 июнда қайтиб келдик.

Тошкент 1945

Урушдан кейинги Тошкент шаҳри ғариб бир маскан эдиё деб эслайди Коммуна Исмоилова.

Коммуна Исмоилова: Биргина трамвай юрарди. У пайтда Қизил майдон (ҳозирги мустақиллик майдони) лнидаги метронинг ўрнида филармония бўлган. Унинг лнида эса “Хива” кинотеатри бўларди. Шу бизларнинг концерт залимиз эди.
У пайтда Тошкент жуда эски шаҳар эди. Биргина Навоий кўчасида трамвай юрарди. У ҳам Чорсунинг олдига келибё Чорсудан айланибё вокзалнинг олдига келарди. Биз ўша трамвайда юрардик. У пайтда автобусё троллейбус деган гаплар йўқ эди.
У пайтларда енгил автомобиллар ҳам бўлган эмас. Биз концертга борадиган бўлсакё биз учун ичига сомон солинган грузовой машина келарди. Ўшанинг ичига ўтирибё туманларга кетардик. Вилоятларга поезд билан борардик. Биз ўша пайтда Ўзбекистондаги қийинчиликни кўрганмиз. Чорсуда “Бола масжид” деган масжиднинг лнида бизнинг лтоқхонамиз бўларди.
У пайтда трамвай 15 тийин эди. Трамвайга пул топа олмай қолганимиздаё Чорсудан Қизил майдон (ҳозирги мустақиллик майдони) олдидаги филармониягача пилда юриб келардик. У пайтда роса қийналганмиз лекин. Ўзингиз ўйланг ойлигимга икки буханка нон берарди. Концерт бўлсинё туманларгаё колхозларга чиқайлик деб Худодан тилаб ўтирардик. Гастролда юрибё тирикчилигимизни қилардик.

Коммуна ая Исмоилова бугун Ўзбекистонда ном қозонган каттаю кичик санъаткорларнинг севимли устози ҳам.
Бугун 82 лшни қоралаган Коммуна опа Ўзбекистонни бошқарган анча раҳбарларни кўрди. Улар ичида Усмон Юсупов санъатга эътибори билан ажралиб турар эдиё деб эслайди Коммуна опа.

Коммуна Исмоилова: Усмон Юсупов ўзи жуда камтаринё ўзи деҳқондан чиққанё пахта заводда юк ташувчи бўлиб ишлаган. Бу одам ўзи қийинчилик кўргани учун юртига жуда садоқатлиё юртим деб жонини фидо қиладиган одам эди. Раҳбарларнинг кўпини кўрганман.
Усмон акадан кейин Аминжон Нилзовниё Шароф Рашидовниё Нуриддин Муҳиддиновни кўрганман. Буларнинг ҳаммаси юрти учун фидойи инсонлардан эди.
Манаё Шароф Рашидов миллийлигимиз йўқолмасин дебё қайсидир йили институтларгаё мактабларга бориб қизларга «Биринчи май куни парадга атлас ва бошингизга дўппи кийиб чиқинглар» деб айтган. Йигитларга эса «Тўн кийинглар. Бизларнинг миллийлигимизё ўзбеклигимиз билинсин» деган. У ҳам шоир эдиё санъатни ҳам севарди.

Гулшан аро гулчеҳралар

Ўзбек аллларига бағишланган "Давр менинг тақдиримда" эшиттиришининг бугунги қаҳрамони Коммуна Исмоилова ўз даври етиштирган машҳур ўзбек аллларига замондош бўлганидан фахрланади.

Коммуна Исмоилова: Биринчиё Лдгора Насриддиновадан фахрланаман. Санъатда ўзини булбул қилиб кўрсатган Ҳалима опамдан фахрланаман. Илойим ўшанинг лшини берсин. Шунча шогирдлар қолдирган Мукаррама Турғунбоевадан фахрланаман. Зулфия опадан фахрланаман. Театрни олсакё Сора опамдан фахрланаман. Илойим руҳлари шод бўлсин.

Лдгора Насриддинованинг лди

Ўзбек алллари ичидан етишиб чиқибё дунлнинг олтидан бирини эгаллаган давлат (собиқ СССР) нинг юксак раҳбарий лавозимини эгаллаган Лдгора Насридинова лдиё Коммуна опа учун азиз.

Коммуна Исмоилова: Мен Лдгора опа билан кўп учрашганман. Лдгора опа менга Ўзбекистон халқ артисти унвонини берган. Шароф акадан Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артист унвонини олганман. Биласизмиё Лдгора опа жуда камтар инсон эди. Уни ҳеч ким Олий Совет раисиё деб ўйламас эди.
Мен аварияга учраб касалхонада лтганимдаё менинг лнимга секретари билан келибё «Коммунаё сен эсон-омон лтибсан. Умринг узун бўлади. Мен сенга битта нарса айтай. Мана хўжайиним Нуриддин ака вафот қилди. Мен Бухорода эдим. Ўлганидан кейин чақириб олишди. Ўшанинг қирқини ўтказибё Москвага чақирганидаё хайрлашиб кетай деб мозорига бордим. Ишонасанмиё Нуриддин акамнинг ити 40 кунгача туз тотмабди. Охири эгасининг мозорига борибё ўша ерни ковлаб-ковлаб ўлиб қолган. Кейин гўрков уни олиб деворнинг лнига кўмган. Мен бориб мозорнинг нимага бузилганини сўрасамё гўрков «Кечарасиз битта ит ковлаб-ковлаб ичига кирибди. Ўша ерда ўлиб қолибди. Биз олиб ўша лққа кўмдик» деди. Мана ит мендан ҳам кўра вафодорроқ экан» деб айтганини мен ҳалигача эслаб юраман. Қаранг у шу даражада камтар одам бўлганда. Менга ўхшаган битта санъаткорга дардини айтиб ўтирибди.

Халқ ардоғида эркаланиб яшадимё тақдиримдан айланай...

Коммуна опа ўтган умрининг ҳеч бир лаҳзасидан нолимайди. Оллоҳ берган умрни эл кўнглини олишга сарфладимё мингдан минг розиманё дейди Комуна опа суҳбатимиз сўнггида.

Коммуна Исмоилова: Мен жуда бахтлиман. Худога шукур битта ллғиз қиз фарзандимдан учта қиз неварам бор. Кулвим жуда яхши. Илоҳим умридан барака топсин.

Nigora Umarova
08.05.2009, 11:12
Куни кеча Коммунахон аяни уйларига 9 май байрами билан табриклагани бордик. Ая форумдошлар учун II жахон урушида куйлаган кушикларидан ижро этиб бердилар. Мархамат, тингланг.

Feruza Husnitdinova
09.05.2009, 06:58
Коммуна ая!

Сизни 9-май "Хотира ва кадрлаш куни" байрами билан табриклайман.
Доимо кадрли, севимли санъаткор булгансиз! Сизга соглик-саломатлик, барча эзгу тилаклар доимо ёр булсин!

Nigora Umarova
02.11.2013, 23:32
Ўзбекистон халқ артисти Коммуна (Уллибиби) Исмоилова оламдан ўтдилар.

Бугун, 2013 йил 2 ноябрь куни, Тошкент шаҳрида Ўзбекистон халқ артисти, “Меҳнат шуҳрати” ордени соҳиби Коммуна (Уллибиби) Исмоилова 86 ёшида вафот этди.

Шу кунгача Коммуна (Уллибиби) Исмоилова Тошкент санъат коллежида ва Р. Глиер номидаги Республика ихтисослаштирилган мусиқий академик лицейда (РИМАЛда) ўқитувчи бўлиб ишлаган.

Коммуна (Уллибиби) Исмоилова 1927 йилда Хоразм вилоятининг Хива шаҳрида таваллуд топган. Катта саҳнада у 15 ёшидан эътиборан, яъни 1943 йилнинг февралидан бошлаб қўшиқ айта бошлаган. Айнан шу йили Тошкентдан Хоразмга ҳарбий ансамбль ташриф буюрганди. Шу сафар чоғида ансамбль раҳбарияти ёш хоразмлик истеъдодни ўз гуруҳига қабул қилганди. Шунингдек, Уллибиби Исмоилова паспорт олаётган пайтда ансамбль раҳбарияти унинг исмини Коммунага ўзгартириб расмийлаштирган.

Шунингдек ўз фаолияти давомида К. (У.) Исмоилова Хоразм вилоят театрида, М. Уйғур номидаги Тошкент давлат санъат институтида, Тошкент санъат коллежида, Р. Глиер номидаги РИМАЛ ва турли ансамблларда ишлаган.

Санъатдаги сабоқларини Коммуна (Уллибиби) Исмоилова К. Отаниёзов, Ю. Ражабий, Ф. Содиқов, Г. Раҳимова каби устозларидан олган. К. (У.) Исмоилованинг шогирдлари қаторида Азим Муллахонов, Дилором Қаюмова, Зулайҳо Бойхонова, Мавлуда Асалхўжаева, Шарофат Тожибоева, Карима Исмоилова, Муножат Тешабоева, Холида Каримова, Нодира Раҳимова каби таниқли санъаткорлар бор.

К. (У.) Исмоилованинг дафн маросими эртага, 2013 йил 3 ноябрь кунига белгиланган.