Просмотр полной версии : Hazrat Navoiydan eng go'zal satrlar
AbdulAziz
26.08.2010, 11:36
* * *
Ҳар лабинг ўлганни тиргузмакда, жоно, жон эрур,
Бу жиҳатдин бир-бириси бирла жоножон эрур.
Жоним андоқ тўлди жонондинки, бўлмас фаҳмким,
Жон эрур жонон эмас, ё жон эмас, жонон эрур.
Бўлса жонон, бордурур жон ҳам, чу жонон қилди азм
Жон кетиб жонон била, жондин манга ҳижрон эрур.
Жон манга жонон учундур, йўқки, жонон жон учун,
Умр жононсиз қотиқ, жонсиз вале осон эрур.
Борса жон, жонон йитар, гар борса жонон, жон кетар,
Кимсага жонону жонсиз умр не имкон эрур?
Хуштурур жону жаҳон жонон била, жонон агар —
Бўлмаса, жон ўйлаким, ўлмак жаҳон зиндон эрур.
Жоним ол, эй ҳажру, жононсиз манга ранж истама,
Чунки жононсиз Навоий жонидин ранжон эрур.
Ajoyib g'azal ekan. Lekin ma'nolarini ilg'ash qiyinlik qilyapti. Mana bu baytini olib ko'raylik:
Борса жон, жонон йитар, гар борса жонон, жон кетар,
Кимсага жонону жонсиз умр не имкон эрур?
bunday tushundim:
Agar jon jononning huzuriga borsa, jonon ko'zdan g'oyib bo'ladi, yoki qochadi. Agar jononning o'zi keladigan bo'lsa jon tandin chiqib ketadi, toqati yetmaydi.
Kishi umridan murod - jonon va jon bilandir. Agar jonon bo'lmasa jonning nima keragi bor? Jononsiz jon bo'lmaydi. Jonsiz esa hayot - umr bo'lmaydi..
Bu g'azalda jon va jonon so'zlari kishini chalg'itib yuboray der ekan. Endi, bitta qirrasini ilaman deganingizda yo'ldan adashtirib yuboradi...
Masud Mahsudov
01.09.2010, 00:11
Meni men istagan o'z suhbatiga arjumand etmas,
Meni istar kishining suhbatin ko'nglum pisand etmas.
Ne bahra topqamen andinki, mendin istagay bahra,
Chu ulkim bahrai andin tilarmen bahramand etmas.
Netay huru pari bazminki, qatlim yo hayotimg'a,
Ayon ul zahr chashm aylab nihon, bu no'shxand etmas.
Kerakmas oy ila kun shaklikim, husnu malohatdin,
Ichim ul chok-chok etmas, tanim ul band-band etmas.
Kerak o'z chobuki majnunvashi qotil shiorimkim,
Buzug' ko'nglumdin o'zga yerga javloni samand etmas.
Ko'ngul uz charx zolidin, firibin yemakim, oxir
Ajal sarrishtasidin o'zga bo'ynungg'a kamand etmas.
Ul oy o'tlug' yuzin ochsa, Navoiy tegmasun deb ko'z,
Muhabbat tuxmidin o'zga ul o't uzra sipand etmas.
Meni men istagan o'z suhbatiga arjumand etmas,
Meni istar kishining suhbatin ko'nglum pisand etmas.
Shu g'azalni juda ko'p eshitganman. Lekin ma'nosini endi o'ylab ko'ryapman. Manimcha bunday (albatta bu shaxsiy qarash, aynan to'g'ri degani emas):
Men uchun donishmand sanalgan kishilar o'z suhbatiga qo'shmaydi. Chunki menday nodonni istashmaydi, ularga bundan foyda yo'q. Xuddi o'z navbatida men ham o'zim nodon deb topgan kimsalarning suhbatidan qochganim misol.
Olinadigan foyda: Har kim o'z darajasiga ko'ra suhbatdosh tanlaydi, o'zidan yuqori bo'lganning suhbatiga intiladi, pastidagisiga qo'shilishni istamaydi. Chunki inson hamisha o'zi bahra oladigan narsani izlaydi. Keyingi baytda buning dalili keltirilibdi.
Ne bahra topqamen andinki, mendin istagay bahra,
Chu ulkim bahrai andin tilarmen bahramand etmas.
* * *
Истаганлар бизни саҳрои балода истангиз,
Водийи ҳижрон ила дашти балода истангиз.
Вомиқу, Фарҳоду Мажнундеклар ул водий аро
Бўлсалар пайдо, мени ҳам ул арода истангиз.
Юз аларнинг ишқича дарду, балоу ғуссаға,
Толиб эл бошиға келган можарода истангиз.
Эйки, истарсиз саводул важҳ фиддорайидин,
Бохабар бўлмоқ мени юзи қарода истангиз.
Кўнглум ул зулф ичрадур, зинҳор ишқим шарҳини
Истаманг мен телбада, ул мубталода истангиз.
Нўқта янглиғким, вафо узра қилур котиб рақам,
Ишқ ўтининг доғини аҳли вафода истангиз.
Оғзи шавқидин Навоий итти, они истар эл,
Ё адам даштида, ё мулки фанода истангиз.
изоҳ: итти сўзини ғойиб бўлиш деган маънода деб тушундим.
Ҳазрат Навоий чистонларидан
Қалам
Не лўлидурки, чун ҳангома тутса,
Қадам боштин қилиб тортар навозир.
Бошин кескандин ортиб анга таҳрик,
Тилин ёрғондин ўлуб анга таҳрир.
Қаро сувға бошин юз ғута берса,
Тўлар оғзию бўлмас лек дамгир.
Киромул котибин ондин қилиб сабт,
Эл эткондин ямон-яхшини бир-бир.
Вале ошиқ била Мажнун ишига
Қазо еткурмай андин ранжу ташвир.
Биҳамдуллаҳки, оллимда азалдин
Жунуну ишқ ёзди килки тақдир.
Танга
Не шўх эрурки, улус кўнгли ичра савдоси
Анинг юзидаги хатлар киби муҳаррардур.
Кумушдурур танию қиймати анинг лекин
Ўн икки ўз танидек важҳ ила муқаррардур.
Ишида ул ўн икки ҳар бирисидур дийнор,
Ки адл суккасидин юзларида зевардур.
Магарки англади хумсул муборак асрорин,
Ки сони бу адад ўлмиш, агарчи юз мардур.
Гадоға хумсидин ар салтанатдурур, не ажаб,
Қачонки беклик анинг рубъидин муяссардур.
Анор
Не мужмардур, тўла ахкар вале ул мужмар андоми,
Эрур сунъ илгидин гоҳе мусаддас, гаҳ мусамман ҳам.
Чиқар равзандин ахкари дудию бу турфаким, онинг
Ўтиға дуд йўқтур, мужмариға балки равзан ҳам.
Ўту мужмар дема, бор ул садафким, дурларин онинг
Уюрди қонға даврони мушаъбат чархи пурфан ҳам.
Агар бу навъ эмас, бас не учун бармоқ кучи бирла
Бўшар жисми, оқар қони, анга мажруҳ ўлуб тан ҳам.
Нечаким табъи норидур ва лекин меъда нориға
Берур таскин, мунунг нафъин топибмен воқеан мен ҳам.
Парвона
Ул қушки, таашшуқдурур андиша анга,
Бир нахлдаким шомдадур беша анга.
Шохи учидин аён бўлуб реша анга,
Гул очмоқ ўшул решасидин пеша анга.
* * *
Гар аламимға чора йўқ, бўлмаса бўлмасун, нетай,
Вар ғамима шумора йўқ, бўлмаса бўлмасун, нетай.
Ранжима йўқ эса адади хост, бу эрса найлайин,
Дардима гар канора йўқ, бўлмаса бўлмасун нетай.
Жамъ эмас эрса хотирим, жамъ ўлуриға зоҳидо,
Ҳожати истихора йўқ, бўлмаса бўлмасун нетай.
Ёрдин элга комлар, буки менинг сори гаҳе
Ҳолима ошкора йўқ, бўлмаса бўлмасун нетай.
Машъали васл ила улус шоми мунаввару менинг,
Бахтима бир шарора йўқ, бўлмаса бўлмасун нетай.
Қисми азалға шодмен, буки фалак риояти,
Ҳолима ошкора йўқ, бўлмаса бўлмасун нетай.
Дедим: эрур Навоий ўз дардиға чорасиз, деди:
Гар аламимға чора йўқ, бўлмаса бўлмасун нетай.
Nigora Umarova
14.09.2010, 12:00
Yo'q dahrda besaru somon mendek,
O'z holig'a sargashtayu hayron mendek,
G'am kuyida xonumoni vayron mendek,
Ya'niki, aloxonu alamon mendek.
***
Kim bo'lsa bu motamdadek olam aro,
Sayr aylasa g'amsirishtlik odam aro.
Gar odam erur bo'lsa, kerakdur g'am aro,
Olamda esa, bo'lsa kerak motam aro.
***
Munglug' boshim ostidagi toshimnimu dey,
Tosh ustidagi g'arib boshimnimu dey.
Hasrat suyidin ko'zimda yoshimnimu dey,
O'lmakdin sa'broq maoshimnimu dey?
Hazrat Alisher Navoiy
* * *
Очмағай эрдинг жамоли оламоро кошки,
Солмағай эрдинг бори оламда ғавғо кошки.
Чун жамолинг жилваси оламға солди рустахез,
Қилмағай эрди кўзум они тамошо кошки.
Бўлмағай эрди кўзум ўтлуғ юзунг кўрган замон,
Ишқинг ўти шўъласи кўнглимда пайдо кошки.
Айлагач ишқинг балоси зор кўнглумни ҳазин,
Қилмағай эрдинг мени маҳзунға парво кошки.
Тушмагай эрди фирибомиз лутфунг билмайин,
Нотавон кўнглумга васлингдин таманно кошки.
Лутф ила кўнглумни васлингдин таъмагир айлабон,
Қилмағай эрди ўзин оламда расво кошки.
Эмди ким девонаю расвойи олам бўлмишам,
Васл чун мумкин йўқ ўлтурғай бу савдо кошки.
Эй Навоий, бевафодур ёр, бас не фойда
Неча ким десанг агар, ёхуд магар, ё кошки.
AbdulAziz
26.10.2010, 11:47
* * *
Нозанинлар, бенаволарга тараҳҳум айлангиз,
Лутф агар йўқтур, ғазаб бирла такаллум айлангиз.
Гаҳ бийик, гаҳ паст гирён кўрсангиз ушшоқни,
Фош кулмассиз, ниҳон боре табассум айлангиз.
Ҳажр зулмидин қотиқ ҳолимни, эй жоду кўнгул,
Билдингиз, ёр оллида бориб тазаллум айлангиз.
Эй балоу дард, ўтлар худ солибсиз жонима,
Лек сиз ҳам гаҳ-гаҳ ул ўттин таваҳҳум айлангиз.
Қон агар ютсам қарориб ахтарим, эй хатту хол,
Сиз майи лаъли била боре танаъум айлангиз.
Биз фано туфроғи бўлдуқ дайр аро, эй аҳли зуҳд,
Хонақаҳ саҳнида сиз баҳси тақаддум айлангиз.
Эй муғаннийлар, Навоий маст эди — кеч уйғонур.
Они уйғотмоққа бир дилкаш тараннум айлангиз.
Nigora Umarova
28.10.2010, 17:20
Эй қуёшқа кўз қамаштур қон жамолинг партави,
Сарви раъноликда хушрафтор қаддинг пайрави.
Қоф тоғин гар парилар маскан этмишлар, не тонг,
Қарилардур навжувоним ҳижлатидин мунзавий.
Ўйлаким, Моний ишидин зойиъ ўлди нақши Чин,
Ул бути Чин сувратидин бўлди нақши монавий.
Ишқ илги қуввати мен хастани қилмиш забун,
Эй кўнгил, не чора айлай мен заифу ул қавий.
Булбул ар гулбонг урар гул сувратидин мен хомуш
Ким, такаллум тахтиқа кирмас адойи маънавий.
Ишқ сиррин ринди дурдийкаш билур, йўқ аҳли дарс,
Улча авроқ узра сабт ўлмас не билгай Мавлавий.
Демангиз булбул Навоийни, самандардекки, бор
Назми ичра шуълайи Жомию сўзи Хусравий.
AbdulAziz
01.03.2011, 13:53
Дилбаро, сендин бу ғамким, менда бордур, кимда бор?
Фурқатингдин бу аламким, менда бордур, кимда бор?
Мазрайи айшим кўкармайдур самуми оҳдин,
Йўқса ёшдин мунча намким, менда бордур, кимда бор?
Қўйма миннатким, юзумдек пок юз ҳеч кимда йўқ,
Буйла ишқи пок ҳамким, менда бордур, кимда бор?
Бахт ул ой қасриға қўймас, йўқса дуди оҳдин
Бу каманди хам-бахамким, менда бордур, кимда бор?
Қалби рўйандуд ила байъ этса васлин, эй кўнгул,
Доғдин мунча дирамким, менда бордур, кимда бор?
Бор экин вобастайи тавфиқ йўқса, эй рафиқ,
Бу қадар шавқи ҳарамким менда бордур, кимда бор?
Эй Навоий, гарчи журмум кўптурур, лекнн бу навъ
Хусрави соҳибкарамким, менда бордур, кимда бор?
Najmeddinov Ahmadjon
01.03.2011, 15:20
Ғам шоми гар ўтумға бўлур шамъ ашкрез,
Парвоналар қаноти ели айлар ани тез.
Не шомдурки, меҳр анга кофур сепмайин,
Ҳар дам Зуҳал узори бўлур анда мушкбез.
Маҳшар кунидаким жазаъи акбар ўлғуси,
Ҳажрингда келди кўнглума юз онча рустахез.
Хаттинг малоҳати қошида сабзайи Эрам,
Бил сабзаи Эрам ёнида шуълалиқ фариз.
Ҳар гомидин жаҳон ёруса элга тонг эмас,
Ул соликеки барқ кеби бўлса гармхез.
Бу кўҳна дайр ичра десанг, ранжа бўлмайин,
Бўлғил ризо мақомидаву қилмағил ситез.
Васл истасанг, Навоий эмас шарт бодия,
Бўл дайр арову доим анинг ёди бирла кез.
Orazin yopqach ko'zumdin sochilur har lahza yosh,
O'ylakim paydo bo'lur yulduz, nihon bo'lg'ach quyosh.
Qut bir bodomu yerim go'shan mehrob edi,
G'orati din etti nogah bir baloliq ko'zu qosh.
Bu damodam ohim ifsho aylar ul oy ishqini,
Subhnung bot-bot dami andog'ki aylar mehr fosh.
Bo'sae qilmas muruvvat, asru qattiqdur labing,
Desam og'zi ichra aytur la'l ham bor nav' tosh.
Novaking ko'nglimga kirgach jon talashmoq bu ekin,
Kim qilur paykonini ko'nglum bila jonim talosh.
Umri jovid istasang fard o'lki, bo'ston Xizridur,
Sarvkim da'b ayladi ozodaliq birla maosh.
Qoshi ollinda Navoiy bersa jon, ayb etmangiz,
Gar budur mehrob, bir-bir qo'ygusidir barcha bosh.
Yordin ayru ko'ngil mulkedurur sultoni yo'q,
Mulkkim sultoni yo'q, jismedururkim joni yo'q.
Jismdin jonsiz ne hosil, ey musulmonlarkim, ul
Bir qaro tufrog'dekdurkim, gulu rayhoni yo'q.
Bir qaro tufrog'kim, yo'qtur gulu rayhon anga,
Ul qorong'u kechadekdurkim, mahi toboni yo'q.
Ul qorong'u kechakim yo'qtur mahi tobon anga,
Zulmatedurkim, aning sarchashmayi hayvoni yo'q.
Zulmatekim, chashmayi hayvoni oning bo'lmag'ay,
Do'zaxedurkim, yonida ravzayi rizvoni yo'q.
Do'zaxekim, ravzayi rizvondin o'lg'ay noumid,
Bir xumoredurki, anda mastliq imkoni yo'q.
Ey Navoiy, bor anga mundog' uqubatlarki, bor
Hajrdin dardi, va lekin vasldin darmoni yo'q.
Alisher Asror
15.03.2011, 18:05
"ҳижлат" so`zining ma`nosini yozib yuboringlar iltimos
Ko'ngil xazinasining qulfi dildir, Ul xazinaning kaliti tildir. (Alisher Navoiy)
Ko'ngil xazinasining qulfi dildir, Ul xazinaning kaliti tildir. (Alisher Navoiy)
Qaysi asaridanligini aytolmaysizmi, menga kerak edi shu hikmatning manbasi?
Masud Mahsudov
24.03.2011, 09:47
Ko'ngil xazinasining qulfi dildir, Ul xazinaning kaliti tildir. (Alisher Navoiy)
Qaysi asaridanligini aytolmaysizmi, menga kerak edi shu hikmatning manbasi?
Asli: "Ko'ngul maxzanining qulfi til va ul maxzanning kalidin so'z bil" ("Hayrat-ul-abror" dan)
Qaysi asaridanligini aytolmaysizmi, menga kerak edi shu hikmatning manbasi?
Мен бу сатрларни "Паронимлар луғати" китобчасидан олгандим, у ерда афсуски асарнинг номи келтирилмаган.
Najmeddinov Ahmadjon
25.03.2011, 15:38
QARO KO'ZUM
Qaro ko'zum, kelu mardumlug' emdi fan qilg'il,
Ko'zum qarosida mardum kibi vatan qilg'il.
Yuzung guliga ko'ngul ravzasin yasa gulshan,
Qading niholig'a jon gulshanin chaman qilg'il.
Takovaringg'a bag'ir qonidin hino bog'la,
Itingg'a g'amzada jon rishtasin rasan qilg'il.
Firoq tog'ida topilsa tufrog'im, ey charx,
Xamir etib yana ul tog'da ko'hkan qilg'il.
Yuzung visolig'a yetsun desang ko'ngullarni,
Sochingni boshdin-ayog' chin ila shikan qilg'il.
Xazon sipohiga, ey bog'bon, emas mone'
Bu bog' tomida gar ignadin tikan qilg'il.
Yuzida terni ko'rub o'lsam, ey rafiq, meni
Gulob ila yuvu gul bargidin kafan qilg'il.
Navoiy, anjumani shavq jon aro tuzsang,
Aning boshog'lig' o'qin sham'i anjuman qilg'il.
ORAZIN YOPQACH KO'ZIMDIN...
Orazin yopqach ko'zumdin sochilur har lahza yosh,
O'ylakim paydo bo'lur yulduz, nihon bo'lg'ach quyosh.
Qut bir bodomu yerim go'shan mehrob edi,
G'orati din etti nogah bir baloliq ko'zu qosh.
Bu damodam ohim ifsho aylar ul oy ishqini,
Subhnung bot-bot dami andog'ki aylar mehr fosh.
Bo'sae qilmas muruvvat, asru qattiqdur labing,
Desam og'zi ichra aytur la'l ham bor nav' tosh.
Novaking ko'nglimga kirgach jon talashmoq bu ekin,
Kim qilur paykonini ko'nglum bila jonim talosh.
Umri jovid istasang fard o'lki, bo'ston Xizridur,
Sarvkim da'b ayladi ozodaliq birla maosh.
Qoshi ollinda Navoiy bersa jon, ayb etmangiz,
Gar budur mehrob, bir-bir qo'ygusidir barcha bosh.
O'N SAKKIZ YOSH HAYRATLARI
O`n sakkiz ming olam oshubi agar boshindadur,
Ne ajab, chun sarvinozim o`n sakkiz yoshindadur.
Desa bo`lg`aykim, yana ham o`n sakkiz yil husni bor,
O`n sakkiz yoshina muncha fitnakim boshinadur.
O`n sakkiz yil dema, yuz sakson yil o`lsa, uldurur,
Husn shohi, ul balolarkim, ko`zu qoshinadur.
Hayrat etmon husni naqshidaki, har hayratki, bor,
Barchasi ezid taolo sun`i naqqoshinadur.
Tan anga siymu ichina tosh muzmar ko`nglidin,
Aqlg`a yuz hayrat, ul oyning ichu toshinadur.
May ketur, ey mug`ki, yuz hayrat aro qolmish Masih,
Bul ajablarkim, bu eski dayr xuffoshindadur.
To Navoiy to`kti ul oy furqatidin bahri ashk,
Har qachon boqsang, quyosh aksi aning yoshindadur.
MUBTALO BO'LDIM SANGA
Ko'rgali husnungni zoru mubtalo bo'ldum sanga,
Ne balolig' kun edikim, oshno bo'ldum sanga.
Har necha dedimki kun-kundin uzay sendin ko'ngul,
Vahki, kun-kundin batarrak mubtalo bo'ldum sanga.
Men qachon dedim: "Vafo qilg'il manga" zulm aylading,
Sen qachon deding: "Fido bo'lg'il manga" bo'ldim sanga.
Qay pari paykarga dersen telba bo'ldung bu sifat,
Ey pari paykar, ne qilsang qil manga, bo'ldum sanga.
Ey ko'ngul, tarki nasihat aylading ovora bo'l,
Yuz balo yetmaski, men ham bir balo bo'ldum sanga.
Jomi Jam birla Xizr suyi nasibimdur mudom,
Soqiyo, to tarki joh aylab gado bo'ldum sanga.
G'ussa changidin navoe topmadim ushshoq aro,
To Navoiydek asiru benavo bo'ldum sanga.
LABLARINGKIM HAYF ERUR...
Lablaringkim hayf erur teng tutmoq oni qand ila,
Sindirur yuz qand bozorini shakkar xand ila.
Toki hayronmen senga nomus ila itmish ko'ngul,
Telba yanglig'kim, qochar el g'ofil o'lg'ach band ila.
Odam ul soatki jannat ichra avlodin ko'rar,
Ne quvong'ay dam-badam sen nozanin farzand ila.
Qo'y nasihat, zohido, o'tlug' damimdin vahm qil,
Telba it imkoni yo'qturkim, sog'alg'ay pand ila.
Hojatingni elga arz etmakka hojat bo'lmasun,
Xush chiqishsang lahzani bu zori hojatmand ila.
Lablaring hajrinda yur parkandkim bo'lmish ko'ngul,
La'l erur mahlul qon o'rnig'a har parkand ila.
Chun Navoiy ko'ngli sindi, emdi lutfing ne asig'?
Kim ushatsa shishani bitmas yana payvand ila.
OSHIQ O'LDUM
Oshiq o'ldum, bilmadim yor o'zgalarga yor emish,
Olloh-olloh, ishq aro mundoq balolar bor emish.
Qaddig'a el mayli bo'lg'ondin ko'ngul ozurdadur,
Ul alifdin zorlarning hosili ozor emish.
Elga novak urdi, men o'ldim erur bu turfakim,
Jonim etgan resh el bag'rig'a kirgan xor emish.
Rishtakim, muhlik yaram og'zig'a tiktim angladim,
Kim kafan jinsi qirog'idin suvurgan tor emish.
Ko'yi devoridin og'riq tang'a tushgan soyadek,
Sel g'amidin emdi soya o'rnig'a dildor emish.
Jong'a taxvif ayladim tig'i halokidin aning,
Bilmadim bu ishdin ul o'lguncha minnatdor emish.
Ey Navoiy, xo'blarni ko'rma osonlig' bilan,
Kim biravkim soldi ko'z, uzmak ko'ngul dushvor emish.
ISTADIM
Qon yutub umri jahon ahlida bir yor istadim,
Lekin ul kamrak topildi, garchi bisyor istadim.
Kimga kim jonim fido aylab sog'indim dam-badam,
Ermas erdi yorliqda chun vafodor istadim.
Bilmadim olam elida yo'qturur mutlaq vafo,
Vahki, umri ulcha yo'qtur sog'inib yor istadim.
Ulki, topilmas bashar jinsida vah g'aflat ko'rung,
Kim pari xaylida men devonai zor istadim.
Sirri ishqimni ko'ngul ko'z birla fosh etmak ne tong,
Qalbu tardomanni men chun sohib asror istadim.
Shayx birla xonaqahdin chun yorug'luq topmadim,
Dayr piri xizmatig'a ko'yi xammor istadim.
Ey Navoiy, chun rafiqi topmadim, bu g'ussadin,
O'zni bekaslik balosig'a giriftor istadim.
MENI MEN ISTAGAN KISHI...
Meni men istagan o'z suhbatiga arjumand etmas,
Meni istar kishining suhbatin ko'nglum pisand etmas.
Ne bahra topqamen andinki, mendin istagay bahra,
Chu ulkim bahrai andin tilarmen bahramand etmas.
Netay huru pari bazminki, qatlim yo hayotimg'a,
Ayon ul zahr chashm aylab nihon, bu no'shxand etmas.
Kerakmas oy ila kun shaklikim, husnu malohatdin,
Ichim ul chok-chok etmas, tanim ul band-band etmas.
Kerak o'z chobuki majnunvashi qotil shiorimkim,
Buzug' ko'nglumdin o'zga yerga javloni samand etmas.
Ko'ngul uz charx zolidin, firibin yemakim, oxir
Ajal sarrishtasidin o'zga bo'ynungg'a kamand etmas.
Ul oy o'tlug' yuzin ochsa, Navoiy tegmasun deb ko'z,
Muhabbat tuxmidin o'zga ul o't uzra sipand etmas.
KECHA KELGUMDIR DEBON…
Kecha kelgumdir debon ul sarvi gulro' kelmadi,
Ko'zlarimga kecha tong otquncha uyqu kelmadi.
Lahza-lahza chiqtimu chektim yo'lida intizor,
Keldi jon og'zimg'avu ul sho'xi badxo' kelmadi.
Orazidek oydin erkanda gar etti ehtiyot,
Ro'zgorimdek ham o'lg'onda qorong'u kelmadi.
Ul parivash hajridinkim yig'ladim devonavor,
Kimsa bormukim anga ko'rganda kulgu kelmadi.
Ko'zlarindin necha suv kelgay deb o'lturmang meni,
Kim bori qon erdi kelgan bu kecha suv kelmadi.
Tolibi sodiq topilmas, yo'qsakim qo'ydi qadam,
Yo'lg'akim avval qadam ma'shuqa o'tro' kelmadi.
Ey Navoiy, boda birla xurram et ko'nglung uyin,
Ne uchunkim boda kelgan uyga qayg'u kelmadi.
JONG'A CHUN DERMEN
Jong’a chun dermen: «Ne erdi o’lmakim kayfiyati?»
Derki: «Bois bo’ldi jism ichra marazning shiddati».
Jismdin so’rsamki: «Bu za’fingg’a ne erdi sabab?»
Der: «Anga bo’ldi sabab o’tluq bag’irning hirqati».
Chun bag’irdin so’rdum, aytur: «Andin o’t tushti manga
Kim, ko’ngulga shu’la soldi ishq barqi ofati».
Ko’ngluma qilsam g’azab, ayturki: «Ko’zdindur gunah,
Ko’rmayin ul tushmadi bizga bu ishning tuhmati».
Ko’zga chun dermenki: «Ey, tardomani yuzi qaro,
Sendin o’lmish telba ko’nglumning baloyu vahshati».
Yig’lab aytur ko’zki: «Yo’q erdi manga ham ixtiyor
Ki, ko’rundi nogahon ul sho’xi mahvash tal’ati».
Ey Navoiy, barcha o’z uzrin dedi, o’lguncha kuy
Kim, sanga ishq o’ti-o’q ermish azalning qismati.
XIL'ATIN TO AYLAMISH…
Xil’atin to aylamish jonon qizil, sorig’, yashil,
Shu’layi ohim chiqar har yon qizil, sorig’, yashil.
Gulshan ettim ishq sahrosin samumi ohdin
Kim, esar ul dasht aro har yon qizil, sorig’, yashil.
Shishadek ko’nglumdadur gulzori husnung yodidin,
Tobdonning aksidek alvon qizil, sorig’, yashil.
Orazu xoling bila xatting xayolidin erur
Ko’zlarimning ollida davron qizil, sorig’, yashil.
La’lgun may tutqil oltun jom birla sabzada
Kim, bulardin yaxshi yo’q imkon qizil, sorig’, yashil.
Faqr aro berangliq dushvor erur behad, valek
Xirqada tikmak erur oson qizil, sorig’, yashil.
Ey Navoiy, oltinu shingarfu zangor istama,
Bo’ldi naming rangidin devon qizil, sorig’, yashil.
Pfefferminze
25.03.2011, 17:32
Bugun Hazrati Bahouddin ziyoratgohidagi masjidda Imom judayam ajoyib xutba o'qidi. Unda Navoiyning "Hayratul abror" dostonidan ota-ona haqidagi quyidagi parcha keltirildi.
Бoшни фидo aйлa aтo қoшиғa,
Жисмни қил сaдқa aнo бoшиғa.
Икки жaҳoнингғa тилaрсeн фaзo
Ҳoсил эт ушбу икисидин ризo.
Тун-кунунгғa aйлaгaли нур фoш,
Бирисин oй aнглa, бирисин қуёш.
Evgeniy Sklyarevskiy
25.03.2011, 22:59
QARO KO'ZUMУточните, пожалуйста, это та самая песня, которую пела Муножат Йулчиева на встрече в Узинфокоме?
Уточните, пожалуйста, это та самая песня, которую пела Муножат Йулчиева на встрече в Узинфокоме?
QARO KO'ZUM
Qaro ko'zum, kelu mardumlug' emdi fan qilg'il,
Ko'zum qarosida mardum kibi vatan qilg'il.
Yuzung guliga ko'ngul ravzasin yasa gulshan,
Qading niholig'a jon gulshanin chaman qilg'il.
Takovaringg'a bag'ir qonidin hino bog'la,
Itingg'a g'amzada jon rishtasin rasan qilg'il.
Firoq tog'ida topilsa tufrog'im, ey charx,
Xamir etib yana ul tog'da ko'hkan qilg'il.
Yuzung visolig'a yetsun desang ko'ngullarni,
Sochingni boshdin-ayog' chin ila shikan qilg'il.
Xazon sipohiga, ey bog'bon, emas mone'
Bu bog' tomida gar ignadin tikan qilg'il.
Yuzida terni ko'rub o'lsam, ey rafiq, meni
Gulob ila yuvu gul bargidin kafan qilg'il.
Navoiy, anjumani shavq jon aro tuzsang,
Aning boshog'lig' o'qin sham'i anjuman qilg'il.
PS. Верно, на эти слова есть только одна песня на стихи Алишера Навои
albatros
29.05.2011, 12:07
Hazrat Navoiyning ustozini "Agar iloji bo'lganda o'zimning barcha forsiy va turiy tillarda bitgan 12 ming misrali ijodimni shu ikki misraga almashtirgan bo'lardim" deb yuqori baholashiga sababchi bo'lgan Navoiyning quyidagi ikki misrali satrlarini qanday izohlaysiz?
Orazin yopqach ko'zumdin sochilur har lahza yosh,
O'ylakim paydo bo'lur yulduz, nihon bo'lg'ach quyosh.
Hazrat Navoiyning ustozini "Agar iloji bo'lganda o'zimning barcha forsiy va turiy tillarda bitgan 12 ming misrali ijodimni shu ikki misraga almashtirgan bo'lardim" deb yuqori baholashiga sababchi bo'lgan Navoiyning quyidagi ikki misrali satrlarini qanday izohlaysiz?
Orazin yopqach ko'zumdin sochilur har lahza yosh,
O'ylakim paydo bo'lur yulduz, nihon bo'lg'ach quyosh.
Хайратнинг бахоси, деб изохлаган булардим. Лутфий хазратлари уз хайратларининг сувратини шу жумла оркали чизиб берганлар, тахсинларини ифода этганлар. бу: менинг ёзганларим шу газал олдида хеч нарса эмас, деган маънони билдирмайди.
Бу уринда Лутфий хазратлари гузал лутф килганлар.
Бир куни хазрат Навоийнинг бир сатрларини укиб ажабландим, хайрон колдим.
яъни у киши: туркий ва форсийда онча ёздимки, кучириб чиккани бир йигитнинг умри етмас, деган эканлар. калбимдан кечдики: нокамтарликмасми бу дегандай....
шунда устозимиз: Бай-бай, Хазратнинг камтарликларини каранг, У кишининг ёзганларини кучириб чикишгамас, укиб(o'qib) чикканиям бир йигитнинг умри камлик килади, дедилар.
Шундай буён интиламан, аммо борган сари устозимнинг накадар хаклигига амин буляпман. Навоий авлиё булганига шу далил булади. Яъни шунча нарсани ёзишнинг узи бир каромат.
Pfefferminze
25.09.2011, 12:41
Birovg'akim, birovdan yetdi ofat,
Hamonkim qattig'roqdir mukofot.
ya'ni, birovga zarar yetkazgan kishi, u kishidan ham ko'ra qattiqroq zarar ko'radi.
Nako'y bo badon kamtar kun, ammo
ba nekon beshtar kun nekii xesh.
Ba neku bad barobar gar kuni lutf,
Fitad bo nekuvon kam, bo badon besh.
ya'ni O'z yaxshiligingni yomonlarga kamroq qil, ammo yaxshilarga ko'proq qil. Agar yaxshiyu yomonga barobar lutf ko'rsatsang, yaxshlarga kam, yomonlarga esa ko'p yaxshilik qilgan bo'lib chiqasan.
Oshiqlikki, murodi kom bo'lg'ay,
Oshiqlik anga harom bo'lg'ay.
ya'ni, Hisob-kitob bilan yaxshi ko'radigan kishiga oshiqlik harom.
Olam ahlidin tavaqqu aylamak ahdu vafo,
Zahrdin hayvon suyi bo'lg'ay tavallo aylamak.
ya'ni, Odamlardan ahdu vafo kutish, zahardan obi hayot umid qilishga o'xshaydi.
Falakdin yaxshilik yetgay debon ko'nglungni shod etma,
Yomonlig'kim yetar, holo unut, o'tkanni yod etma.
ya'ni, Falakdan bir yaxshilik umid qilib, ko'nglingni ortiqcha shod ham etma, yomonlik yetganida ham xafa bo'lma, darhol unut.
El aybini ayturg'a birovkim uzatur til,
O'z aybini fosh aylagali til uzotur, bil.
ya'ni, Boshqalarning aybini aytishga tilini shaylagan kishi, aslida o'z aybini fosh qilishga og'zini ochgan bo'ladi.
Emgak tortib ilm o'rgangan xirandman.
.ya'ni, mashaqqat chekib ilm o'rgangan donishmand bo'ladi
Ey, ko'ngul, rahmat senga, har nechakim ko'rding jafo,
Olam ahldin vafo hargiz tamanno qilmading.
ya'ni, har qancha jabr ko'rsang ham, bu dunyo kishilaridan mehr umid qilmaganing uchun , Senga rahmat, ey ko'ngil...
Erur mazlumi zolim qatli ishq oldida ko'p oson,
Agar Farhod o'ldi, qatl topmay qoldimu Parvez?
ya'ni, ishq uchun mazlumni ham zolimni ham ham qatl etish qiyin emas, Xusrav Parvez Farhodnni o'ldirdi, o'ldirgan bo'lsa ham uning o'zi ham o'g'li Sheruya tomonidan o'lim topdi-ku!
Yuziga asli yomonning ko'p ochma gulshani xulq,
Siyahgilemga albatta mehr aylama fosh.
ya'ni, asli yomon kishini tarbiyalayman deb, behuda urunma, badbaxtga mehribonlk ko'rsatib ovora bo'lma.
Yaxshi xotinlar safoyi zuhdidin,
Olam ichra gar yorug'lik bo'lsa fosh.
Yo'q ajab, chunki arab alfozida,
Istiloh ichra muannasdur Quyosh.
ya'ni, yaxshi xotinlar ilmi hunarining nuridan dunyo yorisa, nima taajjub? Chunki, quyosh ma'nosidagi "shams" so'zi arab tilida muannasdir.
Qilma ul ishkim, yetib nuqson sanga,
Oxiri bo'lg'ay vuboli jon sanga.
ya'ni, o'zingga zarar yetadigan, joningga uvol bo'laigan ishni qilma.
Qaysi ishdinkim, yetar nafsingg'a kom,
Topar ondin komini shayton mudom.
ya'ni, qaysi sihdanki, nafsing orom olsa, o'shandan shaytonning maqsadi hosil bo'ladi.
Alisher Navoiy hikmatlaridan.
R
Nigora Umarova
06.10.2011, 15:46
www.utube.uz saytida Hazrat Navoiyning asarlari namunalaridan bir qanchasi qo'yilgan.
E'tiboringizga O'zbekistonda xizmat ko'rsatgan artist Afzal Rafiqov "Xamsa" asaridagi "layli va Majnun" dostonidan parcha havola qilmoqdamiz. Dostondan parcha nazmiy va nasr bayonida berilgan.
3335fdebee92f9f
Videolavhani bizga taqdim etganliklari uchun Oybek Nuriddinga o'z minnatdorchiligimizni bildiramiz.
Nigora Umarova
06.10.2011, 15:59
Ўқувчиларга "Хамса"ни ўтиб бериш, айниқса, "Лайли ва Мажнун" достонини тушунтириб бериш, уларга достонни ифодали ўқишни ўргатиш ниҳоятда мураккаб жараён. Шу сабабли, дарс жараёнида ривоятлардан ва аудио-визуал воситалардан кўпроқ фойдаланишга ҳаракат қиламан.
Эътиборингизга шундай ривоятлардан бирини ҳавола қилмоқдаман:
Мажнун беҳосдан намоз ўқиётган одамнинг рўпарасидан ўтиб қолади. ҳалиги инсон аччиқланиб:
- Кўзинг кўрми? кўрмаяпсанми, намоз ўқияпман
- Мен Лайлонинг ишқида сени кўрмай қолибман, узр. Лекин сен Мавлонинг ишқида мени қандай кўрдинг?
Ўз ўрнида ривоят ишқи Ҳақни яхшилаб ифодалаб берган. Шунингдек, Навоийнинг
"Зоҳид сенга ҳуру, менга жонона керак,
Жаннат сенга бўлсин, менга майхона керак,
Майхона аро соқиё паймона керак,
Паймона неча бўлса тўла ёна керак?!"- рубоийсига ҳамоҳангдир.
Pfefferminze
07.10.2011, 13:39
Ўқувчиларга "Хамса"ни ўтиб бериш, айниқса, "Лайли ва Мажнун" достонини тушунтириб бериш, уларга достонни ифодали ўқишни ўргатиш ниҳоятда мураккаб жараён. Шу сабабли, дарс жараёнида ривоятлардан ва аудио-визуал воситалардан кўпроқ фойдаланишга ҳаракат қиламан.
Judayam murakkab dostonlar haqida o'tish...audio-video bilan o'tishingiz esa meni quvontirdi, judayam yaxshi usul bu...tahsinga loyiq ish qilibsiz ekan..buni tan olmay iloj yo'q...
"Sab'ai sayyor" dostonini o'tganizda meni ham taklif qilinglar, aytadigan gaplarim ko'p...:-)
R
Nigora Umarova
07.10.2011, 13:54
Hazrat Navoiyning "Munojat"i (http://uforum.uz/showthread.php?p=146039&postcount=11) juda betakror yozilgan.
vBulletin® v3.8.5, Copyright ©2000-2024, Jelsoft Enterprises Ltd. Перевод: zCarot