Просмотр полной версии : Севимли асарларимиздан иқтибослар
AbdulAziz
10.03.2010, 08:38
МАДАНИЯТ
АБУТОЛИБ Москвада меҳмон бўлиб турган вақти экан. Бир куни кўчада ниманидир сўрамоқчи бўлиб бир йўловчини тўхтатибди. Ҳарқалай, чайқов бозорини суриштирмоқчи бўлгандир. Абутолиб тўхтатган ҳалиги одам инглиз экан. Москва кўчаларида чет эллик оз дейсизми.
Инглиз Абутолибнинг сўзига тушунмай, олдин инглизча, кейин французча, кейин испанча, кейин немисча қилиб нима демоқчилигини сўрабди.
Абутолиб ҳам унга аввал русча, кейин лакча, кейин аварча, кейин лазгича, кейин дарғинча, кейин қўмиқча қилиб тушунтирмоқчи бўлибди.
Хуллас, иккаласи ҳам бир-бирини тушунмай хайрлашишибди. Бу воқеани эшитиб, инглизча тўртта сўзни биладиган ўта маданиятли бир ўртоқ Абутолибга таъна қилиб шундай дебди:
— Мана кўрдингми, Абутолиб, бироз маданийроқ бўлганингда инглиз билан гаплаша олган бўлардинг.
— Тўғри, — дебди Абутолиб — лекин инглиз маданиятли бўлса нега мен гапирган шунча тилдан биттасини ҳам тушунмади?
Расул Ҳамзатовнинг «Менинг Доғистоним» китобидан
Nigora Umarova
10.03.2010, 10:16
Атай қилмадим-ку!
Қайсидир бир газетанинг бош мақоласида даҳшатли бир хато ўтиб кетади. Доимий ишлатиб келинадиган "доҳий Сталин" иборасида "ҳ" ҳарфи "қ"га алмашиб, "доқий" бўлиб қолади.
Муҳаррирнин табиий қамоққа олишади. У ўн йилга ҳукм қилинади. Бояыий терговчи ва ҳакамлар олдида ўзини оқлаб шундай дейди:
- Тушунинглар, ахир! Мен атай қилмадим-ку!
- Албатта, атай қилмагансиз,- дея унга жавоб қилишади.-Биз атай қилмаганингизга шубҳаланмаймиз. Агар атай қилгансиз деб ўйлаганимизда, сизни отишга ҳукм қилган бўлардик.
Бенедикт Сарновнинг "Ҳеч ажабланманг!" китобидан.
akmstudio
13.03.2010, 20:31
...инглиз маданиятли бўлса нега мен гапирган шунча тилдан биттасини ҳам тушунмади?
Расул Ҳамзатовнинг «Менинг Доғистоним» китобидан
Расул Ҳамзатов - нобел мукофотига арзирди.
AbdulAziz
15.03.2010, 16:06
Бир миллатни маҳв этмоқ учун излаб топилган йўлларнинг энг таҳликали бузувчиси мода, деган киши янглишмайди. Мода эҳтироси, модапарастлик, мода тажовузи миллат ичига вабодай кириб тарқалса, бу йўл охирида фалокат бор, холос.
* * *
Андоза китобларни олиб такрор-такрор қарайсан, ниҳоят биттасига ўхшатиб тикасан. Яъни сенинг доимий бир мўлжаллаган, ўрнак оладиган нусханг йўқ. Бугун бир турлисини, эртага бошқа бир турлисини тиктирасан. Ўтган йили модангиз тиззадан пастда эди. Бу йил тиззага чиқди, мен аминман-ки, келгуси йил тиззадан баландда бўлади. Келажак йилларда бир қарич яна юқори кўтарасиз ва бундан уялмайсизлар. Мен яна аминман-ки, бир кун келади-ки, уят жойларингизни ҳам очасиз, уятли жойларингизни ҳам кўрсатиб юриш сизлар учун шараф ва обрўга айланади. Мода туфайли кимдир қўлига қайчи олиб, либосининг олдини қирқади, йиртади ва моданинг янги шаклини, жорий этади. Мода деб сизларни кимлардир бармоғида ўйнатадилар, айлантирадилар, хоҳлаган куйларига соладилар. Кимлар булар? Бир пуллик, насли-насабининг тайини йўқ кимсалар эмасми? Барча ўй-мақсади содда халқни алдамоқ, оила номусини топтамоқ, мусулмонлар шарафини йўққа чиқармоқ, мўминларни ҳам ўзларига ўхшатмоқчи бўлган бузғунчи кимсалар иши эмасми бу? Бошларингиз, сочларингиз, ҳар ой ҳар тусга киради, қўлларингиз, елкаларингиз очилди. Эртага кўксингиз очилмоғи амр этилади, кейин яна бир кун келади-ки, онадан туғилгандек қип-яланғоч кезмоқдан номус қилмай қўясиз.
Қайнона (роман). Аҳмад Лутфи Қозончи (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=1048.0)
1969 йил
”Shaytanat” 1- kitob.
…………….H(haqiqat)=xiyonat+riyo+(hasad+ochko’zlik)+a dovat+g’iybat+nifoq+shuhratparastlik-vijdon+iymon+hayo=0
…………….Amerikani ikkinchi marta kashf etmaydilar…..Dunyoda hamma narsa nisbiy.Men falonchiga nisbatan insofliman, sen esa menga nisbatan, yana bir dam senga nisbatan insofliroq.Har birimiz haqiqatni o’zimizcha tushunamiz……….
……………..Hayot beshafqat,hayot naq urushning o’zi,og’zingni ochib lalayganing-o’lganing.
…………….Ularga “Xudo bor” desang ishonishmaydi, lekin “devorning qulog’i bor” desangiz ishonishadi.
…………….Asadbekka muhabbat begona desam, siz ishoning.Hayotdan alamzada yurak ko’zlari yovuzlik pardasida to’silgan,muhabbat otlig’ pokiza fazilat bunday biqiq va qorong’I bo’shliqda yashay olmasdi.
…………….Qani ayting-chi, onasining dardli hayotini ko’rib ulg’aygan odam ayolga qo’l ko’tarishi yoki haqorat qilishi mumkinmi?
……………Men o’zim yuragimni sug’urib olib chaynab tashlashim mumkin, lekin u ko’zlarimda azob uchqunini ko’rmaydi.
Stendal “Qizil va Qora” asaridan.
………..Haqiqat, achchiq haqiqat.( Danton )
………..Obro’! Hali siz buni bo’lmag’ur narsa deb o’ylaysizmi,afandim? Ahmoqlarning hurmati, go’daklarning hayrati, boyonlarning hasadi-yu, donolarning nafrati. (Barnav)
……….. E sara mia colpa, se cosi e? (Machiavelli)Aslida shunday bo’lgach menda nima ayb?
………..Custando restitute rem.(Ennuis) Sustkashligi joniga oro kirdi.
………..Non so piu cosa son
Cosa faccio.(Mozart “Figaro”)
Ne kechmoqda bilmayman holim,
Ne yumushga urmoqdaman qo’l…
………..Yonoqlari anordek o’n olti yoshli qizalog’u yuziga qizil surtganiga dog’man.(Polidori)
……….Roman-bu katta yo’lda qo’lingda tutib borayotgan ko’zguning o’zi.(Sen-Real)
………..Parijda yaxshi kiyingan odamga duch kelish mumkin,viloyatda esa irodasi mustahkamlar ko’proq uchraydi.(Siyes)
……….muhabbat tenglik demak,
Tenglik qayda deb yumas hech zamonda muhabbat.
……….Lotincha ishqdir “amor”
Ishqdandir bori maraz,
Isnod-u oh-u ozor.,
G’arqi yosh, g’urbat, g’araz.(“Ishq gerbi” qo’shiqlar kitobi)
……….Oddiy bo’lmagan tuyg’ular kundalik voqealarning mutaassibligida ehtiroslarning chinakam baxtsizligini to’sib qo’yadi.(Barnav)
Majnuntol
24.03.2010, 02:47
"Yusuf savdosida beqaror Zulayho ismidan, Majnun ishqida yig'lagan Layli otidan - sizga boshimdagi sochlarimning tuklaricha behad salom. Mendan - haddu-hisobsiz gunoh, sizdan kechirish.
Siz - qochqoqsiz, nari-beri til uchida menga bir narsa yozgandek bo'lib qochgansiz. Men kabi baxtsiz, men kabi g'avg'osi ko'p sizni zir ketirib, jondan to'ydirgan bo'lsa, ajab emaski, qocha boshlagansiz... Siz olijanobsiz:eski qadrdonlik hurmatiga, ko'ngil uchun kulib boqarsiz... Loaqal shugina bilan ham baxtsizni mas'ud qilarsiz!
Kumushingiz yozdim" ("O'tgan kunlar"asaridan)
AbdulAziz
01.04.2010, 11:31
Ҳазрати Умар олдларига келтирилган ҳеч бир таомдан қусур қидирмасдилар. Баъзан ейдиган нарсалари қуллар ҳам бурун жийитадиган таом бўларди. Бундан хизматкорлари Асламнинг (ёки Йарфа) ҳам жаҳли чиқарди. Ҳазрати Умардек каҳри қаттиқ инсон лоақал бир маротаба қизишиб: "Йўқотинг буни дастурхондан! Ейдиган нарса келтиринг", дейишлари керак эди.
Бир куни Аслам: "Бугун амирул мўмининни гапиришга мажбур қиламан", деб, ўшанга яраша иш қилди: қул бўлатуриб, ўзи ҳам хушламайдиган таом — қотган нон ва нордон сут келтириб, Ҳазрати Умарнинг олдларига қўйди. Аслам ҳеч бўлмаса: "Буни ўзингга илинсам ермидинг?" деган гапни эшитишдан умидвор эди. Ҳеч бўлмаганда шундай десинлар... Йўқ, Ҳазрати Умар ҳар доимгидек дастурхондагиларни индамай едилар ва Аллоҳга ҳамду санолар айтдилар. Ўша пайтда Ҳазрати Умарнинг айтган гаплари Асламнинг қулоқларида муҳрланиб қолди: "Оҳ нақадар яхши неъмат! Бугун шуни ҳам тополмаган қанча одамлар бор!"
Аҳмад Лутфий Қозончининг «Ҳазрати Умар» китобидан.
- Бу - нақш, Жамол. Ватан ичкарироқда, нақ юракнинг ўзида...
Нодар Думбадзе. "Хелладос".
Nigora Umarova
16.04.2010, 15:12
Kimni jondan sevgan eding, kimni titrab-qaltirab kutgan eding, kim seni tashlab ketdi, qanchalar o’rtanding, kuyding , seni tushunmadilar, bundan ko’ra o’lganim yaxshiydi deding, o’lim oldi aytgan so’nggi qo’shig’ingni u eshitishini orzu qilding, onang qanchalar erkalardi seni go’dakligingda , dov va tanti otangning boshi qaylarda qoldi, qanday jang qilishardi jasur do’stlaring, qaysi xudolarga ocharding beg’araz va pok dilingni, o’ylaganmiding hech odam nega tug’iladi-yu, nega o’ladi va nega o’lim doim sen bilan birga, sendan nari jilmaydi va o’lgandan so’ng o’lim yo’q, lekin hayot o’limdan yuqori, dunyoda hayotdan ko’ra yuqori o’lchov yo’q – shuning uchun tirik jonni mahv etma, lekin elingga yov bostirib kelsa, darhol himoyaga otlan, sevganingning nomusini asra xuddi ona- yerni yotlardan asraganday; ayriliqni hech totib ko’rganmisan, bilasanmi ayriliqning dushvorligini, xuddi yelkangga cho’ng tog’larning yuklari ortilganday; suyganing bo’lmasa, hech narsa ko’zlaringni quvontirmaydi: na gullar, na nurlar va na kelajak kunlar – ana, nimalar kuylanmaydi qo’shiqda, aytib ado qilib bo’larmidi barini…
Chingiz Aytmatov. "Oltovlon va yettinchi"dan
Nigora Umarova
21.04.2010, 10:26
... замонавий инсон кузатилувчи инсондир.
Ф Дюрренматт
***
Назар-эътибор... Одамни минг бир куйга солади...
***
Кузатувчининг кузатишлари даставвал кузатилувчига ижобий таъсир кўрсатиши мумкин, чунки кўпсиликнинг назарига тушиш истаги аслида жуда табиий ҳолат, қолаверса, обрў-эътибор, шон-шуҳрат ҳам назаргу тушишдан бошланади-шу боис ҳар қандай одам назар-эътиборга тушишдан маст бўлади, роҳатланади, ўзини қўярга жой тополмайди, бунинг жозибаси олдида ҳеч бир банда ўз ожизлигини яширолмайди, яширадими-йўқми, буниси алоҳида муаммо, илло уни енголмаслиги тайин. Оқибатда кузатув, яъни назар-эътибор, демак, шон-шуҳрат узлуксиз зўрая боргани бояги жозиба кузатилувчини маҳв этувчи жодуга айлана боради.
***
Назар-инсоннинг қонига, вужудига сингдирилган тузоққа ўхшайди!
***
Масаланинг бошқа томони ҳам бор. Бу кузатилувчи кузатувчининг назар-эътиборини кўтара олиш-олмаслиги, яъни, кузатилувчилик миссиясини уддалаши..
Хуршид Дўстмуҳаммаднинг "Куза..." қиссасидан.
Nigora Umarova
26.05.2010, 18:24
Шогирд устозидан сўрабди:
- Ақлли инсон бошқа бир одамни ёмон кўриши, ундан нафратланиши мумкинми?
- Албатта, - дебди устоз,- масалан, ғийбатдан нега нафратланмасин? Яна ўзи довюрак бўла туриб одатларига хилоф иш юритувчини, яна қатъиятликни фан қилгани ҳолда ўжарликдан чекинмовчилардан нафратланиш айб эмас. Хўш, ўзинг-чи, қандай одамлардан нафратланасан?
шогирд жавоб берди:
Мен бировларнинг ақли билан кун кўрадиганларни, буйсинмасликни дадиллик ҳисоблайдиганлари, чақимчиликни ҳақиқатгўйлик деб билувчини ёқтирмайман.
Тоҳир Малик, "Талваса"
Bobir Samadov
11.06.2010, 22:39
Уткир Хошимов - "Дафтар хошиясидаги битиклар" асаридан:
Мехрибонлик уйида тарбияланаётган болаларнинг ота-оналарига караб айтилган гап: "Агарда бу фарзандларнинг ота-оналари вафот этган булишса, Худо рахмат киган бусин, агарда хаёт булишса, минг лаънат булсин"
Бир ривоят эсимга тушиб қолди. Мос келадиган мавзу тополмасдан шу мавзуга ёзавердим.
Шоҳ Маҳмуд Ғазнавий баъзан оддий кийиниб халқ орасига чиқиб халқнинг кайфиятини ўрганиб турар экан. Бир куни бир баққолнинг дўконига кириб "Менга фалон-фалон нарсалардан фалон миқдорда беринг" деб пул узатибди. Баққол Ғазнавий сўраган нарсаларнинг ярим миқдорини бериб, пулнинг ҳам ярмини қайтарибди. Шоҳ ҳайрон бўлиб турган экан баққол "Кўчанинг нариги томонида ҳам худди шунақа дўкон бор. Маҳсулотлариям, нархиям худди шунақа. Қолганини ўша дўкондан олинг" деган экан. Шунда Шоҳ Ғазнавий Оллоҳга шукур қилиб "Мен бошқараётган хақ шундай бўлса ҳеч ким бизни енголмайди" деган экан.
хозир хам шундай кайнонаналар бормикин?
AbdulAziz
23.06.2010, 15:50
Nachora, da'volarimizdan ko‘ra, savollarimiz ko‘p! «Qandaydir, ko‘zga ko‘rinmas, qo‘lga tushmas maxfiy guruhlar»ning fitnalaridan tobora mujohidlashayotgan fuqarolar tilida qotib qolgan bu savollarga hech javob topa olamizmi?! Kavkaz musulmonlari diniy boshqarmasi raisi Shayxulislom Olloshukur Poshshozoda 1990 yil 21 yanvarda, Bokudagi qirg‘in munosabati bilan, M. S. Gorbachevga yuborgan murojaatnomasida bunday degan edi: «O'zining mustamlakachilik maqsadlari yo‘lida millatlararo nizolarni bartaraf etish o‘rniga, uni o‘t oldiradigan mamlakat sharmandalikka mustahiqdir. Bunday mamlakat o‘z armiyasini o‘z fuqarolarining qotiliga aylantiradi; bunday mamlakatda inson, haqiqiy hayotdan ko‘ra, ko‘proq o‘limga mahkumdir. Biroq xalq bilan, jumladan, ozar xalqi bilan ham, qurol tilida so‘zlashish mumkin emas. Bu, Afg‘onistondagi kabi, ehtimol, o‘n yil, ehtimol, o‘n kun. davom etar. Ammo ertami, kechmi haqiqat, baribir qaror topadi!..»
Men bu chin musulmon so‘zlarini xayolimning eng yorug‘ yerlariga yozib qo‘ydim...
"Maxfiya". Shavkat Rahmon
davomi... (http://www.ziyouz.com/index.php?option=com_content&task=view&id=3689&Itemid=59)
хозир хам шундай кайнонаналар бормикин?Маҳмуд Ғазнавийга ўхшаганми, баққолга ўхшаганми ёки Ф Дюрренматтга ўхшаганми?
Nigora Umarova
23.06.2010, 16:32
хозир хам шундай кайнонаналар бормикин?Маҳмуд Ғазнавийга ўхшаганми, баққолга ўхшаганми ёки Ф Дюрренматтга ўхшаганми?
Саволни "Қайси асардаги қайси қайнонани назарда тутяпсиз?"-деб қўйсангиз яхши бўларди. Сиз келтирган шахслар "қайнота-ку?!... :)
AbdulAziz
23.06.2010, 16:35
Саволни "Қайси асардаги қайси қайнонани назарда тутяпсиз?"-деб қўйсангиз яхши бўларди. Сиз келтирган шахслар "қайнота-ку?!...
Menimcha Ahmad Lutfiy Qozonchining "Qaynona" romanidagi Munavvarxonimni nazarda tutyaptilar:
Андоза китобларни олиб такрор-такрор қарайсан, ниҳоят биттасига ўхшатиб тикасан. Яъни сенинг доимий бир мўлжаллаган, ўрнак оладиган нусханг йўқ. Бугун бир турлисини, эртага бошқа бир турлисини тиктирасан. Ўтган йили модангиз тиззадан пастда эди. Бу йил тиззага чиқди, мен аминман-ки, келгуси йил тиззадан баландда бўлади. Келажак йилларда бир қарич яна юқори кўтарасиз ва бундан уялмайсизлар. Мен яна аминман-ки, бир кун келади-ки, уят жойларингизни ҳам очасиз, уятли жойларингизни ҳам кўрсатиб юриш сизлар учун шараф ва обрўга айланади. Мода туфайли кимдир қўлига қайчи олиб, либосининг олдини қирқади, йиртади ва моданинг янги шаклини, жорий этади. Мода деб сизларни кимлардир бармоғида ўйнатадилар, айлантирадилар, хоҳлаган куйларига соладилар. Кимлар булар? Бир пуллик, насли-насабининг тайини йўқ кимсалар эмасми? Барча ўй-мақсади содда халқни алдамоқ, оила номусини топтамоқ, мусулмонлар шарафини йўққа чиқармоқ, мўминларни ҳам ўзларига ўхшатмоқчи бўлган бузғунчи кимсалар иши эмасми бу? Бошларингиз, сочларингиз, ҳар ой ҳар тусга киради, қўлларингиз, елкаларингиз очилди. Эртага кўксингиз очилмоғи амр этилади, кейин яна бир кун келади-ки, онадан туғилгандек қип-яланғоч кезмоқдан номус қилмай қўясиз.
Қайнона (роман). Аҳмад Лутфи Қозончи
1969 йил
Nigora Umarova
23.06.2010, 16:40
anjo фикрларини фалон асардаги, фалон қайнона деб келтирсалар мавзуни мавзуга лойиқ иш қилган бўлур эрдилар.
Яхши қайнона тимсолини Фармонбибида ҳам, Саида Зуннунованинг "Қўллар" ҳикоясида ҳам, Ўлмас Умарбековнинг "Шошма қуёш" драмасидаги Санобар ва яна бир қанча образларда кўриш мумкин.
Nigora Umarova
23.06.2010, 17:02
Шу уринда ёзувчи Чингиз Айтматовнинг "Утар куш ноласи"асардаги "Турна йигиси" ни келтирмокчиман. Гуё бу йиги ёзувчининг биз инсониятга колдириб кетаётган васиятидек туюлади...
Бузлаб-бузлаб учаман,
Бузлаб-бузлаб учаман,
Бузлаб-бузлаб учаман,
Зорланаман инсонларга.
Заминни эхтиёт килинг инсонлар,
Эрк берманг вахшиёна эхтиросларга.
Нима бу - хатто турна йигласа,
Йук-йук йигламанг асло.
Ва лекин, бари бир,
Ноинсоний кулфатлардан.
Чексиз ёнгинлардан,
Конли жанглардан.
Панохида асрасин, илохим,
Хай, инсонлар!
Вайрона килиб куймангиз уни ногахон,
Нима бу - пинхона тукилган куз ёшлар.
Кераги йук, йигламанг асло,
Ва лекин, бари бир - бари бир.
Узи панохида асрасин Сизни,
Ноинсоний кулфатлардан,
Панохида асрасин, хай, инсонлар!
anjo фикрларини фалон асардаги, фалон қайнона деб келтирсалар мавзуни мавзуга лойиқ иш қилган бўлур эрдилар.
Яхши қайнона тимсолини Фармонбибида ҳам, Саида Зуннунованинг "Қўллар" ҳикоясида ҳам, Ўлмас Умарбековнинг "Шошма қуёш" драмасидаги Санобар ва яна бир қанча образларда кўриш мумкин.
// Қайнона (роман). Аҳмад Лутфи Қозончи \\хаётмизда (file://\\хаётмизда) хам шундай Кайноналар купайса яхширок буларди,муамоларимизнинг купи шунга боглик ,,деб уйлайман
Nigora Umarova
23.08.2010, 10:30
Сени кутиб умрим ўтсайди...
Висолингга етмасам, майли.
Ўлим қучган аснода ҳам сен
Юрагимда бўлсайдинг, Лайли...
Сени кутиб умрим ўтсайди.
Мен ишқимни қўярдим У Кун
Худойимнинг тарозусига
Ва ҳукмини кутардим тағин
Умид этиб ишқ орзусига,
Эй, юзлари ҳамиша гулгун!..
Сени севиб умрим ўтсайди...
Улуғбек Ҳамдамнинг "Сабо ва Самандар" романидан
Nigora Umarova
16.10.2010, 14:50
Пьер билан мулоқотда кекса Осип Алексеевич Баздеевнинг жавоби:
Ҳикмати илоҳий ва ҳақиқат ичмоғимиз керак бўлган покиза сув демакдир. Бу покиза сувни нопок идишга қуйиб, бу тозами-нотозами деб ўтириш мумкинми? Мен аввал ўзимни пок қилсам, ундан кейин бу сувнинг маълум даражада поклигига эришаман... Ҳикмати илоҳий ягонадир. Ҳикмати илоҳий бир илмдан ҳамма нарсани-оламнинг яратилиши ва унда инсоннинг тутган ўрнини тушунтириб берадиган илмдан иборат. Бу илмни забт этиш учун одам ўзини, кўнглини пок қилиш керакдир. Шунинг учун бу билимни билишдан олдин эътиқод такомиллашиши лозим. Бу мақсадларга эришмоқ учун қалбимизда виждон отли нури илоҳий жойлаштирилгандир.
Nigora Umarova
16.10.2010, 15:26
Дилимизни пок қилмасдан туриб маросимни ҳаром-ҳариш адо қилишга киришамиз ва ёки ўзимиз разолат ва фисқу-фужурнинг тимсоли бўла туриб, бани башарни тўғри йўлга солмоқчи бўламиз.
***
Ер юзида, мана шу ер юзида ҳақиқат йўқ-ҳаммаёқ ёлғон ва ёвузликдан иборат, лекин оламда, бутун оламда ҳақиқат ҳукмронлиги мавжуддир, биз энди ер болалари, абадан эса бутун олам болаларимиз. Шу буюк, мутаносиб бир бутун нарсанинг бор қисми эканлигимни наинки мен сезмасам? Қудрати илоҳий намоён бўлган шу сон-саноқсиз маҳлуқотларнинг бири, энг қуйи босқичдаги маҳлуқ орасида бир босқич эканлигимни наинки сезмасам?.. Агар Худо ва охират бўлса, у вақтда ҳақиқат ҳам бор, эзгулик ҳам. Ва инсоннинг энг юксак саодати мана шуларга эришмоққа ҳисса қўшишдир.
***
Олам зулмат қучоғида бўлган чоғларда фақат ваъз-насиҳатнинг ўзи кифоя қилар эди. Чунки ҳақиқатнинг янгилиги унга куч бағишларди, лекин ҳозир эса бошқа кучлироқ бир восита топиш зарур. Энди ўз туйғулари ҳукмида бўлган киши эзгуликда ҳиссий бир гўзаллик кўра олиши керак. Одам боласининг кўнглидан эҳтиросни чиқариб ташлаб бўлмайди, бу эҳтиросни фақат олижаноб мақсадларга томон йўналтириш керак.
Пьернинг хотира дафтаридан
AbdulAziz
03.11.2010, 11:53
Бўри полвон раисни ёмон кўрди. Бўри полвон раисдан ҳазар қилди.
Ҳазар боиси, раис бузуғоёқ бўлди...
Шу боис, Бўри полвон раис билан тўй-маъракаларга юрмади.
Бўри полвон раис билан ош-қатиқ бўлмади.
"Наҳс босган одам билан бир ёққа юриб бўладими? Бўлмайди! Тағин, йўлда бирор-бир фалокат юз беради-да, баримиз жувонмарг бўлиб кетамиз..."
* * *
Азалдан полвон халқида сал... камроқ бўлади, деган гап бор, Йўқ, полвонларда кам бўлмайди! Полвонлар вужудида ҳовур бўлади! Полвонлар кўпкарига боқилмиш отдай асов бўлади!
Полвонлар мисоли оғир тош бўлади. Оғир тош унча-мунчага кўчмайди. Борди-ю, фалокат босиб кўчса, ёмон кўчади! Оғир тош кўчса, ёмон бўлади!
Тоғай Муроднинг «Юлдузоар мангу ёнади» қиссасидан.
AbdulAziz
03.11.2010, 11:54
Халқ нимаси билан халқ?
Ўзининг урф-одатлари билан халқ! Ота-бобосидан қолган миллий анъаналари билан халқ!
Кўп урф-одатларимизни бировлар... бировлар ўзиники қилиб олди! Биз қўлимизни бурнимизга тиқиб қолдик.
Шундай кета берсак, ҳадемай... ўзимизнида бой бериб қўямиз!
Буёғи камдай, не-не нималаримизни эскилик сарқити деб йўқ қилдик. Хиёл бўлмаса, халқнинг ўзини-да... эскилик сарқитига чиқариб юборайин, дедик! Бугун буни йўқота берсак, эртага уни йўқота берсак, адирдаги... подадан нима фарқимиз қолади?..
* * *
"Авлодлар алмашган сайин... ё, пирим-э, туф-туф-туф... авлодлар алмашган сайин... юрак йўқолиб боряпти!
Жасад бор! Ақл бор!
Юрак йўқ!
Тўрт мучал бор! Куч-қувват бор!
Юрак йўқ!
Кўкрақда жон бор!
Юрак йўқ, юрак!..
Фарзандлар ҳаётга бепарво қарайди. Мусибат билан хурсандчилик фарқига бормайди.
Фарзандлар ўзлари минаётган машинага ўхшайди! Одам ким, машина ким, билиб бўлмай қоляпти..."
Тоғай Муроднинг «Юлдузоар мангу ёнади» қиссасидан.
Nigora Umarova
03.11.2010, 14:59
"Mening uyimga boylik insonlarni yuksakliklarga ko'tarish uchun emas, razolat va kasofatga sudrashi uchun kelayotganligini bilsam edi, men uni itday quvib solardim!
Boylik! Boylik! Sen mening uyimga kiradigan bo'lsang-u, iymon ketadigan bo'lsa, men unday boylikka o't qo'yaman, o't!.."
Izzat Sultonning "Iymon"dramasidan
AbdulAziz
04.11.2010, 14:57
* * *
Зўрнинг санъатини, ўнги, чапини миридан-сиригача синчиклаб ўрганади. Зўрга тақлид қилиб, ўшандай зўр бўлгилари келади!
Зўр-чи? Зўр ўзгаларни билмайди. Айниқса, ўзидан кучсизларни билмайди!
Билгисида келмайди! Боиси, кўзга илмайди!
Зўрнинг тағин бир фожиаси — зўр мағлубият аламини кам тотади.
Зафар кетидан зафар... Зўр — зафар оғушида яшайди!
Йўқ, зўр мағлубиятлар аламинида тотиб туриши лозим!
Ана шунда ўзи ҳақида ўйлаб кўради! Ана шунда сергаклик билан яшайди!
Зўр учун мағлубият зафар қатори баб-баравар зарур!
Айниқса, ўзига ишонган зўрга! Мағрур зўрга!
Тоғай Муроднинг «Юлдузоар мангу ёнади» қиссасидан.
AbdulAziz
08.11.2010, 09:49
— Бу бизнинг кенжа сингил бўлади, Турсун ошна. Олтинчи синфда ўқийди. Ўзиям аълочи.
— Ҳа-а. Содиқовнинг синфиданмисан?
— Ҳа.
— Қалай, дам олишлар яхши ўтяптими?
— Кўриб турибсиз-ку.
— Йўқ, иш қийин эмасми дейман?
— Иш бўлади-ю, осон бўладими, муаллим.
— Ҳа энди, дам олиш вақтлари ота-оналарга ёрдам бериш ҳам керак-да.
— Бир дам олишда эмас, йил — ўн икки ой шундай. Даҳо уст-бошлари кир Сорага тикилди.
"Ана, бўлажак чала-чулпа халқ! Сони бор-у, салмоғи йўқ халқ! Бу халқ ҳали вояга етмасданоқ пачоқ бўлиб қолади".
* * *
Чол-кампирлар ўзи емай-ўзи ичмай, сизларни ўқитади. Шулар ўқиб келиб, турмушимизни яхшиласин, еримизга қарасин, дейди. Сизлар эса тайёрига — шаҳарга чопасизлар.
Бу азалдан бор гап. Уккағарлар ўқиб, битталаб шаҳарга қочади. Оқибат, қишлоқларимиз аввал қандай бўлса, шундайлигача қолиб кетади!
Тоғай Муроднинг «Момо Ер қўшиғи» қиссасидан.
Boylik! Boylik! Sen mening uyimga kiradigan bo'lsang-u, iymon ketadigan bo'lsa, men unday boylikka o't qo'yaman, o't!.."
Meni ham shu satrlar yodimda qolgan ekan. Ta'sirli, ajoyib iqtibos, rahmat Nigora opa.
Bobir Samadov
06.01.2011, 11:20
"Нега йигланади, йигланилмасин..." Абдулла Каххор ижодидан... Аслида бу жумла жудаям узун эди, аммо унинг маркази шу сузларда мужассам...
...Бизлар кўп йиллар аввал йўлга чиққанмиз. Сен туғилмасингдан икки минг йил аввал бошланган бу дарбадарлик. Сафар манзилини биладиганлар ўша маҳалларда дунёдан ўтиб кетдилар. Тахмин қила оладиганлар ҳам аллақачон тупроққа айланганлар, балки уларнинг зарралари ҳозир шамолга қўшилиб учиб юрган бўлса не ажаб… Биз учун ҳеч ерда қўним йўқ, дунёнинг қаерига борсак чодир тикиб, Аллоҳ хоҳлаганча вақт турамиз, кейин яна дунё кезишга равона бўламиз. Бола–чақаларимиз ҳам дарбадарликда туғиладилар ва шу қисмат билан ўладилар.
Исажон Султон. "Боқий дарбадар" романи.
(http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=5634.0)[/QUOTE]
..Одам боласи борки, барҳаётликни орзу қилади. Мен эса абадият билан жазоландим. Мен учун на Ватан, на миллат, на элат, на тил қолди. Дунёни кезаркан, бутун бошли миллатларнинг йўқ бўлиб кетганини, ўрнига бошқаларининг келганини кўрдим… Аслида, сиз мендан кўра хушбахтроқсиз. Чунки, қисматингизга дарбадарлик битилган бўлса ҳам, бир неча йилдан кейин Унинг раҳмати томонга равона бўла оласиз. Менга эса у йўллар беркилган, қопқалар ёпилган, тавбамдан ва пушаймонимдан наф йўқ.
Исажон Султон. "Боқий дарбадар" романи.
(http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=5634.0)[/QUOTE]
...Сен айтаётган мўъжиза мана шу низомга қарши равишда, шу тартибни бузиб пайдо бўладиган ҳодисадир. Айт-чи, эй Тангримнинг бандаси, биргина менинг авлиё эканимга ишонишинг мана шу низомнинг бузилишига арзийдими?
Исажон Султон. "Боқий дарбадар" романи.
(http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=5634.0)[/QUOTE]
...Лабораторияларда, зирҳли шиша идишларда дунёга келган ва ғайриоддий хусусиятлари билан бир қаторда, нуқсонлари билан ҳам одамни қўрқитадиган турли-туман инсонлар анжуман аҳлига, балки бутун инсониятга ана шундай – нигоҳларида тушунмовчилик, азоб, қийноқ акс этган ҳолда жим, изтироб ила боқмоқда эдилар. “Мен кимман?” “Отим нима?”
Исажон Султон. "Боқий дарбадар" романи.
(http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=5634.0)[/QUOTE]
//Асрларни тўзғитиб эсаётган вақт шамолида инсон бунёд этган ҳар қандай нарса албатта бузилиб-пайҳон бўлиб кетмоқдадир. Ҳаёт учун қулайлик туғдиради деб ҳисобланган нарсалар табиатнинг мутлақ низомини бузмоқдадир. Атрофдаги ҳар бир нарсанинг низоми ва муроди бўлгани ҳолда, мен ўзимнинг мавжудиятимдан бир мақсад кўрмаётирман. Теваракдаги ҳар нарсанинг ҳосиласи бўлгани ҳолда, мен нима ҳосила беришим кераклигини билмайман! Бутун бу борлиқларни яратган КИМДИР менинг дунёга келишимни нечун истади, деган саволга ҳам жавоб тополмаяпман! Шу боис, аввало, бу маконни аввало, Уни излаб топиш ва бутун олам яратилишининг сабабларини Ўзидан сўраш учун тарк этмоқдаман.
Исажон Султон. "Боқий дарбадар" романи.
(http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=5634.0)
Романни ўқишда давом этганим сайин ҳайратланяпман! ))))))
... Айтадиларки, бир шам атрофида уч парвона айланиб учмоқда эди. Улар шам алангасининг нима эканини билмоқчи бўлдилар. Биринчиси шам томон учди ва қайтиб келиб деди: “У – жуда ёруғ бир нарса экан!” Иккинчиси янада яқинроқ учиб борди, аланга унинг қанотларини куйдирди, қайтгач айтдики: “У – куйдирувчи бир нарса экан”. Учинчиси аланга ичига кириб, оташ ичра ғойиб бўлди. Нимани кўрганидан ва нимани ҳис қилганидан ҳеч кимнинг хабари йўқ. Аслида у, нимани билишни истаган бўлса, ўшани билди!
Яна айтадиларки, билимга эришувчилар ўзлари эришган билим ҳақида гапира олиш имкониятидан маҳрум бўладилар. Шу боис ҳам билувчи сукут сақлайди, гапирувчи эса билмаган нарсасини гапиради.
Мен ана шу учинчи парвонага ҳавас қиламан.........
Исажон Султон. "Боқий дарбадар" романи.
(http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=5634.0 (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=5634.0))
... Теварагимиз румузларга ва тимсолларга тўладир. Ҳар бир ўт-ўлан ақл қулоғига, сиз назарда тутган тафаккур боис, баланд овоз билан хитоб қилиб турмоқдадир. Тошларнинг ва жамики махлуқларнинг ҳам имон келтириб қичқиришларини эшита олиш учун фақатгина илм ва тафаккурдан бошқа нарса керак эмас.
Инсонлар узоқ умр кўришни истайдилар, лекин бу оламда узоқ умр машаққат ва заҳматдан иборат эканини ҳам яхши биладилар. Дунёда узоқ муддат қолишни истаганлар тобора яқинлашиб келаётган кексалик заҳматларидан қутулиш йўлини тополмайдилар. Топганларида ҳам дунёнинг ўзи бир куни йўқ бўлиб кетишини идрок қилмайдилар.
Ота, абадий дарбадарликка маҳкум бир одам ҳақида айтган ривоятингизни эслайсизми? Мен ҳозир дунёнинг ҳар бир мамлакатида, ҳар бир гўшасида, ҳалол ва имонли кишилар билан бир қаторда, ана шундай дарбадар инсонларни ҳам кўрмоқдаман...
Исажон Султон. "Боқий дарбадар" романи.
(http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=5634.0 (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=5634.0))
Йўқ, умрбоқий чол бор-йўғи бир тимсол, холос. Тимсолга айланганидан кейин унинг ҳаётда яшаб-яшамаётганининг ҳам аҳамияти қолмаган. Кўрган кунидан мамнун, аммо дарбадар бўлиб юрган қанча кишилар бор дунёда? Ғоялар ва фикрлар орасида у қирғоқдан бу қирғоққа сурилиб яшаётганлар... ўз қўнимини тополмасдан, бор ҳаёти ҳиссий ва фикрий дарбадарликда ўтаётганлар... севгию ишқ деб дарбадар бўлганлар... истеъдодини йўлга сололмаганлар... ва ҳатто маълум бир мақсадни ўз олдига қўйиб, қатъияту сабот билан олға интилаётган ва шу ҳолида ҳам дарбадарликка маҳкумлар... ёшлар.... қариялар... аёллар.... дарбадарлик дарслари мияларига қуйилаётган беозору беғубор болакайлар, жамалаксоч қизчалар... жаннат илинжида дарбадарликни касб қилиб олган зоҳидлар... тарих бўйлаб сочилиб кетган халқлару элатлар...
Исажон Султон. "Боқий дарбадар" романи.
(http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=5634.0 (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=5634.0))
Бироқ, маҳшарга ҳали анча вақт бор. Ҳозирча эса ...
.. гуруҳ-гуруҳ кишилар ҳануз қўлларида қурол билан тўқнаш келмоқдалар, ҳар икки томон ҳам Ватан учун, дин учун, имон учун дея қон тўкмоқда.
... ҳанузгача асли мавжуд бўлмаган имон учун қасам ичмоқдалар, жон бермоқдалар...
... ҳанузгача инсонлар дарёдан оқиб келган бир тошдаги, бир қўйнинг юнгидаги, бир товуқнинг тухумидаги нақшлар муқаддас ёзувларни эслатгани боис, гуруҳ- гуруҳ бўлиб имонга кирмоқда ва айнан шу тарзда, гуруҳ-гуруҳ чиқиб кетмоқдалар...
Исажон Султон. "Боқий дарбадар" романи.
(http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=5634.0 (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=5634.0))
...Сен ўзинг дунёда нима исташингни билмасанг, мен бечора қаердан ҳам билайин... Қара, оламда ҳамма нарса мукаммал бир тартиб билан ҳаракатланиб турибди. Баҳорда бу ердан турли-туман наботот униб чиқади. Саноғини Тангридан бошқа ҳеч ким билмайди. Шунча набототнинг униши учун керак бўлган сувни томчи-томчисигача ўлчови билан булутлар олиб келиб ёғдирса, ҳатто сен қудратини кўриб ҳайратланишинг ёки эски тупроқларнинг ичидаги бор-йўқ жасадлари билан ювиб, бошқа жойларга озуқа бўлиши учун олиб кетадиган ёхуд ҳар иккаласи учун ҳам бўронлар эсса, селлар оқса... Қуёш керагича қиздирса, дов-дарахту ўт-ўланнинг чангланиши учун қанча асалари ва ҳашарот керак бўлса, шунчаси яратилса-ю гулларни чанглантиришидан ташқари яна бол ҳам тўпласа ва ўзининг мавжудлиги ва ҳаёти билан яна унинг қудратидан хабар бериб турса... Сен айтаётган мўъжиза мана шу низомга қарши равишда, шу тартибни бузиб пайдо бўладиган ҳодисадир. Айт-чи, эй Тангримнинг бандаси, биргина менинг авлиё эканимга ишонишинг мана шу низомнинг бузилишига арзийдими?... Ҳаётингнинг бошидан охиригача, гўдаклигингдан то кексайгунинггача ҳаёт ҳикматини, Унинг марҳаматини англолмасдан, унинг пардалари ортидаги сирларига бир марта боқолмасдан дарбадар кезсанг-у, сенинг бу тутуминг мўъжиза талаб қилишингга ҳуқуқ бера оладими?”
Исажон Султон. "Боқий дарбадар" романи.
(http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=5634.0 (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=5634.0))
...Узорида Аллоҳ калимаси бўлган тошбақанинг пайдо бўлиши хабари бир мўъжиза янглиғ яшин тезлигида тарқалди. Одатда мўъжизалар ва ғайриоддий нарсалар қандайдир улкан бир ҳодисанинг бошланишидан дарак бериб намоён бўлади. Тошбақа ҳам ниманингдир даракчиси экани аён.
Бироқ, ниманинг?..
...Боз устига, ғоятда узоқ умр кўрадиган ва одамни ҳайиқтирадиган қисмат соҳиби бўлмиш бу махлуқ кишида фалсафий хаёлларни ҳам уйғотарди. Чунки у ўзининг қисматини ортмоқлаб юрган кишиларни эслатарди. Ёхуд гуноҳлари елкасига юкланганларнинг тимсоли бўлиши ҳам мумкин – балки қиёмат кунида кимлардир ўз гуноҳларини елкасида худди шу беозор махлуқ сингари ортиб юрар?
Гуноҳларидан ҳам кўра... илмларини дейиш балки тўғрироқ бўлар? Чунки, барча халқларда ва барча замонларда тошбақага донишмандлик рамзи ўлароқ таъриф бериб келинмоқда-ку? Илмларини елкасига ортмоқлаб юрган, аммо у илмлардан самар топмайдиган, ғоят узоқ умр кўрадиган имилловчи бир жонзот...
Исажон Султон. "Боқий дарбадар" романи.
(http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=5634.0 (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=5634.0))
Шаъбоннинг бошларида тошбақага нимадир бўлди, у овкат емай қўйди. Ўтларнинг турли-туманини олдига солиб кўрдилар, сувини алмаштирдилар. Ҳатто ҳовузга муқаддас булоқ сувидан ҳам қуйдилар – тошбақа қараб қўймади. Ғамгин нигоҳини бир нуқтага тикканча қимир этмай ётаверди. Унинг ғамгинлигининг, бундай қисмат ила яратилишининг боисини очиқ-равшан қилиб изоҳлаб берадиган биронта кимса топилмади...
Исажон Султон. "Боқий дарбадар" романи.
(http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=5634.0 (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=5634.0))
Bobir Samadov
23.06.2011, 20:35
— ана, Ҳожи бобомнинг ўзлари ҳам келиб қолдилар. ўзларидан сўраб қўя қоламиз.
китоб ўқиётган бошини кўтарди:
— Ҳожи бобо, китобдаги бир масалага шубҳа қилиб қолдик. абу муслими соҳибқирон билан насири сайёри беор дашти хуросонда жанг қилганда ул жанобнинг бошларига-ку, насири сайёр тўқсон алти минг ботмонлик гурзигарон билан урган эди. шунда ул жаноб тиззагача ерга ботган эдиларми ёки белгачами? бултурги ўқиган нусхамизда тиззагача дейилган эди. бу йилгисида белгача деб ёзилган.
— тиззагача дегани тўғри,— деди Ҳожи бобо,— чунки қоидаи паҳлавонлик уч зарб бўлади. биринчи зарбда тиззагача, иккинчи зарбда белгача, учинчи зарбда елкагача. наузанбиллоҳ, бир зарбда ул сакбачча жанобни белларигача ерга ботирган бўлса, иккинчи зарбда қулокларигача ботириб, зўравонлик язид билан марвонихарда қолар эди, Ҳа, шунақа....
... николаю фаранг бир тамон. герман деган бир тамон, тоза уришаётган эмиш. гермон деган олтита тамонида кўзи бор, канотли бир тоифа эмиш... айникса ўрмаловчи бир тўп чикарган эмиш, бу тўпи аждар наслидан эмиш....
Гафур Гулом "Шум бола"
vBulletin® v3.8.5, Copyright ©2000-2024, Jelsoft Enterprises Ltd. Перевод: zCarot